Cursus âleiderschapâ volgen? Volg deze en bespaar duizenden euroâs!

Posted on November 20, 2023 by admin

Vorige week schreef ik over al die peperdure, nutteloze leiderschapscursussen waar je tegenwoordig mee wordt doodgegooid. Authentiek leiderschap, vloeibaar leiderschap, switchend leiderschap, leadership courses waarin je „op zoek gaat naar je why” – ik noemde ze geldverspilling en kletspraat. En dat vind ik nog steeds.

Dank trouwens voor alle bijval op de soosjals, deed me echt goed. Ik kreeg zelfs een compliment van een directeur van zo’n geld-uit-je-zak-kloppend-instituut dat al jaren dit soort ‘programma’s’ voor duizenden euro’s aanbiedt. Hij mailde dat hij het helemaal met me eens is, dat het allemaal lulkoek is, dat leiderschap, en dat we nodig eens iets moeten drinken samen. Duh!

Maar de meeste mensen die reageerden waren benieuwd naar mijn ‘leiderschapscursus in vijf minuten’ die ik onder het haviksoog van hoogleraar leiderschap van de Rijksuniversiteit Groningen Janka Stoker heb ontwikkeld en waarmee ik al jaren door het land trek. En dus dacht ik: waarom zou ik die niet delen? Scheelt iedereen een hoop geld en tijd, en goede leiders gun je iedereen, toch? Komen ze. Het is allemaal niet zo ingewikkeld mensen.

1. Geef het goede voorbeeld als leider.

Jij leidt, zij volgen. Leiderschap is een vak. Stop ermee als je het niet kan.

2. Blijf niet te dicht bij jezelf.

Of wacht, blijf gerust dicht bij jezelf als je een aardig, betrouwbaar en fideel persoon bent. Maar als je best een eikel bent, behoorlijk ijdel en er alleen voor jezelf zit, blijf dan verre van jezelf of beter nog: wordt dan geen leider.

3. Als leider heb je macht. Realiseer je dat.

Dat je mensen gelukkig kunt maken, maar ook in de diepste ellende kan storten. Dat jij bepaalt of ze hun hypotheek deze maand kunnen betalen. Met macht komt verantwoordelijkheid. Gebruik hem goed.

4. Ga zelf in het lelijkste, kleinste, kantoortje zitten.

Of nog beter: op een flexplek midden in de kantoortuin. Corner offices, leren fauteuils, en dikke Tesla’s stralen uit dat je luxe en status nodig hebt om te kunnen functioneren. Dat heb je niet. Door zelf in de kantoortuin te gaan zitten laat je bovendien zien dat je helemaal achter je waardeloze, gehorige, veel te drukke kantoorgebouw staat. Dat scheelt weer een dure verbouwing!

5. Zie meer in mensen dan ze zelf zien.

Moedig hen aan eens wat nieuws te proberen. Als ze neerstorten, ben jij er. „Management is motherhood”, zegt mijn vader altijd. Wat dat zegt over fatherhood? Precies, dat is rondrijden in een open sportwagen! Wat hij bedoelt: ‘mannetjes’ (m/v) hebben we al genoeg op het werk.

6. Leiderschap is niet altijd glitter en glamour.

Een directeur zei laatst beschaamd dat ze vooral bezig is met het goedkeuren van vakantiedagen en declaraties. Zo hoort het. Je bent nergens te goed voor. En uiteindelijk alleen maar een hulpmiddel om mensen beter hun werk te kunnen laten doen.

7. Leer je oordeel uit te stellen.

Ga dus niet hard lachen als iemand een stom voorstel doet of juist applaudisseren bij een goede opmerking. Laat nooit merken waar je lievelingetjes en hoofdpijndossiers zitten. Hou vaker een pokerface.

8. Geef complimenten met mate.

Hoe meer je ermee strooit, hoe minder ze waard worden. Datzelfde geldt voor twijfel, sorry zeggen, bekennen dat je fout zat of dat je iets niet weet. Is zeker te prijzen, maar je kan het maar een paar keer doen. En dan is het klaar. Zeker als je een vrouw bent.

