Category: Verder vandaag

Heel onverwacht kwam de stap niet. Voedingsconcern Unilever bevestigde vanmorgen bij de presentatie van zijn jaarcijfers dat het de ijsjesdivisie apart naar de beurs brengt. De vraag was de laatste tijd vooral waar het nieuwe bedrijf notering zou krijgen. Dat worden dus de beurzen in Amsterdam, Londen en New York. Daar worden ook de aandelen Unilever verhandeld. Het hoofdkantoor komt in Amsterdam.

Unilever had al laten weten zijn divisie met ijsjesmerken als Ola (Cornetto, Magnum) en Ben & Jerry’s te willen verzelfstandigen. Het voormalig Nederlandse concern is de laatste tijd vooral voedingsmerken aan het afstoten. Unox en Conimex zijn al verkocht, en ook De Vegetarische Slager zou in de etalage staan.

Het Britse bedrijf wil zich concentreren op zijn dertig sterkste merken. IJs past daar niet bij: het logistieke proces is ingewikkeld – voor opslag en transport is meer nodig dan voor bijvoorbeeld de Wereldgerechten van Knorr – en de vraag naar ijs wordt sterk beïnvloed door weersomstandigheden. Dat vindt Unilever te grillig, en het zou tegelijk reden zijn dat het moeilijk was een koper te vinden voor de hele divisie, meldde persbureau Reuters eerder.

Oud-topman Heineken leidt beursgang

Een zwaargewicht gaat de afsplitsing leiden: voormalig Heineken-topman Jean-Francois van Boxmeer. Die is momenteel commissaris van Heineken Holding, moederbedrijf van de bierbrouwer. Ook is Boxmeer president-commissaris bij telecomgigant Vodafone.

De ijsdivisie krijgt geen traditionele beursgang. Beleggers ontvangen hetzelfde aantal aandelen in het nieuwe bedrijf als dat zij in Unilever hebben. De afsplitsing moet eind dit jaar zijn afgerond.

Unilever boekte over 2024 60,8 miljard euro omzet, 1,8 procent meer dan het jaar ervoor. De onderliggende operationele winst bedroeg 11,2 miljard, een stijging van ruim 12 procent. Het concern wist de verkopen flink te verhogen, onder meer met forse marketingcampagnes. Unilever gaf daar vorig jaar 15,5 procent van iedere verdiende euro aan uit. Het marketingbudget steeg met 900 miljoen euro, naar het hoogste niveau in tien jaar tijd, aldus het bedrijf. Woensdag meldde Heineken ook fors hogere uitgaven aan campagnes om in tijden van hoge inflatie zijn producten aan de man te brengen.

Twaalf mensen zijn in de Franse stad Grenoble gewond geraakt na een ontploffing van een granaat die een man op woensdagavond een buurtcafé in had gegooid. Dat melden Franse media en het Franse persbureau AFP. Volgens Catherine Séguin, de prefect van de regio, bevinden zes mensen zich in kritieke toestand.

De man, die mogelijk ook bewapend was met een kalajsnikov, gooide rond acht uur op woensdagavond de granaat in een vol café. „Een persoon kwam binnen, zei geen woord, gooide de granaat en vluchtte weg”, zei de officier van justitie van de stad. Volgens hem wordt een terroristisch motief vooralsnog uitgesloten.

Mogelijk zou het om een afrekening gaan, waarbij een eventuele link met het drugsmilieu wordt onderzocht. De bar zou, volgens de officier van justitie, geen aanleiding hebben gegeven voor zorgen. De plaatsvervangende burgemeester Chloé Pantel bestempelde het als een plek waar mensen uit de buurt vooral voetbalwedstrijden bekeken.

In de omgeving van Grenoble komen geregeld gevallen van wapengeweld die verband houden met drugshandel voor. „We hebben wel eens schietpartijen meegemaakt, maar een granaat die in een kamer vol mensen wordt gegooid, dat heb ik nog nooit gezien”, zei een buurtbewoner tegen Le Parisien

De burgemeester van de stad, Eric Piolle, zei op sociale media de „criminele daad van ongekend geweld” te veroordelen. De ontploffing viel plaats in een wijk genaamd Village Olympique, een olympisch dorp dat in 1968 werd gebouwd voor de Winterspelen in Grenoble.

