Alle behandelingen van diabetes type 2 zijn gericht op gezonder leven en toch lukt het maar weinig mensen om zonder medicijnen, door af te vallen, diabetes om te keren. Laat staan om dat vast te houden. Chinese onderzoekers laten dit zien in een grote studie, met meer dan 37.000 patiënten.
Als mensen met diabetes type 2 door meer bewegen en gezonder eten gewicht verliezen, zien ze vaak hun bloedsuikerwaarden verbeteren. De diabetes is ‘in remissie’ als de bloedsuikerspiegel langere tijd stabiel blijft en het lichaam weer beter reageert op insuline. Je bent dan niet genezen, maar je hebt geen medicijnen meer nodig om de bloedsuiker goed te houden. Hiermee wordt ook het risico kleiner op schade aan bijvoorbeeld ogen, nieren en bloedvaten.
Uit klinische studies naar leefstijlverandering komen vaak mooie resultaten, maar hoe lang blijven mensen in de echte wereld in remissie, vroegen de Chinese onderzoekers zich af. Ze volgden een grote groep patiënten in Hongkong, die na de diagnose diabetes meededen met een programma om gezonder te leven. Hoeveel procent gewicht waren ze na een jaar kwijt? En hoe zag hun bloedsuiker er na 8 jaar uit?
Na acht jaar bleek nog maar 6 procent van de mensen die een diabetesprogramma hadden gevolgd in remissie. Bij een tussenmeting, na 3 jaar, had ruim de helft met remissie alweer een ontregelde bloedsuiker.
Lees ook
Helpen leefstijlprogramma’s nu wel of niet?
De kans om stabiel te blijven
Er was een duidelijk verband met het percentage gewichtsverlies. Hoe meer gewicht mensen na een jaar gezond leven hadden verloren, hoe groter de kans om stabiel te blijven. Maar zelfs bij meer dan 10 procent gewichtsverlies was na acht jaar slechts 14 procent nog steeds in remissie.
Het Chinese onderzoek laat net als eerdere studies zien dat het loont om er vroeg bij te zijn. Hoe sneller na de diagnose mensen beginnen met leefstijlverandering, hoe beter het lukt om diabetes nog om te keren. Ook diabetes-2-patiënten die volgens de norm geen overgewicht hebben, hebben baat bij gewichtsverlies.
„Deze uitkomsten verrassen me in het geheel niet en komen overeen met wat ik in de praktijk zie”, zegt Hanno Pijl, hoogleraar diabetologie in het Leids Universitair Medisch Centrum. „Het bevestigt dat remissie sterk afhankelijk is van gewichtsverlies en dat duurzaam afvallen ongelooflijk moeilijk is in de huidige samenleving.”
De Chinese onderzoekers onderstrepen hoe belangrijk het is om bij mensen met een hoog risico te voorkomen dat ze diabetes krijgen. Ondanks de geringe successen, concluderen ze niet dat leefstijlprogramma’s zinloos zijn: diabetes omkeren is mogelijk, schrijven ze.
Hanno Pijl voegt hier iets aan toe. Ja, als programma’s lang genoeg duren – minstens twee jaar – dan krijgen gezondere gewoontes de kans om in te slijten. „De uitdaging is om interventies te ontwikkelen waarmee meer mensen dan nu het volhouden. Maar de zorg gaat dit niet oplossen”, zegt Pijl, doelend op de omgeving die mensen voortdurend tot ongezonde keuzes verleidt. „Daar moet de samenleving voor veranderen.”