9. Sla jezelf niet op de borst, maar prijs het team.

Je hoeft de credits niet te pakken, die geven anderen je. Zorg wel dat je altijd ergens op de foto staat als er een succes gevierd wordt.

10. Mensen gaan gek doen als je de baas bent, bereid je daar op voor.

Dat ze stilvallen als je binnenkomt, dat ze gaan slijmen, dat ze naar je lachen. Laat je daarom thuis geregeld door je pubers afzeiken, of huur een paar pubers die dat elke dag voor je doen.

11. Zorg dat je tegen kritiek kan.

Maar echt. Organiseer een groepje zeikerds dat jou geregeld komt vertellen wat jij allemaal fout doet. Vroeger kon je uithuilen bij je collega’s, dat kan nu niet meer. Bereid je voor op eenzaamheid. Dat noemen ze lijderschap.

12. Ga niet met een poepbruin hoofd van je skireis een praatje houden als je collega’s te weinig geld of tijd hebben om op vakantie te gaan.

Zorg liever voor goede contracten (!), printers die werken, inflatiecompensatie (!), een ov-kaart die ook in het weekend geldig is, en goede koffie. Vraag vaker: wat hebben jullie nodig?

13. Een goede baas schreeuwt niet.

Vooral omdat het niet helpt. Stilte werkt beter. Een verwachtingsvolle helemaal, eentje die uitnodigt. Hou vaker je mond. Als het stil is, kunnen mensen nadenken.

14. Luister naar je collega’s.

Luis-te-ren. Ook naar de stomme. En doe er dan OOK ECHT iets mee. Let er ook op dat je niet steeds met dezelfde grote monden praat, je weet wel wie. De bescheiden collega’s zullen je verbazen.

15. Het is belangrijk wat je doet.

Leiders zijn cruciaal voor de prestaties van de organisaties waarvan ze de baas zijn. Tuurlijk is het vooral mazzel dat je nu de baas bent. Maar dat hoeft niet iedereen te weten.

16. Ga niet alles controleren en andermans werk lopen verbeteren.

Dat maakt je collega’s lui. Zeg liever duidelijk: ik vind dit nog niet goed genoeg, en geef het dan terug. Vertrouw ze en geef ze vertrouwen.

17. Vergader en mail alleen als het nodig is.

Wees daarin onverbiddelijk. Als je merkt dat mensen zich niet hebben voorbereid, kap je de vergadering af. Verbied cc-mails. Daar worden ze dapper van. Een bomvolle agenda betekent dat je geen prioriteiten kunt stellen.

18. Plan meer pauze.

Rust is niet voor het einde van de week, maar voor elke dag. Maak meer tijd voor je naasten. Geef ook daarin het goede voorbeeld. Ga dus geregeld thuiswerken, en zit niet elke dag tot 21.30 uur op de zaak. Eet gezond en slaap voldoende. Stop met drinken.

19. Ga belachelijk vroeg weg op bedrijfsborrels.

Dat draagt bij aan je mythevorming, maar geeft bovenal je collega’s de gelegenheid om ongestoord over je te kunnen roddelen.

20. Ga met mensen wandelen, in plaats van met ze in een muf hokje te gaan zitten.

Zeker als er stront aan de knikker is, werkt het veel beter als je niet op twee meter afstand naar elkaar gaat zitten loeren.

21. Je doet het nooit goed.

Dat hoort. Zen.

22. Hak knopen door.

Draai er niet omheen. Je collega’s wachten daar op. Dan kunnen ze door. Leiderschap is vieze handen maken. Niet iedereen kan je aardig te vinden.

23. Ga op tijd weer naar je volgende baan.

Denk aan vier, vijf jaar. De allerbeste baas, is de baas van wie iedereen het jammer vindt dat ze weg is. Het hoogste dat je als leider kan bereiken, is dat ze huilen op je afscheid.