Delen

Mail de redactie

Veel ambtenaren vonden het spannend, bij de gemeente Arnhem, de douane en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Die drie organisatie hebben het werk van één afdeling doorgelicht, met als centrale vraag: discrimineren wij burgers, of ligt dat risico op de loer? Daarmee hadden ze een primeur: het ziet ernaar uit dat bijna alle overheidsorganisaties zichzelf de komende jaren kritisch gaan doorlichten op discriminatierisico’s.

Als ambtenaar kun je bang zijn dat je „veroordeeld wordt”, zegt Mounia Arkhouch van de gemeente Arnhem. Zij geeft leiding aan de afdeling Burgerzaken, die in Arnhem werd onderzocht. „Je weet vooraf niet wat er uit zo’n onderzoek komt en dat is spannend. Gaat iemand zeggen: foei, dat heb je niet goed gedaan?”

Diezelfde spanning voelde wethouder Maurits van de Geijn (Inclusie, Volt). „Ik heb wel even gedacht: wat als hier allerlei ellende uitkomt, wat haal ik me op de hals? Maar die angst kan er juist toe leiden dat je niets verandert. Hier moesten we doorheen.”

Deze donderdag kwamen de uitkomsten naar buiten in een rapport van de Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme, die de doorlichtingsmethode heeft ontwikkeld en de drie organisaties begeleidde.

Veel ruimte voor vooroordelen

Alle drie de overheden ontdekten risico’s op discriminatie in hun organisatie. Dat brengt de Staatscommissie, eerder ingesteld op verzoek van de Tweede Kamer, tot een harde conclusie. „Patronen van discriminatie en racisme zitten diep verankerd in de dienstverlening van de overheid”, staat in het donderdag verschenen rapport. Alleen als overheden zichzelf kritisch durven door te lichten, kunnen ze het risico op discriminatie wegnemen, volgens de Staatscommissie.

In Arnhem richtte het onderzoek zich op de ambtenaren die ervoor moeten zorgen dat de Basisregistratie Personen (BRP) klopt. Zij krijgen bijvoorbeeld meldingen over mensen die misschien op het verkeerde adres staan ingeschreven, en over woningen waar meer mensen staan ingeschreven dan toegestaan. Steeds weer moeten deze ambtenaren zich afvragen: welke meldingen pakken we als eerste op? En wie sturen we eerst een brief, en bij wie willen we direct op de stoep staan?

Bij deze afwegingen hebben de Arnhemse ambtenaren veel vrijheid, kwam in het onderzoek naar boven. En daardoor ontstaat er ook veel ruimte voor vooroordelen van individuele ambtenaren, zegt afdelingshoofd Arkhouch. „Je wilt voorkomen dat we denken: oh, dat is die doelgroep of die wijk, dus dan is dát waarschijnlijk aan de hand.”

Meldingen waarbij arbeidsmigranten betrokken zijn, pakten de Arnhemse ambtenaren sneller op

Meldingen waar arbeidsmigranten bij betrokken zijn, pakten de Arnhemse ambtenaren bijvoorbeeld sneller op, en bij hen kwamen ze ook sneller aan de deur. „Als je bij een bepaalde doelgroep succes hebt gehad”, zegt Arkhouch, „kan er een patroon insluipen.” Bijvoorbeeld dat je bij hen sneller aanbelt voor een controle, „het zwaarste middel dat we hebben”.

DUO en de douane kwamen tot vergelijkbare conclusies. De douane onderzocht de steekproefsgewijze controles op Schiphol. Douaniers pikken mensen met ‘afwijkend gedrag’ uit de rij. Maar wat is afwijkend gedrag precies? Luidruchtig bellen? Veel bagage bij je hebben? Wat ‘afwijkend’ is, kan gekleurd worden door vooroordelen van de douanier. Een typisch voorbeeld van ‘indirecte discriminatie’: ook als je je niet bewust op bepaalde bevolkingsgroepen richt, kun je hen benadelen.

