Category: Verder vandaag

In het noorden van de provincie Groningen was om 00.22 uur in de nacht van woensdag op donderdag een aardbeving met een kracht van 2,2, meldt het KNMI. De beving vond plaats op drie kilometer diep en het epicentrum lag in de buurt van de plaats Usquert, zo’n 20 kilometer ten noorden van de stad Groningen.

Fotojournalist Anjo de Haan spreekt op X van „een heftige doffe dreun” en schrijft dat hij de beving zo heeft gevoeld „dat je er wakker van schrok”. Ook andere inwoners van het gebied schrijven op sociale media wakker te zijn geworden van de beving.

Volgens het KNMI was er sprake van een „geïnduceerde aardbeving”, een aardbeving veroorzaakt door menselijk handelen. Door de gaswinning in Groningen vinden vanaf 1986 regelmatig aardbevingen plaats in het gebied.

De afgelopen jaren is er een dalende trend in gezet, maar dat de gaskraan is dichtgedraaid betekent niet dat er geen aardbevingen meer plaatsvinden.

De zwaarste aardbeving van vorig jaar had ook een magnitude van 2,2 en vond plaats op 31 oktober nabij Garsthuizen in Groningen.

Delen

Mail de redactie

Een aantal grote Europese landen wil deel uitmaken van de onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Dat spraken de ministers van Buitenlandse Zaken van Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Polen, Italië en Spanje uit na een ontmoeting met hun Oekraïense collega en twee Eurocommissarissen in Parijs. „Onze gedeelde doelstelling moet zijn om Oekraïne in een sterke positie te brengen”, schrijven de landen in een gezamenlijke verklaring met de Europese Commissie.

Ze benadrukken dat alleen een eerlijk akkoord met veiligheidsgaranties duurzame vrede garandeert. „Een rechtvaardige en duurzame vrede in Oekraïne is een noodzakelijke voorwaarde voor een sterke trans-Atlantische veiligheid”.

De Amerikaanse president Donald Trump maakte woensdag bekend dat er „onmiddellijk onderhandeling zullen beginnen” tussen de VS en Rusland over een einde aan de oorlog in Oekraïne nadat hij bijna anderhalf uur had gebeld met de Russische president Vladimir Poetin.

Later zei hij tegen journalisten dat het „niet praktisch” is om Oekraïne het NAVO-lidmaatschap te geven en dat het „onwaarschijnlijk” is dat Oekraïne al het land terugkrijgt dat Rusland heeft ingenomen tijdens de oorlog. Die uitgangspunten had zijn minister van Defensie Pete Hegseth woensdagavond ook duidelijk gemaakt in Brussel.

Trump zei ook dat zijn eerstvolgende fysieke ontmoeting met Poetin plaats zal vinden in Saoedi-Arabië. Bij dat gesprek zal volgens hem ook de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman worden betrokken.

Lees ook

Oekraïne eist terecht veiligheidsgaranties van Europa en de VS

Liveblog
Oorlog in Oekraïne

Trump na belgesprek met Poetin: ‘Onderhandelingen over vrede Oekraïne beginnen onmiddellijk’

Delen

Mail de redactie

In stromende regen, tussen housebeats door, werd het opnieuw zo’n onvoorziene Europese avond. In een seizoen dat nationaal grotendeels als mislukt kan worden beschouwd, met de huidige vijfde plaats van Feyenoord in de Eredivisie en de uitschakeling in de KNVB-beker, is het de Champions League die het seizoen iets van glans en hoop blijft geven.

Laat op de woensdagavond was de opluchting groot, na de 1-0 zege op AC Milan onder regie van de uitblinkende aanvaller Igor Paixao. Zo heeft Feyenoord een redelijke uitgangspositie komende dinsdag voor de return in San Siro, in de tussenronde van de Champions League. Plaatsing voor de achtste finales is de inzet.

