CU’ers verwachten veel van ‘extreem stabiele’ nieuwe leider Mirjam Bikker

Mirjam Bikker stond op het podium van het ChristenUnie-congres in Zwolle, februari 2019. De verkiezingen voor de Provinciale Staten waren bijna en zíj was lijsttrekker voor de Eerste Kamer. Ze droeg een donkerbruine jurk met korte mouwen. Op het podium stonden ook alle CU-kandidaten voor de provincies en de waterschappen, het was overvol. Achter haar hield een oudere vrouw zich overeind met krukken.

Mirjam Bikker wist, zeggen mensen om haar heen, dat het erop aan kwam: nog maar weinig CU-kiezers kenden haar, je kon maar één keer een eerste indruk maken.

Ze sprak uit haar hoofd en begon met de zes ‘kinderen van staat’ die vanaf het zeventiende eeuwse plafond in de Eerste Kamer neerkeken op het werk van de senatoren. „Wát geven jullie door aan de kinderen van dit land? Voor welke toekomst kiezen jullie?” De toespraak duurde een kwartier en als je er CU’ers in Den Haag en daarbuiten er nu over hoort: toen wisten ze, zeggen ze, dat zij iemand was op wie ze moesten letten.

„Uit haar hoofd zo’n verhaal houden”, zegt hoogleraar geschiedenis Beatrice de Graaf, „kon Mirjam al als praeses van C.S.F.R.” Dat is de christelijke studentenvereniging waarvan de Utrechtse afdeling Sola Scriptura heet. Beatrice de Graaf, die op de kandidatenlijst staat voor de Eerste Kamer, was er ook lid van. Het was een gezelligheidsvereniging, maar de leden bestudeerden ook Nietzsche, Sartre, Augustinus, de Bijbel. Mirjam Bikker studeerde staats- en bestuursrecht en was ook al gemeenteraadslid in Utrecht.

Gouden bikini

Deze dinsdag kiest de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie Mirjam Bikker (40) als fractievoorzitter, als opvolger van Gert-Jan Segers, en als mensen die haar kennen willen uitleggen dat zij al „gure tijden” heeft meegemaakt in de politiek en dus „gepokt en gemazeld” is, beginnen ze over haar tijd in Utrecht. In 2007 was zij fel tegen een geveldoek van tweehonderd vierkante meter die langs de Oude Gracht kwam te hangen tijdens een verbouwing, met een advertentie erop van Hunkemöller: een vrouw in een gouden bikini. „We zijn al jaren bezig met de emancipatie van vrouwen”, zei Mirjam Bikker. „Nu maken we van hen toch weer een lustobject.”

Het leidde tot hoon in de gemeenteraad en harde grappen over de ‘truttigheid’ van de ChristenUnie. Hunkemöller zelf noemde het een foto van „gewoon een mooie dame die geniet van een zonnige dag”. Arie Slob, in die tijd fractievoorzitter in de Tweede Kamer, zei in NRC dat zijn partij misschien beter „een beleidsnotitie” had kunnen schrijven met „meer voorbeelden”. Volgens hem hadden media de neiging om „alles wat wij opmerken te ridiculiseren”.

Mirjam Bikker maakte in Utrecht ook een groot punt van de misstanden in de prostitutie aan het Zandpad, die daar uiteindelijk verdween, en had later aan Segers een stevige medestander: hij zette zich in Den Haag jarenlang in tegen gedwongen prosititie en mensenhandel. Van CU’ers kun je horen dat Segers en Bikker elkaar ook vinden in hun afkeer van gedrag dat duidt op een groot ego.

Mirjam is beter dan ik

Gert-Jan Segers over zijn opvolgster

In het radioprogramma Met het Oog op Morgen zei Segers vorige week: „Mirjam is beter dan ik.” En in de partij zijn er mensen die denken dat dit misschien vooral geldt in debatten. Het lukte Segers wel eens PVV-leider Geert Wilders tot zelfreflectie te krijgen, bijvoorbeeld over de manier waarop hij de inval van Poetin in de Krim eerst nog had beoordeeld, maar er zijn CU’ers die verwachten dat Mirjam Bikker in de grote debatzaal sterker en scherper zal zijn. Ze noemen haar „extreem stabiel” en iemand die aandachtig luistert naar alle meningen die je hebt in een partij of fractie. Maar niet uitkomt op „grijze brij” als ze daar haar eigen verhaal van maakt.

Hervormde achtergrond

Roel Kuiper, die jarenlang haar fractievoorzitter was in de Eerste Kamer, denkt net als Beatrice de Graaf dat Mirjam Bikker als CU-leider in de Tweede Kamer zal opvallen om haar kennis en ideeën over het staatsrecht. „Je ziet in haar opvattingen daarover haar hervormde achtergrond terug”, zegt De Graaf. „Een land heeft een rechtsorde nodig, maar die is door mensen gemaakt. En dus moet je altijd rekening houden met tekortkomingen: in de orde én in de mensen. Die orde moet ook niet zomaar omver geschopt kunnen worden. Want wie komt er dan nog op voor de zwakken?”

Mirjam Bikker sprak zich tijdens de coronacrisis opvallend hard uit tegen het idee van ‘2G’, waardoor je als ongevaccineerde geen toegang meer zou krijgen tot evenementen en dus één groep in Nederland minder rechten kreeg dan de ander.

Lees ookDit afscheidsinterview met Bikkers’ voorganger Gert-Jan Segers

Oma Jansen

Vanaf het moment dat Segers vorige week zijn vertrek had aangekondigd, verschenen er op CU-sites nieuwe foto’s van Mirjam Bikker: haar haar ziet er voller uit, ze draagt nieuwe kleren. Er zal, denken CU’ers, geleidelijk en voorzichtig aan haar imago gewerkt gaan worden, zoals dat eerder gebeurde bij Carola Schouten, die als Kamerlid in de loop van de tijd een ander kapsel nam en andere kleren ging dragen. Beatrice de Graaf vindt dat als onderwerp nauwelijks interessant. „Dan heb je het over beeldvorming, framing. Maar als je zegt: dat is ook politiek, moet je wel bedenken dat de ChristenUnie altijd op zo’n vier tot vijf of hooguit zes zetels staat. Je kunt Mirjam hoog of laag laten springen, maar of je als partijleider nu een roze jurk aantrekt of eruit ziet als oma Jansen, je zult toch steeds dáár op uitkomen.”