Net op tijd overwint superieur PSV de gemakzucht en wordt kampioen

Peinzend loopt Peter Bosz voor de dug-out op Het Kasteel. Armen over elkaar, nog niet gerust op een goede afloop vanwege de minimale voorsprong op Sparta. Hij coacht geïrriteerd naar zijn middenvelders, wanneer ze een enkele keer een onderling duel verliezen. „Héé!” De boodschap: we kunnen geen moment verslappen.

Een jaar geleden was de landstitel zijn eerste grote prijs, waardoor PSV-coach Peter Bosz afrekende met het stigma dat hij nooit iets wint. Dit kampioenschap, na de 1-3 zege op Sparta zondag, is op een andere manier waardevol. Voor het eerst overwon hij een sportieve inzinking en werkte zich terug aan de top van de Eredivisie – geholpen door zijn oude club Ajax.

De ingreep

Het gebeurt niet vaak dat de directie van PSV zich rechtstreeks tot de spelersgroep richt. Maar in de eerste week van maart schuiven algemeen directeur Marcel Brands en Earnest Stewart, de technische man, aan voor een overleg met de selectie en de trainersstaf, zo bevestigen meerdere betrokkenen aan NRC. Het is crisis, de bestuurders maken zich zorgen om de mentale kwetsbaarheid en focus van het team.

Vlak voor de bijeenkomst heeft PSV thuis met 1-7 verloren van Arsenal in de achtste finale van de Champions League. De ontluisterende nederlaag volgde op een buitengewoon zwakke reeks in de competitie, waarin de club maar een van de zeven wedstrijden wist te winnen.

Ook in de beker ging het mis, tegen Go Ahead Eagles. Niet alleen zijn de resultaten slecht, ook de manier waarop PSV verliest, sterkt de directie in de overtuiging dat er iets niet goed zit in de selectie. Vaak gaat het in het laatste kwartier mis, tegen Go Ahead worden zes spelers van PSV er in een counter uitgesprint door drie tegenstanders.

Bosz zegt geen verklaring te hebben voor het plotselinge verval. „Zelfs op mijn leeftijd denk ik soms nog: hoe kán dit nou?”, zegt hij op een persconferentie. „Ik bereid ze elke wedstrijd hetzelfde voor, en de ene keer draait het als een tierelier, dus waarom nu dan niet? Het antwoord is, denk ik: we hebben met mensen te maken.”

Toch krijgen directie en staf achter de schermen wel degelijk signalen dat sommige spelers „PSV niet op één” hebben staan, zoals een betrokkene het verwoordt. Ze zijn bezig met transferwensen, druk met hun persoonlijke begeleidingsteam of met andere randzaken. Ook zou er geroddeld worden, de selectie in „eilandjes” uiteen zijn gevallen. De mentale begeleiding bij het eerste elftal kan beter, heeft de directie geconcludeerd, maar dat wordt iets voor het komende seizoen.

Nu is de boodschap van Stewart en Brands: praat mét elkaar, niet over elkaar. Opereer als collectief, dan is dit seizoen nog niet verloren. Bosz rekent zijn ploeg voor dat ze nog 72 dagen hebben tot het einde van de competitie. „Ik heb toen eisen gesteld”, zei hij er later over. „Ik heb gezegd: ik weet niet óf we nog kampioen gaan worden, maar als we 72 dagen alles doen, hebben we nog een kans.”

In hoeverre de bijeenkomst een verschil maakt, valt lastig te zeggen. Maar vanaf dat moment verliest PSV nog maar een keer: thuis van Ajax. Verder wordt alles gewonnen, vaak met ruime cijfers. Niet alles is perfect. Bosz houdt in belangrijke uitwedstrijden zowel Ismael Saibari als Malik Tillmann op de bank omdat ze te laat komen bij besprekingen. Maar PSV heeft zoveel kwaliteit in de selectie dat het team er niet of nauwelijks onder lijdt.

Hoog baltempo, vloeiende combinaties, fraaie acties, constant linies doorbreken en direct agressief druk zetten bij balverlies. De totale dominantie in de eerste helft tegen Sparta is precies zoals Bosz wil spelen. PSV heerst, krijgt kans na kans. Een snoekduik van Ivan Perisic op een voorzet van Olivier Boscagli, de Kroaat zet zijn hoofd er tegen: 0-1 na 27 minuten. Maar PSV verzuimt verder afstand te nemen. Vijf minuten na rust ontsnapt Sparta-middenvelder Gjivai Zechiël zomaar uit de rug van Boscagli en schiet in de verre hoek de 1-1 binnen. Toch weer die wisselvalligheid. Voor het eerst deze middag zit Bosz langere tijd op zijn stoel. Gaat het dan toch nog fout?

Het geloof

Pas een week voor de laatste speeldronde keert op de A16 tussen Dordrecht en Breda pas het geloof terug bij PSV dat het kampioenschap binnen handbereik is. Meestal is het vrij stil in de bus na een wedstrijd, is de ervaring van de vaste chauffeur Stefan Slegers. Maar als de spelers zien dat NEC kort na elkaar twee keer scoort tegen Ajax gaat het los. Gejuich, geschreeuw, gebonk op stoelen en ramen. Vooral achterin klinkt veel kabaal, rond het tafeltje waar Noa Lang, Ryan Flamingo, Ismael Saibari en Johan Bakayoko zitten.

Malik Tillman viert zijn doelpunt met Guus Til

Foto ANP / Robin van Lonkhuijsen

Op de drie rijen achter Slegers, de plekken voor de staf, wordt het wedstrijdverloop in Amsterdam ingetogener gevierd. Maar Bosz doet geen moeite de euforie achter hem te temperen. Hij vertrouwt erop dat de concentratie snel genoeg terugkeert. Bovendien: Bosz verkeert ook in opperbeste stemming, vooral door de comeback van zijn ploeg eerder op de dag tegen Feyenoord (2-3). Een blijk van veerkracht die het team een paar maanden eerder nog miste.

Bosz is regelmatig bekritiseerd omdat hij maar één plan zou hebben. Vaak pakt dat geweldig uit, ook in topduels, zoals dit seizoen in de thuiswedstrijden tegen Feyenoord (3-0) en FC Twente (6-1). Maar tegen Ajax ging het twee keer mis. Vooral de thuisnederlaag (0-2) was pijnlijk. Ajax slaagde er vanaf de aftrap in het aanvalsspel van PSV goeddeels te neutraliseren, onder meer door de middenvelders en backs net iets anders te positioneren dan gebruikelijk. ‘Francesco Farioli is slimmer dan Peter Bosz’, concludeerde VI, dat het over een tactische masterclass had van de 25 jaar jongere Ajax-coach.

Ook in Rotterdam, tegen Feyenoord, lijkt Bosz tactisch afgetroefd te worden door een onervaren coach. Binnen tien minuten staat de ploeg van Robin van Persie met 2-0 voor. Feyenoord zet hoog druk en slaagt erin met lange ballen keer op keer zijn buitenspelers in kansrijke positie te brengen. PSV oogt plotseling weer net zo kwetsbaar als in de 7-1 nederlaag tegen Arsenal.

Maar dit keer weet Bosz de wedstrijd met een ingreep te kantelen. Na 25 minuten wisselt hij rechtsback Richard Ledezma en brengt Sergino Dest, die zich in balbezit op het middenveld begeeft. Zo creëert Bosz daar een overtal en slaagt zijn ploeg er ineens wel in met relatief gemak onder de druk van Feyenoord uit te spelen en kansen te creëren. PSV weet uiteindelijk met 3-2 te winnen. Dat een tegenzet van Van Persie uitblijft, is mooi meegenomen. Net als het feit dat de wedstrijd in Rotterdam wordt afgefloten vóórdat het duel van Ajax begint, zodat het resultaat mentaal doorwerkt in Amsterdam.