DUO richtte zich op de afdeling die contact opneemt met mensen die de maandelijkse afbetaling van hun studieschuld niet kunnen voldoen. Daar is de vraag: wanneer krijgt de burger een coulante betalingsregeling aangeboden, en wanneer niet? Is die kans groter voor mensen die welbespraakt en goed georganiseerd zijn dan voor gestresste mensen die aan de telefoon gejaagd overkomen?

Verstand gebruiken

De les voor deze drie organisaties is dat hun ambtenaren op een meer gelijke, objectievere manier moeten werken. Dat is een opvallende conclusie, want overheidsorganisaties hebben de laatste jaren juist méér ruimte gevraagd voor hun ambtenaren, om burgers maatwerk te kunnen bieden. Komt die ruimte nu niet in de knel? „We moeten wel ons verstand blijven gebruiken”, zegt Arkhouch. „De processen zijn er om ons te dienen, niet andersom.”

Er zal altijd vrijheid overblijven voor de ambtenaren, ook in Arnhem. Maar hoe zij die ruimte benutten, zullen zij beter met elkaar moeten bespreken, bleek ook uit het onderzoek, zodat de collega’s elkaar scherp kunnen houden op mogelijke vooroordelen. Die gesprekken zullen met het héle team zijn, zegt Arkhouch. Ze vertelt over een ambtenaar die zei dat ze haar twijfels wel bespreekt, maar altijd met dezelfde collega. „Ze zei dat ze daarmee eigenlijk het antwoord opzocht dat ze wilde horen.”

Arnhem wil vanaf nu elk jaar een paar plekken in de organisatie gaan doorlichten, zegt wethouder Van de Geijn. Ook andere overheidsorganisaties willen graag aan de slag met deze doorlichtingsmethode, die de Staatscommissie nu eerst gaat verbeteren naar aanleiding van de ervaringen bij DUO, de douane en de gemeente Arnhem.

Volgens de Staatscommissie is het essentieel dat overheden hier allemaal mee aan de slag gaan, ook om nieuwe schandalen als de Toeslagenaffaire te voorkomen. Voor de haperende compensatieactie voor de gedupeerden daarvan is al meer dan 10 miljard euro gereserveerd. „Dit zal niet de laatste grootschalige compensatieoperatie zijn”, schrijft de commissie, „als de overheid zijn handelen niet ingrijpend aanpast”.

Delen

Mail de redactie

In het noorden van de provincie Groningen was om 00.22 uur in de nacht van woensdag op donderdag een aardbeving met een kracht van 2,2, meldt het KNMI. De beving vond plaats op drie kilometer diep en het epicentrum lag in de buurt van de plaats Usquert, zo’n 20 kilometer ten noorden van de stad Groningen.

Fotojournalist Anjo de Haan spreekt op X van „een heftige doffe dreun” en schrijft dat hij de beving zo heeft gevoeld „dat je er wakker van schrok”. Ook andere inwoners van het gebied schrijven op sociale media wakker te zijn geworden van de beving.

Volgens het KNMI was er sprake van een „geïnduceerde aardbeving”, een aardbeving veroorzaakt door menselijk handelen. Door de gaswinning in Groningen vinden vanaf 1986 regelmatig aardbevingen plaats in het gebied.

De afgelopen jaren is er een dalende trend in gezet, maar dat de gaskraan is dichtgedraaid betekent niet dat er geen aardbevingen meer plaatsvinden.

De zwaarste aardbeving van vorig jaar had ook een magnitude van 2,2 en vond plaats op 31 oktober nabij Garsthuizen in Groningen.

Delen

Mail de redactie

Een aantal grote Europese landen wil deel uitmaken van de onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Dat spraken de ministers van Buitenlandse Zaken van Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Polen, Italië en Spanje uit na een ontmoeting met hun Oekraïense collega en twee Eurocommissarissen in Parijs. „Onze gedeelde doelstelling moet zijn om Oekraïne in een sterke positie te brengen”, schrijven de landen in een gezamenlijke verklaring met de Europese Commissie.

Ze benadrukken dat alleen een eerlijk akkoord met veiligheidsgaranties duurzame vrede garandeert. „Een rechtvaardige en duurzame vrede in Oekraïne is een noodzakelijke voorwaarde voor een sterke trans-Atlantische veiligheid”.

