De stemming op de Duits-Nederlandse grens: veel gevoel bij het nabije Europa, minder met Brussel

Posted on June 5, 2024 by admin

Veel Europeser dan de Nieuwstraat/Neustrasse krijg je het niet in de EU: aan de ene kant ligt Kerkrade, aan de andere kant Herzogenrath, de grens doorkruist de weg. Nederland stemt donderdag, Duitsland volgt zondag.

Op de Kerkraadse trottoirs, aan de Nederlandse kant, klinkt enthousiasme over de verhoudingen met het zo nabije buurland. Maar niemand lijkt echt warm te lopen voor een stem voor het Europees Parlement. Een jonge vrouw die haar hond uitlaat, blijft thuis bij de verkiezingen „omdat het niet veel uitmaakt”. Een oudere man, druk bezig in zijn tuin, stemt al niet meer sinds de PvdA als grootste partij in 1977 niet in het kabinet kwam: „Wat heeft het dan voor zin?” En nee, ze willen allebei niet met naam of foto in de krant.

Even verderop zegt Rade Orasanin dat stemmen altijd uitloopt op teleurstelling. „Ik hoopte bijvoorbeeld op verbetering met de nieuwe coalitie en dan hoor ik nu weer dat schoolontbijten misschien gaan verdwijnen. Europa is bezig met de verkeerde dingen: regels over van alles, maar één benzineprijs voor Europa lukt niet.”

Rade Orasanin: „Europa is bezig met de verkeerde dingen: regels over van alles, maar één benzineprijs voor Europa lukt niet.”

Hoe anders is dat aan de Duitse kant van de straat, de Neustrasse. Max Röttger sleutelt aan zijn auto. Hij woont van kindsbeen af aan in de Neustrasse en vindt de verhoudingen aan de grens verbeterd. „We leven op een mooie manier samen.” Europa als geheel wenst hij hetzelfde toe. Röttger gaat in elk geval progressief stemmen: „Uit de kieswijzer kwamen de Piratenpartij, Volt en Die Grünen. Ik ga later deze week nog even de programma’s bekijken voor een definitieve keuze.”

De opkomstpercentages bij de Europese verkiezingen in 2019 laten een fors verschil zien: in Kerkrade ging 32,98 procent van de kiesgerechtigden stemmen, in Herzogenrath 58,57 procent.

Duitse betrokkenheid

Wie de bewoners van Herzogenrath aanspreekt, stuit op meer betrokkenheid dan in Kerkrade. Richard Nielsen, bijvoorbeeld, zit met zijn zestien jaar zondag op een stembureau en is al volop actief in de CDU en de Junge Union, de jongerenorganisatie van die partij. Hij maakt zich zorgen over de ruk naar rechts in Nederland en is blij met „de terugval van de [anti-immigratiepartij] AfD in de Duitse peilingen na een aantal affaires”.

Richard Nielsen: Blij met „de terugval van de AfD in de Duitse peilingen na een aantal affaires.”

Peter Dinninghoff heeft het evenmin op de politieke uitersten en stemt daarom zondag „op een partij uit het politieke midden”. De oud-politieagent is druk met het in kaart brengen van de geschiedenis van de Nieuwstraat/Neustrasse die volgens hem nog maar eens duidelijk maakt hoe uniek de huidige situatie is: „Dit is het hart van het land van Karel de Grote. Na zijn dood werd zijn rijk opgedeeld in twee helften, ruwweg het huidige Duitsland en het huidige Frankrijk. Veel van de oorlogen daarna zijn op die scheiding terug te voeren. Een samenwerking zoals nu is echt iets zeldzaams.”

De splitsing van de stad dateert van 1816. Sinds die tijd vormden onder meer hekken, prikkeldraad, een stroomdraad met 220 volt (tijdens de Eerste Wereldoorlog) en een muurtje de grensafscheiding. Het muurtje sneuvelde pas twee jaar na de Berlijnse Muur.

