Dit zijn de meest uitdagende tochten op de racefiets in Nederland

Posted on by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Fietsroutes Wat is het ideale fietsgebied in Nederland? Waar kun je de uitdagendste (én mooiste) tochten rijden? Zes aanraders, gebaseerd op dertig jaar fietservaring in eigen land.


Illustratie Merel Corduwener

Nederland ongeschikt voor pittige wielertochten? Nederland plat, saai en vol? Flauwekul. Wie lekker uitdagend wil fietsen, hoeft helemaal niet naar de Alpen, de Vogezen of de Ardennen. Ook in eigen land kun je tot het gaatje gaan.

Maar wat is het ideale fietsgebied in Nederland? Waar kun je de uitdagendste (én mooiste) tochten rijden? Zes aanraders, gebaseerd op dertig jaar fietservaring in eigen land. Een mix van bekend en minder bekend, met de nadruk op klimmen – wat je in Nederland, anders dan wordt gedacht, op behoorlijk veel plaatsen kunt doen.

1 Mergellandroute

Laten we er niet omheen draaien: de Zuid-Limburgse heuvels zijn het meest iconische wielrengebied van Nederland. Slechts weinig kan tippen aan de finale van de Amstel Gold Race: Kruisberg, Eyserbosweg, Fromberg, Keutenberg, Cauberg. Of het magische tweeluik Camerig-Drielandenpunt (van de Belgische kant).

Er is wel een groeiende ‘maar’ bij fietsen in Zuid-Limburg: het wordt er steeds drukker. Zeker sinds de Amstel Gold Race commercieel wordt uitgevent met routebordjes fiets je van voor- tot najaar in de file de klimmetjes op. En dat doet toch wat af aan de romantiek.

Daarom een tip: fiets de oude Mergellandroute van de ANWB. De fietsbordjes zijn een paar jaar geleden weggehaald (die voor de auto hangen er nog steeds), maar online vind je zo een gpx-bestand. De Mergellandroute is een tocht van 130 kilometer met bijna 1.400 hoogtemeters, die zo’n beetje heel Zuid-Limburg aandoet. Je rijdt nog steeds de klassieke klimmetjes van de Gold Race, maar komt ook door minder bekende (en minstens zo mooie) delen van het Heuvelland – Geulle en Bunde in het noorden, Mesch en Mheer in het zuiden. En je kunt er gewoon met de fiets in de trein heen: vanaf station Maastricht zit je binnen tien minuten op de route.

2 Veluwezoom-West

Voor wie houdt van klimmen is ook de Veluwezoom een goede optie. Hier, in de omgeving van Arnhem, vind je een aantal heerlijke klimmetjes, variërend van bekend (Posbank) tot minder bekend (Schaapsallee). Sommige doen niet onder voor die in Zuid-Limburg: op de Emmadriehoek bij Rozendaal ontdekte ik ooit als zestienjarige dat er in Nederland haarspeldbochten bestaan.

Helaas geldt ook op de Veluwezoom, net als Limburg: druk, druk, druk. Daarom twee alternatieven. De eerste: breid je tocht uit met een noordelijke lus over de Veluwe, via Loenen, Hoenderloo en Otterloo. Het segment Groenendaalseweg-Woeste Hoefweg moet iedere wielrenner eigenlijk een keertje gereden hebben.

De tweede: ga kijken ten westen van Arnhem, voorbij Oosterbeek. Ook hier is het terrein uitdagend – en een stuk rustiger. Via Heveadorp aan de Nederrijn en de Italiaanseweg in Doorwerth (voor zover ik weet de enige kasseienklim in Nederland) kun je helemaal doorrijden tot aan de Utrechtse Heuvelrug. Op de dijk tussen Wageningen en Rhenen heb je een schitterend uitzicht over uiterwaarden, terwijl je in de verte de Grebbeberg ziet opdoemen.

3 Westfriese Omringdijk

Van een heel andere orde is het vlakke Noord-Holland. Wie van kronkelende dijkjes en vergezichten houdt, kan zijn lol op in de oude droogmakerijen tussen Purmerend en Alkmaar: de Purmer, de Wormer, de Beemster, de Schermer.

