De man die afgedankte koeien redt

Posted on by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Dierbaar werk Bibi Dumon Tak interviewt dierenredders. Deze week: Bert Hollander vangt afgedankte koeien op. „Als je inziet dat een dier net zo volwaardig pijn voelt, kun je een kreupele koe niet meer zien als een irritant ding dat niet hard genoeg loopt.”

Foto Kees van de Veen

‘Dag Elske. Dag Axel, jongen. Hoi Sisu. Hé Zus, dag Hermien.” Bert Hollander groet ’s morgens de dieren.

Hij noemt ze eerst even bij hun naam, om de rest van het gesprek te voeren met zijn beide handen die over neuzen, halzen, ruggen strijken. De zevenenveertig runderen zijn allemaal op de een of andere manier aan de slacht ontkomen. Door ergens te zijn gedumpt, zoals Jip en Janne, door zelf te ontsnappen zoals Zus en Hermien, door vroeggeboorte zoals Silke. Zij was zo weinig levensvatbaar dat ze door de eigenaar op de stalvloer voor afval werd achtergelaten, totdat een stalhulp zich toch over haar ontfermde en erin slaagde haar op de been te krijgen. Waardoor het kalfje kon verhuizen naar Rundveeopvang De Leemweg, de enige plek in Nederland waar koeien en ossen tot aan hun overlijden mogen blijven wonen.

Bert Hollander (54) richtte zijn koeienrusthuis op toen zijn ouders gingen scheiden en hij de stal overnam. Het woonhuis werd verkocht, in de stal stonden nog twee koeien. Die mochten daar van hem blijven staan. De rest zou hij omtoveren tot muziekstudio. Maar zover kwam het niet. In de omgeving van Zandhuizen wist men namelijk dat hij van koeien hield. En zo vulde de stal zich vanzelf.

Een van de eerste koeien die arriveerde was Claartje, die aan de slacht was ontsnapt en drachtig bleek. Een van zijn eigen koeien was ook drachtig, dus toen stonden er ineens vijf op stal. Niet veel later ontsnapte Victoria aan het slachthuis, daarna Fokje en Sjoerdtje. Ook zij vonden onderdak. Hij zette een caravan naast de stal en vergat zijn studio.

Al bijna dertig jaar verzorgt Bert Hollander nu een kudde geluksvogels. Zijn caravan is naar de sloop. Een deel van de stal heeft hij omgebouwd tot woonhuis met uitzicht op zijn koeien, cavia’s en kippen. En achter hem aan loopt altijd helpkat Noortje, als ze niet op zijn schouder zit of in zijn overall hangt.

Foto’s Kees van de Veen

Toen Bert Hollander zes jaar oud was droomde hij ervan boer te worden en vijftig koeien te bezitten. Die droom is uitgekomen. Hij heeft nu een milieuvergunning voor zevenenveertig dieren. „Wij hadden vroeger mestvarkens en één koe voor eigen gebruik. Met die varkens had ik niet zoveel, die kwamen en gingen. Daarom ging ik altijd naar een boer verderop om te helpen. Toen onze eigen koe wegging, vroeg ik me voor het eerst hardop af wat haar eindbestemming zou zijn. Sinds die dag eet ik geen vlees meer. Ik was toen dertien jaar.”

De stichting die hij oprichtte levert net genoeg geld op om alles draaiende te houden. Er zijn enkele vrijwilligers die hem helpen en zelf maakt hij nauwelijks kosten. Hij woont in de stal, hij gaat nooit met vakantie, hij is gestopt met roken, en om nieuwe dingen geeft hij niet. Aan een paar honderd euro per maand heeft hij genoeg. De machines zijn tweedehands, reparaties verricht hij zoveel mogelijk zelf en het hooi komt van eigen land.

Alleen de kosten voor de dierenarts lopen soms op. De gemiddelde leeftijd van de koeien in zijn stal is niet vier jaar, zoals op veel bedrijven, maar twaalf jaar en een beetje. Zijn staloudste, Wakamoe, is vierentwintig. Waarschijnlijk is zij de oudste koe van Nederland. De jongste op stal is Malki van een half jaar oud. Geboren bij Bert Hollander, omdat de moeder drachtig binnenkwam.

