Category: Verder vandaag

Een Zuid-Koreaanse straaljager liet donderdag tijdens een militaire oefening per ongeluk acht bommen van het type MK-82 vallen op een woonwijk in de noordelijke stad Pocheon. Door de bommen, die elk 225 kilo wegen, zouden vijftien mensen gewond zijn geraakt, van wie twee in kritieke toestand verkeren. Dat meldt persbureau Reuters op basis van een verklaring van de luchtmacht en lokale autoriteiten.

Volgens het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap heeft de luchtmacht laten weten dat er sprake is van een fout van de piloot, die coördinaten heeft verward. Inwoners van de Zuid-Koreaanse stad Pocheon voeren al jaren actie tegen de overlast en het gevaar van lokale militaire trainingen.

De Zuid-Koreaanse strijdkrachten bieden excuses en schadevergoedingen aan en spreken de hoop uit dat de gewonden snel herstellen. Om de toedracht van het incident te achterhalen en de civiele schade op te nemen, wordt een speciale commissie opgetuigd. Drie huizen, een katholieke kerk en een kas zijn gedeeltelijk beschadigd, maar vermoedelijk niet door een directe bominslag.

Voor het incident plaatsvond, liet het Zuid-Koreaanse ministerie van Defensie donderdag weten dat er samen met Amerikaanse strijdkrachten werd geoefend in het luchtruim boven Pocheon, in verband met de jaarlijkse militaire oefeningen die maandag beginnen. Tot 20 maart voeren de landen gezamenlijk oefeningen uit om zich te wapenen tegen potentiële dreiging uit Noord-Korea en Rusland.

Delen

Mail de redactie

Air France-KLM heeft vorig jaar een „tegenvallend resultaat” geboekt. De Frans-Nederlandse groep zag zijn winst meer dan halveren, naar 489 miljoen euro. De omzet over 2024 bedroeg 31,5 miljard euro. Dat was 5,3 procent meer dan in het jaar ervoor.

Hoewel Air France-KLM het iets beter heeft gedaan dan analisten voorspelden, had de groep vooral last van hogere kosten. Het bedrijf, dat naast Air France en KLM ook Transavia huisvest, was fors meer geld kwijt voor de onderhoud van zijn vliegtuigen, havengelden en salarissen.

Verder vloog met name KLM nog niet op zijn maximale capaciteit door een tekort aan piloten en vliegtuigen. Zo loopt de maatschappij inkomsten mis op onder meer de lucratieve routes naar Noord-Amerika. Concurrent IAG, moederconcern van British Airways en Iberia, haalt juist op trans-Atlantische routes hoge marges.

KLM haalde een omzet van 12,7 miljard (+5,4 procent) en een bruto resultaat van 416 miljoen (234 miljoen lager dan het jaar ervoor). Air France zag zijn omzet met 3,8 procent stijgen naar 19,2 procent. Zowel de Nederlandse als de Franse luchtvaartmaatschappij zit met een marge van 3,3 procent en 5,1 procent nog ver af van het doel voor de komende jaren van 6 tot 8 procent.

Volgens Marjan Rintel, president-directeur van KLM, tonen de teleurstellende cijfers andermaal de noodzaak van de maatregelen die de Nederlandse maatschappij vorig jaar heeft aangekondigd om kosten te besparen. KLM wil dit jaar 450 miljoen euro bezuinigen op allerlei uitgaven, van het hoofdkantoor tot het mogelijk afstoten van bedrijfsactiviteiten. Verder wil het bedrijf meer extra inkomsten binnenhalen door passagiers te laten betalen voor zaken als de stoelkeuze en maaltijden aan boord.