Een echte aanrader is de Westfriese Omringdijk, die West-Friesland omsluit. 130 fietskilometers die vrijwel geheel over oude dijken voeren, met een grote variatie aan landschap: uitzicht op de duinen (Schoorldam-Schagen), langs het IJsselmeer (Medemblik-Enkhuizen-Hoorn) en door het eeuwenoude cultuurland van de droogmakerijen (Avenhorn-Alkmaar). Rijd je met de klok mee, dan verschijnen iets voor Medemblik een gemaal, een stadhuis, twee kerktorens en een molen aan de horizon. Hollandser dan dit zul je het niet krijgen.

4 Defensieweg

De Utrechtse Heuvelrug, tussen Utrecht en Rhenen, is een fantastisch fietsgebied: centraal in het land gelegen en veel bos, dus ook bij stevige wind – vrijwel altijd in Nederland – rij je beschut. Het leuke aan de Heuvelrug is dat-ie zo smal is dat je er zigzaggend overheen kunt rijden, van noord naar zuid en terug, via een reeks klimmetjes: Amersfoortseweg, Ruiterberg, Hoogstraat, Amerongseberg (sinds de Vuelta van vorig jaar ook bekend als de Alto de Amerongen). Keerpunt is de Grebbeberg in Rhenen, die het beste vanaf de oostzijde beklommen kan worden. Daarna volgt de climax: het Paardenveld (ook wel bekend als de Koerheuvel), de Autoweg en de Defensieweg – een kaarsrecht, golvend segment waar je je hartslag en wattages even flink de hoogte in kunt jagen. Koffie en worteltaart in fietscafé De Proloog in Amerongen en je dag kan niet meer stuk.

5 Langevelderslag

De Hollandse duinen zijn adembenemend mooi en de fietspaden deinen aangenaam op en neer, net als de aanpalende zee – perfect terrein dus voor intervaltraining. En misschien wel de grootste pre van dit gebied: geen auto’s, dus je kunt doorknallen zonder voortdurend op je hoede te zijn.

Het duingebied is één groot feest, van Den Helder tot Hoek van Holland. De klinkerweg tussen Egmond-Binnen en Bergen aan Zee is een klassieker, evenals het gravelpad tussen Bloemendaal aan Zee en Santpoort-Noord (bij de liefhebbers bekend als de strade bianche). Wel goed om te weten: boven het Noordzeekanaal rijd je vrijwel uitsluitend over stenen, ten zuiden ervan liggen asfalt en schelpjes.

Mijn favoriete duinsegment? Als ik moet kiezen, ga ik voor het stuk tussen Noordwijk en Zandvoort, in het bijzonder vanaf Langevelderslag. Zevenenhalve magische kilometers, geen moment vlak. Met wind mee tik je hier rustig de vijfenveertig in het uur aan. Wel een dringend advies voor zonnige weekends: ga vroeg, want na elven stikt het hier van de senioren op e-bikes.

6 Zak van Zuid-Beveland

Zeeland is niet ’s lands ideale fietsprovincie: de wind heeft er vrij spel en de fietspaden zijn er het hele jaar door tjokvol recreanten, met dank aan een oneindige voorraad huisjesparken. Toch heeft de provincie twee parels. Om te beginnen het oostelijke deel van Zeeuws-Vlaanderen, tussen het Kanaal van Gent naar Terneuzen, de Westerschelde en de grens met België: rustig, ruim en op een verrassende manier intiem. Maar bovenal de Zak van Zuid-Beveland, het gebied ten zuiden van Goes en ten oosten van Borssele. Hier rijd je – on-Zeeuws beschut – plots over intieme dijkjes met hoge populieren en oude boerderijen. Terwijl je in café Koek en Leut in het dorpje Nisse geniet van koffie met appelbol, vraag je je af: waar zijn al die recreanten gebleven?