De Amerikaanse president Donald Trump maakte woensdag bekend dat er „onmiddellijk onderhandeling zullen beginnen” tussen de VS en Rusland over een einde aan de oorlog in Oekraïne nadat hij bijna anderhalf uur had gebeld met de Russische president Vladimir Poetin.

Later zei hij tegen journalisten dat het „niet praktisch” is om Oekraïne het NAVO-lidmaatschap te geven en dat het „onwaarschijnlijk” is dat Oekraïne al het land terugkrijgt dat Rusland heeft ingenomen tijdens de oorlog. Die uitgangspunten had zijn minister van Defensie Pete Hegseth woensdagavond ook duidelijk gemaakt in Brussel.

Trump zei ook dat zijn eerstvolgende fysieke ontmoeting met Poetin plaats zal vinden in Saoedi-Arabië. Bij dat gesprek zal volgens hem ook de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman worden betrokken.

Delen

Mail de redactie

In stromende regen, tussen housebeats door, werd het opnieuw zo’n onvoorziene Europese avond. In een seizoen dat nationaal grotendeels als mislukt kan worden beschouwd, met de huidige vijfde plaats van Feyenoord in de Eredivisie en de uitschakeling in de KNVB-beker, is het de Champions League die het seizoen iets van glans en hoop blijft geven.

Laat op de woensdagavond was de opluchting groot, na de 1-0 zege op AC Milan onder regie van de uitblinkende aanvaller Igor Paixao. Zo heeft Feyenoord een redelijke uitgangspositie komende dinsdag voor de return in San Siro, in de tussenronde van de Champions League. Plaatsing voor de achtste finales is de inzet.

Met de slechte resultaten de laatste weken, het ontslag van coach Brian Priske en het vertrek van spits Santiago Gimenez naar uitgerekend AC Milan, werd op weinig gerekend. Maar in een verrassend Europees seizoen, piekt Feyenoord weer. De zege op AC Milan, alleen in naam nog een Europese grootmacht, past in het rijtje met de overwinningen in de groepsfase op Benfica en Bayern München en een spectaculair gelijkspel bij Manchester City.

Santiago Gimenez begroet zijn oude ploeggenoten in de spelerstunnel, maar kijkt niemand in de ogen. In een tijdsbestek van ruim een week, is veel anders bij Feyenoord. Gimenez vertrok begin februari, Priske begin deze week. Hij wordt sinds dinsdag tijdelijk vervangen door Pascal Bosschaart. De trainer van onder-21 is doorgeschoven, al heeft hij nog niet de juiste papieren – hij krijgt voorlopig dispensatie. Wie op termijn de coach wordt, is nog niet bekend.

Snelle goal

Alle onrust is even naar de achtergrond gedrukt, als Milan-middenvelder Tijjani Reijnders de eerste kans recht in de handen van Timon Wellenreuther schiet. Meteen daarna komt linksbuiten Igor Paixao aan de bal. Hij zoekt back Kyle Walker op, sluipt naar binnen en schiet dan met rechts. Een schotje van niets, al zit er wel een verraderlijke stuit in – het natte gras geeft nog wat extra snelheid mee. Via de borst van de grabbelende doelman Mike Maignan, valt hij zomaar binnen: 1-0. Vuurwerk knalt boven de Kuip, als Gimenez met gebogen hoofd naar de middenstip loopt. Er is dan net drie minuten gevoetbald.

Het verschil met het duel van vorige maand tegen Bayern München, met 3-0 verslagen door een ultra-defensief strijdplan, is dat Feyenoord nu qua veldspel een prima indruk maakt. Het speelt gevarieerd, kiest de ene keer voor de korte opbouw, dan weer voor een directe lange bal. Het speelt energiek, gedurfd, met vertrouwen, en kan bouwen op een sterke verdediging.

De nieuwe Poolse middenvelder Jakub Moder brengt fysieke kracht, waar aanvallende middenvelder Antoni Milambo finesse en diepgang toevoegt. Linksback Gijs Smal valt op met schitterende diagonale passes op rechtsbuiten Anis Hadj Moussa, die dan weer zorgt voor gevaarlijke dribbels, afgewisseld met korte combinaties. Spits Ayase Ueda, al anderhalf jaar zoekende, is nuttig als aanspeelpunt, voor hij in de rust wordt gewisseld voor Julian Carranza.