Hij vindt zichzelf geen activist, al denken mensen dat soms. „Ik ben praktisch vegan maar ik ga niet bij een slachthuis staan roepen. Die chauffeurs en die slachters ergeren zich daar alleen maar aan. Zij doen ook hun werk omdat de consument het wil. Toch? Als we niet meer willen dat varkensstaarten zonder verdoving worden afgeknipt wordt dat geregeld bij wet. Als we echt niet meer willen dat kalveren bij hun moeder worden weggehaald dan moeten we die melk niet meer drinken. Ik koop alleen nog wat koffiemelk voor Noortje en bezoek. En de kaas is ook de deur uit.”

Terwijl hij staat te vertellen wordt hij omringd door de kleine kudde in de wei bij het erf. Daarin staan de dieren die wat meer aandacht nodig hebben, zoals de reusachtige os Kees. Kees kwam als kalfje naar De Leemweg en volgde hem overal door de stal. En nu kan hij niet meer zonder hem, ook al is hij inmiddels een reus van acht jaar.

Hij is gewoon een boerenzoon, zegt Bert Hollander. „En zo word ik hier door de meeste mensen ook gezien. Mijn koeien zien er goed uit, het land ligt er mooi bij en ik kan trekker rijden. Dan ben je al een heel eind in de richting om voor vol te worden aangezien. De meeste boeren vinden het ook niet leuk dat hun koeien doodgaan. Maar ze brengen ze toch weg, en dat is het verschil met mij: ik laat ze leven.”

Hij knielt bij Malki neer, die de week ervoor gecastreerd is. Zijn moeder Knuffel geeft nog melk en zal dat misschien nog maanden of zelfs jaren doen. Bert Hollander had ooit een koe die vier jaar melk bleef geven aan haar dochter die op een dag groter was dan zij. „Dieren lijken niet alleen geestelijk op ons, maar ook in hun functioneren. Je kunt hun noden en angsten herkennen in jezelf, waardoor je meer compassie met ze voelt. De gemiddelde melkveehouder heeft die compassie minder. Maar als je inziet dat een dier net zo volwaardig pijn kan voelen als jij, dan kun je een kreupele koe ook niet langer zien als een irritant ding dat niet hard genoeg loopt.”

Foto’s Kees van de Veen

Intussen krijgt Sisu een aaibeurt. Sisu is nagenoeg blind maar doet het perfect in de wei. Hij rent achter zijn vriendje Malki aan en zoekt bescherming bij Nora, een rustige koe die was vrijgekocht door een dierenliefhebber die, toen ze de koe eenmaal had, niet wist wat ze ermee aan moest.

„Dat zie je vaak. Mensen redden een kalfje of een koe, en daarna bellen ze mij.” Om die reden heeft De Leemweg een wachtlijst, maar die is lang. Er moet eerst een koe sterven voordat er weer plaats is voor een volgende. En als er één sterft wordt dat gevoeld door de kudde. Afgelopen winter overleed Anne, vanwege een hernia kon hij niet meer in de benen komen. Zijn vriend Hugo heeft eerst uren naast hem gelegen op stal om afscheid van hem te nemen en daarna heeft hij de rest van de winter op die sterfplek geslapen.

„Iedereen heeft het over de koeien die naar het slachthuis gaan en hoe traumatisch dat is. Het ís ook traumatiserend, maar dat trauma duurt nooit lang, als je begrijpt wat ik bedoel. Maar niemand heeft het over de achterblijvers. De sociale cohesie wordt overhoop gehaald en bezorgt de kudde een gevoel van onveiligheid. Je hoeft er maar één weg te halen en ze zijn allemaal van slag.”

Bij melkveebedrijven is dat aan de orde van de dag. Op De Leemweg laat Bert Hollander de koeien afscheid nemen van hun dode kuddegenoten. Sommige kijken en lopen weg. Anderen gaan er een tijdje naast liggen. Soms mag hij een dier zelfs niet weghalen. Hij heeft meegemaakt dat de hele kudde de trekker aanviel toen hij een dode koe op kwam halen uit het weiland. Mundie mocht de wei niet uit.

Op zijn Facebook-account heeft Bert Hollander duizenden volgers. Zijn filmpjes worden tienduizenden keren bekeken. Ze bieden troost. En ook een beetje hoop naast de beelden uit de veeindustrie en de slachthuizen die we kennen. Op de filmpjes zie je hoe kalfje Malki bij zijn moeder Knuffel drinkt. Hoe vriendschappen zich jarenlang kunnen voortzetten, zoals die van Claartje en Victoria. Zij stonden nadat zij uit de slacht waren ontsnapt twintig jaar onafscheidelijk aan elkaars zijde. Misschien vormden zij wel de langste koeienvriendschap die er ooit heeft bestaan omdat zij beiden oud mochten worden en nooit uit elkaar werden gehaald. Toen de ene stierf, ging de andere er vlak achteraan.