Als de spelersbus die avond terugkeert in Eindhoven is het rustig bij trainingscomplex de Herdgang. Eén auto ziet Slegers bij de ingang, van een moeder met twee dochters die met een PSV-vlag zwaaien. Geen massa fanatieke fans, geen vuurwerk. Ook in de bus is de rust weergekeerd, tot tevredenheid van Bosz. Hij weet: er is nog niets gewonnen.

Aanvoerder Luuk de Jong (links) en trainer Peter Bosz

Foto ANP / Robin van Lonkhuijsen

Luuk de Jong gaat voorop bij de laatste warming-up, twaalf minuten voor de aftrap op het Kasteel. Duimpje naar Boscagli, die een ander groepje aanvoert. Nú gáán, nog een paar felle sprintjes. Even de blik van De Jong naar het uitvak, duimpje omhoog – als enige. Nog even een arm om de schouder van verdediger Flamingo als ze naar de kleedkamer lopen. Hij is degene die in de opkomende euforie het hoofd koel houdt. En beslissend is. Het is De Jong die kort na de gelijkmaker de 1-2 binnen tikt, nadat Noa Lang de opening vindt. En vijf minuten voor tijd houdt De Jong met moeite de bal binnen, terwijl de kramp in zijn been schiet. Seconden later ramt Malik Tillman de bevrijdende 1-3 binnen.

De leider

Spelers rennen woensdagavond wild het veld in als ze op een scherm zien dat Ajax nog een tegengoal krijgt bij FC Groningen – waardoor PSV na de zege op Heracles koploper is. Het lijkt of de titel binnen is, zo intens wordt het gevierd. Luuk de Jong is behoedzamer, kort erop bij ESPN. „We zijn er nog niet”, zegt hij koeltjes. „Uit bij Sparta is geen makkelijke wedstrijd.”

Het is exemplarisch voor de leidende rol van De Jong, de 34-jarige aanvoerder van PSV. Hij is zeer gestructureerd in zijn aanpak om op topniveau te blijven presteren, vertelt een staflid. Qua routines in zijn trainingen, in zijn wedstrijdvoorbereiding, in zijn loopacties. In een ploeg met uiteenlopende persoonlijkheden zorgt hij daarmee niet alleen voor vastigheid maar ook voor ‘nuchterheid’.

Na vier landstitels met PSV, weet De Jong wat er gevraagd wordt om ook de vijfde binnen te halen. Hij is het symbool van onverstoorbaarheid, terwijl Ajax met het kampioenschap in zicht ten onder ging aan spanning. Met De Jong in de spits kan PSV de druk wel aan, zondag op Het Kasteel, als het moet gebeuren.

Al kon ook hij niet voorkomen dat PSV een tijdlang zwalkte in de Eredivisie. De Jong was er als eerste bij om de problemen te benoemen, ruim voordat de implosie inzette. In de Johan Cruijff Schaal tegen Feyenoord begin augustus – 4-4 tegen Feyenoord, dat na strafschoppen won – sprak hij al over „gemakzucht”. Een tekortkoming die PSV tot het einde van het seizoen zou achtervolgen.

Het mentale vermogen „om elke wedstrijd alles te geven”, had De Jong eind vorig seizoen juist genoemd als de kracht van dit PSV. „Dat klinkt makkelijk”, zei hij erbij in een gesprek met de pers. Maar het gaat om die „paar procentjes” die het verschil maken. Als PSV dat maximaal doet, is de ploeg vrijwel onverslaanbaar in Nederland, bewees vorig seizoen.

Dit werd het jaar van een paar procentjes minder – resulterend in de malaise na de winterstop. Met verdediger André Ramalho en keeper Boy Waterman had De Jong vorig seizoen ploeggenoten die ook extra scherp zijn op discipline en professionaliteit en daarin belangrijk waren voor het team. Zij vertrokken, waardoor De Jong als ‘mentale’ leider vaker alleen kwam te staan.

Als spits draait De Jong met 18 goals en 13 assists (alle competities) geen slecht jaar, maar hij excelleert niet als vorig seizoen – 38 goals en 18 assists. Hij is minder vaak beslissend. Voor iemand die zichzelf een perfectionist noemt, is dat moeilijk.

Hij ging de rest van zijn leven nog „balen” van het mislopen van deze titel, zei hij half april. Omdat hij wist dat ze het zelf hadden weggegeven, in mogelijk zijn laatste seizoen bij PSV. Daarom is de ontlading zo groot, zondag om 16.48 uur, wanneer hij de schaal overhandigd krijgt van clubicoon Phillip Cocu. Toch nog PSV. Toch weer Luuk de Jong.


De asieljongeren die niet naar de Efteling gingen zijn ook niet op de kermis. ‘Verbazingwekkend dat het hier in het dorp zo snel fout loopt’

Chris (16), peuk achter zijn linkeroor, zwart bomberjack, staat met vrienden en zijn kleine broertje voor de ingang van de kermis van Sint Annaparochie. „Ik ben er niet zo van onder de indruk als mijn woonplaatsen in het nieuws zijn”, zegt Chris. „Ik heb ook in Zandvoort gewoond.” „Zijn we in het nieuws?”, vraagt zijn broertje (14). „Het stond op Reddit”, zegt Chris.

Daar las hij dat minister Faber (Asiel en Migratie, PVV) plannen van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) om alleenstaande minderjarige asielzoekers uit het dorp naar de Efteling te sturen, had gedwarsboomd. Het plan was bedacht om de asieljongeren tijdens de lokale kermis weg te houden bij de dorpsjeugd. „Een voorzorgsmaatregel”, noemde de COA-woordvoerder het op 1 mei in de Leeuwarder Courant. Want vorig jaar, aan het einde van de avond, brak er op enkele tientallen meters van de feesttent een ruzie uit tussen de twee groepen. Het kwam tot een steekpartij, waarbij drie mannen (van 18, 20 en 22 jaar) uit Sint Annaparochie gewond raakten. De betrokken asielzoekers werden na de steekpartij overgeplaatst naar een ander centrum. Wat er precies is gebeurd, is niet duidelijk.

Lees ook

Lees ook: Uitje jonge asielzoekers naar de Efteling gaat niet meer door na kritiek minister Faber

Asielminister Marjolein Faber (PVV) voorafgaand aan de ministerraad 25 april.

Minister Faber reageerde op X op het Efteling-plan van het COA. Ze schreef dat ze het „on-uit-leg-baar” vond om de jongeren „op kosten van de belastingbetaler op snoepreisje” te sturen. Zo werd Sint Annaparochie, een Fries dorp met vijfduizend inwoners, opeens landelijk nieuws. In de Kamer zei Faber later deze maand dat een pretparkbezoek „aanzuigende werking” zou hebben op nieuwe groepen vluchtelingen. Ze wil nu bezuinigen op het activiteitenbudget van het COA.

Bezoekers op de kermis van Sint Annaparochie.

Ergens anders naartoe

Zo gingen de asieljongeren uit Sint Annaparochie vandaag dus niet naar de Efteling. Maar ze zijn ook niet op de kermis. Het COA bevestigt dat ze ergens anders naartoe zijn, maar doet verder ‘geen uitspraken meer’ over de kwestie.