Presentator Mart Smeets bezorgde de Nieuwstraat/Neustrasse bekendheid tijdens het WK voetbal van 1990. Tijdens West-Duitsland tegen Nederland stond hij op de grens en suggereerde spanning die er eigenlijk niet hing. Door die verslaggeverstoon liep het later die avond toch uit op rellen. Ook Dinninghoff werd die avond ingezet. „Het was een van de eerste keren dat we als politiekorpsen echt goed samenwerkten.”

Peter Dinninghoff: „Het was een van de eerste keren dat we als politiekorpsen echt goed samenwerkten.”

Sindsdien haalden beide kanten hun banden verder aan. Al levert die grens soms nog rare toestanden op. „Raak je hier gewond bij een verkeersongeluk, rol dan naar de Duitse kant” adviseert Dinninghoff. „Daar keren de verzekeraars betere schadevergoedingen uit.

Beide gemeenten werken onder de naam Eurode samen op tal van gebieden, van stadsontwikkeling tot verduurzaming. Een verklaring voor de opkomstverschillen hebben de twee burgemeesters niet. „Misschien is het de booming economie in de regio Aken”, suggereert de Kerkraadse burgemeester Petra Dassen (CDA). „Aan onze kant gaat het moeizamer en blijven mensen makkelijker hangen in slachtofferschap, terwijl er ook veel goed gaat. Maar Den Haag en Brussel voelen ver weg.”

Buiten de gemeenten om vinden Duitsers en Nederlanders elkaar met bijvoorbeeld gezamenlijke feesten en een ecologische wei voor kinderen. Benjamin Fadavian, de SPD-burgemeester van Herzogenrath, roemt een eigen initiatief van de brandweer van de beide brandweerkorpsen om ervoor te zorgen dat elkaars slangen op elkaar aan te sluiten zijn. Een koppelstuk volstond. „Zo simpel kan het zijn. Politici hadden daar nog jaren over moeten vergaderen”, lacht Dassen.

„Juist vanwege dat gevoel van verbondenheid en het vrijwel dagelijks de grens overgaan, vonden de mensen hier de afsluiting tijdens coronatijd moeilijk”, zegt ze. Ze ziet meer absurditeiten. „Nederlanders die in Duitsland een baan hebben en niet thuis mogen werken, omdat de sociale verzekeraar dat niet toestaat. Ook een tweetalige kinderopvang stuitte op blokkerende regels. En een Duitse leraar mag geen gastles geven op een Nederlandse school. Dus gaat de klas nu naar Duitsland. Dat mag wel.”

Beide burgemeesters dromen hardop van een pilotstatus als dubbelstad, waar de grenzen en juridische verschillen zoveel mogelijk vervagen. Fadavian: „Regionale en provinciale bestuurders in beide landen tonen veel interesse. Nu moeten ook Berlijn, Den Haag en Brussel enthousiast worden.” Dassen: „Europa biedt op zich mogelijkheden voor zo’n plan. Maar hoe het precies uitpakt, wordt pas in de praktijk duidelijk. We moeten het gewoon gaan doen.”

Lees ook
Stemmen voor Europa? De lijsttrekkers krijgen de kiezer niet snel enthousiast

Keizerspinguïn Gus zwom 3.500 km naar Australië

admin
November 15, 2024
0

Surfer Aaron Fowler keek nog even om naar het strand toen hij met zijn vriend op weg was naar de auto om naar huis te gaan, toen hij een vreemde grote vogel door de branding uit het water zag komen. Bij het plaatsje Denmark aan de Australische zuidwest kust waggelde zo maar een keizerspinguïn het strand van Ocean Beeach op. „Een surrealistische ervaring” , vertelde Fowler achteraf aan de lokale krant de Albany Advertiser. „Hij was totaal niet bang voor ons. Misschien dacht hij dat wij ook pinguïns waren vanwege onze wetsuits.”

Toen het dier uit het water kwam probeerde het een buiksliding te maken in het zand. „Ik denk dat hij dat gewend is op het ijs”, vertelde Fowler, „maar het werd een soort zandhappen. Hij schudde het zand af en zag er een beetje geschokt uit.”

