N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Nagorno-Karabach Vlak bij de betwiste regio Nagorno-Karabach kwam het tussen gevechten tussen militairen van beide landen. Wie is begonnen met schieten, is niet duidelijk.
Armeense militairen vlakbij de grens met Nagorno-Karabach.
Foto Cristophe Petit Tesson/EPA
Militairen uit Armenië en Azerbeidzjan zijn dinsdag met elkaar in gevecht geraakt in de buurt van de betwiste regio Nagorno-Karabach. Dat meldt persbureau Reuters. Aan de Armeense kant zijn vier doden gemeld, aan de kant van Azerbeidzjan zouden drie militairen zijn omgekomen.
Wat de directe aanleiding was voor de beschietingen is niet duidelijk. Het ministerie van Defensie van Azerbeidzjan zegt dat hun militairen onder vuur werden genomen door Armeense militairen en de agressie beantwoordden. Andersom zegt Armenië dat hun militairen, die bezig waren met technische werkzaamheden, werden beschoten door soldaten uit Azerbeidzjan.
Het is al jaren onrustig in en rondom de enclave Nagorno-Karabach, dat internationaal als onderdeel van Azerbeidzjan wordt beschouwd, maar waar de meerderheid van de inwoners Armeens is. In 2020 stuurde Rusland een vredesmacht van duizenden militairen naar het gebied nadat het geweld tussen de twee landen was uitgemond in een zesweekse oorlog.
Regelmatig laaien de spanningen weer op en beschuldigen de partijen elkaar van het blokkeren van de toegang tot de enclave, het uitlokken van geweld of van directe gewelddadigheden. Ondanks vredesbesprekingen tussen de hoogste autoriteiten van beide landen blijft de situatie in het gebied gespannen en komen beschietingen zoals dinsdag vaker voor.
Een driehonderd pagina’s dik rapport schreven onderzoeksspeurneuzen over de wetenschappelijke wanpraktijken van de Amerikaanse neurowetenschapper Eliezer Masliah. Het is dan ook een ontstellend aantal studies waarin ze vervalsingen of verzonnen resultaten vonden. Masliah, sinds 2016 directeur van het Amerikaanse National Institute on Aging, sjoemelde tussen 1997 en 2023 met afbeeldingen van wetenschappelijke resultaten in wel 132 studies. „Adembenemend”, reageerde Christian Haas, een van de elf wetenschappers die het rapport doornamen voor publicatie. „Ik viel van mijn stoel.”
Het tijdschrift Science, dat Masliah’s werk liet doorlichten, berichtte op 27 september over de misstanden. Het vaakst troffen ze gemanipuleerde Western blots aan – afbeeldingen van proeven waarmee de eiwitsamenstelling van een weefsel in kaart wordt gebracht. Maar ook met microscopische foto’s lijkt geknutseld. En meerdere beelden zijn opnieuw gebruikt in andere publicaties, met een compleet andere beschrijving erbij.
„Verschrikkelijk”, reageert Wiep Scheper, hoogleraar neurodegeneratie in het Amsterdam UMC, en niet betrokken bij het onderzoek. „Dit gaat duidelijk niet om een foutje of een vergissing, dit is gewoon fraude.”
De onthullingen van Science zijn veel omvangrijker dan wat de National Institutes of Health, waaronder Masliahs instituut valt, constateerde. Zij bevestigen vervalste en verzonnen gegevens in slechts twee papers van Masliah. Maar alleen al daardoor is de directeur voorlopig op non-actief gezet. Masliah noch de NIH wilden tegenover Science reageren op de beschuldigingen.
Een deel van het gewraakte werk betreft studies met het antilichaam prasinezumab, een kandidaatmiddel tegen parkinson. Mede op basis daarvan zijn er tests gedaan bij mensen – waarin het de ziekte niet lijkt af te remmen.
Diverse bedrijven, waaronder Prothena, Roche, Ever Pharma en Neuropore Therapies, lieten Science weten dat zij hun studies met potentiële parkinsonmedicijnen op basis van Masliahs knoeiwerk opnieuw zullen beoordelen. Sowieso moeten alle 132 papers doorgelicht worden, vinden de elf wetenschappers.
Toch verwacht Scheper niet dat er grote gaten vallen in de wetenschappelijke kennis over alzheimer en parkinson. „Zo belangrijk is Masliah ook weer niet. Zijn werk heeft geen fundamentele concepten veranderd.” Veel bevindingen zijn ook door andere mensen gezien, zegt ze. „Dat is ook hoe goede wetenschap hoort te gaan.”
Ze vindt het shockerend dat het zo lang op grote schaal bij iemand in deze positie is gebeurd. „Hij heeft waarschijnlijk veel jonge wetenschappers hierin meegetrokken, heel kwalijk.”
Boven alles is het schadelijk voor de reputatie van de wetenschap, zegt Scheper. „Gelukkig is het uitzonderlijk. 99,9 procent van de wetenschappers schrikt zich helemaal kapot hiervan.”
Naar de redenen voor de jarenlange fraude valt alleen te gissen. Als eerste willen publiceren kan een factor zijn. Scheper: „Maar als je je wetenschappelijke integriteit loslaat, zul je nooit een medicijn vinden.”
Melania Trump, de vrouw van de Amerikaanse Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump, is een voorstander van het recht op abortus. Dat schrijft de Britse krant The Guardian donderdag op basis van Melania Trumps autobiografie, die uitkomt op 8 oktober. De krant wist de tekst van het boek in handen te krijgen.