„Het moeilijkste”, zegt hij terwijl Sientje om nog een veekoek vraagt, „is niet het afscheid, want je weet dat dat gaat komen. Maar de weg ernaartoe. De dieren grijs zien worden, ze zwakker zien worden. Het ontroert me hoe ze hun best blijven doen er wat van te maken.”

Foto Kees van de Veen

Related Posts

Kookboekschrijver Meera Sodha: ‘Als je bij mij thuis komt eten, krijg je deze gerechten’

  • admin
  • November 14, 2024
  • 0

Na drie succesvolle kookboeken, Made in India, Puur India, Azië en een veganistische receptenrubriek in de Britse krant The Guardian verloor Meera Sodha het plezier in koken. Ze schrijft openhartig over die donkere periode in haar nieuwste boek Bij Meera aan tafel. „Ik heb heel lang in bed gelegen en maanden en maanden niet gekookt”, vertelt ze tijdens een videogesprek vanuit haar huis in Londen. De oorzaak noemt ze complex, maar de vele deadlines, een jonge baby en de coronapandemie hielpen niet. „Het was een opeenstapeling van alles in mijn leven waardoor ik mijn hoofd niet meer boven water kon houden en mijn weerstand volledig verdween.”

Het omslagpunt kwam toen ze zag dat haar man, die naast zijn baan alle zorg voor hun dochters en het huishouden op zich had genomen, brak. „Ik was zo met mezelf bezig dat ik me niet had afgevraagd hoe het met hem ging.”

Ze ging naar de keuken, pakte intuïtief wat ingrediënten, linzen, curryblad, citroengras en chilipepers, en maakte dahl. „Ik voelde een nieuwe energie in mijn vingertoppen, kon mijn longen voelen en weer ademhalen. Voor het eerst in lange tijd voelde koken anders, niet als een opgave.”

Ik was zo met mezelf bezig dat ik me niet had afgevraagd hoe het met hem ging

Sodha besefte toen dat dit was hoe ze wilde koken, eenvoudige gerechten voor haar man, dochters en zichzelf. En ze realiseerde zich hoe belangrijk ze de avondmaaltijd vindt. „Niet het ontbijt, niet de lunch, ik wilde alleen nog maar het avondeten maken.”

Het vermogen om een lekkere avondmaaltijd – de Engelse titel van haar boek is Dinner – op tafel te zetten noemt ze een ‘superkracht’. Ze kreeg weer plezier in koken; het voelde als een prestatie om iedere dag een maaltijd voor te bereiden en ’s avonds met haar gezin aan tafel te zitten. „Ik weet niet of dit voor iedereen geldt die mentaal door een diep dal is gegaan, maar ik was verdoofd, ik voelde niks meer. Door het klaarmaken van het avondeten voelde ik me geaard, ik had weer een doel.”

Bij moeder nog vlees

De recepten die ze in deze periode maakte vormden de basis van Bij Meera aan tafel. Ze noemt het haar meest persoonlijke boek. „Ik kookte altijd, maar het was nooit echt het soort eten waar ik van houd.” En dan aarzelt ze even. „Ik twijfel of ik dit woord moet gebruiken, maar het ging erom andere mensen te imponeren. Heel veel in deze wereld draait om indruk maken, waarom zou je anders nieuwe recepten verzinnen? Maar ik hou juist van eenvoudig eten. Als je bij mij thuis komt eten, krijg je de gerechten in dit boek.”

Door het avondeten voelde ik me geaard, ik had weer een doel

Die zijn allemaal vegetarisch. Alleen als ze bij haar moeder eet, eet ze nog weleens vlees. „Eten is niet alleen brandstof, maar ook nostalgie, plezier, geschiedenis en traditie, dus ik hou wat ruimte vrij voor mijn moeders kip curry of kip pilav, waar ik dol op ben.”

Sodha is de dochter van Indiase ouders uit Oeganda, die in 1972 het land moesten ontvluchten, omdat dictator Idi Amin de bevolking tegen de Indiase minderheid ophitste. „Ik heb geen plek om naar terug te gaan, ik kan niet naar het huis waar mijn ouders geboren zijn, de gemeenschap van toen is er niet meer. Daarom hou ik me vast aan de verhalen en de spullen die me verbinden met dat verleden.”

