Category: Sport

Natuurlijk weet Rafael Nadal als geen ander dat maar één ding telt: maandagmiddag eerste ronde Roland Garros, derde partij op Court Philippe Chatrier, tegen de als vierde geplaatste Alexander Zverev. Pas dan zal blijken of hij klaar is om nog met succes te strijden tegen een wereldtopper, wie weet wel vijf sets lang. Alles wat hij er vooraf over zegt, heeft weinig waarde. En toch. Zijn zelfvertrouwen is opvallend groot, zaterdag bij de persconferentie in Parijs na afloop van de training.

Ja, ook Nadal proeft de scepsis om hem heen. Op 3 juni wordt hij 38 jaar, de afgelopen twee seizoenen heeft hij door gezondheidsproblemen weinig gespeeld. Een heupblessure hield hem vorig jaar weg van Roland Garros, het grandslamtoernooi waar hij alle records verpulverde. Sinds 2005 pakte hij in Parijs veertien keer de titel, in totaal heeft hij er 112 partijen gewonnen en slechts drie verloren. Maar na zijn rentree dit seizoen zijn de cijfers nog niet om over naar huis te schrijven: zeven keer winst en vier keer verlies, nota bene op graveltoernooien waar hij ooit heerste. Steeds weer speelt zijn lichaam op. De winnaar van 22 grandslamtoernooien – bij de mannen won alleen Novak Djokovic er twee meer – is afgezakt naar plaats 276 van de wereldranglijst.

Competitief in training

„Sorry”, begint de Spanjaard lachend zijn antwoord aan de verzamelde pers op een vraag of hij zich dit jaar nog kansrijk acht in Parijs. „Maar ik voel me competitief tijdens de training. Misschien nog niet in officiële wedstrijden. Maar in de training, kan ik jullie vertellen, ben ik in staat om het tegen bijna iedereen op te nemen. En ik voel me niet veel slechter dan de anderen, dus dat geeft me hoop.”

Zo groot is zijn vertrouwen dat Nadal zelfs stelt dat Roland Garros 2024 wellicht toch niet zijn laatste optreden op het Franse gravel zal zijn, zoals hij eerder had aangegeven. „Ik zou moeten vertellen dat het 100 procent mijn laatste Roland Garros is, maar sorry, dat zal ik niet doen, omdat ik niet kan voorspellen hoe het verder gaat. Ik heb een lang herstelproces doorgemaakt. Nu ben ik beter dan een maand geleden. Ook daarom wil ik de deur niet helemaal dichtdoen. Ik houd van tennis, reis met mijn familie en we zijn allemaal gelukkig.”

Praat Nadal zichzelf tegen beter weten in moed in voor zijn duel met Zverev, of is hij op goede dagen nog steeds de praktisch onverslaanbare gravelkoning van Parijs? „Op de tweede dag liet hij een ongelofelijk hoog niveau zien”, vertelde Tallon Griekspoor zondag bij de NOS. De Nederlandse nummer 25 van de wereldranglijst trainde ruim een week geleden op uitnodiging twee dagen met Nadal op Mallorca. Volgens hem is er geen sprake van dat Nadal op zijn retour is.

Lichaam oogt indrukwekkend

Ook op Roland Garros verstopte Nadal zich de laatste dagen niet in de training, die hij gewoon afwerkte met publiek rond de baan. In een hemd zonder mouwen oogt het gebruinde lichaam indrukwekkend. „De intensiteit die hij in een training stopt, is ongelofelijk”, was ook Griekspoor opgevallen op Mallorca. „Hij traint zoals hij een wedstrijd speelt. Ik heb na die tweede trainingsdag tegen heel veel mensen gezegd dat hij Roland Garros gaat winnen. Zijn coach Carlos Moyá zei ook dat dit zijn beste training in drie maanden was.”

Of Nadal als niet-geplaatste speler al direct in de eerste ronde opgewassen is tegen een topper als Zverev, die de afgelopen drie edities steeds tot de halve finale kwam? In 2022 moest de Duitser daarin opgeven tegen de latere toernooiwinnaar Nadal met een enkelblessure. „Het gaat een supermoeilijke eerste ronde worden”, voorspelt de Spanjaard. Zelfs een mislukking als onlangs in Rome, waar hij kansloos verloor van de Pool Hubert Hurkacz, sluit Nadal niet uit. „Daar wil ik niet voor weglopen. Maar in mijn hoofd zit iets anders. Ik speel veel beter en heb heel lang niet meer tegen dit niveau tegenstanders gespeeld als ik zelf competitief ben.”

Genoeg gepraat, vindt Nadal dan. „Ik begrijp alle vragen die jullie stellen, ik stel ze mezelf ook. Maar het antwoord komt maandag, no?

Delen

Mail de redactie

Niet het slechte weer, niet de regen. Niet de onbegaanbare Stelvio of de sneeuwschuiver op de Umbrailpas. Niet de chaos onder renners en organisatie, niet de veel te lange discussie over het inkorten van de etappe. Zelfs niet de vijfde etappeoverwinning van Tadej Pogacar is wat beklijft. Het is het moment erna, in het tentje, vlak voor de huldiging.