24. Hou vol.

Leven
NIEUWS

Kookboekschrijver Meera Sodha: ‘Als je bij mij thuis komt eten, krijg je deze gerechten’

admin
November 14, 2024
0

Na drie succesvolle kookboeken, Made in India, Puur India, Azië en een veganistische receptenrubriek in de Britse krant The Guardian verloor Meera Sodha het plezier in koken. Ze schrijft openhartig over die donkere periode in haar nieuwste boek Bij Meera aan tafel. „Ik heb heel lang in bed gelegen en maanden en maanden niet gekookt”, vertelt ze tijdens een videogesprek vanuit haar huis in Londen. De oorzaak noemt ze complex, maar de vele deadlines, een jonge baby en de coronapandemie hielpen niet. „Het was een opeenstapeling van alles in mijn leven waardoor ik mijn hoofd niet meer boven water kon houden en mijn weerstand volledig verdween.”

Het omslagpunt kwam toen ze zag dat haar man, die naast zijn baan alle zorg voor hun dochters en het huishouden op zich had genomen, brak. „Ik was zo met mezelf bezig dat ik me niet had afgevraagd hoe het met hem ging.”

Ze ging naar de keuken, pakte intuïtief wat ingrediënten, linzen, curryblad, citroengras en chilipepers, en maakte dahl. „Ik voelde een nieuwe energie in mijn vingertoppen, kon mijn longen voelen en weer ademhalen. Voor het eerst in lange tijd voelde koken anders, niet als een opgave.”

Ik was zo met mezelf bezig dat ik me niet had afgevraagd hoe het met hem ging

Sodha besefte toen dat dit was hoe ze wilde koken, eenvoudige gerechten voor haar man, dochters en zichzelf. En ze realiseerde zich hoe belangrijk ze de avondmaaltijd vindt. „Niet het ontbijt, niet de lunch, ik wilde alleen nog maar het avondeten maken.”

Het vermogen om een lekkere avondmaaltijd – de Engelse titel van haar boek is Dinner – op tafel te zetten noemt ze een ‘superkracht’. Ze kreeg weer plezier in koken; het voelde als een prestatie om iedere dag een maaltijd voor te bereiden en ’s avonds met haar gezin aan tafel te zitten. „Ik weet niet of dit voor iedereen geldt die mentaal door een diep dal is gegaan, maar ik was verdoofd, ik voelde niks meer. Door het klaarmaken van het avondeten voelde ik me geaard, ik had weer een doel.”

Bij moeder nog vlees

De recepten die ze in deze periode maakte vormden de basis van Bij Meera aan tafel. Ze noemt het haar meest persoonlijke boek. „Ik kookte altijd, maar het was nooit echt het soort eten waar ik van houd.” En dan aarzelt ze even. „Ik twijfel of ik dit woord moet gebruiken, maar het ging erom andere mensen te imponeren. Heel veel in deze wereld draait om indruk maken, waarom zou je anders nieuwe recepten verzinnen? Maar ik hou juist van eenvoudig eten. Als je bij mij thuis komt eten, krijg je de gerechten in dit boek.”

Door het avondeten voelde ik me geaard, ik had weer een doel

Die zijn allemaal vegetarisch. Alleen als ze bij haar moeder eet, eet ze nog weleens vlees. „Eten is niet alleen brandstof, maar ook nostalgie, plezier, geschiedenis en traditie, dus ik hou wat ruimte vrij voor mijn moeders kip curry of kip pilav, waar ik dol op ben.”

Sodha is de dochter van Indiase ouders uit Oeganda, die in 1972 het land moesten ontvluchten, omdat dictator Idi Amin de bevolking tegen de Indiase minderheid ophitste. „Ik heb geen plek om naar terug te gaan, ik kan niet naar het huis waar mijn ouders geboren zijn, de gemeenschap van toen is er niet meer. Daarom hou ik me vast aan de verhalen en de spullen die me verbinden met dat verleden.”

Ze staat op en komt terug met een houten lepel die haar dierbaar is, die ze van haar moeder kreeg en waar ze in haar boek over schrijft, net over als het koperen pannetje van haar oma en de beelden van de Hindoegoden Ganesha, Lakshmi en Annapurna in haar keuken. Ze staat weer op, pakt haar telefoon en laat ze zien. Ze is niet religieus, schrijft ze in haar boek, maar ‘door verbinding, traditie of rituelen’, geven ze haar ‘troost en het geluk dat ze nooit in haar eentje staat te koken’.