Ze staat op en komt terug met een houten lepel die haar dierbaar is, die ze van haar moeder kreeg en waar ze in haar boek over schrijft, net over als het koperen pannetje van haar oma en de beelden van de Hindoegoden Ganesha, Lakshmi en Annapurna in haar keuken. Ze staat weer op, pakt haar telefoon en laat ze zien. Ze is niet religieus, schrijft ze in haar boek, maar ‘door verbinding, traditie of rituelen’, geven ze haar ‘troost en het geluk dat ze nooit in haar eentje staat te koken’.

Haar ouders kwamen op het Engelse platteland van Lincolnshire terecht. „Wat mijn moeder aan mij heeft doorgegeven is dat koken je verbindt met tradities en in mijn geval was dat de Indiase Gujarati-keuken.” Gujarat is een deelstaat van India die aan Pakistan grenst.

De Indiase en Aziatische keuken zijn belangrijk voor Sodha, maar in Bij Meera aan tafel is de stijl veel uiteenlopender met invloeden uit bijvoorbeeld de Italiaanse en Egyptische keuken. De 120 recepten ademen de Londense diversiteit waar ze deel van uitmaakt. „Eten verandert met de omgeving en de mensen mee en dat omarm ik. Als ik iets van een andere cultuur gebruik, doe ik dat met respect en begrip voor de oorsprong, maar eten is ook een geweldig creatief medium.”

En eten is leuk, benadrukt ze. „Het moet leuk zijn. Hoewel de aanleiding voor dit boek verdrietig was, is het boek vrolijk geworden. Ik hou nu van mijn leven en als ik niet was ingestort, was ik zonder nadenken op oude voet door blijven gaan. Nu leef ik bewust en weet ik wat me gelukkig maakt.”

Dat zijn kleine dingen als zonlicht op haar gezicht, yogalessen, om drie uur klaar zijn met werken – en eenvoudige gerechten. „Ik heb aan dit boek echt met mijn hart en buik gewerkt. Wat ik er zo fijn aan vind is dat het me weer bij mezelf heeft gebracht.”


In de Westelijke Tuinsteden zouden functioneel ingerichte woningen leiden tot ‘een gelukkiger gezinsleven en een vitale samenleving’

  • admin
  • November 13, 2024
  • 0
Foto Jordi Huisman

Een halve eeuw geleden geleden verdween de verzuiling stilletjes uit Nederland. Maar in Slotermeer, de oudste van de Westelijke Tuinsteden van Amsterdam, zijn de restanten ervan nog zichtbaar. Daar staan in de Dobbebuurt ‘katholieke’ woningblokken van vijf verdiepingen tegenover ‘algemene’. De bewoners van de algemene, rechttoe-rechtaan-blokken moeten een trappetje op naar de entree van hun woningen. De katholieke blokken hebben daarentegen op de begane grond een soort kerkportalen als ingangen, met gemetselde bogen en eenvoudige tympanen. Boven de bogen zitten veelkleurige, half abstracte mozaïeken van de kunstenaar Theo Forrer. Met enige moeite vallen hierin onder meer ploegende boeren, zwoegende werklui en de hand van god te herkennen.

De door Nielsen Spruit en Van der Kuilen ontworpen algemene blokken zijn begin jaren vijftig gebouwd voor de algemene woningbouwvereniging Rochdale. De blokken die een katholieke woningbouwvereniging liet neerzetten zijn van Aat Evers en Geert Sarlemijn, twee traditionalistische architecten die omstreeks 1950 de cursus kerkelijke architectuur van pater-architect Dom Hans van der Laan volgden. Evers en Sarlemijn gaven hun bakstenen woondozen, waarvan enkele in de jaren tachtig helaas vaal wit zijn gestuct, niet alleen stichtelijke entrees maar ook natuurstenen lateien en vier dikke, bakstenen zuilen op de kopse kanten. Een naburig, ook door hen ontworpen blok met winkels en woningen heeft zelfs rijen witte zuilen met rare ionische kapitelen aan weerszijden van een boogvormige poort.

