De Europese waterstofambities zijn groot, maar bedrijven zijn nog altijd afwachtend

Posted on by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Reportage

Groene waterstof De Europese Unie heeft grote ambities als het gaat om waterstof. Maar hoewel er steeds meer plannen zijn voor de bouw van fabrieken en opslagplaatsen, zijn veel ondernemers nog terughoudend.


‘Artist’s impression’ van de eerste grote waterstoffabriek van Shell die moet verrijzen op een stuk grond in het westelijke puntje van de haven van Rotterdam.
‘Artist’s impression’ van de eerste grote waterstoffabriek van Shell die moet verrijzen op een stuk grond in het westelijke puntje van de haven van Rotterdam. Beeld Shell

De eerste ‘blast walls’ staan overeind. Dikke, betonnen muren die ervoor moeten zorgen dat als er iets misgaat in één deel van de toekomstige waterstoffabriek van Shell, de rest niet ook meteen in de lucht vliegt. Het is een beproefd veiligheidssysteem dat vaker wordt toegepast in fabrieken met ontploffingsgevaar. De speciale afscheidingswanden zijn wel 80 centimeter dik.

Van de fabriek zelf, waar Shell over twee jaar op grote schaal waterstof wil produceren, is verder nog niet veel af. De bouw is nog in de beginfase. Maar de eerste essentiële explosiemuren staan dus. „Veiligheid is cruciaal”, zegt Ruben van Grinsven, die bij Shell alle waterstofactiviteiten wereldwijd aanstuurt en afgelopen donderdag een groep journalisten rondleidde. „Want waterstof is een explosief goedje.” Omdat waterstofmoleculen piepklein zijn, is het bovendien extra oppassen voor lekkages.

De nog te bouwen fabriek, op een zanderig en winderig stuk grond in het westelijke puntje van de haven van Rotterdam, is er een waar wereldwijd vele ogen op gericht zijn. Shell is een van de eerste grote westerse bedrijven die het aandurven op industriële schaal ‘groene’ waterstof te gaan maken. Groene waterstof wordt gemaakt door elektriciteit afkomstig van windmolens of zonneparken door water heen te leiden. De waterstof die vrijkomt bij de chemische reactie (elektrolyse) die dan plaatsvindt, kan vervolgens dienen als brandstof in bijvoorbeeld hoogovens of vrachtwagens, of als grondstof voor andere productieprocessen. Het is ook te gebruiken om elektriciteit in op te slaan.

Omdat bij de verbranding geen CO2 vrijkomt, zien voorstanders groene waterstof als heuse revolutie op het gebied van schone energie. Het zou cruciaal zijn voor de energietransitie.

Shell is van plan in zijn nieuwe fabriek jaarlijks 20.000 ton groene waterstof te produceren. Dat is grofweg tien keer zo veel als op zijn bestaande (proef)locaties. Een vuistregel in de industrie is dat elke ton groene waterstof tot een besparing van tien ton CO2 leidt. Concurrenten van Shell hebben soortgelijke plannen, maar aarzelen met de definitieve investeringsbeslissing. Want er zijn kolossale bedragen mee gemoeid – de fabriek van Shell gaat ruim 1 miljard euro kosten – en de uitkomst is onzeker. Groene waterstof is vooralsnog fors duurder dan fossiele brandstoffen en concurreert dus ‘slecht’.

Op een artist impression ziet de fabriek eruit als een futuristisch zwerkbalstadion uit Harry Potter-films, inclusief uitkijktorens. De waterstof die er gemaakt gaat worden is – minder futuristisch – bedoeld voor de raffinaderij van Shell even verderop, bij Pernis, voor de productie van ‘ouderwetse’ diesel en benzine. Daarvoor is ook waterstof nodig. Shell hoopt de energiedrager op termijn wel ook te kunnen verkopen als brandstof voor de vele vrachtwagens die de haven aandoen.

„Wij zijn het hier gewoon aan het doen”, aldus een montere Van Grinsven. „Shell bouwt hier aan de waterstofeconomie.” Zijn werkgever werkt nu aan plannen voor een nog grotere fabriek.