„Vrouwen moeten zelfstandig kunnen bepalen of ze kinderen willen, op basis van hun eigen overtuigingen, zonder enige tussenkomst of druk van de overheid”, schrijft de voormalige first lady onder meer. En: „Het fundamentele recht van een vrouw op individuele vrijheid, op haar eigen leven, geeft haar de autoriteit om haar zwangerschap te beëindigen als ze dat wil”.
Abortusverbod is impopulair
De uitspraken zijn opmerkelijk, omdat haar echtgenoot Donald Trump er als president juist voor zorgde dat het landelijk recht op abortus werd afgeschaft. Dat recht werd in de VS vastgelegd door het zogeheten Roe v. Wade-arrest, een uitspraak van het Hooggerechtshof uit 1973. In 2022 besloot datzelfde Hooggerechtshof – met daarin drie door Trump aangestelde rechters – om het arrest nietig te verklaren.
Sindsdien hebben veertien staten abortus vrijwel geheel verboden, veelal ook in extreme gevallen, zoals na verkrachting of incest. Het abortusverbod is impopulair in de VS: volgens opiniepeiler Pew Research vindt bijna twee derde van de Amerikanen dat abortus legaal zou moeten zijn.
Melania Trump, die zich tijdens de presidentscampagne maar weinig aan de zijde van haar echtgenoot heeft laten zien, hoort dus ook bij deze groep. „Het beperken van het recht van een vrouw om te kiezen of ze een ongewenste zwangerschap wil beëindigen, is hetzelfde als haar de controle over haar eigen lichaam ontzeggen”, schrijft ze. „Deze overtuiging heb ik al mijn hele volwassen leven.”
Speerpunt voor Harris
De Democratische presidentskandidaat Kamala Harris heeft van het recht op abortus een speerpunt van haar campagne gemaakt en waarschuwt dat Donald Trump, mocht hij opnieuw verkozen worden, een landelijk verbod zal invoeren. In een bericht op X (voorheen Twitter) ontkende Trump dat woensdag: „Iedereen weet dat ik onder geen beding een landelijk verbod op abortus zou steunen”, schreef hij in vetgedrukte hoofdletters.
Als president steunde Trump in 2017 echter een wetsvoorstel dat abortus landelijk zou verbieden vanaf twintig weken zwangerschap. Ook de Republikeinse vicepresidentskandidaat J.D. Vance, die abortus in 2022 nog met slavernij vergeleek en zei dat hij graag zou zien dat er een landelijk verbod kwam, ontkende deze week tijdens zijn debat met de Democraat Tim Walz ooit voor zo’n verbod te zijn geweest.
Het is overigens niet voor het eerst dat een Republikeinse president en zijn vrouw het oneens zijn over het recht op abortus, schrijft de Los Angeles Times. Zowel George H.W. Bush (president van 1989 tot 1993) als zijn zoon George W. Bush (2001 tot 2009) verschilden volgens de krant met hun echtgenotes van mening over het onderwerp. De Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn op 5 november.
Lees ook
Abortus is geen landelijk recht meer, maar voor de pro-life-beweging is het werk ook nu nog niet af
Kinderen en huishoudens die lijden onder misbruik of huiselijk geweld moeten nog altijd te lang wachten voordat zij hulp krijgen. Dat blijkt uit een donderdag verschenen rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd over Veilig Thuis, het advies- en meldpunt dat meldingen van huiselijk geweld moet registreren en onderzoeken en slachtoffers moet bijstaan.
De inspectie onderzocht alle 25 Veilig Thuis-afdelingen die in Nederland actief zijn en voerde toezicht uit bij 3 daarvan. Al jaren verschijnen er kritische rapporten over Veilig Thuis, maar nog altijd lukt het de organisaties nauwelijks om te voldoen aan de wettelijke verplichting om binnen tien weken meldingen te verwerken, concludeert het rapport.
Na een melding moet zo snel mogelijk worden beoordeeld of er acute hulp nodig is. Maar de inspectie ziet regelmatig „maandenlange” termijnoverschrijdingen. Dit is niet zonder gevolgen: kinderen en partners leven met „angst, onzekerheid en stress” en „constante dreiging van huiselijk geweld of kindermishandeling” in afwachting van hulp.
Melders twijfelen aan de meerwaarde van een melding bij Veilig Thuis. Verdere hulpverlening stagneert, zonder hulp van Veilig Thuis zijn veel slachtoffers immers niet in staat om bijvoorbeeld de politie of Raad van Kinderbescherming in te schakelen. Slecht één afdeling wist alle onderzoeken binnen de wettelijke termijn af te ronden.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd noemt verschillende oorzaken voor de termijnoverschrijdingen, die niet alleen zijn toe te schrijven op het conto van Veilig Thuis zelf. Zo zijn de meldingen — inmiddels zo’n honderdduizend per jaar — in aantal toegenomen en ernstiger van aard. Bij lokale hulpverlening ontbreekt „deskundigheid” en is er niet genoeg personeel beschikbaar.
Het Landelijk Netwerk Veilig Thuis schrijft in een reactie op het rapport de zorgen van de inspectie te delen, maar wijst ook op op de „grote druk” waarin de Veilig Thuis-medewerkers moeten werken. Het netwerk wijt dit onder andere aan de „complexiteit van meldingen en bezuinigingen”.
Lees ook
Wat kan een school doen bij een vermoeden van huiselijk geweld? „Houd alles bij, hoe concreter, hoe beter”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/04/azerbaijan-armenia-photo-essay-nagorno-karabakh-conflict.jpg)
