Cyberaanvallen, migratie en terrorisme: zorgen van Nederlanders volgens peiling vooral dicht bij huis

Nederlanders maken zich vooral zorgen om gebeurtenissen die de eigen gemeenschap direct raken, schrijven onderzoekers van instituut Clingendael in een zondag gepubliceerd rapport Tussen hoop en vrees. De onderzoekers peilden eind vorig jaar bij ruim 3.500 Nederlanders welke ontwikkelingen zij bedreigend en hoopgevend vonden.

Bovenaan de ranglijst stonden bedreigingen vanuit het buitenland met directe lokale impact, waaronder cybersabotage, buitenlandse inmenging in Nederlandse migrantengemeenschappen, grootschalige migratie, en internationaal georganiseerde criminaliteit. Respondenten vonden de Nederlandse aanpak van cybersabotage en criminaliteit wel hoopgevend.

Migratiegerelateerde ontwikkelingen stonden bijzonder hoog op Clingendaels jaarlijkse ranglijst van veronderstelde bedreigingen. De auteurs noemen de toegenomen politisering van dit onderwerp als een mogelijke oorzaak.

Van ‘Ruslandschok’ naar ‘Hamasschok’

De onderzoekers constateren dit jaar ook „een zekere Hamasschok” in de houding van respondenten, in reactie op de aanval van Hamas in Israël op 7 oktober. Jarenlang scoorde de vrees voor een islamitische terroristische aanslag in Nederland zeer laag, maar die staat dit jaar op nummer drie. 66 procent van de respondenten denkt dat dit binnen vijf jaar zal gebeuren.


Lees ook
Dreigingsniveau Nederland verhoogd als gevolg van spanningen door de oorlog in Gaza en koranvernielingen

Beveiliging bij de weer geopende Joodse school Rosj Pina. De drie in Amsterdam gevestigde Joodse scholen Rosj Pina, Maimonides en het Cheider hielden eerder de deuren dicht na de oproep van de militante Palestijnse beweging Hamas aan moslims om te demonstreren.

In 2022 zorgde de Russische inval in Oekraïne voor een schok bij Nederlanders en dat weerklonk in de ranglijst. In het onderzoek dat jaar waren de vijf grootste vernomen dreigingen Rusland-gerelateerd. Maar de „Ruslandschok” was tijdelijk, constateren de onderzoekers. De vrees dat Rusland Oekraïne inneemt hangt nu iets boven het midden in de rangschikking van in totaal vijftig „bedreigingen”.

Voor structurele geopolitieke ontwikkelingen is er minder oog, schrijven de onderzoekers. Zo bungelt welvaartsvermindering door toenemend protectionisme onderaan de ranglijst. Om klimaatverandering maken Nederlanders zich volgens de peiling minder zorgen dan voorgaande jaren. Vrees voor rampen veroorzaakt door klimaatverandering staat op nummer veertig: vier jaar geleden stond die nog in de top drie. De hoopgevendheid van Nederlandse aanpassing aan het veranderende klimaat door gerichte investeringen en technologische innovatie wordt juist heel groot bevonden.