Drie ‘goede moeders’ doorbreken zwijgplicht van de ‘Ndrangheta

Gaia Girace als Denise Cosco en Micaela Ramazzotti als Lea Garofaloin in de misdaadserie The Good Mothers.

Beeld Claudio Iannone/Disney+

Interview

Serie ‘The Good Mothers’ vertelt het waargebeurde verhaal van drie vrouwen die rebelleren tegen de Calabrese misdaadorganisatie ‘Ndrangheta. De meeslepende serie wordt bedolven onder superlatieven. De realiteit is nog complexer, zegt officier van justitie Alessandra Cerreti.

Jarenlang vlucht Lea Garofalo met haar dochter Denise van het ene naar het andere ‘safe house’ van Justitie. Ze probeert te breken met de ‘Ndrangheta, de misdaadorganisatie uit het Zuid-Italiaanse Calabrië waartoe haar eigen familie en ook die van haar ex Carlo Cosco, de vader van Denise, behoort. Dat verloopt moeizaam. Als Lea en Denise op een bepaald moment Carlo toch opnieuw ontmoeten, zal Lea die fatale vergissing met haar leven bekopen.

Maria Concetta Cacciola is een jonge moeder die opgroeit in een ‘Ndrangheta-gezin. Nadat haar echtgenoot wordt gearresteerd, behandelt haar eigen familie ook haar als een gevangene. Cacciola ziet via een toevallig contact met de politie haar kans schoon om weg te vluchten. Maar het gemis van haar kinderen verteert haar. Alle plooien worden gladgestreken, liegt haar eigen moeder haar voor, als ze maar terugkeert naar Calabrië. Ook Cacciola overleeft het niet. Ze sterft op weg naar het ziekenhuis, met zuur in de maag. Volgens de hoogste rechtsinstantie in Italië was haar dood geen zelfmoord.

Giuseppina Pesce krijgt al op jonge leeftijd drie kinderen. Ze speelt zelf een actieve rol in de ‘Ndrangheta. Als ze wordt gearresteerd, overtuigt de openbare aanklager haar om mee te werken. Deze drie waargebeurde verhalen vormen het scenario van The Good Mothers, de misdaadserie die sinds deze maand loopt op het streamingplatform Disney+. De serie is een verfilming van het gelijknamige boek van buitenlandcorrespondent Alex Perry uit 2018, is bekroond op de Berlinale voor series, en wordt bedolven onder de superlatieven.

Verscheurende keuze

Voor een deel terecht: de meeslepende serie van zes afleveringen geeft het troosteloze en desolate leven in sommige delen van Calabrië goed weer. De kijker krijgt ook een intieme inkijk in de verscheurende keuze van drie vrouwen voor een maffiavrije toekomst. Breken met de ‘Ndrangheta en vluchten met de kinderen betekent definitief alle andere familiebanden verbreken, in de allereerste plaats met de eigen ouders en andere naaste verwanten. Deze serie toont akelig realistisch hoe loodzwaar zo’n beslissing wel weegt.

De titel The Good Mothers is een treffende woordspeling op ‘goede moeders’ en ‘Godmothers’ (misdaadvrouwen), en de reeks is ‘voor verhalende doeleinden’ met een stuk fictie geïnjecteerd. Maar de verschroeiende bloedbanden binnen de ‘Ndrangheta zijn alvast geen spat overdreven, want precies die familierelaties vormen het criminele handelsmerk van de Calabrese maffia.

Als koningshuizen van de georganiseerde misdaad regelen en arrangeren misdaadfamilies binnen de ‘Ndrangheta zelfs vandaag nog relaties en huwelijken, om hun macht, invloed en onderlinge bondgenootschappen te versterken. Daarom kent de Calabrese maffia traditioneel ook minder spijtoptanten dan andere misdaadorganisaties. De drempel om je tegen je eigen bloed te keren, ligt veel hoger.