Ongrijpbaar deze avond, is Paixao. De moeilijke periode waar de club in zit, lijkt al een tijdje voorbij te gaan aan de vrolijke dribbelaar, opgegroeid in de klamme Amazone-stad in het uiterste noorden van Brazilië. Ook onder Priske, bleef zijn niveau als een van de weinigen constant.

Deze koude, vochtige avond duikt hij dan weer op aan de zijlijn, dan weer in de as. Tien minuten voor rust rukt hij vanaf links op richting goal, een bijna identieke loopactie als bij het openingsdoelpunt. Nu schiet hij vanuit de heup vol met rechts op de lat.

Fraai is ook de aanname even later, tegen de zijlijn, onder druk van zijn tegenstander. Met de punt van zijn rechtervoet pikt hij de bal op, versnelt dan richting strafschopgebied, wat leidt tot een hoekschop. Kort erop verdubbelt hij bijna de score. Na rust lijkt Malick Thiaw de acties beu, hij geeft Paixao een flinke beuk en krijgt geel. Het kan niet voorkomen dat Paixao kort erna langs een tweetal Milanezen danst.

Pover Milan

Milan speelt bijzonder pover, zeker gezien de uitstekende voetballers die op het veld staan. Walker, Gimenez en João Félix werden aangetrokken in de winterstop, als reactie op de slechte resultaten (nu zevende in de Serie A). Die moeizame eerste seizoenshelft leidde tot het ontslag van Paolo Fonseca, die eind december werd vervangen door de Portugees Sérgio Conceição.

Ondanks alle veranderingen is weinig verbetering te zien, woensdag in Rotterdam. Combinaties verlopen hoekig of traag. Gevaarlijk is Milan via een snelle uitbraak kort voor rust wanneer het opeens helemaal open ligt bij Feyenoord. Rafael Leao gaat recht op Wellenreuther af, maar de jonge rechtsback Givairo Read zit er nog net tussen met een knappe interceptie. Hoogstandje is de volley van Reijnders halverwege de tweede helft, die net over vliegt.

Gimenez is vrijwel het hele duel onzichtbaar, als bedankje wordt hij bij zijn wissel tien minuten voor tijd toegezongen door het thuispubliek. Daar waar even later Paixao een staande ovatie krijgt, na zijn beste optreden voor Feyenoord in ruim tweeënhalf jaar.

Mensen staan opgewonden op uit de stoeltjes als Hadj Moussa zeven minuten voor tijd aan een lange, kansrijke run begint – maar zijn schot strandt. Invaller Francesco Camarda krijgt aan de ander kans nog een mogelijkheid, maar zijn schot is illustratief voor de avond van Milan: geen kracht, geen overtuiging.

De sjaaltjes gaan de lucht in, rond elf uur, wanneer de houseklassiekers worden ingezet. Het blijft 1-0. Het waakvlammetje van Feyenoords seizoen, de Europese campagne, brandt nog even door.

Delen

Mail de redactie

Na de natuurbeschermers en spaarders gaan ook de sociale verhuurders naar de rechter. Ditmaal om tegenstrijdigheden in het beleid van minister Mona Keijzer (BBB, Wonen) aan te vechten. Zij verwacht van woningcorporaties dat die het voortouw nemen in het bestrijden van de wooncrisis, maar houdt tegelijkertijd vast aan een Europese belasting die de bouw van huurwoningen door dezelfde volkshuisvesters ernstig belemmert.

Uit een inventarisatie van NRC blijkt dat vrijwel alle grote woningcorporaties worstelen met de gevolgen van de Europese regeling die in 2019 geruisloos in Nederland is ingevoerd. De regeling is bedoeld om belastingontwijking door multinationals aan te pakken, maar pakt nadelig uit voor Nederlandse woningcorporaties.

De corporaties, die samen ruim twee miljoen huurwoningen bezitten, moeten over de jaren 2019 tot en met 2022 in totaal bijna 1,4 miljard euro extra winstbelasting betalen als gevolg van de regeling, blijkt uit antwoorden op Kamervragen die minister Keijzer begin februari naar het parlement stuurde. Het schrappen van de belasting kan volgens haar niet. Dat zou niet stroken met de Europese regels en voor problemen met de Rijksbegroting zorgen, omdat het geld al is uitgegeven.

