De Amerikaanse aanval op Houthi-doelwitten in Jemen begon op 15 maart, achteraf gezien, betrekkelijk klassiek. Het „eerste aanvalspakket” waarover Pete Hegseth, de minister van Defensie, in zijn uitgelekte Signal-conversatie sprak, bestond uit jachtbommenwerpers van het vliegdekschip USS Harry S. Truman en drones met raketten.
Met de aanvallen hopen de Verenigde Staten een eind te maken aan raketaanvallen door de Houthi’s die westerse schepen nu dwingen de route door de Rode Zee van en naar het Suezkanaal te mijden.
Sindsdien hebben de Verenigde Staten ook een van hun meest geavanceerde wapens ingezet tegen de Houthi’s: de voor radar nagenoeg onzichtbare B-2 bommenwerper, bevestigde een functionaris tegenover The War Zone, een site voor defensienieuws. Ook vorig jaar gebeurde dat al eens, zij het op beperkte schaal. Ditmaal gaat het om ten minste zes B-2’s plus ondersteunende tankervliegtuigen, die sinds eind maart zijn gestationeerd op de Amerikaanse basis Diego Garcia in de Indische Oceaan, zo is op satellietfoto’s van Planet Labs te zien.
De B-2 ‘Spirit’ is een strategische bommenwerper bedoeld als wapen tegen hoogwaardige doelwitten. Van dit type heeft de Amerikaanse luchtmacht er maar twintig, die bovendien niet allemaal tegelijkertijd vliegklaar zijn. Het overvliegen van eenderde van de totale vloot B-2’s naar Diego Garcia betekent daarom een forse militaire escalatie.
Bunker buster
De B-2 is het enige vliegtuig dat in staat geacht wordt vijandelijk luchtruim binnen te dringen om het zwaarste wapen in te zetten tegen diep gelegen ondergrondse doelwitten: de zogeheten GBU-57/B Massive Ordnance Penetrator (MOP). Die bunker buster van zes meter lang en met een gewicht van twaalf ton graaft zich als het ware eerst in om daarna in de diepte te ontploffen. De bom is ontworpen om strategische doelwitten aan te vallen, zoals ondergrondse commandocentra of opslag- en productielocaties van massavernietigingswapens. Elke B-2 kan er twee vervoeren.
Lees ook
VS en Iran gaan praten, met de wapens in de aanslag
Omdat de Houthi’s wel over ondergrondse bunkers beschikken, maar zelf geen strategische wapens hebben, is de vraag of de VS in werkelijkheid de B-2’s achter de hand houden voor aanvallen op Iran, hoofdsponsor van de Houthi’s, maar ook, zo wordt aangenomen, kernmacht in spe.
Nadat president Trump zijn land in 2018, tijdens zijn eerste termijn, terugtrok uit het nucleaire akkoord met Iran, heeft dat land zijn productiefaciliteiten opgevoerd. Experts denken dat Iran nu over de capaciteit beschikt om binnen enkele weken meerdere kernbommen te maken, als het daartoe zou besluiten.
Deadline
Op zijn minst moeten de B-2’s Trumps boodschap onderstrepen dat Iran een nieuw akkoord moet sluiten over nucleaire ontwapening, met militaire actie tot gevolg als het weigert. Zaterdag gaan Amerikaanse en Iraanse onderhandelaars daarover in Oman met elkaar in gesprek. In maart kreeg Teheran al een brief (en een deadline in mei) uit Washington. „Ik heb ze geschreven: ‘Ik hoop dat jullie gaan onderhandelen, want als we militair moeten ingrijpen, wordt het verschrikkelijk’,” zei Trump toen.
Voorkomen dat Iran een kernwapen verwerft is eveneens een hoofddoel van Israël. Tijdens zijn bezoek aan het Witte Huis zei premier Netanyahu maandag dat „wij en de Verenigde Staten het erover eens [zijn] dat Iran nooit kernwapens krijgt”. Volgens het Britse blad The Economist voelt Netanyahu zich na de succesvolle aanvallen op Hezbollah en het einde van het Syrische regime van Bashar al-Assad – beiden bondgenoten van Iran – „regionaal ontketend” en zou hij Trumps steun willen krijgen voor een aanval, binnen enkele maanden, op Iraanse nucleaire installaties. Ook daarbij zouden de B-2’s een rol kunnen vervullen.
Militair gezien is Iran verzwakt, omdat zijn luchtverdediging rond belangrijke nucleaire locaties tijdens een Israëlische vergeldingsaanval in oktober vorig jaar grotendeels is vernietigd. Met name Saoedi-Arabië en andere landen in de Golf-regio vrezen wel dat Iran hen met ballistische raketten zou kunnen treffen.
Mogelijk met het oog daarop hebben de VS luchtverdedigingssystemen tegen juist dit soort wapens uit Zuid-Korea naar het Midden-Oosten overgebracht, waaronder Patriot-batterijen en een THAAD-batterij. Israël en de Verenigde Arabische Emiraten beschikken al over de THAAD (Terminal High Altitude Area Defense), die niet over een springkop beschikt, maar zijn doel met kinetische energie – door ertegenaan te vliegen – vernietigt.
Het weghalen van belangrijke wapensystemen uit Azië heeft geleid tot kritiek onder Amerikaanse militaire planners daar, meldde CNN. Met name het inzetten van kostbare zweefbommen en Tomahawk-kruisraketten tegen de Houthi’s zou voorraden uitputten die van groot belang zijn in het geval van een oorlog met China om Taiwan.