Met de slechte resultaten de laatste weken, het ontslag van coach Brian Priske en het vertrek van spits Santiago Gimenez naar uitgerekend AC Milan, werd op weinig gerekend. Maar in een verrassend Europees seizoen, piekt Feyenoord weer. De zege op AC Milan, alleen in naam nog een Europese grootmacht, past in het rijtje met de overwinningen in de groepsfase op Benfica en Bayern München en een spectaculair gelijkspel bij Manchester City.

Santiago Gimenez begroet zijn oude ploeggenoten in de spelerstunnel, maar kijkt niemand in de ogen. In een tijdsbestek van ruim een week, is veel anders bij Feyenoord. Gimenez vertrok begin februari, Priske begin deze week. Hij wordt sinds dinsdag tijdelijk vervangen door Pascal Bosschaart. De trainer van onder-21 is doorgeschoven, al heeft hij nog niet de juiste papieren – hij krijgt voorlopig dispensatie. Wie op termijn de coach wordt, is nog niet bekend.

Snelle goal

Alle onrust is even naar de achtergrond gedrukt, als Milan-middenvelder Tijjani Reijnders de eerste kans recht in de handen van Timon Wellenreuther schiet. Meteen daarna komt linksbuiten Igor Paixao aan de bal. Hij zoekt back Kyle Walker op, sluipt naar binnen en schiet dan met rechts. Een schotje van niets, al zit er wel een verraderlijke stuit in – het natte gras geeft nog wat extra snelheid mee. Via de borst van de grabbelende doelman Mike Maignan, valt hij zomaar binnen: 1-0. Vuurwerk knalt boven de Kuip, als Gimenez met gebogen hoofd naar de middenstip loopt. Er is dan net drie minuten gevoetbald.

Het verschil met het duel van vorige maand tegen Bayern München, met 3-0 verslagen door een ultra-defensief strijdplan, is dat Feyenoord nu qua veldspel een prima indruk maakt. Het speelt gevarieerd, kiest de ene keer voor de korte opbouw, dan weer voor een directe lange bal. Het speelt energiek, gedurfd, met vertrouwen, en kan bouwen op een sterke verdediging.

De nieuwe Poolse middenvelder Jakub Moder brengt fysieke kracht, waar aanvallende middenvelder Antoni Milambo finesse en diepgang toevoegt. Linksback Gijs Smal valt op met schitterende diagonale passes op rechtsbuiten Anis Hadj Moussa, die dan weer zorgt voor gevaarlijke dribbels, afgewisseld met korte combinaties. Spits Ayase Ueda, al anderhalf jaar zoekende, is nuttig als aanspeelpunt, voor hij in de rust wordt gewisseld voor Julian Carranza.

Lees ook

Hoe Feyenoord tegen Milan de basis legde voor de Europa- en de wereldcup, met dank aan Happels meesterbrein

Ongrijpbaar deze avond, is Paixao. De moeilijke periode waar de club in zit, lijkt al een tijdje voorbij te gaan aan de vrolijke dribbelaar, opgegroeid in de klamme Amazone-stad in het uiterste noorden van Brazilië. Ook onder Priske, bleef zijn niveau als een van de weinigen constant.

Deze koude, vochtige avond duikt hij dan weer op aan de zijlijn, dan weer in de as. Tien minuten voor rust rukt hij vanaf links op richting goal, een bijna identieke loopactie als bij het openingsdoelpunt. Nu schiet hij vanuit de heup vol met rechts op de lat.

Fraai is ook de aanname even later, tegen de zijlijn, onder druk van zijn tegenstander. Met de punt van zijn rechtervoet pikt hij de bal op, versnelt dan richting strafschopgebied, wat leidt tot een hoekschop. Kort erop verdubbelt hij bijna de score. Na rust lijkt Malick Thiaw de acties beu, hij geeft Paixao een flinke beuk en krijgt geel. Het kan niet voorkomen dat Paixao kort erna langs een tweetal Milanezen danst.

Pover Milan

Milan speelt bijzonder pover, zeker gezien de uitstekende voetballers die op het veld staan. Walker, Gimenez en João Félix werden aangetrokken in de winterstop, als reactie op de slechte resultaten (nu zevende in de Serie A). Die moeizame eerste seizoenshelft leidde tot het ontslag van Paolo Fonseca, die eind december werd vervangen door de Portugees Sérgio Conceição.