Related Posts

Misschien wel de belangrijkste rit in mijn autoleven, in een autonoom rijdende VW door Hamburg

Best een ding, de eerste testauto die ik niet zelf bestuur. Maar de demonstratierit door een matineus Hamburg vol stoplichten, overstekend volk en slingerende fietsers verloopt vlekkeloos. De mijnheer die voor de veiligheid achter het stuur zit om in noodgevallen in te kunnen grijpen hoeft geen vinger te verroeren, knapknapknap. De soms wat bruuske rem- en stuuringrepen van de auto had je zelf niet beter uitgevoerd. De stad is de stad, één pot paniekvoetbal.

Wie had dat gedacht, een autonoom rijdende VW? Liep Europa niet ver achter in de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s? VW nam de vlucht naar voren met het Israëlische Mobileye, ontwikkelaar van zelfrijtech. Een bestaand elektrisch VW-busje werd door VW’s techdochter MOIA – een veredeld deelautobedrijf – met dertien camera’s, negen lidar- en vijf radarsensoren omgebouwd tot autonome taxi. Die heet dan ID Buzz AD, van Autonomous Driving. Voor niet-intimi: Lidar is een soort laserradar die extreem nauwkeurig de omgeving scant, onmisbaar bestanddeel van de zelfrijdende auto.

Mooi. Maar de cliffhanger van de ervaring is toch hoe je blind vertrouwt op experimentele hightech die je zonder menselijke interventie door een wereldstad gaat sleuren. Ik snap het wel. De in zijn online spinnenweb gevangen burger snakt naar avontuur, naar het ondenkbare. Dat is, gok ik, de geheime drang achter de innovatiekoorts, die jacht op de graal. De hoop op een wonder, al sleurt het je nog dieper de Matrix in, al wordt het je dood. Reken maar dat straks iedereen met Musk naar Mars wil. Tredmolen uit, het duister in – maar even vrij. De flirt met grensverleggende techniek is utopisch en suïcidaal, dossier voor denkers. Die zijn helaas net zo op drift als wij. Controle heeft niemand. Daar gaat dit echt over. Dat we tech alle wegen kunnen laten vinden, behalve de weg die we kwijt zijn.

Wat een tijd. Tien jaar begonnen Tesla en andere ambitieuze fabrikanten zelfstandig rijdende auto’s aan te kondigen. Alleen kwamen ze niet. Musk beloofde gouden bergen tot geen mens hem meer geloofde. Aan zijn verbroken geloften is zelfs een Wikipagina gewijd, lachen.

Het is ook niet niks. De zelfrijdende auto is intellectuele topsport. Hij moet alle wegen kennen, elk obstakel supersnel kunnen herkennen en ontwijken, het verschil zien tussen een kartonnen doos en een betonblok, elke wegopbreking en snelwegdemo op zijn netvlies hebben. Zijn waarnemingsinstrumenten moeten bij mist en sneeuw zo feilloos functioneren als op windstille zomerdagen.

Het autonome evolutietraject reikt van Level 0 tot Level 5. Nul staat voor nul assistentiesystemen, vijf voor compleet zelfstandig rijden in een auto zonder stuur en pedalen. In de praktijk kwam nog geen autofabrikant ondanks overmoedige beloften verder dan niveau 2, een beetje zelf sturen en remmen voor voorliggers. Moet de bestuurder wel elke tien seconden het stuur vastpakken om te bewijzen dat hij er nog zit. De fabrikanten kunnen veel meer, maar overheden dwarsboomden met wetten en praktische bezwaren.

Veiligere optie

Nu gaat het licht in steeds meer landen op groen. In mei zag ik welke vlucht autonoom rijden in de VS heeft genomen. In San Francisco en Los Angeles rijden honderden perfect functionerende autonome taxi’s van techbedrijf Waymo rond, verbouwde elektrische Jaguars. Er doen zich incidenten voor, maar op termijn is autonoom rijden de veiligere optie. Daarom doen fabrikanten er zo vroom menslievend over. Het marktpotentieel voor deelauto-achtig autonoom vervoer is enorm.