„De liefde in dit land voor forensische zorg is niet zo groot als je zou willen. Daar lopen we nu tegenaan”, verzucht wijkwethouder Walter van Dijk (VVD). Voor hem zitten tweehonderd inwoners van Den Dolder op witte stoeltjes in de plaatselijke sporthal. Het liefst hadden ze deze woensdagavond gehoord dat een vertrek van de forensisch psychiatrische kliniek Fivoor uit hun dorp dichtbij is, maar de boodschap is minder positief.

Voor de tweede keer in twee maanden tijd zijn de Doldenaren naar de hal gekomen voor een bewonersbijeenkomst. Op 10 januari liepen de gemoederen hoog op. Het gevoel van onveiligheid was groot, nadat een 76-jarige dorpsgenoot op weg naar huis van het dorp was neergestoken door een 27-jarige patiënt van Fivoor. De vrouw overleefde de aanval niet. Gedachten gingen toen uit naar de moord op Anne Faber uit 2017, waarbij dader Michael P. eveneens onder behandeling stond bij de zorginstelling.

Waar bewoners in januari vooral veiligheidsgaranties eisten van de gemeente en Fivoor, gaat het woensdag over een langer slepende, onderliggende kwestie. Al tien jaar is het de bedoeling dat de in totaal drie klinieken van Fivoor wegverhuizen uit Den Dolder. Op het bosrijke terrein wil de gemeente zo’n 400 woningen neerzetten, de grond is zelfs al verkocht. Maar Fivoor slaagt er maar niet in om een geschikte nieuwe locatie te vinden. De uiterste vertrekdatum van 1 januari 2025 werd enkele jaren geleden al opgerekt tot 1 januari 2027.

De tijd dringt dus. Nadat Fivoor in 2023 concludeerde dat de zoektocht spaak liep, besloot de gemeente Zeist afgelopen zomer een onafhankelijk bureau in te schakelen dat moest uitzoeken of alle mogelijke locaties ook echt in beeld en onderzocht zijn. Woensdagavond presenteerde Rebel Group een samenvatting van het rapport aan de inwoners van Den Dolder.

Allereerst keken de onderzoekers naar hoe grondig Fivoor en terreineigenaar Altrecht te werk zijn gegaan in hun zoektocht. Hoewel de onderzoekers vinden dat de partijen sneller hadden kunnen beginnen, waren zij „overwegend zorgvuldig” bij het beoordelen van geschikte locaties.

Dat het niet gelukt is om een plek te vinden, komt vooral doordat andere gemeenten de komst van Fivoor niet zagen zitten. Bij 20 van de 32 onderzochte plekken wilde de gemeente niet meewerken aan de komst van de forensische zorgkliniek. De moord op Anne Faber van 2017 en de nasleep van die gebeurtenis, droegen bij aan de terughoudendheid om Fivoor onderdak te bieden.

Mogelijke nieuwe plekken geheim

Het bureau ging ook zelf op zoek naar geschikte locaties in de regio Midden-Nederland. Criteria waren onder meer een maatschappelijke bestemming in het omgevingsplan en een reistijd van maximaal 45 minuten voor het Fivoor-personeel. De zorginstelling vreest anders het toch al schaarse medewerkers in de forensische zorg kwijt te raken. Uiteindelijk bleven twaalf locaties over. Omdat niet alle eigenaren weet hebben van de interesse in hun grond of gebouwen, houdt de gemeente de precieze plekken geheim.

Sinds januari zijn van de twaalf locaties alweer zes mogelijke plekken afgevallen, waarvan drie in Flevoland. „Door de gebeurtenis van 2 januari zijn gemeenten vermoedelijk nog minder bereid om een organisatie als Fivoor een plek te bieden”, zegt Van Dijk. „Je kan zeggen: ik word er niet vrolijk van. Maar je kan ook zeggen: er zijn nog zes over.”

De beoogde locaties zijn allemaal in handen van het Rijk. In een deel van de gevallen gaat het om terreinen van Defensie, die mogelijk vrijkomen als Defensie besluit te verhuizen. Ook laat de wethouder vallen dat één van de zes locaties in de gemeente Zeist ligt. Het leidt tot geroezemoes in de sporthal. Vorig jaar besloot de Zeister gemeenteraad juist forensische zorg in de gemeente te verbieden, vanwege de negatieve ervaringen met Fivoor.