Foto Jordi Huisman

De stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren, hoofd stadsontwikkeling in Amsterdam, zag de architectonische gevolgen van de verzuiling in Slotermeer met lede ogen aan. De hoofdontwerper van de Westelijke Tuinsteden hield niet van diversiteit. Het liefst had hij de enorme Amsterdamse uitbreidingswijken helemaal volgezet met radicaal modernistische architectuur. Van Eesteren en Sarlemijn en andere architecten die in Slotermeer hadden gebouwd vond Van Eesteren „kwalitatief op een laag peil” staan, schrijft Ineke Teijmant in het boekje De Dobbebuurt. Ze hadden er gezorgd voor een weerzinwekkende „kakofonie”, meende hij. De bewoners dachten hier anders over: zij vonden Slotermeer juist „gezellig gevarieerd”.

Foto Jordi Huisman

Goede smaak

Om de kloof tussen de smaak van Van Eesteren en die van de toekomstige bewoners van de Westelijke Tuinsteden te dichten, was in 1946 de stichting Goed Wonen opgericht. Uitgangspunt van Goed Wonen was dat smaak een kwestie van opvoeding is en de meeste Amsterdammers onopgevoed waren. „Slechts zelden treft men een interieur aan, waarin zuivere vormgeving, innerlijk evenwicht en harmonische kleurencombinatie ons het gevoel geven van werkelijke sfeer”, schreef de voorzitter van Goed Wonen (en Amsterdamse PvdA-wethouder van Volkshuisvesting) Jan Bommer in 1948 in het eerste nummer van het gelijknamige tijdschrift.

Om de lezers bij te brengen hoe ze hun interieurs konden zuiveren van zware balpootmeubelen en andere foute huisraad, schreef Goed Wonen niet alleen over „doelmatige” woninginrichting maar ook over kitsch en de vraag of massaproductie „een gevaar was voor onze persoonlijkheid”. Ook deed het tijdschrift de lezers een proefje aan de hand om vast te stellen of hun interieur ‘zuiver’ genoeg was: de melkflestest. De dikke, onelegante melkfles was „typerend voor onze tijd en voor de stand van onze natuur- en scheikunde” en past in elk „modern” interieur, zo legde de bedenker van de melkflestest uit. „Als u het beslist nodig vindt om de melk eerst over te gieten in een ‘mooi’ kannetje, dan is er ergens iets fout òf bij u òf bij uw interieur, want de fles is goed.”

Foto Jordi Huisman

In de jaren vijftig en zestig liet Goed Wonen twaalf modelwoningen inrichten in de Westelijke Tuinsteden. Wat de toekomstige tuinstedelingen daar toen zoal aantroffen, is te zien in de Van Eesteren Museumwoning, gevestigd in een woning in een algemeen blok in de Dobbebuurt. Hier staan de woon-, eet- en slaapkamer vol met huisraad die Goed Wonen had goedgekeurd, zoals de nog altijd populaire slaapbank van Mart Visser en een fauteuil van gebogen rotan. Aan de knalrode wand van de woonkamer hangen metalen wandrekken van het merk Pilastro, de keuken heeft een modulaire Bruynzeelkeuken van Piet Zwart en in de slaapkamer staan bedden van Auping met ‘hygiënische’ metalen spiraalbodems. Boven de eettafel hangt de beroemde en nog altijd geproduceerde PH 5-lamp van de Deense ontwerper Poul Henningsen.

De eerste modelwoning van de Westelijke Tuinsteden stond in Slotermeer en was in 1955 ingericht door Johan Niegeman, die in de jaren dertig in Stalins Sovjet-Unie had gewerkt. Daar werkte hij onder meer aan ‘sotsgorods’ als Magnitogorsk, nieuwe socialistische steden waar de Nieuwe Mens gestalte moest krijgen. De sotsgorods werden een faliekante mislukking en Niegeman moest in 1937, net als eerder de communistische architect Mart Stam, de Sovjet-Unie verlaten.

Foto Jordi Huisman

Betere mensen

Ook de Westelijke Tuinsteden waren bedoeld als een soort sotsgorods. Ontwerpers als Niegeman geloofden dat ‘zuiver’ ingerichte woningen betere mensen zouden maken van de bewoners. Mensen die zich omringen met melkflessen en andere ‘neutrale’ industrieel vervaardigde voorwerpen en meubels getuigen van een sterke persoonlijkheid, schreef Goed Wonen: „Zij hebben geen opvallende meubelen nodig in hun interieur om zichzelf tot recht te laten komen. Hoe eenvoudiger de meubelen, hoe beter de mens uitkomt.” Ook zouden functioneel ingerichte en hygiënische woningen leiden tot „een gelukkiger gezinsleven, een harmonieuze opvoeding van de kinderen en een vitale samenleving”.