Grotere dromen

Achter Shell staat een partij met nog veel grotere waterstofdromen: het havenbedrijf van Rotterdam zelf. De van oudsher sterk op fossiele brandstoffen gerichte haven wil komende jaren uitgroeien tot hét waterstofcentrum van Europa, via een keten van bedrijven die betrokken zijn bij de handel. Van importeurs tot terminalbedrijven waar waterstof kan worden aangevoerd en opgeslagen, tot tankstations voor schepen en vrachtwagens. Via Rotterdam, is de hoop, wordt straks een groot deel van de rest van Europa beleverd.

Op het terrein waar Shells nieuwe fabriek komt, is reeds ruimte vrijgemaakt voor nog drie zogeheten elektrolysers van vergelijkbare grootte (onder andere van het Britse energiebedrijf BP en de Franse producent van industriële gassen Air Liquide). Op weer een andere locatie moet over een aantal jaar ook het Duitse Uniper waterstof gaan maken.

Het havenbedrijf hoopt uiteindelijk een sleutelrol te kunnen spelen in het verwezenlijken van de Europese waterstofambities. De Europese Commissie, die waterstof ook als belangrijke energiebron voor de energietransitie ziet, wil dat er vanaf 2030 jaarlijks 10 megaton (10 miljoen ton) waterstof wordt geproduceerd in de EU, en nog eens 10 megaton wordt geïmporteerd. Met alle beoogde fabrieken en importterminals zou in Rotterdam iets meer dan een twintigste van die ‘eigen’ productie kunnen worden gerealiseerd, en bijna de helft van de gewenste import.


Voorafgaand aan de rondleiding bij de fabriek van Shell betoogt havendirecteur Allard Castelein dat Rotterdam „goed gepositioneerd” is om deze rol op zich te nemen. Vanwege zijn geografisch gunstige ligging en de bestaande energie-infrastructuur, met verbindingen naar onder andere Duitsland en België. Een aanzienlijk deel van de bestaande olie- en gasinfrastructuur zou herbruikbaar zijn voor de handel in waterstof, zegt hij.

Volgens hem hebben bedrijven inmiddels 25 concrete projecten in gang gezet – al variëren die van net begonnen tot in een gevorderd stadium. „Wat laat zien dat de handelsketen daadwerkelijk vorm krijgt.” De havenbaas wijst naast Shell op acht terminalbedrijven die onlangs hebben besloten hun opslagdepots om te bouwen, zodat ze ook bruikbaar zijn voor waterstof. En Gasunie gaat in opdracht van het kabinet komende jaren een pijpleiding aanleggen van de haven in Rotterdam naar het industriegebied in Noordrijn-Westfalen, in Duitsland, via Chemelot in Zuid-Limburg. De eerste pijponderdelen liggen al klaar in de haven.

Kip-ei-verhaal

Tegelijk, weet ook Castelein, is er nog een lange weg te gaan en zijn er tal van onzekerheden die ertoe kunnen leiden dat de Nederlandse ‘waterstofdroom’ misschien nooit (helemaal) uitkomt. Eén probleem is volgens critici bijvoorbeeld dat er veel energie verloren gaat bij de productie van waterstof. Een speciale commissie adviseerde de regering daarom een maand geleden nog om gematigd in te zetten op waterstof – al voorzag zij wel een sleutelrol voor (groene) waterstof bij de productie van kunstmest en in het maritiem vervoer. Energie is nu namelijk nog schaars.

Een ander probleem is dat veel partijen juist op elkaar zitten te wachten om de eerste stap te zetten, zodat zij zelf ook durven te gaan. Producenten investeren bijvoorbeeld maar mondjesmaat omdat ze niet zeker weten of er straks wel klanten zijn, en klanten weifelen weer omdat zij niet zeker weten of de producenten wel zullen leveren. Het klassieke kip-ei-verhaal. Castelein bevestigt dat er ondanks „popelende” productielanden als Oman en Brazilië nu nog geen importcontracten zijn getekend.

Op een grote, tweedaagse internationale waterstofconferentie in Rotterdam vorige week, de World Hydrogen Summit, waren de ondernemers die de waterstofeconomie van de grond moeten krijgen opvallend ingetogen. Een BP-directeur zei dat „de code voor transportkosten eerst nog gekraakt moet worden”, omdat waterstof vervoeren over lange afstanden nu nog duur is. Een andere zakenman, actief in de opslag, zei dat er „nog lang niet genoeg” locaties zijn om waterstof op te slaan. Weer een andere ondernemer klaagde dat er „helemaal niet genoeg vaklui” zijn om al die installaties te bouwen.