Pogacar staat er in zijn doorweekte roze trui, met zijn roze helm op waaruit een roze zonnebril steekt. Naast hem een onbekende renner van een kleine Italiaanse ploeg: Giulio Pellizzari, twintig jaar, en de jongste man in de Giro d’Italia. Hij is net tweede geworden in de fors ingekorte, maar nog steeds bar en boze zestiende etappe die finishte op de Monte Pana. Op anderhalve kilometer van de meet loste hij zijn medevluchters, alleen op jacht naar de overwinning.

Pogacar zat in de groep daarachter, tussen de renners die mijlenver onder hem strijden om de kruimels in het algemeen klassement. Hij had niet hoeven aanzetten, hij had de jonge Italiaan de etappe kunnen gunnen, maar misschien had hij het koud in de stromende regen. Misschien vond hij vijf etappezeges iets iconisch hebben. Misschien voelde hij zich wel verplicht nu hij zijn mouwtjes had uitgetrokken en zich als enige met blote armen over het kletsnatte parcours bewoog.

Hoe zal Pellizzari zich hebben gevoeld, solo op kop in zijn eerste grote ronde, zachtjes in het zadel wiegend van links naar rechts? Forza Giulietto, vai vai, het is nog maar zevenhonderd meter tot de top. Concentratie op zijn gezicht. Ik weet niet of het al in zijn oortje was aangekondigd, maar zijn korte blik op het roze toen Pogacar hem voorbijreed, deed vermoeden van wel. Daar ging de winst. De aanstaande Giro-winnaar telde bij de finish op zijn door de regen gebleekte vingers en stak er vijf omhoog. Zestien seconden later kwam Pellizzari als tweede over de streep.

In het tentje waar de twee elkaar ontmoeten voor de huldiging, wijst hij naar Pogacars roze zonnebril. Vraagt hij nu echt … vraagt hij nu echt of hij die bril mag hebben? Zomaar, zonder gêne, duizendmaal meer fan dan collega? Pogacar aarzelt geen seconde, trekt de bril uit de gaten van zijn helm en geeft hem aan Pellizzari. In dezelfde beweging ritst hij zijn zeiknatte leiderstrui open, stroopt ’m van zijn schouders en geeft die ook aan de Italiaan. Pas nu, als Pellizzari zich omdraait met de roze trui in zijn handen, zie je goed hoe jong hij eigenlijk is.

Een paar uur later kom ik een foto van hem tegen, een selfie uit 2019. Vijftien jaar oud staat Pellizzari op de foto met zijn idool, de twintigjarige Tadej Pogacar, die vlak daarvoor als dertigste de Strade Bianche heeft afgerond. Wie had toen kunnen denken dat Pellizzari vijf jaar later al in dezelfde koers zou rijden als zijn held. Nu zijn ze collega’s. Veel renners zouden hun cool bewaren, zo na de finish eenmaal oog in oog, want wat zou de roze trui wel niet denken. Dat interesseert Pellizzari helemaal niets. Hij doet wat veel van zijn collega’s misschien nog steeds zouden willen, maar niet durven. Hij wijst naar de roze zonnebril.

Het is het meest ontwapenende en puurste wat ik in deze Giro d’Italia heb gezien.

Marijn de Vries is oud-profwielrenner en journalist.

Delen

Mail de redactie

Dat Francesco Farioli bijzonder ambitieus is, merkte de Nederlandse voetbaltrainer Arno Buitenweg al in de eerste dagen dat de Italiaan voor hem werkte bij de Aspire Academy, het nationale sportinstituut van Qatar. Het was eind 2015, Buitenweg coachte nationale jeugdelftallen, de toen 26-jarige Farioli begon als zijn keeperstrainer.

Ervaring had hij nauwelijks. Farioli was nooit voetballer geweest, zijn ervaring als coach beperkte zich tot twee korte periodes als keeperstrainer en analist in de kelder van het Italiaanse voetbal, bij Fortis Juventus (vierde niveau) en Lucchese (derde niveau), vlak bij zijn Toscaanse geboortestadje Barga. Daarvoor had Farioli sportwetenschappen en filosofie gestudeerd aan de Universiteit van Florence, waar hij een scriptie schreef met de titel ‘De esthetiek van het voetbal en de rol van de keeper’.

Maar de Spaanse technisch directeur van Aspire Roberto Olabe, nu in diezelfde functie werkzaam bij Real Sociedad, zag het blijkbaar zitten in Farioli. Buitenweg begreep al gauw waarom. „Hij was enorm leergierig, kon eindeloos video’s analyseren en was bezig met de kleinste details. Van de keepers en hun prestaties, maar Farioli praatte ook graag mee over de rest van het team.” Kon Buitenweg toen al vermoeden dat de Italiaan de Europese subtop zou halen? „Als keeperstrainer wel. Dat hij zo ver zou komen als hoofdcoach, zag ik niet aankomen.”