Lees ook: Maffiagezinnen in de bakermat van de Italiaanse ’ndrangheta

Polemiek

Alessandra Cerreti, officier van justitie bij de antimaffiarechtbank in Milaan, is zeer vertrouwd met de verhalen van deze vrouwen. Het was Cerreti die Giuseppina Pesce in oktober 2010 er uiteindelijk van overtuigde om mee te werken met Justitie. „Het eerste verhoor duurde al acht uur”, vertelt Cerreti, „En daarna had Giuseppina maanden tijd nodig om tot haar beslissing te komen. Ik overtuigde haar ervan dat ze een keuze maakte uit liefde, de liefde voor haar kinderen, die ze een toekomst zou kunnen bieden buiten de wereld van de misdaad.”

Zoals elke nieuwe serie of film over de maffia leidt ook The Good Mothers in Italië prompt tot een polemiek. Marisa Garofalo, zus van de vermoorde Lea, zegt dat ze het niet pikt om in de serie als een maffiosa te worden neergezet. Haar advocaat reageerde niet op e-mails met vragen van deze krant. Ook Giuseppina Pesce heeft via haar advocaat tegen de serie geprotesteerd. De makers zouden geen toestemming voor de verfilming hebben gevraagd, en de advocaat zei in een interview met Vanity Fair een eventueel tweede seizoen te willen verhinderen. Extra vragen van deze krant wilde ook die advocaat niet beantwoorden.

Het valt op wat Giuseppina Pesce, haast dertien jaar na haar vlucht, wil rechtzetten. Haar vader wordt in de serie voorgesteld als een beul die haar mishandelt. In werkelijkheid, zegt haar advocaat, had Pesce juist een heel liefdevolle band met haar vader, die ze beschouwde als „een referentiepunt”.

Gevoelsrelatie

Openbaar aanklager Alessandra Cerreti is niet verbaasd. „De familie beschouwde haar vertrek als verraad. Maar het perspectief van Giuseppina Pesce is anders. Zij verbrak de maffiaband met haar familie, maar niet de gevoelsrelatie. Ze had een zeer sterke band met haar vader. Naar mijn gevoel is haar boodschap niet alleen gericht aan de makers van de serie, maar ook aan hem.”

„Door met ons te praten heeft zij de bewijzen tegen de andere gearresteerde clanleden verhoogd en eraan bijgedragen dat Justitie beslag kon leggen op bezittingen ter waarde van 280 miljoen euro”, zegt Cerreti. „Ze was de eerste vrouw die beschuldigd werd van misdrijven bij de ‘Ndrangheta die besloot tegen de organisatie te rebelleren. Dat was vernederend voor de clan-Pesce, die behoorde tot de top van de ‘Ndrangheta.”

Al is The Good Mothers zeker een sterke serie, de kijker kan het beter niet opvatten als dé waarheid over de ‘Ndrangheta. Sommige fictie-elementen versterken het al ijzersterke ware verhaal niet, maar zijn juist ongeloofwaardig. Zo liet Giuseppina Pesce zich nooit in met drugs, wel met afpersing. Een lid van zo’n machtige maffiaclan zou ook nooit zelf het ‘beschermgeld’ bij haar slachtoffers gaan innen, zoals de serie foutief suggereert, want dat werd haar gewoon thuis afgeleverd.

The Good Mothers zou je ook kunnen achterlaten met een positief gevoel over de vrouwen bij de ‘Ndrangheta, want die probéren toch tenminste met die misdaadwereld te breken? Maar je vindt er vrouwen in allerlei rollen, zegt Cerreti: „Van koeriers die boodschappen van gevangenen overbrengen, tot opdrachtgevers van moorden. Al worden ze niet formeel ingewijd in de cosca (een ‘Ndrangheta-clan, red.) hun rol mag zeker niet worden onderschat. Al te lang is, binnen de ‘Ndrangheta en bij wie hem bestrijdt, precies dat gebeurd.”

The Good Mothers is nu te zien op Disney+

https://www.youtube.com/watch?v=IkTsclIZELU