Tegenover Financial Times stelden verschillende ondernemers dat de EU wel mooie, ambitieuze waterstofdoelen kan hebben, maar dat die „in de echte wereld” natuurlijk nooit gerealiseerd zullen worden – tenzij Europese overheden bedrijven, om te beginnen, veel meer gaan subsidiëren. Net zoals in de Verenigde Staten gebeurt. Daar heeft president Biden een aantal maanden geleden een omvangrijk subsidieprogramma aangekondigd om de Amerikaanse energietransitie te helpen versnellen.

Maar Eurocommissaris Frans Timmermans, die ook zijn opwachting maakte op het congres en verantwoordelijk is voor de Europese waterstofstrategie, had een ontnuchterende boodschap. Hij zei niet van plan te zijn met geld te gaan „strooien”, want de EU is „meer van de regels en de richtlijnen”. Het beproefde EU-instrument om via beleid een markt te creëren, kort gezegd, waarna de rest vanzelf zou volgen.

Volgens Timmermans is dat beleid uiteindelijk (veel) gunstiger voor bedrijven, omdat ze dan voor de lange termijn weten waar ze aan toe zijn. De EU subsidieert overigens wel degelijk waterstofprojecten, voegde hij toe. Tot nu toe is al een bedrag van 20 miljard uitgetrokken voor projecten van ‘gezamenlijk belang’.

Lees ook: Advies aan Jetten: kernenergie is overbodig, wees terughoudend met waterstof

Timmermans zelf denkt dat de Europese waterstofdoelstellingen wel degelijk gehaald gaan worden, zei hij tijdens een persmoment. Sterker, hij verwacht dat die „ruimschoots” voorbijgeschoten worden. „Dat zag je ook met wind en zon. Bedrijven overwinnen beetje bij beetje hun angst, zodra ze zien dat het echt aan het gebeuren is. En als het vertrouwen er eenmaal is, dat er genoeg producenten zijn en geschikte technologieën om waterstof rendabel in te zetten, dan gaat het hard.”

Waterstofprins

Alsof het zo afgesproken was, kwam de minister van Energie van Saoedi-Arabië, prins Abdulaziz bin Salman al-Saoed, direct na Timmermans’ toespraak met een positieve mededeling op dat vlak. Het kopstuk van de energiegrootmacht stond niet op het officiële programma, maar maakte toch zijn opwachting in Rotterdam – middels een opvallende entree met zijn enorme gevolg precies tijdens de toespraak van Timmermans.

Daar verkondigde hij, samen met de Nederlandse minister van Economische Zaken, Micky Adriaansens (VVD), dat zijn land en Nederland een „memorandum van overeenstemming” hebben getekend om te gaan samenwerken op het gebied van waterstof. Het akkoord is nog maar een allereerste stap zonder harde verplichtingen, maar het idee is dat Saoedi-Arabië straks waterstof gaat produceren en Nederland het afneemt.

Wat waterstof betreft zijn de Saoedische ambities „grenzeloos”, verzekerde de prins. Saoedi-Arabië wil het onder andere op grote schaal produceren en exporteren, maar het ook gebruiken voor de eigen industrie, aldus de minister. „Saoedi-Arabië is de broedplaats voor alle energie en dat zullen we de wereld bewijzen.” In Riad denken ze ook dat waterstof een kans is om de economie te moderniseren en minder afhankelijk van olie te maken.

Een geruststelling voor bedrijven die zich afvragen of er wel genoeg (en betaalbare) waterstof beschikbaar komt. De prins benadrukte dat Saoedi-Arabië zelf eveneens „zekerheid” wil. Wat dat betreft was hij in zijn nopjes met partner Nederland, verklaarde hij. „Want jullie zijn als een van de weinigen in de EU bloedserieus. Jullie hebben een plan.”

„Wij Saoediërs lijken wel op Nederlanders”, besloot hij. „Als we iets in ons hoofd hebben, laten we niet meer los. Eigenlijk zijn we net teken. We zuigen ons vast en houden dan vol tot we krijgen wat we willen.”