Ondanks alle veranderingen is weinig verbetering te zien, woensdag in Rotterdam. Combinaties verlopen hoekig of traag. Gevaarlijk is Milan via een snelle uitbraak kort voor rust wanneer het opeens helemaal open ligt bij Feyenoord. Rafael Leao gaat recht op Wellenreuther af, maar de jonge rechtsback Givairo Read zit er nog net tussen met een knappe interceptie. Hoogstandje is de volley van Reijnders halverwege de tweede helft, die net over vliegt.

Gimenez is vrijwel het hele duel onzichtbaar, als bedankje wordt hij bij zijn wissel tien minuten voor tijd toegezongen door het thuispubliek. Daar waar even later Paixao een staande ovatie krijgt, na zijn beste optreden voor Feyenoord in ruim tweeënhalf jaar.

Mensen staan opgewonden op uit de stoeltjes als Hadj Moussa zeven minuten voor tijd aan een lange, kansrijke run begint – maar zijn schot strandt. Invaller Francesco Camarda krijgt aan de ander kans nog een mogelijkheid, maar zijn schot is illustratief voor de avond van Milan: geen kracht, geen overtuiging.

De sjaaltjes gaan de lucht in, rond elf uur, wanneer de houseklassiekers worden ingezet. Het blijft 1-0. Het waakvlammetje van Feyenoords seizoen, de Europese campagne, brandt nog even door.

Delen

Mail de redactie

Na de natuurbeschermers en spaarders gaan ook de sociale verhuurders naar de rechter. Ditmaal om tegenstrijdigheden in het beleid van minister Mona Keijzer (BBB, Wonen) aan te vechten. Zij verwacht van woningcorporaties dat die het voortouw nemen in het bestrijden van de wooncrisis, maar houdt tegelijkertijd vast aan een Europese belasting die de bouw van huurwoningen door dezelfde volkshuisvesters ernstig belemmert.

Uit een inventarisatie van NRC blijkt dat vrijwel alle grote woningcorporaties worstelen met de gevolgen van de Europese regeling die in 2019 geruisloos in Nederland is ingevoerd. De regeling is bedoeld om belastingontwijking door multinationals aan te pakken, maar pakt nadelig uit voor Nederlandse woningcorporaties.

De corporaties, die samen ruim twee miljoen huurwoningen bezitten, moeten over de jaren 2019 tot en met 2022 in totaal bijna 1,4 miljard euro extra winstbelasting betalen als gevolg van de regeling, blijkt uit antwoorden op Kamervragen die minister Keijzer begin februari naar het parlement stuurde. Het schrappen van de belasting kan volgens haar niet. Dat zou niet stroken met de Europese regels en voor problemen met de Rijksbegroting zorgen, omdat het geld al is uitgegeven.

Ondanks de extra belasting moeten de woningcorporaties wel blijven bouwen. Keijzer houdt de sector aan de „bindende afspraken” die haar voorganger Hugo de Jonge (CDA, Volkshuisvesting) maakte met de corporaties. Een van de doelen is „de verdubbeling van de bouwproductie van sociale huurwoningen”.

Het is of het een, of het ander, menen de sociale verhuurders. Daarom tekenen ze massaal bezwaar aan tegen hun belastingaanslagen, bevestigen de corporaties en hun fiscaal adviseurs van onder meer PwC en Deloitte tegenover NRC. Van de ruim 250 corporaties doen volgens Deloitte „heel veel van de grote mee, omdat het financieel belang voor hen het grootst is”. De Belastingdienst beaamt dat „woningcorporaties op dit moment vaker bezwaar maken tegen hun aanslag”.

Meer belasting, minder bouwen

Bron van de problemen voor de corporaties is de ATAD-1. Dat is het Europese Anti Tax Avoidance Directive, dat voortkomt uit OESO-richtlijnen tegen belastingontwijking. De maatregel is in 2019 in Nederland ingevoerd om te voorkomen dat bedrijven belasting ontlopen met ingewikkelde internationale financieringsconstructies. De regel geldt ook voor projectontwikkelaars en woningcorporaties, die doorgaans maximaal lenen om bouwprojecten te financieren. Zij mogen sinds de invoering nog maar een klein deel van de rente over hun leningen aftrekken van de belasting.

