De doelstellingen over het terugdringen van roken en overgewicht uit het Nationaal Preventieakkoord zijn nog ver uit zicht. Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vrijdag bekendmaakt. Het aantal mensen dat in Nederland rookt of overmatig alcohol drinkt, is opnieuw afgenomen, maar het aantal rokers daalde niet hard genoeg. Het aantal mensen met overgewicht is zelfs licht gestegen.
In 2024 rookte 18 procent van de volwassenen, schrijft het CBS. Tien jaar geleden lag dit aandeel nog op 26 procent; rond de eeuwwisseling rookte zelfs nog ruim een derde van de Nederlanders boven de zestien.
Een stevige afname in 25 jaar tijd dus, maar nog lang niet genoeg. In het Nationaal Preventieakkoord heeft de Rijksoverheid in 2018 immers afgesproken dat het aandeel rokende volwassenen tegen 2040 moet zijn gedaald naar 5 procent.
Daling vlakt af
Het lijkt er niet op dat dat doel behaald gaat worden, zegt CBS-onderzoeker Luuk Hovius. „Het aantal rokers daalt niet hard genoeg, en je ziet zelfs dat die daling de laatste jaren wat afvlakt.” Daar komt nog bij, zegt Hovius, dat het CBS bij dit onderzoek niet heeft gekeken naar het gebruik van elektronische sigaretten en vapes.
Lees ook
Vapen slecht voor je? ‘Die klachten komen later wel’, zeggen de jongeren in het park
Ook deze producten bevatten immers nicotine en andere schadelijke stoffen, en zijn de laatste jaren steeds populairder onder met name jongvolwassenen. Volgens het Trimbos Instituut gebruikte in 2023 zo’n 4 procent van de volwassen regelmatig een e-sigaret. Vorige week presenteerde staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport Vincent Karremans (VVD) nog een actieplan om het vapegebruik terug te dringen.
Ook als het gaat om overgewicht, zijn de doelen uit het Preventieakkoord nog lang niet in zicht. De afspraak luidt dat het aandeel volwassenen met overgewicht (een BMI van 25 of hoger) moet dalen van 48 procent in 2014, naar zo’n 38 procent in 2040.
Maar de afgelopen tien jaar bleef het percentage vrijwel gelijk: in 2024 had de helft van de volwassenen overgewicht, schrijft het CBS. 16 procent had zelfs ernstig overgewicht, een stijging van drie procentpunt ten opzichte van 2014.
Doelen bij drankgebruik wel dichtbij
Een lichtpuntje: het percentage is minder hard gestegen dan in 2018 werd verwacht. Toen luidde de prognose dat tegen 2025 ongeveer 55 procent van de volwassenen te zwaar zou zijn, zo blijkt uit het Preventieakkoord.
Als het gaat om overmatig drankgebruik, zijn de doelen een stuk dichterbij. Er wordt gesproken van overmatig drankgebruik zodra mannen meer dan 21 glazen alcohol per week drinken, bij vrouwen gaat het om 14 glazen per week . Lag het aandeel overmatige drinkers in 2014 nog op 10 procent, anno 2024 is dat 6 procent — iets meer dan de doelstelling van 5 procent uit het Preventieakkoord.