De keizerspinguïn (Aptenodytes forsteri), de grootste van alle pinguïnsoorten, komt normaal uitsluitend voor op Antarctica. De vogel broedt in kolonies op het pakijs van de Zuidpool en foerageert in de buurt van de kust. Het aantal keizerspinguïns zal naar verwachting afnemen door klimaatopwarming, omdat het zee-ijs afneemt. Om die reden verschoof de status van de soort een paar jaar geleden op de Rode Lijst van ‘niet bedreigd’ naar ‘bijna bedreigd’.

Nooit eerder werd een wilde keizerspinguïn zo ver noordelijk aangetroffen. Het mannetje dat in Australië belandde, heeft een zwemtocht van zo’n 3.500 kilometer achter de rug. Het dier is opgevangen door verzorger van wilde vogels Carol Biddulp van het Department of Biodiversity, Conservation and Attractions van West-Australië. Ze gaf haar onverwachte gast de naam Gus. Bioloog Belinda Cannell van de Western Australian University in Perth is betrokken als wetenschappelijk adviseur.

Gus bleek gezond maar ernstig ondervoed. Zijn botten tekenden af door het verenpak. Het dier van een meter lang woog nog slechts 23 kilogram, de helft van het normale gewicht van een gezond mannetje. Gus moet naar verwachting eerst een paar weken aansterken. Wat er dan met hem moet gebeuren is nog een open vraag. Terugzetten in de natuur is eigenlijk alleen zinvol als hij dan ook wordt teruggebracht naar zijn natuurlijke habitat, de Zuidpool.

NIEUWS

Hoe om te gaan met natuurrampen zoals in Spanje?

admin
November 15, 2024
0

Na de overstromingen in Valencia zijn Spaanse politici vooral druk met elkaar de schuld te geven. De schade van de ramp had volgens velen niet zo groot hoeven te zijn. Voor correspondent Oumaima Abalhaj staat in ieder geval vast: deze rampen zullen vaker gaan voorkomen. Hoe bereid je je hier dan op voor?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman

via [email protected].

Gast:: Oumaima Abalhaj
Presentatie:: Gabriella Adèr
Redactie:: Cas Reijnders
Montage:: Gal Tsadok-Hai
Coördinatie:: Henk Ruigrok van der Werven
Foto:: EPA/Manuel Bruque

Overal politie, doorlopend gefluit, maar Frankrijk-Israël eindigt zonder ongeregeldheden

admin
November 15, 2024
0

Het zijn de drie doelmannen van Israël die zich als eerste laten zien. Onder zacht gefluit van Franse thuissupporters betreden ze donderdagavond het Stade de France om zich warm te lopen. Voor een duel zoals alle andere, zo benadrukten de spelers van het Israëlische nationale team de afgelopen dagen. Maar natuurlijk met ‘Amsterdam’ in het achterhoofd.

Een week geleden werden daar fans van de Israëlische recordkampioen Maccabi Tel Aviv na een Europa League-wedstrijd tegen Ajax slachtoffer van gewelddadigheden. Eerder op de avond hadden sommigen van hen de confrontatie opgezocht door Palestijnse vlaggen te vernielen en met beledigende spreekkoren. In Parijs volgde nu een nieuw Israëlisch voetbalbezoek aan het buitenland: tegen Frankrijk voor de Nations League.

Aandacht was er in overvloed, uit binnen- en buitenland. Maar op de tribunes van het grootste voetbalstadion van Frankrijk is daar weinig van te merken. Het Stade de France zit akelig leeg. Alleen de onderste van de drie ringen is redelijk gevuld met publiek, de bovenste ring is bij gebrek aan belangstelling zelfs helemaal gesloten. Maar 13.000 toeschouwers komen opdagen, beduidend minder dan het laatste minimum van 37.000, bij een rugbywedstrijd.