Als de microfoon de zaal rondgaat voor vragen, refereren meerdere bewoners aan de uiterlijke verhuisdatum van 1 januari 2027. Van Dijk: „Of die datum reëel is, zal moeten blijken. Die deadline zorgt ook voor een dynamiek en een gevoel voor urgentie. Ik zie nu geen aanleiding om dat los te laten.”

Fivoor-directeur Erik Masthoff is minder optimistisch. “Als mij morgen een stuk grond wordt aangeboden, dan ben ik daar heel blij mee en gaan we een kliniek neerzetten. Maar realistisch gezien is dat stuk grond er morgen niet, en is er vier tot vijf jaar nodig om de kliniek te bouwen. Ik hoop dat ik ongelijk heb, maar ik denk niet dat de datum van 1 januari 2027 gehaald gaat worden.”

Hoe zit het dan met het dringende verzoek tot een opnamestop in Den Dolder, waar de gemeenteraad in januari bijna unaniem op aandrong? Masthoff wil er niet aan. „Er is in Nederland een grote vraag naar plekken in de forensische zorg. Als wij verdwijnen zijn hier 140 plekken weg, maar ontstaat bovenal in de samenleving meer onveiligheid doordat mensen niet opgenomen kunnen worden”.

„De oplossing van dit probleem ligt niet per se in Zeist, maar in Den Haag”, zegt Van Dijk. Hij verwacht bij het vinden van een nieuwe locatie voor Fivoor hulp van staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie en Veiligheid), die donderdag samen met staatssecretaris Vincent Karremans Volksgezondheid, Welzijn en Sport, VVD) naar Den Dolder komt. De twee bewindslieden brengen naar aanleiding van de tragische gebeurtenis van begin januari een bezoek aan de kliniek en spreken met bewoners. Een goede zaak, vindt Van Dijk: „Er is nu veel meer oog voor het probleem dat we in Den Dolder hebben”.

Delen

Mail de redactie

Bij een Russische raketaanval op een hotel in de in het zuidoosten van Oekraïne gelegen stad Kryvy Rih zijn zeker twee doden gevallen en 28 mensen gewond geraakt, melden internationale persbureaus.

Volgens gouverneur Serhiy Lysak van de regio Dnjepropetrovsk zijn meerdere gewonden er ernstig aan toe en is er ook een kind gewond geraakt.

Oekraïense hulpdiensten meldden op Telegram dat ze inmiddels veertien mensen uit het puin van het zwaar beschadigde hotel hebben gered. De reddingswerkzaamheden gaan de hele nacht door.

Kryvy Rih is de geboortestad van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en is sinds het begin van de grootschalige Russische invasie ruim drie jaar geleden vaker doelwit geweest van aanvallen. De stad staat bekend om zijn staalindustrie en ligt zo’n 80 kilometer van de frontlijn.

Delen

Mail de redactie

In navolging van het Verenigd Koninkrijk heeft ook Duitsland de ontwikkelingshulp naar Rwanda stopgezet. De Duitse regering beëindigt alle steun aan Rwanda vanwege de rol van dat land in het aanhoudende geweld in buurland Democratische Republiek Congo (DRC), schrijft het Duitse ministerie van Ontwikkeling dinsdag.

De door Rwanda gesteunde rebellengroep M23 nam in het begin van dit jaar delen van Oost-Congo in handen. Bij het geweld dat daarmee gepaard gaat, zijn tot eind februari volgens de Congolese regering al zeker zevenduizend mensen om het leven gekomen. De Duitse regering zou voorafgaand aan de maatregel Rwanda hebben aangespoord de steun aan M23 in te trekken. In 2022 zegde Duitsland 93,6 miljoen euro toe aan Rwanda, voor de periode 2022 tot en met 2024.