Haar ouders kwamen op het Engelse platteland van Lincolnshire terecht. „Wat mijn moeder aan mij heeft doorgegeven is dat koken je verbindt met tradities en in mijn geval was dat de Indiase Gujarati-keuken.” Gujarat is een deelstaat van India die aan Pakistan grenst.

De Indiase en Aziatische keuken zijn belangrijk voor Sodha, maar in Bij Meera aan tafel is de stijl veel uiteenlopender met invloeden uit bijvoorbeeld de Italiaanse en Egyptische keuken. De 120 recepten ademen de Londense diversiteit waar ze deel van uitmaakt. „Eten verandert met de omgeving en de mensen mee en dat omarm ik. Als ik iets van een andere cultuur gebruik, doe ik dat met respect en begrip voor de oorsprong, maar eten is ook een geweldig creatief medium.”

En eten is leuk, benadrukt ze. „Het moet leuk zijn. Hoewel de aanleiding voor dit boek verdrietig was, is het boek vrolijk geworden. Ik hou nu van mijn leven en als ik niet was ingestort, was ik zonder nadenken op oude voet door blijven gaan. Nu leef ik bewust en weet ik wat me gelukkig maakt.”

Dat zijn kleine dingen als zonlicht op haar gezicht, yogalessen, om drie uur klaar zijn met werken – en eenvoudige gerechten. „Ik heb aan dit boek echt met mijn hart en buik gewerkt. Wat ik er zo fijn aan vind is dat het me weer bij mezelf heeft gebracht.”

Leven
NIEUWS

In de Westelijke Tuinsteden zouden functioneel ingerichte woningen leiden tot ‘een gelukkiger gezinsleven en een vitale samenleving’

admin
November 13, 2024
0

Een halve eeuw geleden geleden verdween de verzuiling stilletjes uit Nederland. Maar in Slotermeer, de oudste van de Westelijke Tuinsteden van Amsterdam, zijn de restanten ervan nog zichtbaar. Daar staan in de Dobbebuurt ‘katholieke’ woningblokken van vijf verdiepingen tegenover ‘algemene’. De bewoners van de algemene, rechttoe-rechtaan-blokken moeten een trappetje op naar de entree van hun woningen. De katholieke blokken hebben daarentegen op de begane grond een soort kerkportalen als ingangen, met gemetselde bogen en eenvoudige tympanen. Boven de bogen zitten veelkleurige, half abstracte mozaïeken van de kunstenaar Theo Forrer. Met enige moeite vallen hierin onder meer ploegende boeren, zwoegende werklui en de hand van god te herkennen.

De door Nielsen Spruit en Van der Kuilen ontworpen algemene blokken zijn begin jaren vijftig gebouwd voor de algemene woningbouwvereniging Rochdale. De blokken die een katholieke woningbouwvereniging liet neerzetten zijn van Aat Evers en Geert Sarlemijn, twee traditionalistische architecten die omstreeks 1950 de cursus kerkelijke architectuur van pater-architect Dom Hans van der Laan volgden. Evers en Sarlemijn gaven hun bakstenen woondozen, waarvan enkele in de jaren tachtig helaas vaal wit zijn gestuct, niet alleen stichtelijke entrees maar ook natuurstenen lateien en vier dikke, bakstenen zuilen op de kopse kanten. Een naburig, ook door hen ontworpen blok met winkels en woningen heeft zelfs rijen witte zuilen met rare ionische kapitelen aan weerszijden van een boogvormige poort.

De stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren, hoofd stadsontwikkeling in Amsterdam, zag de architectonische gevolgen van de verzuiling in Slotermeer met lede ogen aan. De hoofdontwerper van de Westelijke Tuinsteden hield niet van diversiteit. Het liefst had hij de enorme Amsterdamse uitbreidingswijken helemaal volgezet met radicaal modernistische architectuur. Van Eesteren en Sarlemijn en andere architecten die in Slotermeer hadden gebouwd vond Van Eesteren „kwalitatief op een laag peil” staan, schrijft Ineke Teijmant in het boekje De Dobbebuurt. Ze hadden er gezorgd voor een weerzinwekkende „kakofonie”, meende hij. De bewoners dachten hier anders over: zij vonden Slotermeer juist „gezellig gevarieerd”.