Vierduizend agenten en gendarmes

Niet voetbal, maar veiligheid staat voorop: de Franse politie schroefde het überhaupt al aangescherpte veiligheidsplan na Ajax-Maccabi verder op en zette vierduizend agenten en gendarmes in. Ze worden bijgestaan door 1.600 stadionbeveiligers. Dat is zelfs voor Franse begrippen veel: normaal gesproken worden tot 1.300 politiemensen ingezet bij dergelijke wedstrijden. Het is een van de redenen dat er zo weinig publiek is, naast een oproep van pro-Palestijnse groepen om de wedstrijd te boycotten. Ook Israël raadde landgenoten aan niet naar de wedstrijd te gaan.

Bij de zorgen speelde mee dat het Stade de France in de Parijse voorstad Saint-Denis ligt, in het jongste en armste departement van Frankrijk en waar vaker rellen plaatsvonden. Twee keer ging het rond het stadion zelf mis. Negen jaar geleden begonnen de reeks verwoestende aanslagen van 13 november 2015 toen twee zelfmoordterroristen zich naast het stadion opbliezen (er viel één dode). En in 2022 liep de Champions League-finale uit in chaos doordat massaal neptickets waren verkocht waarmee inwoners van Saint-Denis poogden binnen te komen. Op de chaos die ontstond bij de ingangen greep de politie vervolgens keihard in.

Hoe serieus de dreiging wordt genomen, is al vanaf donderdagmiddag te zien in Saint-Denis. Straten tot ver om het stadion stromen dan al vol met politie en ME, winkeliers moeten hun deuren eerder sluiten. Met tientallen busjes blokkeert de politie toegangswegen naar het Stade de France, voertuigen die ondanks waarschuwingen nog geparkeerd staan worden weggetakeld. Op elke straathoek staan agenten of militairen. In pantserbusjes vullen zij hun traangasgeweren met patronen.

Wie het stadion in wil moet twee beveiligingsbarrières door en wordt tweemaal uitgebreid gefouilleerd. Uitsupporters worden onder strenge begeleiding het stadion ingeleid, zodat ze niet in aanraking komen met andere fans. Binnen blijven de onderste zeven rijen van de tribune leeg en staan er hekken én een metalen barricade om kwaadwillenden van het veld te houden – op de plek waar gewoonlijk slechts een heuphoog wandje staat.

Politici aanwezig

Met de ongekende veiligheidsmaatregelen wil de politiek ook een signaal afgeven: Frankrijk doet er alles aan zodat Israëliërs — en joden — hier wél veilig zijn. Dit nadat president Emmanuel Macron vorige week vrijdag als een van de eerste wereldleiders reageerde op de gewelddadigheden in Amsterdam door te spreken van „geweld dat doet denken aan de meest duistere momenten van de geschiedenis” en „verfoeilijk antisemitisme”.

Twee dagen later maakte hij bekend aanwezig te zullen zijn bij de wedstrijd. Later volgden premier Michel Barnier en oud-presidenten François Hollande en Nicolas Sarkozy. Op internet verschenen grappen dat de box voor special guests beter gevuld was dan de rest van de tribunes.

Maar waar de wedstrijd voor deze politici uitgroeide tot „een symbool voor de strijd tegen antisemitisme” — dixit een medewerker van Hollande — zijn pro-Palestijnse Fransen juist woedend dat de wedstrijd doorging én de politieke kopstukken aanwezig waren. Voor hen is het juist een signaal is dat Frankrijk wegkijkt bij het bloedbad dat Israël aanricht in Gaza.

„Macron laat hiermee zien dat hij genocide valideert”, zegt medewerkster in de culturele sector Mila Aynou (53) bij een vreedzame pro-Palestijnse demonstratie op een plein in Saint-Denis voorafgaand aan de wedstrijd — af en toe vliegt een politiehelikopter over. „Israël probeert de publieke opinie op zijn hand te krijgen en onze politiek werkt daaraan mee.”