In een reactie laat het Rwandese ministerie van Buitenlands Zaken weten de Duitse maatregel „verkeerd en contraproductief” te vinden. Het ministerie verwijt de Duitsers hypocrisie: Duitsland zou zeggen het door Afrika geleide vredesproces te steunen, maar zou Congo niet bestraffen voor „talloze schendingen”. Dit versterkt, zegt het Rwandese ministerie, „alleen maar de agressieve houding van het land en zorgt ervoor dat het conflict onnodig lang duurt”.

Maatregelen VK en Canada

Het Verenigd Koninkrijk kondigde afgelopen maand al aan een deel van de financiële steun aan Rwanda stop te zetten. Ook besloot het VK om handelsrelaties met het land te beperken. Alleen steun aan de armste Rwandezen blijft het VK voortzetten. In een verklaring laat de Britse regering weten te hopen op een „onmiddellijk einde van het geweld” en op „humanitaire toegang, respect voor het internationaal recht, zinvolle betrokkenheid bij door Afrika geleide vredeprocessen en de terugtrekking van Rwandese strijdkrachten uit Congolees grondgebied”.

Canada kondigde maandag aan exportvergunningen op te schorten en geen nieuwe handelsrelaties aan te gaan. Rwanda noemde die maatregel „beschamend” en zei dat de restricties het conflict niet zullen oplossen.

De Verenigde Staten besloten in februari al een Rwandese minister en een hooggeplaatsts lid van M23 te sanctioneren wegens de „agressie” die volgens een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken „de territoriale integriteit van de DRC ondermijnt”. In de verklaring werd benadrukt dat Rwanda zijn steun aan M23 moet stoppen en zich opnieuw zou moeten aansluiten bij de door Angola geleide onderhandelingen over een einde aan het geweld. De woordvoerder zei te willen voorkomen dat het geweld „escaleert tot een breder regionaal conflict”.

Omgedraaide rollen

Rwanda zelf schortte juist de ontwikkelingssamenwerking met voormalig kolonisator België op, meldden Belgische media afgelopen maand. Volgens Rwanda is België niet neutraal in het conflict in Oost-Congo. Buitenlandminister Maxime Prévot deelde daarop in een bericht op X dat het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken al voor het besluit van Rwanda bezig was om de samenwerking met het land „te evalueren” nadat „Rwanda de territoriale integriteit van de DRC had geschonden”.

Delen

Mail de redactie

De prijzen van enkele veelvoorkomende behandelingen bij de dierenarts zijn in de afgelopen vijf jaar met gemiddeld 40 procent gestegen. Dat blijkt uit een steekproef die het onafhankelijke platform Huisdierenverzekeringen.nl heeft uitgevoerd onder 177 Nederlandse dierenartsen. De resultaten zijn woensdag gepubliceerd.

Over de hoge rekening die huisdiereigenaren bij de dierenarts vaak moeten betalen, is al langere tijd veel te doen. Uit onderzoek van onder meer NRC bleek dat de behandeltarieven fors zijn gestegen, als gevolg van overnames van praktijken door commerciële investeerders. Het ministerie van Landbouw – waar dierenzorg onder valt – laat nu de prijsontwikkeling in de sector onderzoeken. Ook markttoezichthouder ACM kondigde onlangs onderzoek naar de prijsstijgingen aan.

De nu uitgevoerde steekproef geeft alvast een indicatie van hoezeer de kosten voor huisdiereigenaren de afgelopen jaren zijn toegenomen. Nederland telt ongeveer 2.400 dierenartspraktijken.

De onderzoekers vroegen de deelnemende praktijken naar de kosten voor drie standaardbehandelingen: een algemeen consult, castratie van een hond van 8 kilo en sterilisatie van een kat. Aan het onderzoek deden zowel onafhankelijke praktijken mee, als praktijken die tot een keten behoren en praktijken uit lokale samenwerkingsverbanden.

