De kakapo staat buitenspel


Wedstrijd Bij de Vogel van het jaar-verkiezing in Nieuw-Zeeland is nu de underbird aan de beurt, ziet Sarah Ouwerkerk.

De kakapo is een bedreigde loopvogel. Dit is Sirocco, de officiële Woordvogel voor Natuurbeheer. Foto Liu Yang
De kakapo is een bedreigde loopvogel. Dit is Sirocco, de officiële Woordvogel voor Natuurbeheer.

Foto Liu Yang


‘Natuurlijk blijft het een fundamenteel democratische verkiezing”, liet Ellen Rykers, woordvoerder van de Nieuw-Zeelandse natuurbeschermingsorganisatie Forest & Birds, snel weten toen er wederom commotie ontstond rond de Bird of the Year-verkiezing. Al zeventien jaar probeert men met deze verkiezing de vogels van ‘Aotearoa’ (de Maori-naam voor Nieuw-Zeeland) in het zonnetje te zetten, maar dit jaar maakt niet elke vogel kans. De ernstig bedreigde kakapo mag niet meedoen, omdat hij al twee keer heeft gewonnen. En dat zorgt voor ophef.

Endemisch

De kakapo (Strigos habroptila) is een groene, gezette, niet-vliegende vogel met een gezellig voorkomen. Hij is endemisch in Nieuw-Zeeland en speelt een grote rol in de mythologie van de Maori. Toch ging het een tijd niet goed met de loopvogel, die nipt van uitsterven is gered. In 1995 waren er nog maar 49 over, maar dankzij fokprogramma’s zijn er nu weer 252 exemplaren. De groene vogel wordt ruim een halve meter groot en heeft een gemiddelde levensduur van rond de 90 jaar.

Alles spreekt voor deze kandidaat, zou je zeggen. En dat is precies waarom Forest & Birds de kakapo na winst in 2008 en 2020 heeft uitgesloten van deelname. Dit jaar willen ze een zogenaamde ‘underbird’ in de schijnwerpers zetten. Ze willen „ook minder charismatische vogels” een kans geven. Er is op de website zelfs een knop toegevoegd om de underbirds van de upperbirds te scheiden – wie beslist welke vogel in welke categorie valt is onduidelijk. De scheefsnavelplevier, wenkbrauweend, pieper, zwarte steltkluut en de fuut vallen, naast zestien andere vogels in die categorie van vogels die vaak over het hoofd worden gezien.

In 2020 was er consternatie omdat een megastore met seksspeeltjes de hihi steunde: een polyamoureus en seksueel zeer actief vogeltje

„This is so not ok”, reageerde lo@cowboylo op Twitter op het besluit om ten behoeve van deze underbirds de kakapo uit te sluiten. De hashtag #riggingthevote, werd erbij gehaald. Iemand anders reageerde dat het juist goed is dat het dit jaar eens draait om de minder kleurrijke vogels van het eiland.

Rond de verkiezing ontstond al eerder ophef. Zo werden er in 2019 ruim 300 Russische stemmen voor de hoiho ontdekt – een mooie pinguïn met een wat asociaal karakter. In 2020 was er consternatie omdat een megastore met seksspeeltjes het op zich had genomen om de hihi, een polyamoureus en seksueel zeer actief vogeltje te promoten. En vorig jaar won een vleermuis.

Correctie (25 oktober 2022): In een eerdere versie van dit artikel ging het per abuis over de hoihi, waar de hoiho werd bedoeld. Dat is hierboven aangepast.