Column | Een marathon na een nachtvlucht? Het kán, met de beentjes omhoog

Vijfenveertig minuten geduld, één bevlieging met twee subtiele kapbewegingen en een strak schot in de verre hoek. Op slag van rust gooide Vivianne Miedema met een schitterend doelpunt de openingswedstrijd van het EK tegen Wales van het slot. Een bevrijdende goal die de Oranjevrouwen inspiratie gaven voor een veel trefzekerder tweede helft.

En ook: een memorabel moment voor de 28-jarige spits zelf. In haar 126ste interland maakte de 28-jarige Miedema haar honderdste doelpunt. Een bevestiging van haar wereldklasse en van definitief vormherstel na een moeizaam seizoen bij haar club Manchester City en bij Oranje. Ze was vaak langdurig geblesseerd.

De openingsscore van Miedema in de extra tijd kwam op het juiste moment: na een eerste helft waarbij Nederland weliswaar goed voetbal speelde en beslist domineerde maar zelden echt dreigend was. In een vrijwel uitverkochte Allmend Stadion in Luzern (ruim 14.000 toeschouwers) wist Wales lang strijdend stand te houden, gesteund door grote schare van luid zingende meegereisde supporters.

Meer kansen in tweede helft

Aan het begin van de tweede helft was Oranje aanzienlijk effectiever. Miedema had het team vleugels gegeven. Binnen een kwartier stond het al 3-0 – doelpunten van rechtsbuiten Victoria Pelova en de opkomende linksback Esmee Brugts. Er volgden nog veel meer grote kansen, schoten op de lat, een afgekeurd doelpunt – het bleef 3-0.

Een knappe zege die ook bondscoach Andries Jonker bevrijding heeft bezorgd – en opluchting. In aanloop naar het toernooi in Zwitserland heeft de Amsterdammer grote druk op zijn team gelegd. Toen hij in januari van de KNVB-directie te horen kreeg dat zijn contract na het EK tegen zijn zin in niet wordt verlengd schroefde hij de ambitie op. „We gaan voor de titel.”

Om dat te bereiken moest en zou de openingswedstrijd worden gewonnen. In poule D is Wales op papier de zwakste tegenstander; de volgende wedstrijden zullen aanzienlijk lastiger worden. Woensdag volgt titelhouder Engeland in Zürich, volgende week zondag Frankrijk in Bazel.

In een lastig te volgen redenering zorgde Jonker aan de vooravond van het openingsduel voor veel verwarring. Waar hij maandenlang de kwestie rond zijn onvrijwillige vertrek had willen laten rusten, vertelde hij vrijdag in een lang interview met de NOS dat hij door dat gebrek aan vertrouwen had overwogen om nog vóór het EK op te stappen. Zelfs nog recent, toen Oranje eind mei en begin juni twee matige wedstrijden in de Nations League had gespeeld (4-0 verlies tegen Duitsland, 1-1- tegen Schotland).

Het leidde bij de volgers van Oranje, en vermoedelijk ook bij de selectie, tot gefronste wenkbrauwen. Waarom rakelde hij de kwestie weer op, terwijl het toernooi al begonnen is? Op een persconferentie op vrijdag zei Jonker dat hij dat heel bewust heeft gedaan, om de spelers op scherp te zetten en „tot op het bot te motiveren” voor de wedstrijd tegen Wales. „Het is een van de dingen die ik heb bedacht om de ploeg bereid te laten zijn om voor elkaar en met elkaar door de muur te laten gaan tijdens dit toernooi.”

Stemverheffing als Van Gaal

Op vragen over zijn uitspraken antwoordde Jonker geïrriteerd. Hij oogde minder ontspannen dan gebruikelijk en bleek overgevoelig voor kritiek. Tegen een journalist die hem verweet „een poppenkast” op te voeren, viel hij als zijn oude leermeester Louis van Gaal persoonlijk en met stemverheffing uit.

Dat zijn speelsters een dag later inderdaad hebben laten zien wat hij van ze vraagt – met aantrekkelijk voetbal een klinkende overwinning boeken – zal Jonker hebben gesterkt in zijn geloof dat hij binnen het team niet voor ruis, maar juist voor eenheid heeft gezorgd. Hij is er nog altijd van overtuigd dat Nederland er ook de kwaliteiten voor heeft – als iedereen fit is.