Niet alleen ketens duurder

De kosten voor een consult bij de dierenarts stegen van gemiddeld 36,70 euro in 2020 tot ruim 51 euro in 2025, blijkt uit de cijfers. Dat is een toename met bijna 40 procent. Bij de twee grootste ketens, Evidensia en AniCura, is een consult nog iets duurder: beide rekenen gemiddeld ruim 57 euro.

De prijs voor castratie van een hond steeg van gemiddeld 168 euro in 2020 naar ruim 251 euro dit jaar, een stijging van bijna 50 procent. Sterilisatie van een kat kost nu gemiddeld 185 euro, waar dat vijf jaar geleden nog 133 euro was. De tarieven voor meer specialistische ingrepen zijn volgens twee tijdens het onderzoek geraadpleegde huisdierenverzekeraars nog harder gestegen, tot wel 80 procent.

Opvallend aan de onderzoeksresultaten is dat niet alleen praktijken in handen van commerciële ketens flink duurder zijn geworden. Ook bij praktijken die in een lokaal samenwerkingsverband opereren, stegen de kosten van de drie onderzochte behandelingen met gemiddeld 35 tot 40 procent. De gemiddelde dierenartsrekening steeg harder dan de inflatie: volgens het CBS bedroeg die in de afgelopen vijf jaar ruim 22 procent. 

De hoogte van de dierenartsrekening kan per regio ook flink verschillen, blijkt uit de steekproef. In de regio Amsterdam zijn huisdiereigenaren voor een consult gemiddeld 62,95 euro kwijt, een kwart meer dan het landelijke gemiddelde. De prijzen in Nederland liggen gemiddeld ook 20 procent hoger dan bij dierenartsen in België, aldus de onderzoekers.

Om te voorkomen dat wijken in het donker kwamen te zitten, moest netbeheerder Stedin vorig jaar noodmaatregelen nemen die het nooit eerder om die reden had genomen. Het bedrijf zette reservecapaciteit in: extra ruimte op het net die Stedin achter de hand houdt. Die reservecapaciteit wordt normaal gebruikt tijdens storingen of groot onderhoud, maar in december vorig jaar was inzet noodzakelijk omdat er op sommige plekken te veel vraag was naar elektriciteit. Mocht er op zo’n moment een kabel kapotgaan, „dan is er geen back-up en kan een stroomstoring langer duren dan normaal”, staat in een persbericht van Stedin.

Het stroomnet zit propvol. Dat is niets nieuws. Uit de dinsdag gepubliceerde jaarcijfers van Stedin wordt nog duidelijker hoe urgent dat probleem is. En dat lang niet meer alleen grote, energieslurpende bedrijven de consequenties voelen, wanneer zij bijvoorbeeld op ellenlange wachtrijen komen voor een aansluiting op het net. Voor kleinere bedrijven en huishoudens zal het in de nabije toekomst niet meer vanzelfsprekend zijn dat elektriciteit op elk moment uit het stopcontact komt.

Netbeheerder Stedin is verantwoordelijk voor het stroomnet in de provincies Utrecht, Zeeland en het grootste deel van Zuid-Holland en levert stroom aan 2,4 miljoen huishoudens en bedrijven. Stedin verzoekt klanten (opnieuw) dringend om minder stroom te gebruiken tussen 16.00 uur ’s middags en 21.00 uur ’s avonds. Op dat moment is het spits op het stroomnet: dan beginnen huishoudens massaal elektrisch te koken, gaan de elektrische auto’s aan de lader en gaan de lampen en de tv aan. Zuiniger omgaan met elektriciteit tijdens die spits is volgens het bedrijf „hard nodig” om stroomuitval te voorkomen.

