De omstreden verkiezingsuitslag in Georgië is direct een politieke twistappel in de EU

De Europese Unie heeft de autoriteiten in Georgië opgeroepen de uitslag van de parlementsverkiezingen van afgelopen zaterdag te laten onderzoeken nadat verkiezingswaarnemers hadden geconstateerd dat de stembusgang gepaard ging met bedreigingen en geweld ten gunste van regeringspartij Georgische Droom. De campagne van Georgische Droom was geïnspireerd door Russische propaganda, aldus een EU-woordvoerder, en ging gepaard met een „ongekende hoeveelheid desinformatie”.

De anti-Europese en pro-Russische partij zou volgens de officiële uitslag 54 procent van de stemmen hebben gehaald, maar de pro-Europese oppositie erkent de uitslag niet. De pro-Europese president, Salome Zoerabisjvili, beschuldigde Rusland van inmenging in de campagne en van hybride oorlogsvoering. Ze riep op om maandagavond in hoofdstad Tiblisi tegen de uitslag te demonstreren.

Het was de tweede keer in korte tijd dat de Europese Unie en Rusland als het ware op afstand de confrontatie met elkaar aangingen over de toekomst van een voormalige Sovjet-Republiek die Moskou tot zijn invloedssfeer rekent, maar die ook de EU graag aan zich wil binden. Als antwoord op de grootschalige Russische invasie in Oekraïne heeft de EU gesprekken over lidmaatschap geopend met Oekraïne, Georgië en Moldavië. Zowel in Georgië als in Moldavië probeert Rusland systematisch de politieke koers te beïnvloeden.

In het kleine Moldavië liep het vorig week ternauwernood goed af voor de pro-Europese krachten. In een referendum koos een flinterdunne meerderheid van de bevolking in het kleine land, dat grenst aan Oekraïne en Roemenië, voor een grondwetswijziging – een formalisering van het streven naar lidmaatschap van de Europese Unie. Brussel kwam met de schrik vrij, al moet de pro-Europese president Maia Sandu komend weekend aantreden in een tweede ronde van presidentsverkiezingen omdat ze in de eerste ronde geen meerderheid haalde.

De Georgische president Salome Zourabichvili bij een persconferentie zondag
Kostya Manenkov/AP

Angst voor oorlog

Afgelopen weekend ging het dus om de toekomstige koers van kandidaat-lid Georgië. En ook nu was de belofte van een Europese toekomst geen vanzelfsprekende winnaar, al is op dit moment niet in te schatten hoe groot de invloed van Rusland is geweest. Tegenover het vooruitzicht op EU-lidmaatschap stond Russische inmenging, intimidatie én de angst voor oorlog. Georgische Droom suggereerde in de campagne dat het land bij een pro-Europese koers wel eens hetzelfde lot zou kunnen wachten als Oekraïne: een grootschalige Russische inval. Rusland viel in 2008 al eens binnen en houdt de regio’s Ossetië en Abchazië bezet.

Georgië heeft een pro-Europese bevolking, maar afgelopen jaar nam Georgië een aantal niet-democratische wetten aan, waarop Brussel de gesprekken over lidmaatschap bevroor. De parlementsverkiezingen werden daarom gezien als een belangrijke test voor de Europese toekomst van het land.

De omstreden uitslag in Georgië werd meteen een politieke twistappel ín de EU. De Hongaarse premier Viktor Orbán, dit half jaar roulerend voorzitter van de EU, kondigde aan naar Tbilisi te gaan om Georgische Droom te feliciteren. Orbán veroorzaakte afgelopen zomer ook al een rel door op bezoek te gaan bij Vladimir Poetin. Andere Europese politici hamerden er juist op dat in Georgië pluriformiteit en fundamentele rechten gerespecteerd moeten worden. De Poolse minister van Buitenlandse Zaken Radoslav Sikorski riep Europa op om achter de Georgische bevolking te gaan staan.