Ondanks de extra belasting moeten de woningcorporaties wel blijven bouwen. Keijzer houdt de sector aan de „bindende afspraken” die haar voorganger Hugo de Jonge (CDA, Volkshuisvesting) maakte met de corporaties. Een van de doelen is „de verdubbeling van de bouwproductie van sociale huurwoningen”.

Het is of het een, of het ander, menen de sociale verhuurders. Daarom tekenen ze massaal bezwaar aan tegen hun belastingaanslagen, bevestigen de corporaties en hun fiscaal adviseurs van onder meer PwC en Deloitte tegenover NRC. Van de ruim 250 corporaties doen volgens Deloitte „heel veel van de grote mee, omdat het financieel belang voor hen het grootst is”. De Belastingdienst beaamt dat „woningcorporaties op dit moment vaker bezwaar maken tegen hun aanslag”.

Meer belasting, minder bouwen

Bron van de problemen voor de corporaties is de ATAD-1. Dat is het Europese Anti Tax Avoidance Directive, dat voortkomt uit OESO-richtlijnen tegen belastingontwijking. De maatregel is in 2019 in Nederland ingevoerd om te voorkomen dat bedrijven belasting ontlopen met ingewikkelde internationale financieringsconstructies. De regel geldt ook voor projectontwikkelaars en woningcorporaties, die doorgaans maximaal lenen om bouwprojecten te financieren. Zij mogen sinds de invoering nog maar een klein deel van de rente over hun leningen aftrekken van de belasting.

Een onbedoeld neveneffect is dat sociale verhuurders, die geen winstoogmerk hebben, opeens tientallen tot honderden miljoenen euro extra winstbelasting per jaar moeten betalen. Dat verkleint hun financiële ruimte om nieuwe huurwoningen te bouwen.

Chester Bal, financieel directeur van Ymere, zegt dat de renteaftrekbeperking zijn corporatie „onevenredig zwaar raakt”. Ymere bezit meer dan 70.000 woningen. „Door de maatregel betalen we nu al ruim 12 miljoen euro extra belasting, dat loopt op naar 20 miljoen.” Als Ymere dat geld zou kunnen inzetten om renteaflossingen te betalen, zou de corporatie veel meer kunnen lenen en „zo’n duizend extra woningen kunnen bouwen”, zegt Bal. Hij heeft bezwaar aangetekend tegen alle belastingaanslagen die zijn corporatie vanaf 2019 heeft ontvangen.

Financieel bestuurder Bas Hendriks van corporatie Stadgenoot, met 30.000 woningen in Amsterdam, heeft hetzelfde probleem. Stadgenoot is sinds 2019 gemiddeld 8 miljoen per jaar aan extra winstbelasting kwijt doordat de aftrek is beperkt, berekende Hendriks. „Dat wordt in een paar jaar 16 miljoen.”

Het bedrag loopt op doordat de rente is gestegen en doordat corporaties de afgelopen jaren extra zijn gaan lenen om aan de maatschappelijke roep om meer betaalbare woningen te voldoen. Hendriks: „We draaien ons nu vast. We moeten meer lenen om meer te kunnen bouwen, maar dan moeten we meer winstbelasting betalen, waardoor we minder kunnen lenen. Terwijl we niet eens winst mógen maken. Gekmakend. We willen juist investeren om de woningnood terug te dringen.”

Slecht imago van corporaties

Toen de belastingontwijkingsmaatregel in 2019 werd ingevoerd, leken de consequenties voor corporaties nog beperkt. De rente stond laag, waardoor het effect minder groot was, en bovendien hadden veel corporaties nog verrekenbare verliezen die de winstbelasting dempten. Die zijn nu op. Een politieke lobby tegen de maatregel bleek onhaalbaar. De corporaties hadden last van een belabberd imago door eerdere schandalen bij onder meer Rochdale en Vestia, met uit de hand gelopen investeringen, fraude en directeuren in Maserati’s.

