Deze Kerst ís het coronavirus er gewoon, zoals de griep of andere winterongemakken

Is er nog iemand die aan huidhonger lijdt? Vorig jaar bestond dit weekend uit slinkse berekeningen en ingewikkeld puzzelen: welke vier gasten konden uitgenodigd met de „stoelen gewoon een beetje uit elkaar” (dixit premier Mark Rutte)? Afstand houden was, net als een jaar eerder, het devies. Balkonbezoek en beeldborrels de realiteit, de anderhalvemetersamenleving de dreiging voor elke winter.

Inmiddels zijn de looplijnen in straten en winkels vervaagd, de handpompjes bij ingangen van openbare gebouwen uit het zicht geplaatst, QR-codes iets om in musea informatie te krijgen of mee te betalen. Het mondkapje is een zeldzame verschijning in het ov – of een teruggevonden vodje in de winterjas van vorig jaar. Onder de mensen zijn, is weer normaal.

Aan omkijken lijkt ook weinig behoefte. Corona is een van de vele crises die om aandacht vechten, zeker niet meer top of mind tussen zorgen over hoge energie- en voedselprijzen. Niemand heeft zin om er aan herinnerd te worden dat Covid nog altijd rondwaart. Deze Kerst ís het virus er gewoon, zoals een griep of ander winterongemakken. Dat kan een lichtpuntje worden genoemd, na twee donkere coronajaren.

De wekelijks 380 nieuwe ziekenhuisopnames en 25 patiënten op de intensive care laten „een min of meer stabiel beeld” zien, zei half december Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM. Vorig jaar om deze tijd werden nog wekelijks tweeduizend mensen opgenomen in het ziekenhuis. Dat de briefing van Van Dissel nauwelijks media-aandacht trok, geen demonstranten en slechts vijf Kamerleden, zegt genoeg.

Van Dissel is nog niet helemaal gerust. Hij sprak over een „prelude van endemiciteit” en „de kleine lettertjes – de resultaten kunnen tegenvallen – gelden ook hier helaas”. Het virus muteert door, de winter is nog niet voorbij, de gevolgen zijn nog niet duidelijk van de jongste Covid-golf in China. Noch van de versoepelingen die de Chinese regering onder druk van protesten invoerde, en die lijken te betekenen dat zij de grip op het bijhouden van het aantal besmettingen kwijt is. De toegenomen drukte in crematoria en uitvaartcentra wekt de indruk dat er meer coronadoden in China zijn gevallen dan er officieel worden gemeld aan de Wereldgezondheidsorganisatie, en er is weinig zicht op welke subvarianten van Omikron rondgaan in China.

Wat precies de juiste aanpak is – of was – om het virus in te dammen, blijkt overigens volgens onderzoekers moeilijk te bepalen, omdat het lastig is landen te vergelijken. Wel blijkt dat vertrouwen in de overheid cruciaal is: hoe trouwer richtlijnen werden opgevolgd, hoe beter de bestrijding van het Covid-virus ging. Laat dat een les zijn: ook in Nederland, waar het vertrouwen van sommige burgers in de overheid wankeler werd juist door de corona-aanpak. Het blijft belangrijk om de burger mee te nemen in het beleid.

De tweede les is natuurlijk dat de crisis diepe sporen heeft achtergelaten: bij mensen die iemand verloren en nu tegen deze dagen aankijken zonder een geliefde, bij jongeren die door de lockdown leerachterstanden opliepen en wier sociale leven werd gepauzeerd, bij zieken die op een wachtlijst belandden voor zorg en niet weten wat uitstel doet, bij coronapatiënten die lijden aan langdurige kwalen en zich niet begrepen voelen, bij theatermakers die nog altijd lege zalen zien en zich afvragen of het publiek terugkomt. Veel aandacht ging er in coronatijd naar economisch herstel. Dit andere herstel is nét zo noodzakelijk: in de mensen een welbehagen.

Maar voor velen heeft de moedeloosheid van vorig jaar, toen onverwacht een tweede kerstvakantie op rij moest worden doorgebracht in lockdown, plaatsgemaakt voor verlichting – als het over corona gaat althans. Ruim 8,5 miljoen Nederlanders zijn, volgens officiële meldingen, besmet geweest en hebben afweer opgebouwd. Wie wil kan een vierde of vijfde boosterprik halen. De nu heersende Omikron-variant is daardoor minder ziekmakend.

Dat geeft hoop. Dat laat zien dat de gedachte die van oudsher hoort bij deze dagen, nog altijd past. Hoe donker het ook is, het wordt altijd weer licht.