Dit is wat je – nu Tom Peters met pensioen gaat – moet onthouden van zijn lessen

Column

Ben Tiggelaar

Ben Tiggelaar

Op 31 maart ging de Amerikaan Tom Peters met pensioen. Peters, een van de bekendste managementgoeroes van de afgelopen veertig jaar, werd in november tachtig. „That’s old, bro!”, schrijft hij op zijn site.

In 1978 werd dr. Thomas Peters door zijn werkgever McKinsey gevraagd om samen met collega Robert Waterman onderzoek te doen naar succesfactoren van goed presterende bedrijven.

Samen schreven ze daarover het boek In Search of ExcellenceExcellente ondernemingen in het Nederlands – dat in 1982 een onmiddellijke bestseller werd en nog altijd wordt herdrukt.

Waterman vervolgde zijn loopbaan als adviseur en bestuurder. Maar Peters werd een internationale ster.

Tot dan waren de meeste zakelijke sprekers bedaarde mannen die een zaal vloeiend in slaap konden speechen. Peters raasde echter over het podium, daagde het publiek uit en grossierde in zelfspot.

Zijn creatieve en provocerende presentatiestijl leidde – volgens Peters’ eigen telling – tot ruim 2.500 lezingen in 63 landen.

Een paar kernideeën uit zijn werk.

Excellentie. Dit betekent dat gewone mensen op een doorsnee dag fantastische prestaties leveren, stelden Peters en Waterman in hun debuut. Twintig jaar later vatte Peters het boek samen: „In Search of Excellence draait om drie woorden: medewerkers, klanten en actie. Daarvoor was het: cijfers, bureaucratie en controle. Het gaat om zachte zaken, want zacht is hard. Dat was een revolutionaire boodschap. En we kwamen ermee weg omdat we van McKinsey kwamen en pakken droegen.” Medewerkers moeten zich volgens Peters als ondernemers kunnen gedragen. Voortdurend in interactie met de klant. Zelfstandig handelend, zonder gehinderd te worden door allerlei „Mickey Mouse-regeltjes”.Innovatie. Volgens Peters de kern van ondernemerschap. „Je doet een paar dingen. Het meeste mislukt. Sommige dingen werken. Daar ga je meer van doen. Als iets heel goed werkt, wordt het gekopieerd door anderen. En dan doe jij weer iets anders. De truc zit ’m in dat laatste: iets anders doen.” De snelheid waarmee je vernieuwt is essentieel. Hoeveel tijd zit er tussen je idee en het eerste prototype van je nieuwe dienst of product, iets wat je kunt uitproberen in de markt?Innoveren draait ook om bescheidenheid, volgens Peters. Je moet je realiseren dat alle geweldige dingen die je vandaag bedenkt morgen alweer achterhaald zijn.Mensen. Niet de managers of de aandeelhouders, maar de mensen die het werk doen, staan centraal bij Peters. Alleen als die mensen tot bloei komen, bloeit het bedrijf. Bovendien verdient ieder mens gewoon respect en leuk werk. Ook in zijn recente publicaties pleit Peters voor wat hij ‘extreme humanism’ noemt. Vriendelijkheid en compassie zijn belangrijker dan efficiëntie en targets.

Een essentiële vraag is volgens hem wie je tot leidinggevende benoemt in een organisatie. Maak nooit de beste verkoper de baas van de andere verkopers, zegt Peters. De mensen die je wilt als leidinggevende zijn mensen die gek zijn op mensen. Dat is het geheim van echt succesvolle organisaties.

Hebben veertig jaar schrijven en spreken de wereld veranderd? Peters is zelf sceptisch. In een recente podcast zei hij: „Als ik een speech geef voor duizend mensen en drie mensen gaan naar huis en zeggen: holy shit, ik ga een paar dingen anders doen, dan heb ik een geweldige dag.”

Ben Tiggelaar schrijft wekelijks over persoonlijk leiderschap, werk en management.