Dus ja, wat moet Chris, in opleiding tot juridisch specialist, er nog van zeggen? Hij vond een uitje voor de asieljongeren wel een goed idee. „Veel vluchtelingen zitten in benarde situaties, ze worden al benadeeld.” Alleen, „eerlijk gezegd”, vindt Chris de Efteling als uitje ook „niet heel spectaculair”. “Misschien leuk voor kleine kinderen. Als je toch kan kiezen uit alle pretparken in Nederland… dan zou ik eerder Walibi zeggen.” Of hij zou de jongeren misschien eerder naar een museum sturen, zegt hij. „Zo zou je ze mogelijk meer kunnen interesseren voor de westerse cultuur, dat ze het wat meer snappen.”

Het COA bevestigt dat de asieljongeren ergens anders naartoe zijn

In Sint Annaparochie worden al meer dan twintig jaar asielzoekers opvangen. Het asielzoekerscentrum, met vierhonderd bewoners, ligt net buiten het dorp, op een kwartiertje wandelen van het dorpscentrum. De asielzoekers verblijven er in een oud kantoorgebouw en in tachtig grijze stacaravans. De groep alleenstaande minderjarige asielzoekers – de jongeren die niet op Efteling-uitje mochten – worden er pas enkele jaren opgevangen. Twee jaar geleden werd een deel van het terrein, met instemming van de gemeenteraad, ingericht voor de opvang van vijftig alleenstaande minderjarige asielzoekers. Het zijn jongeren tussen de 13 en de 18 jaar oud die in hun eentje, zonder ouders, asiel in Nederland hebben aangevraagd.

Beveiliging bij de poort en bordjes met regels op de kermis van Sint Annaparochie
Foto Jaspar Moulijn/ANP

Ze belandden begin dit jaar in een lijnbus in een knokpartij met de lokale jeugd. De Leeuwarder Courant schrijft dat de bus aan de kant moest worden gezet, om de veiligheid van de andere passagiers niet in gevaar te brengen. Volgens de krant worden sindsdien ‘alle frustraties over met name jonge vluchtelingen openlijk benoemd’.

‘Een hoop miscommunicaties’

Voor de ingang van het kermisterrein zegt Chris dat het „eigenlijk verbazingwekkend is” dat het „hier in het dorp zo snel fout loopt”. Hij zag het eens gebeuren bij een partijtje voetbal tussen de dorpelingen en de asielzoekers – die iedereen in het dorp ‘de azc’ers’ noemt. „Dan is het al snel ruig spel”, zegt Chris. Alleen, wie is daar schuldig aan? „Als ik me in de azc’ers zou verplaatsen, zou ik het misschien een beetje racistisch opvatten wat er gebeurt. Maar als dorpsbewoner zou je kunnen zeggen: zij zijn alleen maar uit op ruzie. Er zijn een hoop miscommunicaties, die niet worden uitgesproken. En dan loopt het soms uit op hogere dingen.”

Dat er soms wat spanningen zijn, erkennen ook andere jongens uit Sint Annaparochie. Maar dat komt vooral door sommige – „sukkels” – uit het dorp zelf, zeggen twee jongens van 17 en 18 verderop („Nee, niet met naam, anders weet iedereen dat wij het zijn.”) „Het zijn gewoon boeren, ze stoppen iedereen in hokjes”, zegt de oudste van de twee. „Je hebt het nu wel over je eigen mensen”, zegt de jongste verontwaardigd.

De woordvoerder zit brak thuis. ‘Hij heeft het gisteren laat gemaakt’

Op de kermisterrein zelf is aan niets te merken dat het evenement inzet was van een landelijke rel. Onder een grijze lucht stappen mensen in de Trip Temptation of de draaimolen waar op vol volume ‘Whatever will be will be’ uit klinkt. Er zijn mensen uit het dorp, er zijn vluchtelingen. Geen alleenstaande jongeren, wel gezinnen met jonge kinderen. De beveiligers – ‘opgeschaald, dat was een wens van de gemeente’ – bij de ingang verwijzen voor vragen door naar de voorzitter. Die staat buiten de feesttent, naast het kaatstoernooi. Hij zegt dat hij geen mening heeft over de uitspraken van Faber. „Ik ga niks zeggen, daarvoor moet je de woordvoerder hebben.” De woordvoerder zit alleen brak thuis. „Hij heeft het gisteren laat gemaakt.”

De jaarlijkse kermis in Sint Annaparochie.
Foto Jaspar Moulijn/ANP

Chris was niet op de kermis toen vorig jaar de steekpartij plaatsvond. Hij was zijn hond aan het uitlaten, zegt hij, en zag de ambulances staan. „Ik weet niet hoe dit landelijk nieuws is geworden. Die steekpartij stelde ook niet zo veel voor. Ok, het was een steekpartij, maar dat is altijd een risico als je op de kermis staat.”

Lees ook

Lees ook: Faber: geen onderzoek nodig voor bewering dat Efteling-uitje aanzuigende werking op vluchtelingen heeft

Asielminister Marjolein Faber bij het wekelijkse vragenuur dinsdag in de Tweede Kamer.Foto Laurens van Putten/ANP/HH


Elton John fel op kabinet: ‘Uitblijven AI-regels is een misdaad tegen artiesten’

De Britse muzikant Sir Elton John (78) keert zich zondagochtend opnieuw tegen zijn regering wegens het uitblijven van copyright-regelgeving voor techbedrijven. In een interview met de BBC noemt hij het Britse Labour-kabinet een stel „grote losers” en hij zegt zich „ontzettend bedrogen” te voelen. Vorige week nog ondertekende hij samen met vierhonderd artiesten, onder wie zangeres Dua Lipa en acteur Ian McKellen, een brandbrief aan zijn regering om artiesten te beschermen tegen de grillen van kunstmatige intelligentie (AI).

Eerder deze week sloeg het kabinet voorstellen van het Britse Hogerhuis over de bescherming van artiesten af. Het Hogerhuis wil AI-bedrijven verplichten om te openbaren welk materiaal zij gebruiken voor het trainen van hun modellen. Artiesten zijn nu op geen enkele manier beschermd tegen de opkomst van die bedrijven.

Lees ook

AI in de muziek gaan we niet tegenhouden

AI in de muziek gaan we niet tegenhouden

Voor Elton John reden om zich uit te spreken. De muzikant maakt zich grote zorgen over de impact van AI op de toekomstige generatie artiesten. „Als ministers doorgaan met de plannen om AI-bedrijven de vrije loop te laten, dan plegen ze diefstal. Diefstal op grote schaal”, zegt hij.

„Het gevaar voor jonge artiesten”, vervolgt de rocklegende, „is dat zij geen middelen hebben om zich te wapenen tegen dat soort grote techbedrijven”. De jonge generatie wordt volgens John bestolen van haar toekomstige nalatenschap en inkomen. „Het is gewoon crimineel, ik voel me ontzettend verraden”, voegt hij daaraan toe.

Mocht de Britse regering niet bereid zijn om haar plannen te veranderen, dan voelt de zanger zich genoodzaakt naar de rechter te stappen. „We vechten het dan in de rechtbank uit. Van begin tot eind”, waarschuwt hij het kabinet.

De AI-programma’s waar John op doelt, leren op basis van grote datasets. Teksten, foto’s, video’s en ook muziek die online te vinden is: niets ontkomt aan het zelflerende model. Het gevolg voor muzikanten is dat deze tools muziek kunnen genereren waarvan het lijkt alsof het door een mens gemaakt is, door bijvoorbeeld Elton John zélf.

‘Industrie moet floreren’

Vooral de Britse premier Keir Starmer en de minister van Technologie en Wetenschap, Peter Kyle, moeten het ontgelden. „Starmer moet wijs worden”, zegt John. Waarna hij Kyle omschrijft als een „beetje een idioot”.

