De ontwerpen van Mary Quant belichaamden de ‘swinging sixties’

Necrologie

Mary Quant (1930-2023) In 1963 introduceerde ze het ultrakorte rokje, de mini. De kleding van Mary Quant werd gezien als een bevrijding.

Mary Quant in 1974 met rollen stof. Haar ontwerpen waren revolutionair. In een tijd dat de modehuizen in Parijs peperduur waren, kwam zij met veel goedkopere kleding.
Mary Quant in 1974 met rollen stof. Haar ontwerpen waren revolutionair. In een tijd dat de modehuizen in Parijs peperduur waren, kwam zij met veel goedkopere kleding. Foto D. Royle/AP

De Britse modeontwerper Mary Quant, die donderdag op 93-jarige leeftijd overleed, wordt vaak de uitvinder van de minirok genoemd. Dat was ze eigenlijk niet, maar ze was wel degene die de minirok onder de aandacht bracht bij het grote publiek.

Barbara Mary Quant werd in 1930 geboren in Londen. Haar ouders, allebei afkomstig uit mijnwerkersgezinnen in Wales maar opgeklommen tot leraren, hoopten dat hun dochter ook leraar zou worden. Ze verboden haar een modeopleiding te volgen. Ze mocht wel naar de kunstacademie Goldsmiths College in Londen, mits ze ook een vak voor kunstdocenten volgde. In 1953 studeerde ze af; in 1955 opende ze een winkel met haar partner, Alexander Plunket Greene, met wie ze tot zijn dood in 1990 samenbleef. Bazaar noemde ze de winkel in de wijk Chelsea. Eerst verkocht ze er kleren die ze inkocht bij andere merken, maar al gauw begon ze ook zelf te ontwerpen.

In 1963 introduceerde ze een ultrakort rokje. De mini, noemde ze die, naar de Mini Cooper waarin ze destijds reed. De Britse Vogue keurde haar ontwerp aanvankelijk af en Coco Chanel noemde het „ronduit vreselijk”. Maar in haar winkel waren ze non-stop uitverkocht. En al gauw werden korte rokjes de trend onder jonge vrouwen die zich wilden afzetten tegen de kokerrokken, tuttige twinsets en stijve tweed pakjes die hun moeders droegen. De kleding van Quant werd gezien als een bevrijding.

De Franse ontwerper André Courrèges, die begin jaren zestig ook korte rokjes verkocht, beweerde lange tijd de minirok te hebben bedacht. Quant schijnt daar zelf over te hebben gezegd: „Courrèges en ik hebben de minirok allebei niet uitgevonden, dat deden de meisjes in de straat.” Het hing in de lucht, schreef ze in haar autobiografie Quant by Quant uit 1966.

Modellen uit 1967 (links), 1966 (midden) en 1971 (rechts), met door Mary Quant ontworpen kleding.
Foto’s H. Armstrong Roberts/Classicstock/Getty

Quants ontwerpen waren revolutionair. In een tijd waarin peperdure modehuizen uit Parijs de mode bepaalden, kwam zij met veel goedkopere kleren. Ze experimenteerde met synthetische materialen en op grote schaal, machinaal geproduceerde kleding. Ze had een goedkope lijn – een unicum in die tijd. En ze verkocht naaipatronen zodat klanten zelf een Mary Quant in elkaar konden zetten.

Bazaar werd continu aangevuld met nieuwe kledingstukken. Zo was ze, onbedoeld, een voorloper van de grote fast fashionketens van nu.

Met beveiliging over straat

Wat bijdroeg aan haar succes was dat beroemdheden uit die tijd als Twiggy, Brigitte Bardot en Jean Shrimpton haar kleding graag droegen. Al was ze zelf minstens zo’n goed uithangbord voor haar merk. Met haar a-symmetrische bob, dikke eyeliner en plakwimpers was ze de belichaming van de ‘swinging sixties’. Ze werd zo beroemd dat ze soms met beveiliging over straat moest.

Dankzij haar raakten naast de minirok ook de hotpants en felgekleurde panty’s (die ze evenmin zelf uitgevonden had) in de mode.

Vanaf de jaren zeventig begon ze zich toe te leggen op licenties: ze verkocht haar merknaam aan fabrikanten die bijvoorbeeld vloerkleden, badlakens of muurverf uitbrachten. En ze had een cosmeticalijn. In 1988 ontwierp ze het interieur voor een Mini Cooper; kleding maakte ze nooit meer. In 2000 werd haar make-upbedrijf overgenomen en stapte ze, op haar zeventigste, uit de onderneming.

Haar werk stond de laatste jaren weer in de aandacht door een tentoonstelling in het Victoria & Albert Museum over haar werk. In 2021 kwam Quant uit, een documentaire over haar leven.

Volgens haar familie is ze vredig overleden in haar huis in Surrey. Ze laat één zoon achter.