Terrein op Tweede Maasvlakte in de Rotterdamse haven, waar Shell is gestart met het bouwen van een waterstoffabriek.
Foto Sandra Uittenbogaart/ ANP

Related Posts

Drie manieren waarop winkels je aan het shoppen krijgen op Black Friday

  • admin
  • November 28, 2024
  • 0

„De meteorologische Black Friday is weer begonnen”, grapte webwinkel bol vorige week op Instagram, anderhalve week voor de ‘echte’ dag van het koopjesfestijn. Die valt dit jaar op vrijdag 29 november.

In de Verenigde Staten begonnen winkels vanouds met de uitverkoop daags na Thanksgiving, dit jaar op 28 november. Een jaar of tien geleden waaide het het fenomeen Black Friday over naar Nederland, met name naar elektronicazaken, zoals MediaMarkt en het inmiddels verdwenen BCC. Inmiddels doen zo’n beetje elke winkelketen en webshop mee: van HEMA („kortingen waar je hebberig van wordt”) en Etos („klaar voor het hele jaar”) tot Amazon en Praxis. Daarbij houden ze het allang niet meer bij die ene dag. En mopperen dat Black Friday steeds eerder begint, hoort inmiddels evengoed bij de traditie.

Winkels voelen druk om met Black Friday mee te doen omdat ze niet willen achterblijven bij hun concurrenten, zegt Niels van de Ven. Hij doet aan Tilburg University onderzoek naar consumentengedrag. „Consumenten verwachten bijna dat je meedoet.”

Dat onderschrijft Henk Hofstede, sectorbankier retail bij ABN Amro. „Klanten wennen gauw aan korting. Maar de marges zijn dun in de retail, extra korting geven betekent al gauw: geen marge meer maken.”

Voor winkeliers is het einde van het jaar juist heel belangrijk, omdat ze dan een groot deel van hun omzet draaien. Daarom moeten ze goed kijken hoe ze de aandacht trekken: is hun doelgroep prijsbewust en daarmee gevoelig voor korting, of kan die ook op een andere manier getrokken worden?

Lees ook

Opinie: waarom geluk niet te vinden is in je Black Friday-winkelmandje

Protest door Extinction Rebellion tijdens Black Friday in Amsterdam, 2022.

Voor winkeliers die op prijs zijn gericht, werkt het kortingsstempel van Black Friday goed om in aanloop naar de feestdagen de cadeautjes zoekende consument te lokken. Andere retailers gebruiken het consumptie-imago van Black Friday juist om zich daartegen af te zetten. Zij komen met acties waarbij spullen die thuis liggen te verstoffen, ingeleverd kunnen worden, of ze houden de deuren helemaal dicht. Daarmee spelen ze zichzelf in de kijker bij klanten die duurzaamheid belangrijk vinden, en dat is evengoed marketing.

Het evenement wint in elk geval aan populariteit, meldde ABN Amro vorige week op basis van een enquête. Vorig jaar kocht bijna de helft van de consumenten iets tijdens Black Friday, dit jaar verwacht 59 procent van de consumenten voor een aanbieding te vallen. Vooral jongere generaties winkelen er in de kortingsperiode op los. De groep die uitgesproken negatief is over het koopjesfestijn, neemt juist af.

Drie trucs van winkels om je meer te laten kopen

Eerder zijn dan de rest

Black Friday is al lang meer dan die ene kortingsdag: bij de meeste webwinkels lopen de aanbiedingen door tot vlak voor Sinterklaas, en ze beginnen ook steeds eerder. MediaMarkt begon dit jaar al op 10 november, 19 dagen voor de ‘echte’ datum van Black Friday. Ook bij andere winkels beginnen de acties al een of twee weken voor ‘de vrijdag’ zelf.

Deels doen ze dat om de toeloop in goede banen te leiden. Als half Nederland zijn cadeaus voor de feestdagen op één dag koopt, loopt de logistiek van webwinkels en pakketbezorgers compleet vast. Fysieke winkels zitten evenmin te wachten op bestormingen: bij MediaMarkt in Rotterdam-centrum moest een kortingsactie eind oktober afgelast worden toen een groep mensen de ingang vernielde. Tegelijkertijd willen winkels wel dat consumenten bij hen komen shoppen, en niet bij een van de vele concurrenten die tegelijkertijd met acties aan het stunten zijn. Dan werkt het om als eerste je acties te beginnen.