Labour-minister Nick Thomas-Symonds, neemt het bij de BBC op voor het kabinetsbeleid. „We willen een wereldleider in AI blijven”, zegt hij zondagochtend. Waarna hij collega Kyle bijvalt. „Peter Kyle is ten eerste een excellente minister, maar de kritiek van Sir Elton laat de sterke gevoelens vanuit de cultuursector zien. Dat is ook de bedoeling van het proces om tot regels te komen. Het kabinet wil al die meningen horen, dat gebeurt nu. We willen een florerende cultuursector én wereldleider op AI blijven”, besluit hij.


Roemenië kiest – voorlopig – voor een president in de lijn van Trump

Trump heeft gewonnen in Roemenië. George Simion, leider van de radicaal-rechtse partij AUR en uitgesproken fan van Donald Trump, is de overtuigende winnaar van de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezing die zondag plaatsvond. Mede dankzij zijn leus ‘Make Romania Great Again’ haalde hij 41 procent van de stemmen. Daarmee deed hij het nog beter dan voorzien in de peilingen, waar hij rond de 30 procent scoorde. De opkomst was niet hoog: 53 procent.

Op 18 mei neemt Simion het in de tweede ronde op tegen de nummer twee, Nicusor Dan, de huidige burgemeester van Boekarest. Zondagavond laat werd duidelijk dat Dan de strijd om de tweede plaats met een miniem verschil heeft gewonnen van Crin Antonescu, de kandidaat van de regeringspartijen. Dan eindigde met 21 procent van de stemmen, Antonescu met 20 procent. De stemmen van Roemenen in het buitenland gaven Dan het laatste zetje. Simion profiteerde nog meer van de bijna eén miljoen diaspora-stemmen: 61 procent daarvan ging naar hem.

Als Simion ook de tweede ronde wint en president van Roemenië wordt, betekent dat waarschijnlijk een koerswijziging in het buitenlands beleid van Roemenië. Simion is zeer kritisch over de Europese Unie en gelooft in isolationisme. Hij staat achter de NAVO, maar is tegen Roemeense steun aan Oekraïne. In Brussel vreest men een derde dwarsligger – naast Hongarije en Slowakije – en verdere ondermijning van de Europese eenheid. Simions helden zijn Donald Trump en de Italiaanse premier Giorgia Meloni.

De overwinning van Simion staat haaks op een recente trend: de ‘Anti-Trump Bump’. Waar conservatieve partijen in Canada en Australië in recente verkiezingen verloren door hun ideologische verwantschap met Trump, heeft Simion daar geen last van. Zijn winst is waarschijnlijk vooral te danken aan een breed gedeelde afkeer van de gevestigde middenpartijen, en aan zijn verbintenis met een populaire presidentskandidaat die niet mee mocht doen met de verkiezingen, Calin Georgescu.

Uitgesloten van deelname

De ultranationalistische Georgescu, een bewonderaar van Poetin en fascistische leiders uit het Roemeense verleden, won in november de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Die werd echter ongeldig verklaard door het Constitutioneel Hof, vanwege vermeende Russische inmenging. In maart werd Georgescu uitgesloten van deelname aan de herkansing van de eerste ronde.

Hij bleef echter een belangrijke factor bij de verkiezingen, al was het maar omdat de Amerikaanse vicepresident JD Vance schande sprak van de ongeldig verklaarde verkiezingen. Volgens Vance en anderen was dat een ondemocratisch besluit en werd de wens van de Roemenen genegeerd.

George Simion (midden), winnaar van de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen, houdt een icoon vast nadat hij gestemd heeft. Rechts van hem Calin Georgescu, de kandidaat die van deelname werd uitgesloten.
Foto Robert Ghement / EPA

Simion presenteerde zich tijdens de campagne nadrukkelijk als vertegenwoordiger van Georgescu’s ideeën. Ook hij keerde zich tegen de politieke partijen die al decennia de macht in handen hebben, met name de sociaaldemocraten. Hij sprak steeds over het onrecht dat Georgescu, en daarmee zijn vele kiezers, is aangedaan. Op zondag verschenen ze samen in het stembureau. Een belangrijk verschil tussen de twee is dat Simion zich wél kritisch uitlaat over Poetin. Simion heeft aangekondigd dat hij, mocht hij president worden, Georgescu een prominente positie in de regering wil geven, bijvoorbeeld als premier.

Simion (38) richtte in 2019 de Alliantie voor de Unie van Roemenen (AUR) op. Kernpunt van de partij is het streven naar ‘waardigheid’ en soevereiniteit voor Roemenië, inclusief het streven naar hereniging van Roemenië en Moldavië. De partij hecht aan christelijke waarden en won dankzij een anti-vax campagne veel steun tijdens de coronacrisis. Bij de laatste parlementsverkiezingen haalde AUR ruim 18 procent van de stemmen, en werd daarmee de tweede partij, na de sociaaldemocratische PSD.

Lees ook

Lees ook deze reportage over de presidentsverkiezingen

De extreemrechtse presidentskandidaat George Simion (links)met de Poolse oud-premier  Morawiecki in maart in Boekarest.

Simion begon als rechtse activist, gelieerd aan voetbalhooligans, maar heeft zijn imago inmiddels bijgesteld. Recent toonde hij zich in de Financial Times ook minder kritisch over de NAVO. Hij garandeert nu dat er onder zijn leiding niets zal veranderen voor de NAVO in Roemenië. Door de ligging aan de oostflank is Roemenië een belangrijke NAVO-partner, aan de Zwarte Zee-kust wordt gebouwd aan de grootste NAVO-basis van Europa. Simion is vanwege ‘nationale veiligheid’ niet welkom in Oekraïne en Moldavië.

Vervallen stadscentrum

Nicusor Dan (55) is in veel opzichten de tegenpool van Simion. Na een wetenschappelijke loopbaan als wiskundige in Frankrijk richtte hij zich aanvankelijk op de lokale politiek in Boekarest, als pleitbezorger van herstel van het vervallen stadscentrum. Dat leidde in 2016 tot de oprichting van de landelijke partij USR (Unie Red Roemenië), een partij die Dan een jaar later al verliet om door te gaan als onafhankelijk politicus.

Nicusor Dan spreekt tegen aanhangers na de bekendmaking van de exitpoll-resultaten, zondagavond. Dan werd uiteindelijk tweede en neemt het op 18 mei op tegen George Simion.
Foto Mihai Barbu / AFP

Dan won zondag alleen in Boekarest en de stad Cluj-Napoca in het noordwesten van het land. Hij is populair bij stedelijke, internationaal georiënteerde kiezers en veel minder bekend in plattelandsregio’s. Zijn motto is ‘Eerlijkheid’, hij wil strijden tegen corruptie en de invloed van veiligheidsdiensten op de politiek.

Opiniepeilers schatten de kansen van Dan in de tweede ronde tegen Simion niet hoog in. Als regeringskandidaat Antonescu de tegenstander van Simion was geweest, hadden Dan-kiezers in de tweede ronde op Antonescu gestemd om Simion tegen te houden. Andersom ligt dat minder voor de hand, omdat de Antonescu-kiezers Dan te progressief en te stedelijk vinden. Antonescu weigerde zondagavond, na het erkennen van zijn verlies, een andere kandidaat aan te bevelen.

Daar komt bij dat de kiezers van de nationalistische Victor Ponta, nummer vier met 13 procent van de stemmen, in de tweede ronde ook eerder voor Simion dan voor Dan zullen stemmen. Er is op 18 mei een klein wonder – een veel hogere opkomst bijvoorbeeld – nodig om Simion het presidentschap te ontzeggen.

