Chris (16), peuk achter zijn linkeroor, zwart bomberjack, staat met vrienden en zijn kleine broertje voor de ingang van de kermis van Sint Annaparochie. „Ik ben er niet zo van onder de indruk als mijn woonplaatsen in het nieuws zijn”, zegt Chris. „Ik heb ook in Zandvoort gewoond.” „Zijn we in het nieuws?”, vraagt zijn broertje (14). „Het stond op Reddit”, zegt Chris.
Daar las hij dat minister Faber (Asiel en Migratie, PVV) plannen van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) om alleenstaande minderjarige asielzoekers uit het dorp naar de Efteling te sturen, had gedwarsboomd. Het plan was bedacht om de asieljongeren tijdens de lokale kermis weg te houden bij de dorpsjeugd. „Een voorzorgsmaatregel”, noemde de COA-woordvoerder het op 1 mei in de Leeuwarder Courant. Want vorig jaar, aan het einde van de avond, brak er op enkele tientallen meters van de feesttent een ruzie uit tussen de twee groepen. Het kwam tot een steekpartij, waarbij drie mannen (van 18, 20 en 22 jaar) uit Sint Annaparochie gewond raakten. De betrokken asielzoekers werden na de steekpartij overgeplaatst naar een ander centrum. Wat er precies is gebeurd, is niet duidelijk.
Lees ook
Lees ook: Uitje jonge asielzoekers naar de Efteling gaat niet meer door na kritiek minister Faber
Minister Faber reageerde op X op het Efteling-plan van het COA. Ze schreef dat ze het „on-uit-leg-baar” vond om de jongeren „op kosten van de belastingbetaler op snoepreisje” te sturen. Zo werd Sint Annaparochie, een Fries dorp met vijfduizend inwoners, opeens landelijk nieuws. In de Kamer zei Faber later deze maand dat een pretparkbezoek „aanzuigende werking” zou hebben op nieuwe groepen vluchtelingen. Ze wil nu bezuinigen op het activiteitenbudget van het COA.

Ergens anders naartoe
Zo gingen de asieljongeren uit Sint Annaparochie vandaag dus niet naar de Efteling. Maar ze zijn ook niet op de kermis. Het COA bevestigt dat ze ergens anders naartoe zijn, maar doet verder ‘geen uitspraken meer’ over de kwestie.
Dus ja, wat moet Chris, in opleiding tot juridisch specialist, er nog van zeggen? Hij vond een uitje voor de asieljongeren wel een goed idee. „Veel vluchtelingen zitten in benarde situaties, ze worden al benadeeld.” Alleen, „eerlijk gezegd”, vindt Chris de Efteling als uitje ook „niet heel spectaculair”. “Misschien leuk voor kleine kinderen. Als je toch kan kiezen uit alle pretparken in Nederland… dan zou ik eerder Walibi zeggen.” Of hij zou de jongeren misschien eerder naar een museum sturen, zegt hij. „Zo zou je ze mogelijk meer kunnen interesseren voor de westerse cultuur, dat ze het wat meer snappen.”
Het COA bevestigt dat de asieljongeren ergens anders naartoe zijn
In Sint Annaparochie worden al meer dan twintig jaar asielzoekers opvangen. Het asielzoekerscentrum, met vierhonderd bewoners, ligt net buiten het dorp, op een kwartiertje wandelen van het dorpscentrum. De asielzoekers verblijven er in een oud kantoorgebouw en in tachtig grijze stacaravans. De groep alleenstaande minderjarige asielzoekers – de jongeren die niet op Efteling-uitje mochten – worden er pas enkele jaren opgevangen. Twee jaar geleden werd een deel van het terrein, met instemming van de gemeenteraad, ingericht voor de opvang van vijftig alleenstaande minderjarige asielzoekers. Het zijn jongeren tussen de 13 en de 18 jaar oud die in hun eentje, zonder ouders, asiel in Nederland hebben aangevraagd.

Ze belandden begin dit jaar in een lijnbus in een knokpartij met de lokale jeugd. De Leeuwarder Courant schrijft dat de bus aan de kant moest worden gezet, om de veiligheid van de andere passagiers niet in gevaar te brengen. Volgens de krant worden sindsdien ‘alle frustraties over met name jonge vluchtelingen openlijk benoemd’.
‘Een hoop miscommunicaties’
Voor de ingang van het kermisterrein zegt Chris dat het „eigenlijk verbazingwekkend is” dat het „hier in het dorp zo snel fout loopt”. Hij zag het eens gebeuren bij een partijtje voetbal tussen de dorpelingen en de asielzoekers – die iedereen in het dorp ‘de azc’ers’ noemt. „Dan is het al snel ruig spel”, zegt Chris. Alleen, wie is daar schuldig aan? „Als ik me in de azc’ers zou verplaatsen, zou ik het misschien een beetje racistisch opvatten wat er gebeurt. Maar als dorpsbewoner zou je kunnen zeggen: zij zijn alleen maar uit op ruzie. Er zijn een hoop miscommunicaties, die niet worden uitgesproken. En dan loopt het soms uit op hogere dingen.”
Dat er soms wat spanningen zijn, erkennen ook andere jongens uit Sint Annaparochie. Maar dat komt vooral door sommige – „sukkels” – uit het dorp zelf, zeggen twee jongens van 17 en 18 verderop („Nee, niet met naam, anders weet iedereen dat wij het zijn.”) „Het zijn gewoon boeren, ze stoppen iedereen in hokjes”, zegt de oudste van de twee. „Je hebt het nu wel over je eigen mensen”, zegt de jongste verontwaardigd.
De woordvoerder zit brak thuis. ‘Hij heeft het gisteren laat gemaakt’
Op de kermisterrein zelf is aan niets te merken dat het evenement inzet was van een landelijke rel. Onder een grijze lucht stappen mensen in de Trip Temptation of de draaimolen waar op vol volume ‘Whatever will be will be’ uit klinkt. Er zijn mensen uit het dorp, er zijn vluchtelingen. Geen alleenstaande jongeren, wel gezinnen met jonge kinderen. De beveiligers – ‘opgeschaald, dat was een wens van de gemeente’ – bij de ingang verwijzen voor vragen door naar de voorzitter. Die staat buiten de feesttent, naast het kaatstoernooi. Hij zegt dat hij geen mening heeft over de uitspraken van Faber. „Ik ga niks zeggen, daarvoor moet je de woordvoerder hebben.” De woordvoerder zit alleen brak thuis. „Hij heeft het gisteren laat gemaakt.”

Chris was niet op de kermis toen vorig jaar de steekpartij plaatsvond. Hij was zijn hond aan het uitlaten, zegt hij, en zag de ambulances staan. „Ik weet niet hoe dit landelijk nieuws is geworden. Die steekpartij stelde ook niet zo veel voor. Ok, het was een steekpartij, maar dat is altijd een risico als je op de kermis staat.”
Lees ook
Lees ook: Faber: geen onderzoek nodig voor bewering dat Efteling-uitje aanzuigende werking op vluchtelingen heeft