Een onbedoeld neveneffect is dat sociale verhuurders, die geen winstoogmerk hebben, opeens tientallen tot honderden miljoenen euro extra winstbelasting per jaar moeten betalen. Dat verkleint hun financiële ruimte om nieuwe huurwoningen te bouwen.

Chester Bal, financieel directeur van Ymere, zegt dat de renteaftrekbeperking zijn corporatie „onevenredig zwaar raakt”. Ymere bezit meer dan 70.000 woningen. „Door de maatregel betalen we nu al ruim 12 miljoen euro extra belasting, dat loopt op naar 20 miljoen.” Als Ymere dat geld zou kunnen inzetten om renteaflossingen te betalen, zou de corporatie veel meer kunnen lenen en „zo’n duizend extra woningen kunnen bouwen”, zegt Bal. Hij heeft bezwaar aangetekend tegen alle belastingaanslagen die zijn corporatie vanaf 2019 heeft ontvangen.

Financieel bestuurder Bas Hendriks van corporatie Stadgenoot, met 30.000 woningen in Amsterdam, heeft hetzelfde probleem. Stadgenoot is sinds 2019 gemiddeld 8 miljoen per jaar aan extra winstbelasting kwijt doordat de aftrek is beperkt, berekende Hendriks. „Dat wordt in een paar jaar 16 miljoen.”

Het bedrag loopt op doordat de rente is gestegen en doordat corporaties de afgelopen jaren extra zijn gaan lenen om aan de maatschappelijke roep om meer betaalbare woningen te voldoen. Hendriks: „We draaien ons nu vast. We moeten meer lenen om meer te kunnen bouwen, maar dan moeten we meer winstbelasting betalen, waardoor we minder kunnen lenen. Terwijl we niet eens winst mógen maken. Gekmakend. We willen juist investeren om de woningnood terug te dringen.”

Slecht imago van corporaties

Toen de belastingontwijkingsmaatregel in 2019 werd ingevoerd, leken de consequenties voor corporaties nog beperkt. De rente stond laag, waardoor het effect minder groot was, en bovendien hadden veel corporaties nog verrekenbare verliezen die de winstbelasting dempten. Die zijn nu op. Een politieke lobby tegen de maatregel bleek onhaalbaar. De corporaties hadden last van een belabberd imago door eerdere schandalen bij onder meer Rochdale en Vestia, met uit de hand gelopen investeringen, fraude en directeuren in Maserati’s.

Dat imago, in combinatie met een groot overheidstekort, deed minister Stef Blok (Wonen, VVD) in 2013 besluiten tot het invoeren van de verhuurderheffing, een omstreden belasting voor sociale verhuurders. De corporatiesector streed jarenlang voor het opheffen van die heffing. Vorig jaar lukte dat uiteindelijk, nadat de corporaties met woonminister Hugo de Jonge (CDA) zogeheten prestatieafspraken hadden gemaakt. Daarbij beloofden zij binnen een paar jaar de woningbouw op te schroeven tot 30.000 nieuwe woningen per jaar.

Die overwinning is door de nieuwe belastingontwijkingsmaatregel weinig meer waard. Uit berekeningen van de corporaties blijkt dat de renteaftrekbeperking de corporaties bijna net zoveel kost als de verhuurderheffing. De woningcorporaties worden extra hard geraakt omdat zij zoveel moeten lenen, blijkt uit de recente beantwoording van Kamervragen door NSC-Kamerlid Merlien Welzijn. Corporaties zijn goed voor slechts 3 procent van de totale winstbelasting die in Nederland wordt geïnd, maar brengen 12 procent van het geld op dat samenhangt met de nieuwe belastingontwijkingsregel.