Vorig jaar gaf de netbeheerder ruim 1 miljard euro uit om de krapte op het stroomnet te verhelpen. Dat bedrag moet terugverdiend worden via de netkosten op de energierekening. Ondanks die investeringen blijft het aantal knelpunten op het stroomnet groeien. „Het verbaast me dat het aantal storingsminuten nog niet is toegenomen”, zei Stedin-topman Koen Bogers tijdens een toelichting bij de cijfers.

Het verbaast me dat het aantal storingsminuten nog niet is toegenomen

1.013 kilometer kabel

Hoe is dit stroomprobleem ook alweer ontstaan? Om de klimaatdoelen te halen, gaat Nederland meer elektriciteit gebruiken. Bedrijven en huishoudens moeten massaal overstappen van olie en gas op groene stroom, opgewekt met bijvoorbeeld zonnepanelen en windturbines. Er moet meer elektrisch worden gekookt, huizen krijgen warmtepompen en zonnepanelen en er moeten meer laadpalen komen voor elektrische auto’s. Maar er is lang niet genoeg infrastructuur (kabels, lijnen, elektriciteitshuisjes, transformatorstations) om die toenemende hoeveelheid stroom te vervoeren. File op het stroomnet, oftewel netcongestie.

Netbeheerders als Stedin doen verwoede pogingen het stroomnet uit te breiden, blijkt ook uit de dinsdag gepubliceerde cijfers. Stedin bouwde afgelopen jaar bijna iedere dag wel ergens een nieuw transformatorhuisje. Die zijn nodig om hoge spanning van het elektriciteitsnet om te zetten in de juiste voltage voor het stopcontact. De netbeheerder legde dat jaar 1.013 kilometer aan nieuwe kabels onder de straten. Een investeringsrecord van 1.096 miljoen euro voor de verzwaring en onderhoud van het net. 30 procent meer dan het jaar ervoor. En nog is het niet genoeg.

Stedin en andere Nederlandse netbeheerders kunnen de toenemende vraag niet bijhouden. De investeringen van vorig jaar voorkomen „niet dat Stedin lokaal steeds meer knelpunten op het net ziet”, staat in het persbericht. Het net is op veel plekken zwaar belast.

Zelfs de reservecapaciteit die Stedin afgelopen jaar moest inzetten tijdens Kerst in het Zeeuwse Walcheren was niet genoeg. Stedin moest aggregaten inzetten. Die draaien op diesel en zorgen voor CO₂-uitstoot. Met Pasen is dat opnieuw nodig, denkt Stedin. In Utrecht gaat de netbeheerder voorlopig een gasgenerator aan het net hangen. „Door tijdelijk wat extra CO₂-uitstoot toe te staan, zorgen we ervoor dat verduurzamings- en uitbreidingsplannen toch door kunnen gaan.”

Flexibele prijzen

Om klanten aan te moedigen minder stroom te verbruiken tijdens de piekuren, kunnen flexibele tarieven uitkomst bieden, zei Stedin-topman Koen Bogers. Dat houdt in dat de prijzen tijdens piekuren hoger zijn dan daarbuiten. Stedin roept mensen al langer via campagnes op flexibeler om te gaan met hun stroomgebruik. Misschien dat in de toekomst ‘slimme’ technologie dat regelt. „Bijvoorbeeld dat automatisch de wasmachine begint te draaien zodra de zon schijnt”, zei topman Bogers. Wanneer er genoeg aanbod is dus.

Voor bedrijven die veel stroom gebruiken bestaan al contracten waarmee de netwerktarieven worden afgestemd op vraag en aanbod. Moeten bedrijven hier de komende jaren rekening mee houden? Ja, zegt Bogers, „maar we doen het wel in overleg. We willen dat klanten hun bedrijf kunnen blijven runnen.” Koelinstallaties kunnen tijdens piekuren wel even wat minder hard koelen, zegt hij.