Dat imago, in combinatie met een groot overheidstekort, deed minister Stef Blok (Wonen, VVD) in 2013 besluiten tot het invoeren van de verhuurderheffing, een omstreden belasting voor sociale verhuurders. De corporatiesector streed jarenlang voor het opheffen van die heffing. Vorig jaar lukte dat uiteindelijk, nadat de corporaties met woonminister Hugo de Jonge (CDA) zogeheten prestatieafspraken hadden gemaakt. Daarbij beloofden zij binnen een paar jaar de woningbouw op te schroeven tot 30.000 nieuwe woningen per jaar.

Die overwinning is door de nieuwe belastingontwijkingsmaatregel weinig meer waard. Uit berekeningen van de corporaties blijkt dat de renteaftrekbeperking de corporaties bijna net zoveel kost als de verhuurderheffing. De woningcorporaties worden extra hard geraakt omdat zij zoveel moeten lenen, blijkt uit de recente beantwoording van Kamervragen door NSC-Kamerlid Merlien Welzijn. Corporaties zijn goed voor slechts 3 procent van de totale winstbelasting die in Nederland wordt geïnd, maar brengen 12 procent van het geld op dat samenhangt met de nieuwe belastingontwijkingsregel.

Het gevolg: de corporaties gaan minder bouwen. Chester Bal van Ymere: „Toen de verhuurderheffing werd ingevoerd, verdampte onze productie nagenoeg. We gingen van bijna 700 nieuwe woningen per jaar in één klap naar 200 tot 300 per jaar. We zijn nu nog steeds aan het opkrabbelen, we zitten inmiddels weer op 500 per jaar. Als deze nieuwe renteaftrekregel standhoudt, dan gebeurt dit mogelijk weer.”

Arjan van der Helm, directeur financiën van Haag Wonen (22.000 woningen) zegt: „Om de extra belasting te betalen kunnen we kiezen uit drie kwaden: of we gaan minder bouwen, of we moeten de huren fors verhogen, of we gaan sociale huurwoningen verkopen. Het pijnlijke is dat de overheid met deze belasting niet de multinationals het hardste raakt, maar juist de burgers met de kleinste portemonnee, door óf hogere huren óf minder nieuwe sociale huurwoningen.”

Of we gaan minder bouwen, of we moeten de huren fors verhogen, of we gaan sociale huurwoningen verkopen

De maatregel slaat volgens NSC-Kamerlid Merlien Welzijn daarom „als een tang op een varken”. „Corporaties zijn Nederlandse instellingen, met een wettelijke opdracht voor het algemeen belang. Ze kúnnen niet eens ergens winsten naartoe sluizen, en ze kúnnen niet eens eigen vermogen opbouwen om te investeren. Ze moeten alles lenen. Toch houdt de overheid vast aan de extra belasting om financiële gaten elders in de begroting te dichten. De wooncrisis is reëel. Wil de overheid nou betaalbare huizen of niet?”

Welzijn denkt dat de Europese regeling genoeg mogelijkheden biedt om woningcorporaties uit te zonderen.

Drie routes

Volgens de financieel directeuren van Ymere, Haag Wonen en Stadgenoot gaat de Belastingdienst hun bezwaren afwijzen en volgt daarna een gang naar de rechter. De zaak heeft potentieel grote gevolgen voor de schatkist, net als de kwestie rond de ‘spaartaks’ in Box-3 – die door de Hoge Raad uiteindelijk als onwettig werd bestempeld.

De Belastingdienst laat weten de stroom aan bezwaren gecoördineerd te behandelen. „Hierdoor worden de bezwaren zo efficiënt als mogelijk en langs dezelfde lijnen behandeld”, mailt een woordvoerder, die „lopende de procedure” niet inhoudelijk op de zaak wil ingaan.

Adviseur Mark van der Wielen, hoofd ‘tax & legal’ van de afdeling publieke sector binnen Deloitte, zegt dat de Belastingdienst inmiddels aan een aantal scenario’s werkt. Een daarvan is een zogeheten ‘massaalbezwaarprocedure’, vergelijkbaar met de procedure die spaarders aanspanden tegen de Box-3-heffing. Een andere route is dat er een procedure komt per advieskantoor, of iedere corporatie voor zich. Alle grote kantoren die corporaties adviseren, wijzen hun klanten inmiddels op de bezwaarprocedure.

Delen

Mail de redactie