Met een gevoel van schaarste en tijdsdruk proberen verkopers urgentie te kweken

„Wees er snel bij, want op is op”, zegt elektronicawebwinkel Coolblue op zijn aanbiedingenpagina. Als consument weet je niet hoe snel je dan moet zijn, dus gooi je het product toch maar in je winkelmandje. Amazon laat bij een aantal aanbiedingen juist wel een voortgangsbalk zien: van een aanbieding voor een lichtgevend vest voor hardlopers om zichtbaarder te zijn in het donker, is al 11 procent ‘geclaimd’. Dat wekt evengoed het gevoel dat je iets niet mis wilt lopen.

Hoewel de Black Friday-tijd steeds ruimer wordt, blijft het een afgebakende periode. Daardoor ontstaat tijdsdruk; ‘straks is de actie voorbij’. Bol doet daar nog een schepje bovenop en heeft elke avond ‘flitsdeals’ die maar een paar uur geldig zijn. De deals zijn bovendien alleen in de app van de winkel terug te vinden.

Klanten overhalen een app te downloaden, geeft winkels een middel om rechtstreeks meldingen met aanbiedingen naar de telefoon van hun klanten te sturen. Van de Ven ziet nog een voordeel: „Op het moment dat je in hun app zoekt, zie je niet wat concurrenten hebben en word je daar niet door afgeleid.”

Korting als laatste duwtje

Mensen willen een product vaak ook gewoon hebben, zegt Van de Ven. Zeker webwinkels hebben daar inzicht in, omdat ze precies kunnen bijhouden hoe vaak bepaalde producten worden bekeken. De functie om een artikel op te slaan op een verlanglijstje, levert extra data over de populariteit. Als er dan een kortingsactie met dat product komt, kan dat net extra reden zijn het nu te kopen. Van de Ven: „Mensen zijn er goed in om zichzelf soms voor de gek te houden. Bedrijven spelen daar een beetje op in en helpen ons met dat zetje.”

Nederlanders lijken sowieso bijzonder sterk gericht op korting. De Consumentenbond deed onlangs onderzoek naar de kortingen op drogisterijproducten als shampoo en deodorant. Die zijn in Nederland vrijwel doorlopend in de aanbieding, vaak in de vorm van een ‘1 + 1 gratis’-actie. Tegelijkertijd zijn die producten in Nederland gemiddeld twee keer zo duur als in Duitsland, waar veel minder met korting gestunt wordt. „In die zin word je ook wel een beetje gefopt”, zegt Van de Ven. „Wij willen blijkbaar zo graag met korting kopen dat we daar hogere standaardprijzen voor over hebben.”

Lees ook

Black Friday duurt dit jaar een maand

Black Friday duurt dit jaar een maand

En drie manieren om je daartegen te wapenen

Een korting is niet altijd echt

Sinds begin vorig jaar gelden strengere regels voor adverteren met kortingen. Als een kortingspercentage wordt getoond, moet dat ook verbonden zijn met de prijs die eerder gerekend werd. De prijs gauw een week voor de actie verhogen en dan een koringspercentage aanbieden, mag niet meer. Ook andere trucs om korting hoger te laten lijken dan die in werkelijkheid is, zijn niet toegestaan. Prijsverlagingen mogen alleen berekend worden ten opzichte van de laagste prijs die de winkel in de 30 dagen ervoor gerekend heeft. Toezichthouder ACM controleert inmiddels op nepkortingen. Eerder dit jaar werd al voor ruim 600.000 euro aan boetes uitgedeeld aan winkels die de kortingsregels schonden.

Checken of een korting wel echt zo spectaculair is, kan door via prijsvergelijkers te kijken wat andere winkels rekenen. Vaak is op vergelijkingssites ook een prijsgrafiek te zien, waarmee je een beeld krijgt of niet vaker een vergelijkbare korting wordt gegeven.

Realiseer je: zo bijzonder zijn die deals niet

Volgens de Consumentenbond ligt Black Friday-korting meestal zo rond de 20 procent en kun je op andere momenten in het jaar vergelijkbare deals vinden. Was je al van plan iets te kopen? Dan heeft het wel degelijk zin te kijken of er aanbiedingen voor zijn rond Black Friday. Bij de enquête van ABN Amro zei de helft van de deelnemers aankopen uit te stellen tot Black Friday.