Het gevolg: de corporaties gaan minder bouwen. Chester Bal van Ymere: „Toen de verhuurderheffing werd ingevoerd, verdampte onze productie nagenoeg. We gingen van bijna 700 nieuwe woningen per jaar in één klap naar 200 tot 300 per jaar. We zijn nu nog steeds aan het opkrabbelen, we zitten inmiddels weer op 500 per jaar. Als deze nieuwe renteaftrekregel standhoudt, dan gebeurt dit mogelijk weer.”

Arjan van der Helm, directeur financiën van Haag Wonen (22.000 woningen) zegt: „Om de extra belasting te betalen kunnen we kiezen uit drie kwaden: of we gaan minder bouwen, of we moeten de huren fors verhogen, of we gaan sociale huurwoningen verkopen. Het pijnlijke is dat de overheid met deze belasting niet de multinationals het hardste raakt, maar juist de burgers met de kleinste portemonnee, door óf hogere huren óf minder nieuwe sociale huurwoningen.”

Of we gaan minder bouwen, of we moeten de huren fors verhogen, of we gaan sociale huurwoningen verkopen

De maatregel slaat volgens NSC-Kamerlid Merlien Welzijn daarom „als een tang op een varken”. „Corporaties zijn Nederlandse instellingen, met een wettelijke opdracht voor het algemeen belang. Ze kúnnen niet eens ergens winsten naartoe sluizen, en ze kúnnen niet eens eigen vermogen opbouwen om te investeren. Ze moeten alles lenen. Toch houdt de overheid vast aan de extra belasting om financiële gaten elders in de begroting te dichten. De wooncrisis is reëel. Wil de overheid nou betaalbare huizen of niet?”

Welzijn denkt dat de Europese regeling genoeg mogelijkheden biedt om woningcorporaties uit te zonderen.

Drie routes

Volgens de financieel directeuren van Ymere, Haag Wonen en Stadgenoot gaat de Belastingdienst hun bezwaren afwijzen en volgt daarna een gang naar de rechter. De zaak heeft potentieel grote gevolgen voor de schatkist, net als de kwestie rond de ‘spaartaks’ in Box-3 – die door de Hoge Raad uiteindelijk als onwettig werd bestempeld.

De Belastingdienst laat weten de stroom aan bezwaren gecoördineerd te behandelen. „Hierdoor worden de bezwaren zo efficiënt als mogelijk en langs dezelfde lijnen behandeld”, mailt een woordvoerder, die „lopende de procedure” niet inhoudelijk op de zaak wil ingaan.

Adviseur Mark van der Wielen, hoofd ‘tax & legal’ van de afdeling publieke sector binnen Deloitte, zegt dat de Belastingdienst inmiddels aan een aantal scenario’s werkt. Een daarvan is een zogeheten ‘massaalbezwaarprocedure’, vergelijkbaar met de procedure die spaarders aanspanden tegen de Box-3-heffing. Een andere route is dat er een procedure komt per advieskantoor, of iedere corporatie voor zich. Alle grote kantoren die corporaties adviseren, wijzen hun klanten inmiddels op de bezwaarprocedure.

Delen

Mail de redactie

De Russische cybercrimineel Aleksandr Vinnik, in 2017 in Griekenland gearresteerd op verdenking van witwassen, komt vermoedelijk vrij als onderdeel van een gevangenenruil tussen Rusland en de Verenigde Staten. Dat melden Amerikaanse media ABC News en The New York Times woensdag.

Een dag eerder werd in Moskou de Amerikaanse docent Marc Fogel (63) vrijgelaten. Fogel werd in 2021 in Rusland gearresteerd op beschuldiging van drugssmokkel en werd veroordeeld tot een veertienjarige celstraf in een extra zwaar Russisch strafkamp. Fogel keerde dinsdagavond direct terug naar de VS, wat betreft Vinnik is nog onduidelijk wanneer hij in Rusland zal arriveren.

Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov bevestigde woensdagmiddag de vrijlating van „een Russisch staatsburger in de komende dagen”, maar zei dat diens naam pas bekend zal worden gemaakt na terugkeer op Russische bodem.

