Ze zeggen dat ik geen meid ben.
De woorden weergalmen. Hoe moet het zijn om dat te horen, als je altijd gedacht hebt dat je een vrouw bent? Of beter: als je altijd gewoon jezelf bent geweest. Zonder al te veel gedachten. Je bent tenslotte wie je bent.
Hoe oud zou Imane Khelif geweest zijn toen ze ontdekte dat ze misschien wel anders is, anders dan anderen? De Algerijnse boksster die afgelopen zomer olympisch goud won in de klasse tot 66 kilo, en waarvan gezegd wordt dat ze geen vrouw is. Geen meid.
Ontdek je dat als kind, omdat je het zelf voelt? Ontdek je dat door hoe anderen over je fluisteren, naar je wijzen, als ze denken dat jij niet kijkt? Of ontdek je het pas als je gedwongen wordt een seksetest te doen?
Imane Khelif heeft zo’n test vooralsnog niet afgelegd. En daarom is ze niet meer welkom in haar sport. Ze was al bijna op weg naar Eindhoven waar dit weekend een bokstoernooi gehouden wordt. Was ze al op weg naar het vliegveld toen ze hoorde dat ze eerst moest bewijzen dat ze een vrouw is, om mee te mogen doen? Moest ze terugkeren, naar huis?
Ze zeggen dat de test in het boksen is ingevoerd in navolging van precies zo’n onlangs ingevoerde seksetest in de atletiek. Maar dat is niet waar. Zo’n test was er al veel eerder. In 1950 al. Foekje Dillema was op weg naar een internationaal toernooi in Frankrijk toen ze gedwongen werd op station Utrecht haar kleding uit te trekken, zich te laten bekijken en inwendig te laten onderzoeken. Toegegeven: dat gaat nu niet meer zo. Nu kan met een beetje speeksel worden bepaald of je een vrouw bent. Een meid.
Foekje werd weggehaald bij de andere meiden van de nationale selectie, en teruggestuurd naar huis. Terug naar Burum in Friesland. Alleen. En, naar theatergroep Tryater aanneemt, radeloos. Deze week zag ik hun voorstelling over de Friese atlete, die haar eerste race bij gebrek aan loopschoenen won op sokken, een stormachtige internationale opmars maakte, en God verhoede: meervoudig Olympisch kampioen en nationale volksheldin Fanny Blankers-Koen wist te verslaan.
Ze zag er mannelijk uit, Foekje. Ze had lange, gespierde benen. Hier en daar een stoppel op haar kin. Ze nam reuzenstappen, wild en sterk. En in no time won ze van iedereen. Dus moest ze wel een kerel zijn. De man van Fanny, tevens bondscoach, schakelde de concurrentie van zijn echtgenote uit met de test op Utrecht centraal.
Ze zeggen dat ik geen meid ben, mompelde ze maar. Ze zeggen dat ik er niet mag zijn zoals ik ben. In Leeuwarden, uren later, zette Foekje het op een lopen. Ze rende in het donker terug naar Burum, 35 kilometer verderop, met elke stap verder weg van het onbevangen meisje dat ze ooit was. Met elke pas dichter naar de internationale rel over hoe de wereld haar zou zien bij het opslaan van de ochtendkrant.
In 2012 werd postuum haar DNA getest. Foekje bleek wel degelijk een meid. Eentje met ook wat Y-chromosomen, weliswaar, een meid dus met een bijzonder genetisch mozaïek hooguit. Misschien geldt voor Imane Khelif wel hetzelfde.
Ze zeggen dat ik geen meid ben. Hoe moet dat voelen, als de wereld je mededeelt dat jij niet bent wie je altijd dacht te zijn?
Marijn de Vries is oud-profwielrenner en journalist.