Ook loont het eind november aanbiedingen te vergelijken van producten die je toch wel nodig hebt – vaste lasten zoals internet. Ook als je geen zin hebt over te stappen, kan een belletje naar je huidige provider een lagere abonnementsprijs opleveren.

Lees ook

Fraude met webshops: weinig moeite, snel succes

Het opzetten van een website is goedkoop, ook voor criminelen. „Als ze maar één iemand oplichten, halen ze er al veel geld uit”, zegt onderzoeker Rolf van Wegberg.

Bedenk vooraf wat je echt nodig hebt of wilt hebben

Zomaar een folder openslaan of een aanbiedingenoverzicht bekijken, is een recept om jezelf te laten verleiden door aanbiedingen. Koop je iets omdat je het echt nodig hebt of wilt hebben, of puur omdat het een aanbieding is? Goed nadenken dus voordat je op de koopknop drukt, zegt Van de Ven.

„Wanneer je iets uit intuïtie koopt, komt dat wel uit een bepaalde wens voort. Vaak is dat ook gewoon wel goed. Maar als je dat té impulsief doet en dit van jezelf weet, zorg dan dat je een beschermmomentje inbouwt om er iets langer over na te denken. Als je al weken of maanden aan het nadenken bent over een bepaalde uitgave, mag je er ook af en toe gewoon op ingaan. Als het zo lang in je hoofd blijft spelen, is het blijkbaar belangrijk en interessant voor je.”


‘Ons pensioenfonds is grof nalatig geweest in zijn zorgplicht. We staan met de rug tegen de muur’

  • admin
  • November 27, 2024
  • 0

Voordat Richard Gorter (84) wil toelichten waarom hij zijn pensioenfonds voor de rechter daagt, moet de lezer eerst weten wie Richard Gorter is. Dan begrijpt de lezer zijn achtergrond, zegt hij. En dan begrijpt de lezer misschien ook zijn onvrede.

Gorter woont aan de kade van West-Terschelling, in het huis waar hij 84 jaar geleden is geboren. Hij is een gepensioneerde loods, al vier eeuwen lang zitten er loodsen in zijn familie. Zijn ouders waren schippers. Zelf was hij ook gezagvoerder op de koopvaardij. „Je kunt wel zeggen: ik heb zout water in mijn lijf zitten.”

Loods is een prachtig beroep, zegt hij. Gorter deed het vanaf 1966. Loodsen klimmen aan boord van grote schepen om de kapitein te helpen op een veilige manier naar of uit de haven te varen. De loods kent de lokale geulen, de diepgang, de wind, de golven, de bakens.

Zwaar en verantwoordelijk werk. De loods komt per helikopter op het dek of klimt via de gangway aan boord. „Dat doen we met slecht weer, in de nachten, in de weekenden. We strijden vaak tegen de elementen.”

Loodsen waren aanvankelijk ambtenaren, maar de gelijkstelling met die beroepsgroep vonden hij en zijn makkers onterecht. „Onze werktijden, onze grote verantwoordelijkheden; wij waren zeeman én rijksambtenaar.”

Klein en eigenwijs

In 1988 werden alle landelijke loodsactiviteiten geprivatiseerd. Nederlands Loodswezen B.V. was geboren. Gorter was als bestuurslid nauw betrokken bij die organisatie. Al snel kregen de zeelieden ook een eigen pensioenfonds. De pensioenpot die de loodsen bij het ABP hadden opgebouwd, kwam in een nieuw eigen pensioenfonds terecht.

Een bijzonder fonds, zegt Gorter. Klein, eigenwijs en met deelnemers die sterk met elkaar waren verbonden. „Wij waren altijd ontiegelijk solidair met elkaar. Dus toen de bankencrisis in 2008 uitbrak, maakten we enige jaren pas op de plaats. Ook de gepensioneerden, terwijl dat eigenlijk niet hoefde. We wilden de actieve leden ondersteunen.”

Richard Gorter: „Ik heb een veel lager pensioen dan de collega’s die ik heb opgeleid. Tienduizenden euro’s verschil zit er in. Dat is niet meer solidair.”
Foto privéarchief

Maar toen de kredietcrisis een beetje was verteerd, volgde een lange periode waarin de pensioenen niet werden gecorrigeerd voor inflatie. „We hebben een achterstand van meer dan 25 procent op de overheidsinflatie.” Gorter noemt dat expliciet zo: de overheidsinflatie. Want volgens hem stijgen de prijzen veel harder dan de cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Centraal Planbureau de wereld insturen. „De waarheid is: wat krijg je in de hand? De arbeider, moeder de vrouw – die zien wat ze netto krijgen. Die zien de bodem.”