De laatste grote uitruil tussen beide landen vond vorig jaar zomer plaats, waarbij de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich en verschillende Russische activisten werden geruild tegen Russische criminelen en spionnen. Het is niet uitgesloten dat nog meer vrijlatingen zullen volgen.

Deal met Amerikaanse OM

De 44-jarige Vinnik, afkomstig uit de Siberische stad Koergan, werd in 2017 op verzoek van de VS in Griekenland gearresteerd op verdenking van het witwassen van ten minste vier miljard dollar via de cryptobeurs BTC-e. Na drie jaar in een Griekse cel werd Vinnik in 2020 uitgeleverd aan Frankrijk, waar hij van fraude werd verdacht. Daar werd hij veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf wegens het ontwikkelen van malware.

Vinnik, die al in zijn Griekse cel in hongerstaking was gegaan, had zelf aangegeven naar Rusland te willen worden uitgeleverd. In augustus 2022 werd Vinnik teruggestuurd naar Griekenland en vervolgens uitgeleverd aan de Verenigde Staten, waar hem enkele tientallen jaren celstraf boven het hoofd hing.

In mei vorig jaar werd bekend dat Vinnik een deal had gesloten met het Amerikaanse Openbaar Ministerie en schuld had bekend aan het „samenzweren ten behoeve van witwassen”. Volgens zijn advocaat, Arkadi Boech, zou hij daardoor minder dan tien jaar cel krijgen. Vorige maand zei zijn moeder Vera Vinnik te hopen dat haar zoon door Trump zou worden vrijgelaten.

Lees ook

Rusland laat Amerikaanse geschiedenisdocent Marc Fogel vrij, wederdienst onbekend

Delen

Mail de redactie

En de schrijver van het Boekenweekgeschenk 2025 is… Gerwin van der Werf.

Pardon? Wie? Niet meteen de naam waarvoor hele volksstammen naar de boekwinkel rennen – wat toch een beetje het idee is van het Boekenweekgeschenk.

De eerlijkheid gebiedt de Leidse muziekdocent, Trouw-boekrecensent én romanschrijver Gerwin van der Werf (1969) zelf ook om te zeggen dat hij zichzelf niet de geijkte schrijver van het Boekenweekgeschenk vindt. Nog wat ongemakkelijk stond hij woensdag tijdens de perspresentatie in de Amsterdamse schouwburg tegenover meer camera’s dan er ooit zijn kant op wezen. „Het was altijd mijn grote droom, maar dat die zou uitkomen had ik oprecht nooit in mijn hoofd gehaald. Om voor het Boekenweekgeschenk gevraagd te worden moet je toch een celebrity zijn, of een hype, dacht ik.”

Gewoon gevráágd is hij dan ook niet. Hij stuurde zijn novelle De krater in voor de schrijfwedstrijd, waarbij een negenkoppige jury vorig jaar 149 manuscripten geanonimiseerd beoordeelde. De stichting CPNB organiseerde de wedstrijd om de negentigste verjaardag van de Boekenweek te vieren – een eenmalige herhaling van een oud gebruik. Elf keer eerder werd het geschenk via een wedstrijd gekozen, voor het laatst in 1961.

Vanaf bladzijde één kan je zien: dit is trefzeker, dit is een auteur die weet wat hij doet

Alleen de tekst telde: wie de 149 novelles hadden geschreven, bleef geheim, ook voor de jury. Pas half november, ná het laatste juryoverleg, onthulde de Amstelveense notaris die met de geheimhouding belast was aan de jury en CPNB-directie welke auteursnaam hoorde bij de winnende novelle, tot die tijd bekend als ‘manuscript 124’.

Gerwin van der Werf dus. „Iemand van wie ik nog niets had gelezen”, was de eerste gedachte van CPNB-directeur Eveline Aendekerk. Idem voor de juryvoorzitter, presentator Rik van de Westelaken: „En dat vond ik geweldig: om een auteur te ontdekken met een groot talent, van wie ik heel blij ben dat nu heel veel mensen het gaan leren kennen.”