Lees ook

Lees ook deze reportage over de NAVO-basis bij de Zwarte Zee

Werkzaamheden voor de uitbreiding van NAVO-basis Mihail Kogalniceanu in het zuidoosten van Roemenië.


Trump kondigt heffingen van 100 procent aan op buitenlandse films

Films die buiten de Verenigde Staten worden geproduceerd, worden volgens Trump binnenkort belast met heffingen van 100 procent. Dat heeft de Amerikaanse president zondag aangekondigd op zijn platform Truth Social aangekondigd. Hij wil hiermee de „stervende” filmindustrie van de Verenigde Staten redden. „Hollywood en vele andere gebieden in de VS worden verwoest”, schrijft de president. In het bericht noemt hij de buitenlandse films „propaganda”. „WE WILLEN WEER FILMS GEMAAKT IN AMERIKA”, aldus Trump.

Hoewel de Amerikaanse minister van Handel Howard Lutnick maandag zei met de nieuwe heffingen „bezig te zijn”, zijn details ervan nog onduidelijk. Trump maakte niet bekend wanneer ze ingaan, en of de tarieven ook zullen gelden voor Amerikaanse films die in het buitenland gefilmd worden.

De productie van films in Los Angeles, de stad waar Hollywood in ligt, is de afgelopen tien jaar flink gedaald, volgens FilmLA, een non-profitorganisatie die de productie van de regio volgt.

In reactie op de aangekondigde heffingen beloofden Australië en Nieuw-Zeeland maandag hun filmindustrieën te steunen, schrijft persbureau Reuters. Beide landen zijn populaire filmlocaties voor Hollywoodfilms geworden dankzij lagere kosten en belastingvoordelen. Films als Aquaman (2018), Furiosa: A Mad Max Saga (2024) en Superman Returns (2006) werden (gedeeltelijk) in Australië opgenomen. In Nieuw-Zeeland werden alle Lord of the Rings– en Hobbit-films geschoten. „Niemand mag eraan twijfelen dat we zullen opkomen voor de rechten van de Australische filmindustrie”, aldus Burke.

Het Holllywood Sign in de Amerikaanse stad Los Angeles.
Foto via Shutterstock

Oscar Piastri wint GP Miami, Verstappen vierde

Het vaderschap heeft van Max Verstappen absoluut geen voorzichtiger coureur gemaakt. De viervoudig wereldkampioen ging in de Grote Prijs van Miami tot het uiterste, maar hij kon niet op tegen zijn veel snellere rivalen van McLaren. Oscar Piastri won de race en Lando Norris werd tweede op het stratencircuit rondom het Hard Rock Stadium.

De coureur van Red Bull moest ook George Russell van Mercedes nog voor zich dulden en genoegen nemen met de vierde plaats. Verstappen had meer dan een halve minuut achterstand op de winnaar.

Piastri boekte al zijn vierde grand-prixzege van dit seizoen en hij verstevigde zijn leidende positie in het kampioenschap van de Formule 1. Verstappen handhaafde zich op de derde plaats, maar hij raakte wel verder achterop. Hij staat nu 32 punten achter op Piastri.

Lees ook

Koelbloedige Oscar Piastri heeft alle kenmerken van een kampioen

Oscar Piastri, hier na zijn overwinning op het circuit van Jeddah in Saoedi-Arabië, is naar eigen zeggen hypercompetitief, maar dat vergeten mensen nog wel eens – „Ik denk vanwege mijn kalmte.”

Verstappen startte de race van poleposition en gaf alles om zijn eerste positie vast te houden. Dat lukte door Norris af te knijpen in de eerste bochtenserie, waardoor de Brit vol in de remmen moest en terugviel van de tweede naar de zesde plaats. Piastri profiteerde en schoof al snel op naar de tweede plaats achter de Nederlander.

Koppositie kwijt na veertien ronden

De 27-jarige Limburger, eerder deze week voor het eerst vader geworden, hield het veertien ronden vol aan kop. Toen moest hij de eerste McLaren voorbij laten gaan. Piastri had gewoon meer snelheid en meer grip in de bochten. En ook al verdedigde Verstappen met hand en tand, hij kon de Australiër niet de baas. Drie ronden later ging ook Norris, die alweer was opgerukt naar de derde plaats, hem redelijk makkelijk voorbij.

Tot overmaat van ramp ging na pitstops halverwege de race ook Russell hem voorbij. Voor Verstappen zat er weinig anders op de vierde plaats veilig te stellen en de bijhorende punten te pakken, hoewel hij tegen het einde van de race nog gevaarlijk in de buurt kwam van Russell. Een aanval op de derde plaats was echter niet meer mogelijk.

De race in Miami verliep zonder grote incidenten. De dreigende regen bleef uit. Er waren wel vier uitvallers en Ferrari stelde opnieuw teleur. Charles Leclerc en Lewis Hamilton kwamen als zevende en achtste over de finish. (ANP)


Radicaal-rechtse Simion aan kop in eerste ronde presidentsverkiezingen Roemenië

De radicaal-rechtse en Eurosceptische George Simion is hard op weg om de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen te winnen. Dat blijkt uit het tellen van de stemmen dat hier live te volgen is. Met ongeveer 91 procent van de stemmen geteld is de winst waar Simion op af stevent nog groter dan verwacht in peilingen en exitpolls. Tot nu toe kan hij op veertig procent van alle stemmen rekenen.

Spannend is nu vooral de vraag wie het in de tweede ronde, op 18 mei, tegen Simion op gaat nemen. Wordt het Crin Antonescu, die door de middenpartijen naar voren wordt geschoven en deelneemt namens de huidige sociaaldemocratische en centrumrechtse regeringspartijen? Of wordt het Nicusor Dan, de huidige burgemeester van Boekarest, met een progressief, pro-Europees en anti-corruptieverhaal? Antonescu lijkt voorop te gaan, maar de twee ontlopen elkaar weinig. Belangrijk is dat de stemmen van de Roemeense diaspora nog geteld moeten worden. Dat kan voor Dan nog flink wat stemmen opleveren.

De presidentsverkiezingen in Roemenië zijn beladen, omdat het Constitutioneel Hof een eerdere ronde in november ongeldig verklaarde. Toen kreeg de ultranationalistische en partijloze presidentskandidaat Calin Georgescu 23 procent van de stemmen, terwijl hij in de peilingen op zo’n vijf procent uitkwam. Later bleek uit onderzoek van de veiligheidsdiensten dat influencers werden betaald om Georgescu te promoten op TikTok, en dat er sprake zou zijn geweest van Russische inmenging. Toch is Georgescu ook na alle commotie nog steeds populair in Roemenië. Hij verklaarde later zijn steun aan Simion, die zei de partijloze ex-presidentskandidaat te representeren.

Hoewel de overwinning van ultranationalistische Georgescu ongeldig werd verklaard, legde het wel bloot dat veel Roemenen hun blik mogelijk zullen verplaatsen van Europa naar Rusland. Volgens de NAVO is het buurland van Oekraïne belangrijk voor de verdediging van de zogenaamde oostflank. Het land besteedt meer dan de vereiste 2 procent van het bbp aan defensie, leverde luchtafweergeschut aan Oekraïne en sloot een tienjarige veiligheidsovereenkomst met dat land. Maar als het aan Simion ligt, gaat er geen militaire steun meer naar buurland Oekraïne dat in oorlog is met Rusland.

Lees ook

Onvrede over corruptie en politieke stilstand jaagt Roemeense kiezers naar extreemrechts

De extreemrechtse presidentskandidaat George Simion (links)met de Poolse oud-premier  Morawiecki in maart in Boekarest.


