Als alle certificaathouders van Triodos zo idealistisch waren als Jan Vellekoop, was de beursgang van de groene bank uit Zeist deze woensdag zeer waarschijnlijk niet nodig geweest. Na een oproep in de economie-nieuwsbrief van NRC, afgelopen maandag, stuurde Vellekoop een reactie. „Ik ben een van die grijze knarren, die al heel lang geleden uit ideologische motieven aardig wat certificaten Triodos heeft gekocht. Dit met de verwachting, maar niet de zekerheid!, dit geld ooit terug te kunnen ontvangen”, schrijft hij. Ethisch beleggen betekent voor hem ook: alleen geld inzetten dat je over hebt.
Dus toen Triodos tijdens de coronaperiode in de problemen kwam omdat te veel certificaathouders hun stukken bij de bank wilden inleveren, bleef Vellekoop rustig zitten. „In de afgelopen decennia heb ik meer ideologisch gedreven initiatieven ondersteund. […] Misschien is dit wel naïef, maar ik voel me er goed bij.”
Helaas voor Triodos was hij een uitzondering. De ophef onder certificaathouders, de juridische strijd die daarop volgde en de schikkingen die de bank moest treffen, luidden het einde in van Triodos als onafhankelijke, private bank. Vellekoop: „Het lijkt er nu toch op dat ‘geldwolven’ het wellicht voor iedereen verpest hebben en de bank zelfs om zeep wilden helpen?!”
Om zeep geholpen is Triodos niet, maar deze woensdag komt er wel een einde aan de bank zoals die eind jaren zeventig bedacht en opgericht is. „De bank is niet doel op zich”, zei medeoprichter Paul Mackay in 1988 tegen NRC. „Het gaat er enerzijds om mensen de mogelijkheid te geven bewust met geld om te gaan, en anderzijds om maatschappelijk relevante initiatieven van de grond te krijgen.”
Eendagsvlieg
Een andere oprichter, Bart Jan Krouwel, kijkt met weemoed terug op de afgelopen periode. „Het is triest dat iets wat zo mooi begonnen is, nu hierop uitdraait”, zegt hij aan de telefoon. „De bank draait hartstikke goed, maar door de rechtszaken en daaruit volgende schikkingen staan er voor het eerst rode cijfers onder de streep. Het is beschamend dat partijen zo met elkaar omgegaan zijn in de juridische strijd over de certificaten.”
Krouwel was de eerste directeur van de Triodos-bank. „We hebben destijds goed nagedacht over wat we wilden en om die reden een administratiekantoor 100 procent eigenaar van de bank gemaakt. Zodat de bank niet in vijandige handen zou kunnen vallen.” Zelfstandigheid, zagen de oprichters, was cruciaal om de ideële koers van de bank te garanderen. „In de bankenwereld werden we afgedaan als een eendagsvlieg. Nou ja, dat is nu 45 jaar geleden.”
Toen de ellende over de certificaten tot een kookpunt kwam en het voortbestaan van de bank in gevaar kwam, hoopte Krouwel nog even dat Triodos onderdak zou vinden bij de Volksbank. „Dat was binnen het Nederlandse bankenlandschap toen de enige plek waar Triodos zou passen, beter dan bij de Rabobank.”
Nu wordt het dus een beursgang. Om zijn duurzame karakter te behouden, wil Triodos zich meer richten op Nederland, blijkt uit de vorige week gepubliceerde prospectus. De bank wil hier onder meer groeien door de introductie van nieuwe producten, zoals hypotheken voor huizen die met natuurlijke materialen zijn gebouwd. Het betekent dat de aanwezigheid in België en Duitsland waarschijnlijk wordt afgebouwd, staat te lezen in het beursdocument. De Nederlandse tak is goed voor de helft van alle leningen aan klanten.
Berusting
Oprichter Krouwel berust in de gang van zaken. „Ik heb zelf ook voor de huidige oplossing gestemd”, zegt hij. Toch is hij „angstig” over wat er nu aankomt. „De grote vraag wordt wie er zullen instappen, wie de certificaten kopen. Als dat grote beleggers zijn en ze verzamelen genoeg certificaten, dan kunnen ze gaan meesturen in de koers van de bank.”
NRC-lezer Terpstra, die ook reageerde op de oproep van maandag en zelf certificaathouder is, is optimistisch over de kansen van Triodos op de beurs. „Niet om de winst, want die maak ik voorlopig echt niet. Maar binnen een wereld waar geld geldend is en Triodos mee moet, kan deze stap de bank meer opleveren aan invloed. Tenminste, dat hoop ik.”
Dat de Rabobank met 4 procent van de certificaten hoofdaandeelhouder is, zouden handelaren volgens Terpstra kunnen zien als steun voor de beursgang. „Ik neem niet aan dat de Rabo aandelen koopt als een soort charitatieve handeling. Zelf heb ik mijn certificaten niet aangeboden. Ik houd ze voorlopig vast en zie wel welke ontwikkelingen er komen. En ik denk dat met mij er velen zo zijn.”
Ook Krouwel ziet de beursgang niet als einde van een tijdperk, zegt hij desgevraagd. „Nee, zo ernstig is het nog niet. Als de bank goed blijft presteren, is er weinig reden van je certificaten af te willen. Doorgaan met de missie zoals die ooit door ons is bedacht, dát is de opdracht.”