Ook op dat punt kan Jonker hoop putten uit de eerste wedstrijd. Dat matchwinner Miedema het langer dan een uur volhield – ze werd in de 70ste minuut gewisseld – was bemoedigend. Sinds haar blessureleed had ze niet langer dan een uur gespeeld. Na afloop van de wedstrijd zei de topscorer van Oranje geëmotioneerd dat ze bang was geweest opnieuw een groot toernooi te moeten missen. Twee jaar geleden haakte ze door een kruisbandblessure af voor het WK in Australië en Nieuw-Zeeland. Dit jaar was het weer „heel spannend” geweest, vertelde ze, of ze op tijd fit genoeg was om mee te gaan naar Zwitserland. Om haar herstel te bespoedigen had ze vorige maand zelfs een fysiotherapeut mee naar haar vakantiebestemming genomen.

Medisch gezien was deelname aan het EK voor haar vervanger in het veld nog veel spannender. Lineth Beerensteyn maakte voor het eerste sinds eind april weer speelminuten. Sinds ze een blessure opliep kwam de spits van Vfl Wolfsburg niet meer in actie. Ze trainde afgelopen dagen al wel mee met de groep maar was kennelijk nog niet geheel hersteld om in de basis te beginnen, laat staan een gehele wedstrijd te spelen. Beerensteyn was direct gevaarlijk in de punt van de aanval. Ze raakte eenmaal het zijnet en schoot ook een keer raak – maar stond toen buitenspel.

Bondscoach Jonker toonde zich na afloop „heel tevreden” met de eerste overwinning van het Nederlandse elftal. Hoewel hij wel wat meer doelpunten had willen zien – „maar de lat en de paal zaten niet mee” – zei hij dat zijn team precies heeft gedaan wat hij met ze had afgesproken. „Wat ze vandaag hebben laten zien, is wat we willen laten zien.”

Delen

Mail de redactie

In Turkije zijn opnieuw drie burgemeesters gearresteerd, allen behorend tot de belangrijkste oppositiepartij CHP. Het gaat om de vorig jaar democratisch gekozen burgemeesters van de grote zuidelijke steden Adana, Antalya en Adiyaman.

In maart van dit jaar leidde de arrestatie van de populaire burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu, ook een CHP’er, al tot de grootste protestdemonstraties in Turkije in meer dan tien jaar. Imamoglu werd algemeen gezien als president Erdogans grootste rivaal. Sinds maart zit hij gevangen in afwachting van zijn proces.

De Turkse justitie beschuldigt alle gearresteerde burgemeesters van betrokkenheid bij corruptie maar overtuigende bewijzen hiervoor ontbreken tot dusverre. In het geval van Imamoglu werd alleen een anonieme getuige opgevoerd. Volgens de CHP maar ook volgens veel waarnemers in het buitenland zijn de arrestaties politiek gemotiveerd.

Hoewel president Erdogan volhoudt dat de Turkse justitie onafhankelijk is, is het een publiek geheim dat rechters in zijn land uitsluitend in functie kunnen blijven als ze precies doen wat de regering wenst. Zo niet, dan wacht ontslag of overplaatsing naar een onaantrekkelijke buitenpost.

De burgemeesters van Adana en Adiyana zouden lokale zakenlieden hebben proberen af te persen en ook de burgemeester van Antalya zou bij corrupte praktijken betrokken zijn geweest. Eerder deze week werden in Izmir, de derde stad van Turkije, ook al 137 mensen gearresteerd, ook weer overwegend CHP’ers. Een van hen was een voormalige burgemeester van Izmir.

Dynamische leider

Dat de autoriteiten het speciaal op de CHP hebben gemunt, die oorspronkelijk door vader des vaderlands Atatürk werd opgericht, blijkt ook uit een andere rechtszaak, die de openbare aanklager is begonnen. In 2023 zou de verkiezing van de nieuwe CHP-voorzitter Özgür Özel niet reglementair zijn verlopen. Mogelijk zal hij op gezag van een Turkse rechter alsnog uit zijn functie worden gezet. Een zitting hierover is deze week tot september uitgesteld.

Özel heeft zich sinds de arrestatie van Imamoglu ontpopt als een dynamische leider. Veel dynamischer dan zijn 76-jarige voorganger Kemal Kilicdaroglu, die door Erdogan bij de presidentsverkiezingen van 2023 werd verslagen. Bij een gedwongen vertrek van Özel zou de weinig charismatische Kilicdaroglu mogelijk terugkeren als partijvoorzitter, wat Erdogan niet slecht zou uitkomen.

Een van de weinige prominente CHP-burgemeesters die nog niet zijn gearresteerd, Mansur Yavas in Ankara, hekelde op X het feit dat er uitsluitend figuren uit zijn partij worden gearresteerd en niemand uit de AK-partij van Erdogan. Yavas: „In een systeem waar de wet wordt gebogen en verdraaid in overeenstemming met politieke noden, waar het recht op één groep wordt toegepast en wordt weggekeken bij een ander, hoeft niemand te verwachten dat we nog vertrouwen hebben in de rechtsstaat en justitie.”

Delen

Mail de redactie