Goede smaak

Om de kloof tussen de smaak van Van Eesteren en die van de toekomstige bewoners van de Westelijke Tuinsteden te dichten, was in 1946 de stichting Goed Wonen opgericht. Uitgangspunt van Goed Wonen was dat smaak een kwestie van opvoeding is en de meeste Amsterdammers onopgevoed waren. „Slechts zelden treft men een interieur aan, waarin zuivere vormgeving, innerlijk evenwicht en harmonische kleurencombinatie ons het gevoel geven van werkelijke sfeer”, schreef de voorzitter van Goed Wonen (en Amsterdamse PvdA-wethouder van Volkshuisvesting) Jan Bommer in 1948 in het eerste nummer van het gelijknamige tijdschrift.

Om de lezers bij te brengen hoe ze hun interieurs konden zuiveren van zware balpootmeubelen en andere foute huisraad, schreef Goed Wonen niet alleen over „doelmatige” woninginrichting maar ook over kitsch en de vraag of massaproductie „een gevaar was voor onze persoonlijkheid”. Ook deed het tijdschrift de lezers een proefje aan de hand om vast te stellen of hun interieur ‘zuiver’ genoeg was: de melkflestest. De dikke, onelegante melkfles was „typerend voor onze tijd en voor de stand van onze natuur- en scheikunde” en past in elk „modern” interieur, zo legde de bedenker van de melkflestest uit. „Als u het beslist nodig vindt om de melk eerst over te gieten in een ‘mooi’ kannetje, dan is er ergens iets fout òf bij u òf bij uw interieur, want de fles is goed.”

In de jaren vijftig en zestig liet Goed Wonen twaalf modelwoningen inrichten in de Westelijke Tuinsteden. Wat de toekomstige tuinstedelingen daar toen zoal aantroffen, is te zien in de Van Eesteren Museumwoning, gevestigd in een woning in een algemeen blok in de Dobbebuurt. Hier staan de woon-, eet- en slaapkamer vol met huisraad die Goed Wonen had goedgekeurd, zoals de nog altijd populaire slaapbank van Mart Visser en een fauteuil van gebogen rotan. Aan de knalrode wand van de woonkamer hangen metalen wandrekken van het merk Pilastro, de keuken heeft een modulaire Bruynzeelkeuken van Piet Zwart en in de slaapkamer staan bedden van Auping met ‘hygiënische’ metalen spiraalbodems. Boven de eettafel hangt de beroemde en nog altijd geproduceerde PH 5-lamp van de Deense ontwerper Poul Henningsen.

De eerste modelwoning van de Westelijke Tuinsteden stond in Slotermeer en was in 1955 ingericht door Johan Niegeman, die in de jaren dertig in Stalins Sovjet-Unie had gewerkt. Daar werkte hij onder meer aan ‘sotsgorods’ als Magnitogorsk, nieuwe socialistische steden waar de Nieuwe Mens gestalte moest krijgen. De sotsgorods werden een faliekante mislukking en Niegeman moest in 1937, net als eerder de communistische architect Mart Stam, de Sovjet-Unie verlaten.

Betere mensen

Ook de Westelijke Tuinsteden waren bedoeld als een soort sotsgorods. Ontwerpers als Niegeman geloofden dat ‘zuiver’ ingerichte woningen betere mensen zouden maken van de bewoners. Mensen die zich omringen met melkflessen en andere ‘neutrale’ industrieel vervaardigde voorwerpen en meubels getuigen van een sterke persoonlijkheid, schreef Goed Wonen: „Zij hebben geen opvallende meubelen nodig in hun interieur om zichzelf tot recht te laten komen. Hoe eenvoudiger de meubelen, hoe beter de mens uitkomt.” Ook zouden functioneel ingerichte en hygiënische woningen leiden tot „een gelukkiger gezinsleven, een harmonieuze opvoeding van de kinderen en een vitale samenleving”.

