Na de val van het kabinet is voor Mauk Bresser één ding duidelijk: met Wilders regeren is geen optie meer. In aanloop naar het VVD-congres op 14 juni vertelt de voorzitter van de Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie (JOVD, verbonden aan de VVD) waarom de partij zich moet richten op de échte problemen — economie, klimaat en veiligheid — in plaats van asiel. Ook samenwerking met GroenLinks-PvdA is wat hem betreft bespreekbaar, zolang de partij zich committeert aan randvoorwaarden die de veiligheid van het land garanderen.
Wat vond u van de houding van partijleider Dilan Yesilgöz in het debat van afgelopen woensdag?
„Het verhaal was besluiteloos. Geen daadkracht, terwijl dit hét moment was om richting te geven. Dit kabinet is geboren op het asieldossier en gevallen omdat de PVV niet leverde: geen capabele bewindspersonen, geen samenwerking. Dan ben je geen betrouwbare partner. Wilders liep weg toen het moeilijk werd, en Dilan weigerde dat te benoemen. Ze had moeten zeggen: ‘Geert, je hebt je kans gehad. Dit werkt niet.’ Maar ze durfde geen keuze te maken. En dit land heeft keuzes nodig.”
Toch wees ze erop dat je twee miljoen PVV-kiezers niet zomaar kunt uitsluiten.
„Daarom hebben wij ook gezegd: geef ze een kans. Maar Wilders is nu weggelopen voor de problemen. Hij was niet in staat om te leveren. Je moet wel iets doen met de zorgen van die mensen over asiel, maar niet meer met de PVV.”
Yesilgöz blijft asiel een van de grootste problemen van Nederland noemen. Is dat volgens u terecht?
„Asiel is belangrijk, maar andere kwesties zijn op dit moment nóg urgenter. De wereld staat in de fik. Er is oorlog in Europa, we moeten keuzes maken om onze veiligheid te garanderen en onze begroting op orde brengen – rekening houdend met de nieuwe NAVO-norm. Als we niets doen aan economie of klimaat, wordt de asielinstroom alleen maar groter.
„Het idee dat je het asielprobleem oplost door de grenzen te sluiten klopt van geen kant. Je moet zorgen dat het hele systeem werkt. Als we een grote economische speler willen blijven, moeten we nú keuzes maken. Dossiers als wonen, stikstof en energie dulden geen uitstel meer. Dáár zit de echte urgentie.”
Als u het hebt over internationale veiligheid en klimaat, zit u meer op één lijn met GroenLinks-PvdA. Moet de VVD met hen samen regeren?
„Wij sluiten GroenLinks-PvdA niet uit. Als de partij zich in hun verkiezingsprogramma wil committeren aan veiligheid — bijvoorbeeld door wettelijk vast te leggen dat 3,5 tot 5 procent van het bbp naar defensie gaat — dan kunnen we met GroenLinks-PvdA regeren. Daarbij hoort ook een duidelijke inzet op investeren in de economie van de toekomst, zonder bedrijven kapot te belasten. Als ze zich daaraan committeren dan kunnen we met GroenLinks-PvdA in zee – én met het CDA.”
Hoe leg je dat uit aan de anti-Timmermansflank van de VVD?
„Ik denk dat die groep zich uiteindelijk ook realiseert dat er echt iets aan de hand is in de wereld. Met middenpartijen kunnen we de grote problemen aanpakken, en lossen we óók het dossier op waar die rechterflank zich zorgen over maakt: asiel. Gemakzuchtig roepen dat ‘we het leger erop af sturen, grenzen dicht’ werkt niet, want we hebben defensie zó uitgekleed dat die capaciteit er simpelweg niet meer is.”
Waarom zou de VVD nú al naar het midden bewegen, terwijl er nog een Kamermeerderheid is om asielwetgeving erdoor te krijgen?
„De VVD moet de asielportefeuille claimen en zorgen dat een kundige VVD’er de asielwetten van Faber door de Kamer loodst vóór de verkiezingen. Gebruik die meerderheid die er nog is. Als Wilders dan niet meestemt, weet iedereen wie blokkeert.”
Yesilgöz liet de afgelopen dagen blijken dat ze zo veel mogelijk wil bereiken met dit rechtse kabinet. Is zij nog wel de juiste leider om de VVD een middenkoers te laten varen?
„Wat we hebben geleerd van de afgelopen jaren is dat eindeloos leiders wisselen geen zin heeft. Dilan was wat ons betreft de juiste kandidaat om een liberaal verhaal te vertellen, en dat is ze nog steeds. Maar eerlijk gezegd vind ik de lading daarachter — de mensen, hoe de partij aan de slag gaat — interessanter.”
Lees ook
‘Ze beloofden een extraparlementair kabinet, maar we kregen extra racistisch’