Fans van Limburg Lions bijten bij afscheid van emotie op hun lip – bruisend handbalhart van Nederland is niet meer

‘Il pleut”, zegt Ton Reijnders, terwijl hij vanuit de kantine van de Sittardse Stadssporthal naar de regen buiten wijst. Het komt na lange tijd van droogte met bakken naar beneden. Reijnders (74) vindt het veelbetekenend, een passende omlijsting bij wat hij ervaart als een „droevige” zaterdag.

De Limburg Lions spelen straks tegen Aalsmeer. Het wordt hun laatste thuiswedstrijd ooit. Noodgedwongen, want het lukt het bestuur niet langer om de financiën bij elkaar te krijgen voor presteren op het hoogste niveau. Daarmee komt op zijn minst voorlopig een einde aan tophandbal voor mannen in de Limburgse regio, die ook bekendstaat als de Westelijke Mijnstreek. Op korte afstand van elkaar floreerden BFC (Beek), Vlug & Lenig (Geleen) en – als meest succesvolle van de drie – Sittardia. Alleen al de heren werden achttien keer landskampioen en zeven keer bekerwinnaar.

In de regio werd in Reijnders’ jonge jaren de basis gelegd voor het betaald voetbal in Nederland in 1954. Daarnaast stond het handbal in hoog aanzien. Reijnders begon begin jaren zestig van de vorige eeuw. „De Westelijke Mijnstreek vormde hét centrum van het handbal in Nederland. Wat ook hielp was dat een aantal invloedrijke gymdocenten op middelbare scholen in Sittard en Geleen leerlingen enthousiast maakten voor onze sport.”

Extra tribunes

Reijnders had een neusje voor het doel. Verdedigen was minder aan hem besteed. Van 1969 tot 1980 speelde hij in het eerste. „Van vergoedingen was nog geen sprake. We betaalden gewoon contributie. Als we Europees speelden, hielpen we na de trainingen voor de wedstrijd om met planken en fruitkisten extra tribunes te maken.”

In 1980 moest hij stoppen bij Sittardia. „De club wilde opeens vier keer per week trainen. Maar ik was inmiddels gymdocent en gaf in de avonduren les aan gehandicapten, dus kon ik niet altijd meedoen. Daarom moest ik weg, hoewel ik topscorer en aanvoerder was.”

Reijnders handbalde nog een tijd in België. Later was hij net als de invloedrijke gymdocenten van vroeger een van leraren die jongeren enthousiast maakten voor het handbal. „Op het Graaf Huyn College in Geleen mochten we van de directie twee extra handbaluren in de week geven.”

De opleiding daar stond mee aan de basis van de handbalcarrières van toppers als Luc Steins en Kay Smits, die via de Limburg Lions terechtkwamen bij Paris Saint-Germain en SG Flensburg. Hun oud-docent trots: „Die jongens groeten me nog altijd of maken een praatje.”

Reijnders bleef ondertussen trouw trainingen en wedstrijden bezoeken. Door zelf spelen, coachen op een lager niveau en veel kijken ontwikkelde hij zijn kennersoog. Diplomatiek: „Ik zag dingen die me wel en dingen die me niet bevallen. Sinds een jaar of zeven, acht mag ik bij thuisduels de man van de wedstrijd kiezen.”

Financieel werd het steeds moeilijker, het draagvlak werd kleiner

Lambert Schuurs
oud-tophandballer

In het jaar waarin Reijnders noodgedwongen vertrok bij Sittardia diende een nieuw handbalfenomeen zich aan bij Sittardia. Lambert Schuurs kwam uit een paardensportfamilie. Leraren op het Bisschoppelijk College Sittard en een vriend maakten hem enthousiast voor het handbal. Na zijn entree bij Sittardia op zijn zestiende, werd hij al snel jeugdinternational. „Op mijn zeventiende moest ik plots debuteren in het eerste. Voor de wedstrijd moest ik me nog voorstellen aan mijn medespelers. Zij kenden mij niet. Ik kende hen niet. Maar ik scoorde meteen vijf keer.”

Schuurs (inmiddels 62) werd een vaste waarde. Ook in het nationaal team. Met ruim driehonderd wedstrijden is hij nog altijd recordinternational. „Typisch Sittardia waren de snelle tegenaanvallen en een reeks uitstekende keepers. Ondanks de prestaties was het destijds al moeilijk om spelers te behouden. Vooral clubs uit Belgisch Limburg vormden geduchte concurrentie. Bij ons werden inmiddels onkostenvergoedingen betaald. Over de grens viel meer te verdienen, ook omdat daar ook wel eens wat in een envelopje werd gegeven.”

Om tophandbal voor mannen veilig te stellen begonnen in 2008 de Limburg Lions. In dezelfde tijd mislukte een fusie van voetbalclubs uit dezelfde regio. FC Limburg kwam mede door verhitte clubsentimenten nooit van de grond. In het handbal stapte men over alle gevoelens heen. BFC, Vlug & Lenig en Sittardia besloten door te gaan met breedtesport en talentontwikkeling. De Limburg Lions werden het gezamenlijke topsportvehikel.

Schuurs was nog niet zolang gestopt en begon als assistent-coach. „Maar in de voorbereiding waren een paar jongens met vakantie. Toen ben ik maar gaan meespelen.” Schuurs, inmiddels midden veertig, speelde zijn laatste seizoen.

Voormalig tophandballer en clubicoon Lambert Schuurs wordt na afloop gekozen tot ‘man van de wedstrijd’.

Foto Merlin Daleman

Ook de Lions boekten hun successen: ze werden drie keer kampioen in de eredivisie, wonnen twee keer de BeNe-League en drie keer de beker. Schuurs: „Een sterk punt was de opleiding, met een goede balans tussen topsport en maatschappelijke carrière. Op die manier konden we nog lang meedoen. Een jaar of drie geleden zag ik het de verkeerde kant opgaan en heb ik al eens een gesprek gevoerd met de toenmalige voorzitter. Financieel werd het steeds moeilijker. Het draagvlak werd kleiner.”

De nekslag kwam vorig seizoen na een zware kruisbandblessure van de Portugese Lions-speler Jão Ramos. De club bood hem geen nu contract aan. Ramos kon wel assistent-trainer worden, voor een fractie van de vergoeding die hij als speler kreeg. De Portugees weigerde. Voor de rechter betoogde hij dat het contract voor tien maanden – dat hij sinds 2014 elk jaar opnieuw kreeg – in feite neerkwam op een doorlopend arbeidscontract. De rechter gaf hem gelijk en vond dat hij recht had op een totale vergoeding van vijftigduizend euro. Het betekende de financiële nekslag voor de Stichting Top Handbal Zuid-Limburg, de motor achter de Lions.

‘Exposure is beperkt’

Voor een doorstart werd de nieuwe Stichting Stimulering Tophandbal Limburg opgericht. Sjraar Cox, van 2006 tot 2020 burgemeester van Sittard-Geleen, werd voorzitter. Met de andere bestuursleden probeerde hij het team aan de praat te krijgen en voor minstens een periode van drie jaar financiële garanties binnen te halen voor tophandbal in de regio.

„Daar zijn we niet in geslaagd”, moet Cox, die zelf geen achtergrond in de sport heeft, toegeven. „De oorzaken moeten deels misschien in het recente verleden worden gezocht. Er is te weinig achterom gekeken wie er eigenlijk nog meededen. Nu willen de meeste bedrijven niet meer sponsoren. Het gaat niet om enorme bedragen. Toch laten ze zich niet overhalen. Ze wijzen op van alles: de gevolgen van corona, de onzekere economie. Bij een aantal ondernemingen worden dit soort beslissingen ook niet hier in deze streek genomen, maar in het buitenland. De exposure is natuurlijk ook beperkt. Handbal krijgt weinig media-aandacht. En het faillissement in 2024 heeft natuurlijk ook niet geholpen.”

