Column | Afruimen

’s Werelds eerste all female ruimtevlucht van 14 april heeft nog geen tien minuten geduurd maar voor Katy, Lauren, Aisha, Amanda, Gayle en Kerianne was het een life changing event. Gewichtloos in de ruimte! Ze hadden rondgezweefd in hun capsule, ze hadden zich connected gevoeld en tegelijk de maan én de aarde kunnen zien. Katy had een lied gezongen en een bloem voor de camera gehouden en Lauren had opeens helemaal geen last meer gehad van haar lippen. En gelukkig had niemand hoeven plassen want daar waren de mooie ruimtekostuums niet op ingericht.

Toen ze na die tien minuten weer terug waren op aarde, een paar kilometer van de plek waar ze waren vertrokken (want Jeff had ze recht omhoog geschoten) toen had Katy in een opwelling de grond gekust. ’t Had haar niets kunnen schelen dat er daarna zand op haar gezicht zat, het was schoon woestijnzand dat volgens het milieueffectrapport (2006) van het bedrijf Blue Origin bestond uit kalkhoudende leem. Daar kreeg je niks van.

Maar nu gingen opeens allerlei lui zich afvragen of het wel een échte ruimtereis was geweest. Misschien omdat de capsule met al die ramen en die zes tandartsstoelen en de huisbar in het midden er zo gezellig had uitgezien. What the fuck. Jeffs New Shepard-raket had ze op 107 km hoogte gebracht en iedereen weet dat de ruimte op 100 km hoogte begint. Dat daar nog gewoon lucht is maakt niet uit, het is geen lucht waar je van leven kunt. Toen Felix Baumgartner in 2012 op 38 kilometer hoogte uit een ballon sprong kon hij ook niet ademhalen.

En ze waren wel degelijk gewichtloos geweest, zeker drie minuten lang. Dat was begonnen toen ongeveer drie minuten na vertrek de raketmotor stilviel en de capsule op eigen snelheid doorzeilde en het hield weer op toen hij, terugvallend naar de aarde, door de lucht werd afgeremd. Microgravity moest je het noemen, want er was eigenlijk steeds luchtweerstand en de capsule zelf, zo’n vier meter in diameter, genereerde natuurlijk à la Newton ook zwaartekracht.

Plotselinge vertraging

De buitenstaander die de ruimteavonturen van Katy, Lauren en de anderen probeert te volgen komt tussen de propaganda maar weinig harde feiten tegen. Hoeveel versnelling de all female crew onderging en of die wel op het juiste moment vastzat in de stoelen is niet terug te vinden. Als de toeristische vluchten met de New Shepard-raket net zo verlopen al die met wetenschappelijke apparatuur dan ondergingen de toeristen een versnelling van hoogstens driemaal de zwaartekrachtversnelling (3g) en dat is ruim onder de 5g die een mens verdragen kan. De plotselinge vertraging die de drie parachutes opleverden is misschien gevaarlijker.

Dat er een aparte zuurstofvoorziening was voor de ruimtereizigers is niet waarschijnlijk. Volgens Blue Origin heeft de ‘Crew Capsule’ een inhoud van 15 kubieke meter en je rekent makkelijk uit dat zes normaal ademende mensen daaruit in tien minuten nog niet 1 procent zuurstof weghalen. Dat is geen probleem. Wel mag je aannemen dat de capsule elektrisch kan worden bijverwarmd want het kan op 15 km hoogte (onder in de stratosfeer) en op 85 km hoogte gemeen koud zijn.

Ruimtetoerisme bestaat al sinds 2001 maar de vorm die Jeff Bezos van Blue Origin eraan gegeven heeft hebben weinigen voorzien. Hij doet sterk denken aan die befaamde ruimtereis van 1 december 1865 waarbij twee Amerikanen en een Fransman (en twee honden en 200 liter eau de vie) vanuit een verticaal geplaatste kanonsloop naar de maan werden geschoten. De Franse auteur Jules Verne beschreef de reis in De la Terre à la Lune. Technische bijzonderheden werkte hij tot in het laatste detail uit.

Het was destijds de bedoeling op de maan te landen maar door een misrekening vloog de aluminium capsule, een klein uitgevallen Bezos-capsule, om de maan heen en keerde hij terug naar de aarde. De reis duurde daardoor meer dan 96 uur maar de samenstelling van de capsulelucht bleef prima op peil dankzij een toestel van Reiset en Regnault dat zuurstof vrijmaakte uit kaliumchloraat en CO₂ vastlegde in kaliumhydroxide.

De ‘space gun’, zoals we het kanon van Jules Verne tegenwoordig zouden noemen, stelde de ruimtereiziger bloot aan enorme g-krachten. Verne ving die op met de verplaatsing van een grote hoeveelheid water, maar dat schoot uiteindelijk toch tekort. Eén van de honden raakte bij het afvuren van het kanon dodelijk gewond. Het aardige is dat het concept van een ‘space gun’ die satellieten de ruimte in schiet rond 1980 nog serieus is uitgewerkt door de Canadees Gerald Bull. Het is hem slecht vergaan.

Nog aardiger is dat Verne voorzag dat de ontploffing van de 200 ton schietkatoen (cellulosenitraat) die nodig was om de capsule de ontsnappingssnelheid van 12.000 yard per seconde te geven de dampkring in de war zou brengen en het weer voor lange tijd kon beïnvloeden. Dit was in 1865.

Voor de milieueffecten van het zich ontwikkelende ruimtetoerisme is tegenwoordig opnieuw belangstelling. Blue Origin lijkt een goede beurt te maken doordat de New Shepard-raket waterstof met zuurstof verbrandt. Dat levert onschuldig water op. Maar het ligt anders: in de hitte van de raketmotor verbinden zich stikstof en zuurstof uit de lucht tot NO_x en in de stratosfeer is deze stof een bedreiging van de beschermende ozonlaag. Daarbij komt het ongelukkig uit dat de New Shepard-raket na gedane zaken en voor het mooie hergebruik weer terugkeert naar aarde: brandend en wel en opnieuw door de ozonlaag. Enfin, daar zal wel niemand de all female crew mee hebben lastig gevallen.

Delen

Mail de redactie