De haat van Karskens

God, en niemand anders, verhoede dat Ongehoord Nederland uit het publieke bestel wordt gegooid. Dat zou immers betekenen dat we beroofd worden van de interessantste column van de Nederlandse journalistiek: die van Arnold Karskens, voorzittter van ON.

Aan het einde van menige uitzending (s)preekt Karskens het volk uit volle borst toe. Het is cabaret van de bovenste plank, net als de rest van de tv-uitzendingen, trouwens. Je zou het zelfs een vorm van cabaret kunnen noemen die elk ander cabaret overbodig maakt. Dit is satire die geen satiricus meer kan overtreffen.

Karskens geeft zo’n perfecte vertolking van het type van de misnoegde, verontwaardigde, walgende kleinburger dat je er alleen maar met diepe bewondering naar kunt kijken. In de verte doet hij denken aan Archie Bunker, gespeeld door Carroll O’Connor, het altijd boze, reactionaire gezinshoofd uit de legendarische tv-serie All In The Family, maar Karskens is nóg beter, want nóg levensechter.

Alles klopt: de dictie, die nóóít klopt, omdat hij overal verkeerde klemtonen legt en iedere zin met een uitroepteken wil eindigen; de manier waarop hij na elke verbale voltreffer even triomfantelijk met zijn gelaatsspieren knijpt en een smalend lachje acteert alsof je hem hoort denken: „Die zit!”

Het is weergaloos, en dan heb ik het nog niet eens over zijn opgezwollen teksten gehad, want die zijn een verhaal apart – zó apart dat de vraag rijst of hier niet van een nieuwe vorm van literatuur kan worden gesproken.

Omdat veel NRC-lezers ongetwijfeld zo onverstandig zijn geweest om weinig naar Karskens te luisteren, hier enkele zinnen uit een recente column, getiteld ‘Mark, waarom haat je ons?’

„Wie goed kijkt, en niet bang is voor de waarheid, weet dat het Nederland zoals we dat ooit hebben gekend door jou op de rand van de afgrond balanceert… Wie een gezin wil starten kan het vergeten door jouw opengrenzenbeleid… Door jouw CO₂-reductieoogst wordt onze industrie van fabriek tot luchthaven weggepest… Jij bent de verpersoonlijking van de kwaadaardige elite… Je zweept op tot oorlogen die we nooit kunnen winnen… Namens zes op de tien Nederlanders vraag ik je: waarom haat je ons?… De bedenker van de doctrine van de verzekerde nationale vernietiging draagt één enkele naam, die van jou… Mark Rutte!”

Kortom, Karskens haat Rutte. Dat is ook wat hij zelf het liefst lijkt te doen: haten.

In dezelfde uitzending was ook rechtsfilosoof Eva Vlaardingerbroek te gast. Zij noemde daarin de Nederlandse overheid „ordinaire dieven”, Nederland was „een land waarin de boeren van hun land worden gejaagd”. Ze was trots op een documentaire die ze met tv-presentator Tucker Carlson over dit onderwerp had gemaakt. Dat Carlson – nu zelfs door Fox News aan de kant gezet – bewust meedeed aan Trumps leugens over de ‘verkiezingsfraude’, vermeldde Vlaardingerbroek niet; het werd haar uiteraard ook niet gevraagd, want van feiten en geverifieerde informatie houden ze niet bij ON.

Bij ON huilen ze liever over „de vrijheid van meningsuiting” die op het spel staat als ze niet meer mogen uitzenden, maar de staatssecretaris die over ON moet beslissen staat eigenlijk voor een andere vraag: hoe ver reikt „de vrijheid van leugensuiting”?