Feiten en cijfers
Gezinsmigranten worden in twee categorieën opgedeeld. Ten eerste zijn er de mensen die naar Nederland komen om herenigd te worden met hun gezin. In dat geval gaat het bijvoorbeeld over een arbeidsmigrant die zijn al bestaande gezin laat overkomen. De tweede categorie bestaat uit mensen die naar Nederland komen om een gezin te vormen, bijvoorbeeld omdat ze verliefd zijn geworden op een Nederlander.
Geen nareizigers
Gezinsmigranten moeten niet verward worden met de zogenoemde ‘nareizigers’. Dat zijn familieleden die meekomen met asielzoekers of statushouders, en zij worden bij de categorie ‘asielmigranten’ meegerekend.
Meeste gezinsmigranten uit Polen
Tussen 2012 en 2021 kwamen er bijna een half miljoen gezinsmigranten naar Nederland. In absolute aantallen kwamen verreweg de meesten van hen uit Polen. Ook uit India, Turkije en Duitsland kwamen veel migranten om in Nederland herenigd te worden met hun gezin, of om een nieuw gezin te vormen.
Invloed op de bevolkingsgroei
Gezinsmigratie heeft een aanzienlijke invloed gehad op de Nederlandse bevolkingsgroei. Sinds 1999 is het jaarlijkse aantal gezinsmigranten bijna verdubbeld, vooral door mensen die uit een andere lidstaat van de Europese Unie naar Nederland kwamen. Vooral de komst van arbeidsmigranten uit Oost-Europa heeft tot aanzienlijke gezinsmigratie geleid.
De helft vertrekt
Ruim de helft van de gezinsmigranten is na tien jaar nog in Nederland aanwezig. Als je alleen kijkt naar de mensen die na tien jaar nog in het land zijn, is het aandeel gezinsmigranten nog groter: 46 procent.
Relatie met arbeidsmigratie
Gezinsmigranten komen niet direct af op beschikbare vacatures in het land van bestemming, zoals Nederland. Maar werk is wel van directe invloed op hun komst: ze komen immers vaak mee met mensen die vanwege werk migreren. Daarom hebben economische ontwikkelingen indirect ook wezenlijke invloed op gezinsmigratie.
Politiek en beleid
Voor politici die ‘grip op migratie’ willen krijgen, is de grootste categorie een lastige om iets aan te veranderen.
Gezinsleven is een recht
De Europese Unie respecteert het fundamentele recht op een gezinsleven, zoals vastgelegd in artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
Connectie met arbeid en studie
De voornaamste manier om het aantal gezinsmigranten te verminderen is het terugdringen van de studie- en arbeidsmigratie, waardoor er minder gezinsleden naar Nederland zullen komen.
Tweestatusstelsel
Toch denkt het nieuwe kabinet nog een andere manier gevonden te hebben om het aantal gezinsherenigingen te beperken. Hierbij gaat het technisch gezien om nareizigers, dus de mensen die herenigd worden met een statushouder.
Het kabinet wil een ‘tweestatusstelsel’ invoeren voor ‘statushouders’. Wie naar Nederland is gekomen omdat hij of zij persoonlijk gevaar loopt krijgt daarin meer rechten dan generieke oorlogsvluchtelingen. Voor die laatste categorie wil de nieuwe regering de automatische gezinshereniging afschaffen.
Volgens de EU-Gezinsherenigingsrichtlijn mogen er geen eisen gesteld worden aan het laten overkomen van gezinsleden van vluchtelingen, in de vorm van eisen rondom huisvesting, stabiele inkomsten en integratie. Maar bij een tweestatusstelsel kunnen generieke oorlogsvluchtelingen wél zulke eisen opgelegd krijgen. Dat betekent dat gezinsleden niet zouden mogen overkomen als een statushouder geen stabiele huisvesting of inkomsten heeft, of wanneer hij of zij onvoldoende geïntegreerd zou zijn.
De mens achter migratie
‘Ik was meteen verliefd op Amsterdam’
Célia Goudsmit-Gomes Veiga (52) woont sinds de eeuwwisseling in Nederland en begon zich écht thuis te voelen toen ze hier ook kinderen kreeg. Ze voelt zich betrokken bij de Nederlandse maatschappij en politiek. In haar wijk zijn recent veel expats komen te wonen. „Inmiddels zijn zíj de buitenlanders. Ik niet.”
Lees ook
Grip op migratie. Kan dat eigenlijk wel?
Lees ook
Verantwoording van
de cijfers