In februari maakte de Stichting Stimulering Tophandbal Limburg bekend dat het einde oefening was voor de Limburg Lions. „Dankzij wat geldschieters, de spelers die zich in overleg bereid toonden om af te zien van de helft van hun vergoedingen en een bijdrage van de gemeente Sittard-Geleen hebben we nog wel het seizoen kunnen afmaken.”

Het is de eer van Cox te na om de boeken met schulden te sluiten. „We maken er op een nette manier een eind aan, zonder dat er bedragen blijven openstaan.” Van de spelers stopt er een met tophandbal. De anderen gaan door, met name bij clubs in Belgisch Limburg maar ook in Duitsland en Oostenrijk. Drie spelers zijn nog op zoek naar een nieuw thuis.

We maken er op een nette manier een eind aan, zonder dat er bedragen blijven openstaan

Sjraar Cox
voorzitter Tophandbal Limburg

Het laatste thuisduel deze zaterdag wordt nooit een echte wedstrijd. De twee teams, de Limburg Lions en Aalsmeer, troffen elkaar drie dagen eerder ook al in Sittard, voor de halve finale van de beker. Toen ging het lang gelijk op, en namen de Limburgers zelfs een aantal malen de leiding. Pas in de slotfase sloegen de Noord-Hollanders toe: 31-35.

Nu, voor de competitie, nemen de bezoekers vrijwel meteen afstand. Aalsmeer verslaat de Lions met de wapens waar het handbal uit de Westelijke Mijnstreek ooit vermaard om was: de keeper houdt veel tegen en de club schakelt keer op keer razendsnel om van verdediging naar aanval. Tekenend is de koelbloedigheid waarmee Aalsmeers topscorer Donny Vink steeds opnieuw het net vindt.

De springende Sittardse clubmascotte, leeuw Goldy, en een trommelaar blijven de thuisploeg en het publiek desondanks oppeppen. Een groepje jeugdige fans lijkt maar niet moe te worden bij het scanderen van de leus „Let’s go, Lions! Let’s go!”. Het help weinig. Bij rust is het al 10-20, bij het aanbreken van de laatste minuut staat er scorebord 25-39 op het scorebord. De speaker roept iedereen op te staan en te klappen voor de spelers, de vrijwilligers, het bestuur en zichzelf. Onder ritmisch applaus scoren de twee teams ieder nog één keer.

Doelpoging van de Limburg Lions in de verloren laatste thuiswedstrijd tegen Aalsmeer.

Foto Merlin Daleman

Op 17 mei wacht nog de allerlaatste wedstrijd tegen Hurry-Up in het Drentse Zwartemeer. Het afscheid van het eigen Sittard gaat niet ongemerkt voorbij. Een van de vrijwilligers staat stil bij de belangeloze inzet van velen én de tijd die komen gaat. „Nooit meer led-reclames klaarzetten. Nooit meer stickers van de sponsoren op de vloeren plakken en ze er weer afhalen. Joh, wat krijgen we veel vrije tijd!”

Voorzitter Cox memoreert nog eens publiekelijk hoe hij met zijn medebestuursleden elf maanden heeft geprobeerd om de Lions levensvatbaar te krijgen en te houden. „Voor dit moment is dat niet gelukt.” Cox wil er nog een beetje moed in houden: „Voor dit moment, zeg ik er nadrukkelijk bij. Misschien dat het via breedtesport en talentontwikkeling bij de drie afzonderlijke clubs ooit weer van de grond komt.”

Op de lip bijten

Reijnders roept – zoals gebruikelijk – de man van de wedstrijd uit. Hij kiest Aalsmeer-doelman Marco Verbeij, maar houdt na de huldiging van die speler de microfoon vast: „Want anders dan normaal hebben we niet een maar twee mannen van de wedstrijd. Onze spelers zullen het me niet kwalijk nemen dat ik niet gekozen heb voor een van hen, maar voor Lambert Schuurs.” Het applaus klatert van de tribunes als twee clubiconen elkaar de hand schudden.

Veel tranen vloeien er ogenschijnlijk niet. Het wemelt wel van de volwassen supporters die vechtend tegen de emoties op hun lip bijten. De muziek speelt niet verder op het gemoed. In de Stadssporthal op dit lastige moment geen treurmarsen of smartlappen. Uit de luidsprekers schalt de koningin van het Limburgse lied, Beppie Kraft, met haar Laot de zon in dien hart (Laat de zon in je hart) met de hoopgevende regel „Alles kump weer good, vergeet dat neet” (Alles komt goed, vergeet dat niet).

De rouwende oud-spelers denken de vrijgekomen tijd wel te kunnen vullen. „Ik tennis nog. Dat kan ik nu meer gaan doen”, vertelt Reijnders. Schuurs denkt na 45 jaar nu echt wat meer afstand te kunnen nemen van het handbal. „Een groot deel van mijn leven heeft altijd in het teken gestaan van die sport. Als mijn zoon Perr (voorheen Fortuna Sittard en Ajax, sinds enkele jaren speler bij het Italiaanse Torino) een belangrijke wedstrijd voetbalde, had ik vaak andere verplichtingen. Ik kan nu ook voor langere periodes met mijn dochter Demi (toptennisster) mee. En ik loop zelf nog ultralopen.”

Clubmascotte Goldy na de laatste wedstrijd.

Foto Merlin Daleman


Aanslag verijdeld op concert Lady Gaga in Rio de Janeiro

De Braziliaanse politie heeft zaterdag een bomaanslag verijdeld op een concert van Lady Gaga op het strand van Copacabana in Rio de Janeiro. Dat meldt persbureau Reuters zondag op basis van informatie van de Braziliaanse politie. Het concert was gratis en bracht meer dan twee miljoen fans op de been. Daarmee was het optreden van de 39-jarige Amerikaanse zangeres het grootste concert dat ze ooit gaf. De gemeente betaalde voor haar komst.

De aanslag zou zijn beraamd door een groep die tieners online aanspoort tot haatzaaien en radicaal gedrag, zoals het maken van gewelddadige filmpjes en zelfbeschadiging. Dat laat de politie van Rio de Janeiro weten, die bij het verijdelen van de aanslag nauw samenwerkte met het Braziliaanse ministerie van Justitie. De groep zou een aantal bezoekers van het concert online hebben geprobeerd te rekruteren, onder wie minderjarigen, om met „geïmproviseerde explosieven en molotovcocktails een gecoördineerde aanval” uit te voeren.

De plannen voor de aanslag kwamen op de radar van het Braziliaanse ministerie van Justitie door een tip van de inlichtingenafdeling van de politie in Rio de Janeiro. Zij stuitten op online groepen waarin in codetaal en met extremistische symbolen jongeren werden aangespoord tot gewelddadig gedrag. Een man en een tiener werden op basis van die tip gearresteerd. De man zou een van de leiders van de groep zijn en ook de hoofdverantwoordelijke voor de aanslag. Hij werd gearresteerd voor het bezitten van een vuurwapen. De tiener werd betrapt op het bezit van kinderporno.