Bij zijn pensioenfonds is op papier alles in orde: inspraakorganen, de financiële overzichten, zegt hij. „Maar de afgelopen jaren is de solidariteit verdwenen. De pensioengevende salarissen gingen veel harder omhoog dan de uitkeringen aan gepensioneerden. Ik heb een veel lager pensioen dan de collega’s die ik heb opgeleid. Tienduizenden euro’s verschil zit er in. Dat is niet meer solidair.”

Het steekt Gorter dat de rendementen van zijn fonds goed zijn, maar dat er geen aandacht is voor het gat bij de gepensioneerden. Hij zegt dat hun pensioenfonds „grof nalatig in zijn zorgplicht” is geweest door te weinig te compenseren voor inflatie, de zogeheten indexatie.

Lees ook

De eerste rechtszaak tegen de overgang naar het nieuwe pensioenstelstel is op komst

Aan boord van een loodskotter. De gepensioneerde havenloods Richard Gorter (84) spant een kort geding aan tegen zijn pensioenfonds.

En nu komt het. Het pensioenfonds van de loodsen is een van de eerste pensioenfondsen van het land die de overstap wagen in het nieuwe stelsel. Zij willen al 1 januari 2025 ‘invaren’. Dat betekent dat alle rechten en aanspraken van de deelnemers in één keer vervangen worden door een nieuwe reeks afspraken en andere spelregels. Daarbij gaan de werknemers en gepensioneerden veel meer risico lopen; hun uitkering wordt minder zeker.

‘Geen barricadefiguur’

Wat gaat dit allemaal betekenen? Er zijn zo veel onzekerheden, zegt Gorter. Onder betrokkenen bestaat onduidelijkheid over de gevolgen voor het partnerpensioen, over de uitkering die ze straks krijgen, de risico’s die ze lopen, de redenen waarom bedragen zullen wijzigen. „Wat we niet weten, dat is heel veel.”

Betrokkenen krijgen volgens Gorter maar heel weinig tijd. Uiterlijk 30 november krijgen ze meer informatie van hun pensioenfonds en dan moeten ze voor 31 december besluiten of ze instemmen of bezwaar maken. „Als wij dit laten passeren, dan zijn we al onze rechten kwijt, vrezen wij. We kunnen geen proces meer starten. Het is heel erg dat je als gepensioneerde loods zo met de rug tegen de muur wordt gezet.” Gorter zegt die afweging te moeten maken in een maand waarin meer dan een week de boel stil ligt door feestdagen.

„Als je niets doet, is het te laat. Als je niet akkoord bent, moet je helaas naar de rechter stappen. Wij vinden de termijn veel te kort. Wij willen meer tijd en dat kan alleen via een juridische procedure. Ik ben geen barricadefiguur en vind het heel erg dat we dit moeten doen tegen ons eigen pensioenfonds.”


EasyJet: ‘Unfair behandeld door Schiphol’, tekent beroep aan tegen hoge tarieven

  • admin
  • November 27, 2024
  • 0

Luchtvaartmaatschappij easyJet, na Air France-KLM en partners wat aantallen passagiers betreft de tweede gebruiker van Schiphol, voelt zich oneerlijk behandeld op de Amsterdamse luchthaven. „De tarieven zijn zo hoog geworden, Schiphol prijst zich uit de markt”, zegt William Vet, die verantwoordelijk is voor easyJet in Nederland, in een toelichting op de jaarcijfers die de luchtvaartmaatschappij woensdag presenteerde.

Schiphol verhoogt vanaf 1 april opnieuw de zogenoemde havengelden, die luchtvaartmaatschappijen moeten betalen voor de faciliteiten op het vliegveld. Maar de verbeteringen die de luchthaven financiert met de hogere havengelden, zijn volgens de Nederlandse easyJet-directeur vooral positief voor luchtvaartmaatschappijen die overwegend transferpassagiers vervoeren. En van hen heeft easyJet er relatief weinig.