De modelwoningen vielen lang niet bij alle bezoekers in de smaak. Velen vonden ze ‘kaal’ en ‘ongezellig’. En de degenen die er wel in iets zagen, konden de eenvoudige, maar desondanks dure huisraad meestal niet aanschaffen. Zo bleef het zuiver vormgegeven interieur alleen weggelegd voor een elite die ermee kon getuigen van hun goede smaak.

Museumwoning Van Eesteren. Freek Oxstraat 27, Amsterdam. Info: www.vaneesterenmuseum.nl/museumwoning

Leven
NIEUWS

Column | De oppaskat van Jan

admin
November 13, 2024
0

Mijn vriend Jan kwam bij ons eten. Van tevoren zei Willem: „Ik heb echt zin in vanavond. Jan gaat in ieder geval niet zo verschrikkelijk lopen jeremiëren over de toestanden in de wereld.” Daar verheugde ik me ook op, want ik kan er alleen tegen als ik zelf jeremieer.

Jan kwam bij het vallen van de avond binnen, een en al benen en glanzend kaal hoofd. Kaas klom als een kapucijnaapje tegen hem op, nestelde zich op zijn schoot en lispelde dat hij spaghetti carbonara wilde. Die kreeg hij, in een handomdraai door Jan bereid, maar vol en vet en bevredigend. De kaarsen brandden, er werd gegeten, buiten was het zacht novemberweer.

Jan woont in Leeuwarden, maar past in Amsterdam op een kat van achttien jaar oud, die allerlei medicijnen nodig heeft om door de dag te komen. Ik had weinig begrip voor de hele situatie. Een bejaarde kat in het licht van deze tijd vraagt te veel van iedereen, zeker op een avond als deze, die eindeloos moest duren. Ook heb ik mijn vader weleens een ongelukkig kuikentje, wiens hoofd verkeerd om aan zijn lijf zat, bij geboorte de nek om zien draaien. Toen zat het hoofd weer goed, maar daar was dan ook alles mee gezegd.

De kinderen gingen slapen. Willem bracht ze naar boven, aan tafel werd het even stil. Ik begon maar weer eens over het lot van vrouwen over de hele wereld. „Het is de alsof de wapens in je handen van suiker zijn, in een heel stroperige zich eeuwig herhalende droom”, fluisterde Jan en daarna, schel: „We kunnen er helemaal niks aan doen, vergeet die linkse lente.” We deden de gordijnen dicht. Willem kwam naar beneden, we moesten het er toch nog iets langer over hebben, je komt er niet onderuit. Dus vroegen we ons af waarom er zoveel stemmen zich laven aan de steeds grotere chaos, hoe die stemmen iedereen nog verder opdrijven, de waanzin willen laten heersen, de hoofdstad vol geweld en zij, juichend achter hun schermpjes verontwaardiging fingerend. „Het is nu wachten op Gavrilo Princip, en ondertussen verdringen ze elkaar om hem te mogen zijn”, zei ik en was geheel niet ontevreden met mezelf.

Toen begon Jan nonchalant The Waste Land te citeren en daarmee keerden we terug naar onze eigen, voor velen onuitstaanbare, veiligheid van oude teksten, liedjes, luisterend, in stille bewondering. Drie sukkels aan een keukentafel, met een stapel boeken, Medea en Cavalleria Rusticana. Een grote troost, maar één die moeilijk te vinden is, en daarom in het dagelijkse leven steeds verder uit zicht leek te verdwijnen.

De kat moest haar pillen, Jan vertrok even plots als hij gekomen was. Wij zaten nog even. Ik dacht aan Antigone die haar broer wilde begraven tegen de wens van de staat in. Daarna dacht ik aan mijn vader, die weigerde onze dode hond aan de dierenarts af te geven en hem achter in de tuin onder een appelboom begroef.

De volgende dag fietste ik met Kaas en Cléo katerig door onze straat. Op de hoek stond een verwarde man naar duiven te trappen. „Rot op, tyfusbeesten” schreeuwde hij. Toen kreeg hij er eentje onder zijn laars en stond met zijn volle gewicht op het beestje. Ik fietste met kloppend hart door en dacht aan de oppaskat van Jan. Moge het lieve dier voor eeuwig leven.