De warse, eigenzinnige superbelegger Warren Buffett treedt terug. Voor zijn fans was hij een orakel

Na zestig edities van de jaarlijkse aandeelhoudersbijeenkomst is het dan eindelijk genoeg. Superbelegger Warren Buffett, 94 jaar oud inmiddels, kondigde dit weekend aan wat velen al jaren vreesden: zijn terugtreden als baas bij beleggingsvehikel Berkshire Hathaway. Ten overstaan van tienduizenden fans, want zo mogen de aandeelhouders van Buffetts bedrijf wel genoemd worden, vertelde het ‘Orakel van Omaha’ haast terloops dat hij een stapje terug zal doen. Die boodschap werd beantwoord met een langdurige staande ovatie.

Weinig bestuursvoorzitters genieten de bekendheid én het aanzien van Warren Buffett. Zijn aftreden mag dan ook met recht het einde van een tijdperk genoemd worden. De warse, eigenzinnige, maar bovenal benaderbare Buffett werd dankzij zijn no-nonsense benadering van de beurzen hét kompas voor miljoenen beleggers wereldwijd. Zijn commentaren op de markten kregen bijna kracht van wet, zijn beleggingsmethode wordt nauwlettend gevolgd. En Berkshire Hathaway groeide onder Buffetts leiding uit van een kleine textielfabriek tot een conglomeraat met tientallen bedrijven, vastgoed en beleggingen met een totale marktwaarde van 1.160 miljard dollar (1.026 miljard euro).

Eerste vergadering in appartement

Buffett begon zijn jaarlijkse dag voor de aandeelhouders in 1965. Dat was het jaar dat hij textielbedrijf Berkshire Hathaway overnam, dat sindsdien de hoeksteen en naamgever werd van Buffetts immer uitdijende imperium. Destijds ontving de belegger twee tot drie mensen in een appartement boven een van Berkshire’s textielfabrieken in de regio New England. Tot in de jaren tachtig kwamen er nauwelijks mensen af op Buffetts bijeenkomsten, inmiddels verplaatst naar het kantoor van een verzekeraar waar Buffett eigenaar van was geworden. In 1981 waren er maar 22 mensen aanwezig. Om het niet te leeg en treurig te laten lijken, werd aan medewerkers gevraagd ook in de zaal te gaan zitten, memoreerde de Financial Times dit weekend in een artikel over Buffetts afscheid.

Buffetts jaarlijkse aandeelhoudersvenement gold als het ‘Woodstock van de kapitalisten’

Hoe anders is de situatie nu. Dit weekend hield Buffett zijn jaarlijkse bijeenkomst traditioneel in zijn geboorteplaats Omaha, Nebraska, en lagen de eerste bezoekers ’s nachts in de rij om op tijd binnen te komen. Tienduizenden beleggers komen elk jaar naar de aandeelhoudersvergadering van Berkshire Hathaway. Waar andere bedrijven een betrekkelijk zakelijke aandeelhoudersvergadering organiseren, hebben die van Berkshire Hathaway meer weg van een festival. De bijeenkomsten duren meerdere dagen en veel bedrijven waar Buffett in belegt of eigenaar van is, maken van de gelegenheid gebruik om stands in te richten met hun producten. Er is een picknick en een hardloopevenement en de restaurants en cafés in Omaha zitten dagenlang vol met directeuren, aandeelhouders en fans. Buffetts jaarlijkse aandeelhoudersvenement kreeg daardoor de bijnaam het ‘Woodstock van de kapitalisten’.

‘In principe voor eeuwig’

Want hoe gezellig het allemaal ook mag zijn, geld verdienen was en is de belangrijkste drijfveer geweest van Buffett. Hij maakte naam als belegger die bedrijven daadwerkelijk op waarde wist te schatten. „Je kunt beter een goed bedrijf voor een redelijke prijs kopen, dan een redelijk bedrijf voor een goede prijs”, is een van de uitspraken van Buffett die zowel zijn eigen handelen bepaalden als tot een onder zijn fans opgevolgde beurswijsheid verwerd. Het leidde tot een uitgebreide portfolio van huis-tuin-en-keuken bedrijven als autoverzekeraar Geico, spoorwegmaatschappij BNSF, energiebedrijf Berkshire Hathaway Energy, ijsmaker Dairy Queen, kledingverkoper Fruit of the Loom, verfbedrijf Benjamin Moore en privévliegtuigbedrijf NetJets. In totaal bestaat Berkshire uit 200 bedrijven. En als Berkshire ergens in stapte, was dat voor de lange termijn. „In principe voor eeuwig”, zei Buffett daar ooit over. Veel van zijn aandeelhouders volgden diezelfde strategie, ook in hun privébeleggingen.

Dankzij de prestaties van die bedrijven, wist Berkshire een kaspositie op te bouwen van bijna 348 miljard dollar, meer dan de beurswaarde van McDonald’s, aldus The New York Times. Dat is overigens niet alleen maar goed nieuws. Juist de laatste maanden verkocht Berkshire heel veel aandelen zonder nieuwe investeringen te doen. Buffett en zijn team hadden grote moeite om in deze onzekere economische tijden bedrijven te vinden die voldoende winstgevend zouden zijn. Buffett, een Democraat, noemde president Trump niet bij naam, maar uitte wel felle kritiek op het handelsbeleid van de president. „Handel mag geen wapen zijn”, zei Buffett.

Berkshires financiële positie maakte van Buffett een van de meest invloedrijke zakenmannen ter wereld. Als Warren spreekt, wordt er geluisterd, ook als het over politiek gaat. Dit weekend in Omaha stond de 94-jarige oprichter ook weer urenlang zijn aandeelhouders te woord. Ondanks zijn ver gevorderde leeftijd (hij kwam het podium op met een wandelstok) is hij dat altijd blijven doen. Wel was de lengte van de vragensessie met vijf uur iets korter dan in voorgaande jaren , zagen aanwezigen daar.

Nog niet helemaal weg

En helemaal aan het eind kwam dan toch die onvermijdelijke mededeling. Zijn beoogde opvolger Greg Abel (‘slechts’ 62 jaar oud) wist van niets, vertelde Buffett de menigte: „Greg weet hier niets van totdat hij dit nu hoort.” Alleen zijn zoon en dochter, Howard en Susie, wisten ervan. Abel zat naast Buffett toen die zijn vertrek bekendmaakte, en reageerde een uur later – zonder Buffett op het podium – op het nieuws: „Ik wil alleen maar zeggen dat ik me enorm vereerd en dankbaar voel om deel uit te maken van Berkshire in de toekomst.”

Helemaal weg gaat Buffett overigens niet. Hij blijft voorzitter van het bestuur, vergelijkbaar met de rol van president-commissaris hier. Ook kondigde Buffett aan zijn eigen aandelen niet te zullen verkopen. „Ik ben niet van plan – absoluut niet – om ook maar één aandeel Berkshire Hathaway te verkopen. De beslissing om alle aandelen te behouden is een economische beslissing, omdat ik denk dat de vooruitzichten voor Berkshire onder Gregs leiding beter zullen zijn dan onder de mijne”, aldus Buffett. „Ik zal het uiteindelijk weggeven”, zei Buffett, die al eerder had laten weten na zijn dood 99 procent van zijn vermogen (ongeveer 168 miljard dollar) in goede doelen te zullen stoppen. Dan nog houden zijn kinderen genoeg geld over om zich nooit zorgen te hoeven maken, zo redeneerde Buffett.

Hoelang Buffett nog actief zal blijven is een niet te beantwoorden vraag. Buffetts stadsgenoot en kompaan van het eerste uur, de jurist Charlie Munger, bleef tot zijn dood in 2023 – Munger was toen 99 jaar – actief achter de schermen bij Berkshire Hathaway. Zijn fans mogen hopen dat het Orakel van Omaha minstens zo lang gegund zal zijn.