Anders dan bijvoorbeeld KLM, voor wie overstappers een heel belangrijke inkomstenbron zijn, vervoert easyJet vooral lokaal vertrekkende reizigers. „Er is een heel grote onbalans ontstaan tussen in Nederland vertrekkende passagiers en overstappende passagiers”, zegt Vet. „Voor ons is Amsterdam de duurste luchthaven geworden in ons netwerk.”

De havengelden gaan vanaf 1 april met gemiddeld 41 procent omhoog. Een jaar later volgt een nieuwe verhoging met 5 procent. De afgelopen drie jaar zijn de tarieven ook al fors toegenomen. „Schiphol gebruikt de havengelden onder meer voor investeringen in de infrastructuur, maar die komen vooral ten goede aan transferpassagiers”, zegt Vet. „Aan de H-pier en vertrekhal 4 die wij gebruiken is al lang niets gedaan.”

Vet klaagt dat hij niet eens al zijn negen in Amsterdam gestationeerde toestellen kwijt kan aan de gates. EasyJet gaat beroep aantekenen tegen de tariefverhogingen bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

Pakketreizen

De Britse budgetmaatschappij heeft een succesvol jaar achter de rug. In het gebroken boekjaar dat eindigde op 30 september haalde easyJet een winst van 452 miljoen pond (542 miljoen euro), bijna 40 procent meer dan vorig jaar. De omzet steeg 14 procent naar 9,3 miljard pond.

Er is een heel grote onbalans ontstaan tussen in Nederland vertrekkende passagiers en overstappende passagiers

William Vet
Nederlandse easyJet-directeur

Het bedrijf vervoerde meer passagiers, rekende hogere ticketprijzen en verkocht meer pakketvakanties. EasyJet Holidays, dat pakketreizen verkoopt in het Verenigd Koninkrijk en sinds een jaar ook in Frankrijk, Duitsland en Zwitserland, droeg circa 190 miljoen pond bij aan het brutoresultaat van 610 miljoen pond. „Uiteindelijk willen we ook in Nederland pakketreizen gaan verkopen,” zegt Vet, „maar wanneer weten we nog niet.”

EasyJet had een stuk betere zomer dan zijn concurrenten Ryanair en Wizz Air. De Ierse budgetmaatschappij Ryanair klaagt dat passagiers minder geld zouden willen uitgeven. Vet merkt dat niet. Volgens hem zijn de vluchten van easyJet dit kwartaal al voor 80 procent volgeboekt. Het Hongaarse Wizz Air heeft technische problemen met de motoren van zijn toestellen.

Lees ook

Luchtvaart gaat flink meer betalen op Schiphol

Beeld vanuit de verkeerstoren van luchthaven Schiphol.

In hoeverre de voorgestelde krimp van Schiphol easyJet gaat raken, durft Vet nog niet te zeggen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat moet binnenkort de definitieve capaciteit van Schiphol vaststellen, maar het studeert nog op de laatste geluidsberekeningen. Vet: „Geluidsoverlast is een probleem, en dat moeten we aanpakken. Maar we moeten ons niet blind staren op een getal, op een maximum aantal vliegbewegingen.” Zes van de negen toestellen die easyJet heeft gestationeerd in Amsterdam zijn van het nieuwste type vliegtuig van Airbus (A320/A321neo). Die zijn stiller en zuiniger dan oudere kisten.

Vet is niet tegen een vorm van nachtsluiting in Amsterdam. „Die zou ons niet raken; 99 procent van onze vluchten zijn tussen 7.00 en 23.00 uur. Je moet je alleen afvragen welke gevolgen een sluiting in de nacht heeft. Die zal waarschijnlijk extra drukte geven in de periode rondom de nacht, in de avond en de ochtend.”

Boetes Spanje

In Spanje kregen easyJet en andere grote budgetmaatschappijen deze week hoge boetes van het Spaanse ministerie dat waakt over consumentenrechten. EasyJet moet 29 miljoen euro betalen, Ryanair maar liefst 107 miljoen.

Volgens de Spaanse overheid misleiden de budgetmaatschappijen hun reizigers door ze te laten betalen voor zaken die je tot de basale dienstverlening zou mogen rekenen van een vliegbedrijf. Zo vragen veel maatschappijen extra geld voor het meenemen van (grotere) handbagage. En moeten klanten van Ryanair betalen als zij hun instapkaarten willen laten printen. Ryanair en easyJet gaan in beroep tegen de Spaanse boetes.