De modelwoningen vielen lang niet bij alle bezoekers in de smaak. Velen vonden ze ‘kaal’ en ‘ongezellig’. En de degenen die er wel in iets zagen, konden de eenvoudige, maar desondanks dure huisraad meestal niet aanschaffen. Zo bleef het zuiver vormgegeven interieur alleen weggelegd voor een elite die ermee kon getuigen van hun goede smaak.

Museumwoning Van Eesteren. Freek Oxstraat 27, Amsterdam. Info: www.vaneesterenmuseum.nl/museumwoning

Foto Jordi Huisman


Column | De oppaskat van Jan

  • admin
  • November 13, 2024
  • 0

Mijn vriend Jan kwam bij ons eten. Van tevoren zei Willem: „Ik heb echt zin in vanavond. Jan gaat in ieder geval niet zo verschrikkelijk lopen jeremiëren over de toestanden in de wereld.” Daar verheugde ik me ook op, want ik kan er alleen tegen als ik zelf jeremieer.

Jan kwam bij het vallen van de avond binnen, een en al benen en glanzend kaal hoofd. Kaas klom als een kapucijnaapje tegen hem op, nestelde zich op zijn schoot en lispelde dat hij spaghetti carbonara wilde. Die kreeg hij, in een handomdraai door Jan bereid, maar vol en vet en bevredigend. De kaarsen brandden, er werd gegeten, buiten was het zacht novemberweer.

Jan woont in Leeuwarden, maar past in Amsterdam op een kat van achttien jaar oud, die allerlei medicijnen nodig heeft om door de dag te komen. Ik had weinig begrip voor de hele situatie. Een bejaarde kat in het licht van deze tijd vraagt te veel van iedereen, zeker op een avond als deze, die eindeloos moest duren. Ook heb ik mijn vader weleens een ongelukkig kuikentje, wiens hoofd verkeerd om aan zijn lijf zat, bij geboorte de nek om zien draaien. Toen zat het hoofd weer goed, maar daar was dan ook alles mee gezegd.

De kinderen gingen slapen. Willem bracht ze naar boven, aan tafel werd het even stil. Ik begon maar weer eens over het lot van vrouwen over de hele wereld. „Het is de alsof de wapens in je handen van suiker zijn, in een heel stroperige zich eeuwig herhalende droom”, fluisterde Jan en daarna, schel: „We kunnen er helemaal niks aan doen, vergeet die linkse lente.” We deden de gordijnen dicht. Willem kwam naar beneden, we moesten het er toch nog iets langer over hebben, je komt er niet onderuit. Dus vroegen we ons af waarom er zoveel stemmen zich laven aan de steeds grotere chaos, hoe die stemmen iedereen nog verder opdrijven, de waanzin willen laten heersen, de hoofdstad vol geweld en zij, juichend achter hun schermpjes verontwaardiging fingerend. „Het is nu wachten op Gavrilo Princip, en ondertussen verdringen ze elkaar om hem te mogen zijn”, zei ik en was geheel niet ontevreden met mezelf.

Toen begon Jan nonchalant The Waste Land te citeren en daarmee keerden we terug naar onze eigen, voor velen onuitstaanbare, veiligheid van oude teksten, liedjes, luisterend, in stille bewondering. Drie sukkels aan een keukentafel, met een stapel boeken, Medea en Cavalleria Rusticana. Een grote troost, maar één die moeilijk te vinden is, en daarom in het dagelijkse leven steeds verder uit zicht leek te verdwijnen.

De kat moest haar pillen, Jan vertrok even plots als hij gekomen was. Wij zaten nog even. Ik dacht aan Antigone die haar broer wilde begraven tegen de wens van de staat in. Daarna dacht ik aan mijn vader, die weigerde onze dode hond aan de dierenarts af te geven en hem achter in de tuin onder een appelboom begroef.

De volgende dag fietste ik met Kaas en Cléo katerig door onze straat. Op de hoek stond een verwarde man naar duiven te trappen. „Rot op, tyfusbeesten” schreeuwde hij. Toen kreeg hij er eentje onder zijn laars en stond met zijn volle gewicht op het beestje. Ik fietste met kloppend hart door en dacht aan de oppaskat van Jan. Moge het lieve dier voor eeuwig leven.