Daarom was dit miniritje misschien een van de belangrijkste in mijn autoleven. Op lange termijn wordt ook je privé-auto geheid de Bob – en wil je hem nog hebben als je even makkelijk en voor minder geld een autonome taxi naar je toe appt? De maatschappelijke gevolgen kunnen enorm zijn, ten goede en ten kwade. Meer verveling, meer afstompende schermtijd op de smartphone. Dramatische inkomstenderving voor de overheid door het wegvallen van boete-inkomsten, want aan doortrappen doet Mobileye natuurlijk niet, veiligheid voor alles. Dan het grootste, chronisch onderschatte risico: een verlies van menselijke vaardigheden dat de hulpeloos geworden mens opnieuw afhankelijker maakt van een paar techgiganten. De nieuwe mens hoeft steeds minder te kunnen. Hij wordt speelveld en afwerkplek van de technologie die hij zelf creëerde. Zijn laatste vaardigheden: coachen, tiktokken en twitteren. Vanuit die toekomst staar ik uit het raampje van de Buzz AD bekommerd naar het vreedzame kantoor- en caféheden van buzzing Hamburg. En denk: Heer, waarom heeft u ons verlaten?


De edelsteen onder het straatmeubilair

Aan de Burgemeester Meineszlaan in Rotterdam ligt het Paaltjesmuseum, de landelijke tentoonstelling voor paal. Dit beknopte openluchtmuseum (op straat) laat in één oogopslag zien wat Nederland Paaltjesland in zijn mars heeft. Natuurlijk zit het paaltje met de meest prestigieuze naam er ook tussen: de diamantkoppaal. Voor mij net zo alledaags als een 30 bij 30 centimeter grijze stoeptegel, maar dankzij zijn naam is het toch ook een beetje de edelsteen onder het straatmeubilair. Die naam heeft-ie te danken aan de vierkantige afgeschuinde kop, iets wat waarschijnlijk al vanaf de Middeleeuwen bestaat. In de tijd dat de diamantkoppaal alleen nog van hout werd gemaakt, zorgde het ervoor dat het regenwater niet op de kop bleef liggen en de paal snel weg zou rotten. Ook is het handig dat het buitengewoon oncomfortabel is om op het paaltje te gaan zitten, in wezen een subtiele vorm van hostile architecture. Tegenwoordig is de afgeschuinde kop wel heel subtiel, maar de vorm doet nog steeds zijn werk. De houten variant, ook met reflectorbandjes is nog wel in de handel maar bijna drie keer zo duur. Daarom is de versie van kunststof nu dominant in het landschap. Solitair zie je hem regelmatig, maar hij komt het best tot zijn recht in groepsverband. Vaak in lange rechte stroken achter elkaar om te voorkomen dat auto’s of fietsen ergens gaan rijden waar wij ze als samenleving niet willen hebben. Het Mekka van de diamantkoppaal is in Nederland het Delflandplein in Amsterdam. Het hele plein is daar omzoomd met enkele en drievoudige rijen diamantkoppalen. Die voorkomen al jarenlang succesvol dat scooters en fietsers het plein onveilig maken. Voor de liefhebbers van het paaltjesmuseum in Rotterdam zeker een uitstapje waard.


‘Je moet van boter houden’

Het recept voor de potted shrimp leek me spannend, maar wellicht ook wat zwaar door de geklaarde boter. Het liefst was ik zoals vroeger zelf de garnalen gaan vangen met een schepnet. Dit roept dierbare herinneringen op aan de Nederlandse en Belgische kust. De Hollandse garnalen zijn helaas tegenwoordig behoorlijk aan de prijs, dus probeerde ik dit recept uit met ‘fabrieksgarnalen’ – dat wil zeggen uit de supermarkt en niet van de visboer, die natuurlijk veel lekkerder zijn. De laurier plukte ik uit eigen tuin en voor wat extra smaak voegde ik Old Bay Seasoning toe. Ook limoenrasp was een goede oppepper daarbij. Het klaren van de boter is altijd een precies klusje waar je bij moet blijven. Ik gebruikte weinig nootmuskaat. Het werd een machtig hapje door de boter, daar moet je wel van houden. Ik waardeerde het resultaat, maar gebruik een volgende keer wel goede garnalen. Lekker met geroosterd brood.

Veronique van Zinnicq Bergmann-Enneking