Stedin maakte vorig jaar met vijftien bedrijven afspraken over flexibel elektriciteitsgebruik. Met de contracten afgesloten in eerdere jaren meegerekend, komt dit uit op 167 megawatt aan flexibel vermogen. Dat moet 500 megawatt worden. „Bedrijven voelen nog niet zo veel voor dit soort contracten”, zegt Bogers. Volgens hem moet Stedin nog werken aan manieren om die contracten aantrekkelijker te maken.

Laatste redmiddel

Enexis, de netbeheerder voor Zuid- en Noord-Nederland, waarschuwde al dat woonwijken gedurende enkele uren „gecontroleerd” moeten worden afgeschakeld als de elektriciteitsvraag te hoog wordt, schreef De Volkskrant begin dit jaar. „Dat is bij ons nog niet aan de orde”, zegt Bogers, „maar het is niet ondenkbaar. Dat is echt het allerlaatste redmiddel.”

Wat financiële cijfers betreft had Stedin een prima jaar achter de rug met een bedrijfsresultaat van 306 miljoen euro, vooral dankzij hogere tarieven. In 2023 was dat 293 miljoen. Door alle nodige investeringen had Stedin in 2024 wel een negatieve vrije kasstroom. Er ging 469 miljoen euro meer uit dan in. Een jaar eerder was dat nog 262 miljoen.

Delen

Mail de redactie

China heeft dinsdag importtarieven tot 15 procent opgelegd op verschillende Amerikaanse landbouwproducten. Dat meldt persbureau AP. Ook heeft het land meer dan twintig Amerikaanse bedrijven op de zwarte lijst gezet. De maatregelen, die op 10 maart ingaan, zijn gericht op de belangrijkste exportproducten van de Verenigde Staten naar China, waaronder kip, tarwe, maïs en katoen.

De tariefverhogingen van China zijn een reactie op de tariefverhogingen van de VS. Dinsdag verhoogde Donald Trump de importtarieven voor China, voor een aantal producten tot 45 procent.

Een woordvoerder van het Chinese ministerie van buitenlandse zaken zei dinsdag op een persconferentie dat China zich genoodzaakt ziet om tegenmaatregelen te nemen om de Chinese economie te beschermen. Het ministerie drong aan op dialoog met de VS en de hervatting van de onderlinge samenwerking. Wel werd gewaarschuwd dat China „mee zal spelen tot het einde als de VS willen wedden op een handelsoorlog”.

Delen

Mail de redactie

Goedemorgen! Vanaf vandaag voeren de Verenigde Staten definitief de eerder aangekondigde invoerheffingen in voor producten uit Canada en Mexico (25 procent) en China (20 procent). De Amerikaanse president Donald Trump zei maandag dat er ‘geen ruimte’ meer was voor verdere onderhandelingen om de tarieven af te wenden.

De Amerikaanse beurzen reageerden zeer negatief op de stap van Trump. De S&P 500 daalde met 1,8 procent, de grootste daling op één dag dit jaar. Techindex Nasdaq leverde maar liefst 2,6 procent in.

Wat betekenen de heffingen voor beide buurlanden? Met name in de Mexicaanse landbouwsector en de auto-industrie wordt de impact van de nieuwe tarieven gevreesd. En Canada kan zich voorbereiden op een recessie, constateren collega’s Frank Kuin en Boris van der Spek vanochtend in NRC.

Wat viel ons verder op?

• Het Taiwanese TSMC, de grootste chipfabrikant ter wereld, heeft aangekondigd nog eens 100 miljard dollar in nieuwe chipfabrieken in de Verenigde Staten te investeren. Dat hebben bestuursvoorzitter C.C. Wei en de Amerikaanse president Donald Trump maandag aangekondigd. TSMC kondigde eerder al miljardeninvesteringen aan voor chipfabrieken in Arizona.

