De vervormde schedel van Hedi (22) groeide uit tot hét beeld van Frans politiegeweld

De lijst met verwondingen is bijna drie pagina’s lang. Op de nacht van 1 op 2 juli liep de toen 21-jarige Hedi uit Marseille ernstig hoofdtrauma op. Breuken in het gezicht. Inwendige en uitwendige bloedingen. Verschillende schaafwonden.

Volgens een rapport van justitie, in handen van de krant Le Monde, kwam Hedi om 02.15 uur „in stukken” binnen in l’Hôpital de la Timone, het grootste ziekenhuis van Marseille. De twintiger werd met spoed geopereerd. Een gedeelte van zijn schedel werd verwijderd om de druk te verminderen die was ontstaan door een bloeding in zijn hoofd.

Eind juli leerde Frankrijk hoe dat eruitziet, toen Hedi voor het eerst zijn verhaal deed bij het onlinemedium Konbini. De linkerkant van zijn hoofd is fors gezwollen en ingedeukt, als een oude basketbal. Zijn linkeroog – waarmee hij nauwelijks meer ziet – zit hoger dan het rechter. „Ik kijk niet meer naar mezelf in de spiegel”, zei hij met een sterk zuidelijk accent tegen Konbini. „Het is niet te verdragen.”

Lees ook: Rechtszaken in Frankrijk tonen hoe hoog de spanningen zijn opgelopen tussen Franse jongeren van kleur en de politie

Rellen na dood Nahel

Hedi raakte zwaargewond bij een nachtelijke aanvaring met de politie in het centrum van Marseille, te midden van de rellen naar aanleiding van de dood van de zeventienjarige Nahel door een politiekogel. Hedi was met zijn vriend Lilian naar de oude haven gegaan „om te kijken wat daar gebeurde”. Ze zouden niet hebben gereld, maar Hedi droeg volgens de politie wel een gezondheidsmasker en capuchon, wat veel relschoppers droegen om niet herkend te worden.

Toen ze iets voor 02.00 uur een politiepatrouille tegenkwamen, ging het mis. Volgens Le Monde vroegen de agenten wat het duo aan het doen was, maar gaven ze geen tijd om te antwoorden. Een agent probeerde Lilian te slaan met een wapenstok, waarna hij wegrende. Hedi rende achter hem aan, totdat hij ‘plop’ hoorde en op de grond neerviel. Achteraf bleek dat hij op zijn hoofd was geraakt door een rubberen kogel die van enkele meters afstand was afgeschoten.

Toen hij op de grond lag, vielen zeker drie agenten hem aan. „Ze hielden me vast in een hoekje waar het helemaal donker was”, zei Hedi tegen Konbini. „Een lag er bovenop me, zodat ik niet kon bewegen. Hij heeft me geslagen met zijn vuisten. Anderen hebben me geslagen met wapenstokken.” Na ongeveer een minuut stopten de agenten, Hedi alleen achterlatend. Lilian en een medewerker van een nachtwinkel brachten hem naar het ziekenhuis, waar hij drie weken zou blijven.

Lees ook: Franse criminoloog: de Franse politie heeft een superioriteitscomplex

Zakje met loden kogeltjes

Wat er is gebeurd met Hedi staat niet op zichzelf. Sinds de rellen zijn er tal van berichten in de media gekomen van jongeren die ernstig gewond raakten bij confrontaties met de politie, die de afgelopen jaren steeds repressiever lijkt op te treden bij protesten en rellen. Verschillende jongeren verloren een oog, een jonge man die werd geraakt met een bean bag – een met een shotgun afgevuurd zakje met loden kogeltjes dat niet het lichaam binnendringt, maar wel een forse klap uitdeelt – ligt nog steeds in een coma, een ander kwam om het leven door een hartaanval nadat hij was geraakt met een rubberen kogel.

Maar het is de zaak van Hedi die uitgroeide tot hét voorbeeld van het politiegeweld tijdens de rellen na ‘Nahel’. Niet alleen vanwege de ernst van de verwondingen en het ontbreken van een aanleiding voor de agressie; ook de manier waarop de autoriteiten met de zaak omgaan leidt tot onbegrip.

Het begon met de verklaringen van de aanwezige agenten – van wie er vier zijn aangeklaagd, één zit in voorarrest. In eerste instantie ontkenden zij dat ze een rubberen kogel hadden afgevuurd. Pas deze donderdag gaf de agent die vastzit toe dat hij zo’n ‘Flash-Ball’ heeft geschoten, hoewel daarmee volgens zijn advocaat niet gezegd is dat het die kogel was die Hedi in het hoofd heeft geraakt. „Ik deed enkel mijn werk”, aldus de agent. Een andere agent ontkende dat hij Hedi op de grond heeft geslagen, maar moest inbinden toen camerabeelden zijn ongelijk toonden.

Ook lijken agenten te hebben geprobeerd om Hedi zwart te maken. Een van de betrokken agenten heeft getuigd dat Hedi „in criminaliteitsmodus” was gekleed, omdat hij een capuchon droeg. Anderen verspreidden berichten dat Hedi een draaideurcrimineel is. Volgens Le Monde heeft de jonge man, die werkte als ober, alleen een veroordeling voor rijden onder invloed van drugs en een verkeersovertreding op zijn naam staan.

Lees ook:Politiegeweld maakt martelaren van gele hesjes

Steun politie en minister

De agenten zien zich gesteund door het politieapparaat: de vakbonden staan lijnrecht achter de agenten, en honderden agenten in en rondom Marseille legden de afgelopen tijd hun werk neer uit protest tegen het voorarrest van hun collega.

Ook de baas van de nationale politie, Frédéric Veaux, nam het voor hem op. Hij zei onlangs in het dagblad Le Parisien dat een agent geen voorarrest zou moeten kunnen krijgen, „ook al heeft hij tijdens zijn werk ernstige fouten begaan”. Minister Gérald Darmanin (Binnenlandse Zaken) sprak op zijn beurt zijn „absolute steun” uit aan Veaux en aan agenten die „worden beledigd en belasterd” en het mikpunt zouden zijn van ‘mediaprocessen’. „Ik begrijp deze emotie, ik begrijp deze woede en ik begrijp dit verdriet.”

Het leidde tot kritiek van juristen die vrezen dat Veaux en Darmanin agenten hiermee boven de wet plaatsen. Vooralsnog doet die zijn werk: donderdagavond oordeelde de rechter dat het voorarrest van de hoofdverdachte wordt verlengd – een „onbegrijpelijk en zeer oneerlijk besluit”, aldus de politiebonden. Wanneer de uitspraak komt, is nog niet bekend.