Al is Van der Werf ook weer geen totale onbekende in het literaire circuit. Zijn eerste literaire faam verwierf hij door in 2010 de Turing Gedichtenwedstrijd te winnen, met – saillant detail – ook toen al een geanonimiseerde inzending. Sindsdien publiceerde hij negen boeken, waarvan zeven romans. Twee werden genomineerd voor het Beste Boek voor Jongeren: Strovuur (2020) en De droomfabriek (2022), al waren ze niet specifiek voor jongeren geschreven of uitgegeven. Zijn roman Een onbarmhartig pad (2018) haalde de longlist van de Libris Literatuur Prijs en werd vertaald in het Engels, Duits en Arabisch. Over De droomfabriek schreef NRC dat de roman „op meerdere niveaus te lezen” was, en: „In alle gevallen lees je een gaaf boek.”

Dat geldt ook voor De krater, het verhaal over een roadtrip van drie jongeren, zegt CPNB-directeur Eveline Aendekerk, die de novelle eerder omschreef als „geschikt voor jong en oud”. Aendekerk: „Het is echt een avontuur, maar ook heel gelaagd. Als ervaren lezer kom je aan je trekken, maar als je een onervaren lezer bent en er maar één laag uithaalt, blijft het ook volledig overeind.”

Dode vaders

Was dat ook waarnaar de jury zocht: een verhaal dat zoveel mogelijk lezers zou aanspreken? „Nee, onze opdracht was: vind het beste verhaal”, vertelt Rik van de Westelaken. „En daar kun je lange gesprekken over hebben, over wat goed is en wat minder – wat we met negen juryleden met verschillende achtergronden dan ook hebben gedaan.”

„Ik denk dat ik vooral lette op stijl en stem, en daarin was dit meteen raak”, vertelt Hanna Bervoets, oud-Boekenweekgeschenkauteur en jurylid. „Vanaf bladzijde één kon je zien: dit is trefzeker, dit is een auteur die weet wat hij doet. En puntgaaf.” Boektokker Noah de Campos Neto, ook jurylid: „Tussen de vijftig manuscripten die we allemaal te lezen kregen, was het voor mij bij dit boek alsof er ineens een fel lampje ging branden. Het sprak me meteen aan, en ik wist ook dat dit een breed publiek van jonge, hedendaagse lezers zou kunnen aanspreken.”

Jurylid Lidewijde Paris, criticus en oud-uitgever: „We lazen veel verhalen over een overleden vader, moeder, vrouw – en hier zit ook een overleden vader in, maar niet te nadrukkelijk.” Liesbeth Rasker, schrijver, podcastmaker en ook jurylid: „Op het laatst kwam er nog het argument bij dat dit ook een mooi geschenk was voor een grote groep mensen. Maar toen waren we al eensgezind over de kwaliteit.”

Glimlachen

De krater verenigde de jury op slag, en bij herlezing beklijfde dat gevoel. Rik van de Westelaken: „We hebben het nog netjes met een puntentelling afgerond, maar dit manuscript stak er met kop en schouders bovenuit. Of je nu analytisch keek naar hoe het in elkaar zit, of meegevoerd wilde worden. Het is grappig, vlot, sprankelend, echt een plezierige leeservaring. Een boek waar je om kunt glimlachen: wat ook welkom is, nu het buiten zo’n zware tijd is.”

Waar heb je de schrijver dan nog voor nodig? Gerwin van der Werf gaat evengoed volgende maand, tijdens de Boekenweek, gewoon op tournee langs talloze boekhandels. „Ik verheug me er heel erg op om met lezers over dit verhaal te praten, maar of dat voor een stampvolle zaal is of een klein clubje, dat maakt me echt niet uit. Ik doe er niet echt toe, het boek heeft gewonnen en daar gaat het om.”

Delen

Mail de redactie

Maar liefst 187 Nederlanders hebben oogletsel opgelopen door exploderend vuurwerk tijdens de jaarwisseling van 2024 naar 2025. Het gaat om het hoogste aantal in tien jaar tijd. Dat blijkt uit een inventarisatie van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG), dat het nieuws maandag bekend heeft gemaakt.