• Het Amerikaanse AI-bedrijf Antrophic (bekend van chatbot ‘Claude’) heeft een investeringsronde van 3,5 miljard dollar opgehaald. Het bedrijf uit San Francisco, dat pas vier jaar bestaat, wordt daarmee op zo’n 60 miljard dollar gewaardeerd.

• Muzieknieuws: de omzet van vinyl daalde voor het eerst in jaren, terwijl de omzet uit streamingdiensten verder steeg. De totale markt voor muziek blijft groeien.

Het blog van gisteren is hier terug te lezen.

De Verenigde Staten hebben alle militaire steun aan Oekraïne per direct opgeschort. Dat schrijft persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. Zowel aanstaande leveringen als materieel dat al op weg is naar Oekraïne zouden zijn stilgezet.

Eerder op maandag liet de Amerikaanse president Donald Trump zich opnieuw kritisch uit over de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Zelensky zou helemaal geen vrede willen, zei Trump. Hij zou de militaire steun nu hebben bevroren, totdat Zelensky een „oprechte poging” zou doen zich in te zetten voor vrede.

Dat is volgens The New York Times nu ook de voorwaarde: als Trump zelf de indruk heeft dat Oekraïne goede wil toont om met Rusland en de Verenigde Staten te onderhandelen over vrede, dan kan de militaire hulp worden hervat. Hoe zo’n „oprechte poging” eruit zou moeten zien, is onduidelijk.

De levering ter waarde van ruim een miljard dollar aan bestelde wapens en munitie zou met de beslissing gepauzeerd worden. Een deel van die wapens staat al in Polen om de grens met Oekraïne overgebracht te worden.

Ook honderden miljoenen dollars aan financiële steun, waarmee Oekraïne bij Amerikaanse defensiebedrijven wapens kan inkopen, zouden zijn bevroren. De Amerikaanse hulp vloeit nog voort uit toezeggingen van Trumps voorganger, Joe Biden.

De opschorting volgt na meerdere dagen van hoogspanning tussen de VS enerzijds en Oekraïne en Europese landen anderzijds. Aanleiding is de dramatisch verlopen ontmoeting in het Oval Office in Washington, waarbij Trump en zijn vicepresident JD Vance Zelensky herhaaldelijk aanvielen.

De opmerking daar van Zelensky dat „een einde van de oorlog nog ver weg” is werd door de Amerikaanse president niet gewaardeerd. Trump noemde dat op zijn socialemediaplatform Truth Social „de slechtste uitspraak die je had kunnen doen”.

„De president heeft duidelijk gemaakt dat hij gericht is op vrede”, liet een woordvoerder van het Witte Huis weten in een toelichting op het opschorten van de militaire steun. „We willen dat onze partners dat doel ook nastreven.” Oekraïne wil „echte vrede”, zei Zelensky maandagavond, „met een veiligheidsgarantie”.

167 miljard euro

Volgens The New York Times kan Oekraïne op korte termijn het gebrek aan wapensteun van de VS nog opvangen. Mocht de opschorting van de wapensteun langer dan een aantal maanden duren, dan raken de Oekraïense voorraden van met name geavanceerde Amerikaanse wapensystemen op.

Sinds het begin van de oorlog heeft de regering-Biden 74 militaire hulppakketten aangekondigd die rechtstreeks uit Amerikaanse voorraden worden gehaald. Trump heeft sinds zijn aantreden nog geen nieuwe hulp toegezegd. In totaal heeft het Amerikaanse Congres volgens The Guardian sinds de Russische invasie van drie jaar geleden akkoord gegeven op bijna 167 miljard euro aan financiële steun aan Oekraïne.

Onder de steun vanuit de Verenigde Staten aan Oekraïne valt zowel munitie, als het betalen van artsen en ambtenaren. Experts hebben in Amerikaanse media hun zorgen uitgesproken over de mogelijke gevolgen van de beslissing voor Oekraïne.

Delen

Mail de redactie