„De president, die zelf keer op keer zegt dat sport en politiek niet gemengd moeten worden, geeft met zijn aanwezigheid de boodschap af dat de oorlogsmisdaden die Israël begaat in Gaza, niet van belang zijn”, vindt Anne Tuaillon, voorzitter van actiegroep Association France Palestine Solidarité (AFPS). Meerdere demonstranten zeggen niet te begrijpen waarom Russische voetballers wel worden geweerd, maar Israëlische niet. De AFPS en andere groepen hadden — ook ruim voor duidelijk werd dat de politieke kopstukken aanwezig zouden zijn — middels petities gepoogd de wedstrijd te laten verbieden. Toen dat niet lukte, riepen ze op tot de boycot.

Knokpartij

Hoewel de Fransen massaal thuisblijven, zijn er donderdagavond meer Israëlische fans dan vooraf gedacht — enkele honderden verspreid door het stadion. In het uitvak op de tweede ring wappert volop de wit-blauwe vlag, maar soms ook de Franse. Zoals in de Franse vakken ook veel supporters met Israëlische vlaggen zwaaien. Zo streng als de scheiding buiten het stadion is, zo gemengd zitten beide groepen binnen.

Aanvankelijk gaat dat vrij gemoedelijk: veel fans juichen voor hun ploeg en de rest accepteert dat. Maar spanningen zijn er wel degelijk. Palestijnse vlaggen zijn verboden, en dus zoeken sympathisanten een andere vorm van protest. Ondanks het verzoek om stil te zijn tijdens de volksliederen klinkt een stevig fluitconcert tijdens het Israëlische, waarna de muziek harder wordt gezet. En telkens als een speler van Israël de bal aanraakt, klinkt gefluit en boegeroep.

Na een klein kwartier spelen wordt het snel grimmiger, als in het uitvak Israëlische fans in gevecht gaan met een clubje Fransen die daar zitten. Dat leidt ook in andere delen van het stadion tot woedende reacties en middelvingers. Het duurt een minuut of tien, waarin wordt doorgevoetbald, dan hebben de toegesnelde beveiligers beide groepen uit elkaar. De rest van de wedstrijd is stekelig, het geruzie dooft nooit helemaal uit, en beelden op de Franse televisie van een supporter in een shirt van het Israëlische leger IDF leiden tot verontwaardiging. Maar tot confrontaties komt het niet meer.

Merci à la police

Ook buiten het stadion komt het niet tot ongeregeldheden — hoewel er wel leden van de radicaal-linkse en tot gevecht bereide groep Antifa bij de pro-Palestijnse demonstratie „patrouilleren” en een groepje demonstranten poogt richting het stadion te gaan, waarbij ze meteen op een muur van politie stuiten. Bij deze relatieve rust speelt mee dat de pro-Palestijnse organisaties nadrukkelijk níet hadden opgeroepen tot demonstraties bij het stadion.

Aynou zegt dat „wij hier vreedzaam zijn en onze jongeren hebben begrepen dat ze niet moeten gaan rellen.” De dertigjarige badmeester Tounsi: „ongeregeldheden zouden de boodschap van de pro-Palestijnse gemeenschap alleen maar schaden. En als er echt een probleem was geweest tussen joden en moslims, dan was het hier in Parijs, waar immigranten van allerlei achtergronden samenleven, al veel eerder uit  de hand gelopen.”

Frankrijk-Israël gaat daarmee de boeken in als een wedstrijd die vooral politiek spannend was – voetbaltechnisch is het zelden echt hoogstaand. Frankrijk is beter, maar komt niet tot scoren: een 0-0 gelijkspel, wat door de Israëlische fans en spelers wordt gevierd als een overwinning. „Merci à la police”, zingen ze massaal, als ze voor het oog van tientallen agenten met wapenstokken en schilden het stadion uit komen.

Buiten worden beide groepen meteen gescheiden, om te voorkomen dat ze alsnog in botsing komen. De Israëlische fans worden naar bussen geleid aan de noordkant van het stadion, de rest moet naar het station in het zuiden. Daar is voor het eerst een Palestijnse vlag te zien, om de schouders van een jonge vrouw. Ze wordt omringd door acht agenten.