Een derde van de gewonden zal blijvende gevolgen ervaren door de letselschade, stellen de oogartsen. Zo werden vijftien mensen aan een oog blind en moesten zes ogen operatief worden verwijderd. De cijfers kunnen nog oplopen, omdat de langetermijneffecten bij sommige patiënten nog niet vast te stellen zijn.

Ruim de helft van de slachtoffers geeft zelf aan gewond te zijn geraakt door legaal vuurwerk. Bij ‘slechts’ 8 procent van de slachtoffers zouden verwondingen zijn veroorzaakt door vuurwerk dat in Nederland verboden is, blijkt uit de voorlopige cijfers. Menig slachtoffer, 40 procent, stak de lont niet zelf aan.

‘Wolf in schaapskleren’

Op basis van de cijfers stellen oogartsen dat ook het legale consumentenvuurwerk „extreem onveilig” is en „zo spoedig mogelijk definitief verboden dient te worden”. Legaal vuurwerk zou een „wolf in schaapskleren” zijn. Hoewel dit vuurwerk veilig lijkt, is dat het volgens de oogartsen niet.

Experts en burgemeesters van grote steden roepen het kabinet op tot een landelijk vuurwerkverbod, omdat gemeentelijke verboden niet zouden werken. Maar de coalitiepartijen PVV, NSC, BBB en VVD willen geen verbod, liet premier Dick Schoof al voor oudjaar weten.

Vorige maand werd bekend dat Nederlanders in aanloop naar de jaarwisseling een recordbedrag van zeker 118 miljoen euro hebben uitgegeven aan vuurwerk.

Het genootschap van oogartsen houdt de cijfers al zeventien jaar bij. Tijdens de jaarwisseling van 2014 naar 2015 was de situatie nog zorgelijker. Zeker 210 patiënten werden destijds behandeld door een oogarts.

Lees ook

Meerderheid burgers wil vuurwerkverbod, nu de politiek nog

Delen

Mail de redactie

De Raad voor de rechtspraak heeft minister van Migratie en Asiel Marjolein Faber (PVV) maandag opnieuw dringend opgeroepen om twee omstreden asielwetsvoorstellen nu niet in te voeren. In twee maandag openbaar gemaakte adviezen vraagt de Raad Faber om eerst de invoering van het Europese asiel- en migratiepact af te wachten.

De adviezen gaan over Fabers voorstel voor de asielnoodmaatregelenwet, en het voorstel voor een zogeheten tweestatussenstelsel. In dat laatste voorstel wordt onderscheid gemaakt tussen vluchtelingen die persoonlijk gevaar lopen (bijvoorbeeld door hun geaardheid), en vluchtelingen die gevaar lopen door oorlog. Het kabinet stemde in december in met de voorstellen.

De Raad waarschuwt dat als de wetsvoorstellen gelijktijdig worden ingevoerd, de druk op de asielketen niet af-, maar juist toeneemt. Vooral bij de rechtspraak zelf zal de werkdruk stijgen, schrijft de Raad. Ook heeft de Raad twijfels over de uitvoerbaarheid van beide plannen.

De adviezen zijn een uitbreiding van het advies „op hoofdlijnen” dat de Raad voor de rechtspraak in december al publiceerde . Omdat de Raad toen slechts een week de tijd had, waren er geen experts bij rechtbanken geraadpleegd, terwijl dat bij dergelijke adviezen wel verplicht is. Dat is nu wel gebeurd, maar heeft er niet toe geleid dat het advies in grote lijnen is veranderd.

Nieuw is wel dat de Raad nadrukkelijk verwijst naar de het Europese asiel- en migratiepact. Deze ingrijpende hervorming van het migratiebeleid van de EU wordt volgend jaar van kracht. De Raad wijst erop dat dit ook Nederland zal „dwingen tot herziening van het nationale asielsysteem”. Volgens de Raad is het beter als Faber eerst alle maatregelen uit dit migratiepact uitvoert, voordat ze daar zelf nieuwe wetsvoorstellen aan toevoegt.

Lees ook

Aan de buitengrenzen van Europa: minder migranten en dat heeft een schaduwzijde

Delen

Mail de redactie