Na weken van speculatie en gesprekken was Francesco Farioli donderdag in Amsterdam om de laatste details uit te onderhandelen van een contract dat hem de komende drie seizoenen aan Ajax verbindt. De 35-jarige Italiaan komt over van het Franse OGC Nice en wordt de opvolger wordt van trainer John van ’t Schip.

Gedurfde zet

De keuze voor Farioli is de eerste grote beslissing van Alex Kroes, de man die in maart bij Ajax begon als algemeen directeur, twee weken later werd geschorst vanwege vermeende aandelenhandel met voorkennis en eind april onder grote druk van de achterban is teruggekeerd in de functie van technisch directeur. De benoeming van de Italiaan laat zien dat de controverse rond Kroes zijn risicobereidheid niet heeft aangetast.

Want Farioli is een gedurfde zet, zeker voor een topclub in verval: een relatief onervaren trainer die bij zowel supporters als de spelers niet kan bogen op het vanzelfsprekende aanvangskrediet dat oud-topvoetballers als Marco van Basten, Frank de Boer en Van ’t Schip ten deel viel. Daarbij is Farioli de eerste buitenlandse coach in Amsterdam sinds 1997, toen de Deen Morten Olsen het overnam van Louis van Gaal.

Maar Kroes, die ook sprak met voormalig Chelsea-trainer Graham Potter en oude bekende Erik te Hag (nu Manchester United) – beiden bleken onhaalbaar – is onder de indruk geraakt van „de geweldige voetbalvisie” van Farioli, zei hij onlangs in een interview met De Telegraaf. Datzelfde overkwam Brighton-coach Roberto De Zerbi zeven jaar geleden toen hij stuitte op de tactiekblogs die Farioli schreef in zijn tijd bij Aspire.

De Zerbi, toen nog werkzaam bij het bescheiden Benevento, stelde Farioli aan als keeperstrainer en nam hem later mee naar Sassuolo. Daar maakte De Zerbi naam als een van de meest innovatieve trainers van Europa, vooral op tactisch vlak. Het lijkt erop dat Farioli veel van zijn oude leermeester heeft overgenomen toen hij voor zichzelf begon in Turkije. Eerst bij laagvlieger Fatih Karagümrük, die hij met succes een nieuwe speelstijl aanmat op basis van balbezit en dominant positiespel, later bij Alanyaspor.

Zijn prestaties in Turkije leverden Farioli afgelopen zomer een transfer op naar de ambitieuze Franse subtopper OGC Nice, eigendom van het Britse chemieconcern Ineos. De start was uitstekend: Nice bleef dertien competitiewedstrijden ongeslagen en won het uitduel bij koploper Paris Saint-Germain. „Nice is een moeilijk te bespelen team, met een aantrekkelijke speelwijze. Ik moet hun coach Farioli feliciteren met z’n voetbalideeën”, zei PSG-coach Luis Enrique achteraf.

Na de winterstop kwamen de tekortkomingen aan het licht. Defensief bleef het elftal van Farioli fier overeind – Nice incasseerde de minste tegengoals van alle ploegen in de Ligue 1 – maar met tegenstanders die het initiatief aan Nice lieten, wist het zich geen raad. Het spel was vaak traag, risicoloos en gespeend van creativiteit. Tot frustratie van de spelers. „Soms staan we op het veld en hebben we het idee dat we nooit zullen scoren”, zei verdediger Melvin Brard na een doelpuntloos gelijkspel tegen hekkensluiter Clermont Foot.

Soms, zoals eind maart in de verloren thuiswedstrijd tegen het zwakke FC Nantes, leek het de ploeg van Farioli zelfs aan motivatie te ontbreken, zoals keeper Marcin Bulka achteraf vaststelde. In de laatste wedstrijden richtte Nice zich weer wat op, om als vijfde te eindigen in de competitie.

Romanticus

In het licht van de defensieve chaos bij Ajax het afgelopen seizoen, is het begrijpelijk dat Kroes kiest voor een trainer die bewezen verstand heeft van verdedigen. Tegelijkertijd propageren de leerstellingen van de club aanvallend en gedurfd voetbal. Grote vraag is of Farioli aan beide verwachtingen kan voldoen. In zijn scriptie heeft de Italiaan zich in ieder geval een romanticus getoond, valt te lezen in een samenvatting die in 2016 verscheen in het Italiaanse tijdschrift Sport and Anatomy.

„Misschien moeten we allemaal weer leren wat het avontuur voor ieder van ons en als collectief betekent, en weer leren de onschuld van het spel te voelen, de hartstocht ervoor en zijn schoonheid en puurheid.”

Delen

Mail de redactie

Vivianne Miedema kreeg afgelopen weekend een memorabel afscheid bij Arsenal. „Ze behoeft geen introductie”, zei de speaker, terwijl Miedema zich klaarmaakte voor de erehaag van speelsters en staf. „Zeven jaar, 173 wedstrijden, 126 doelpunten.”

Fans reageerden ontzet op het nieuws dat Miedema ging vertrekken. „Het is een absolute eer geweest om voor deze club te spelen”, schreef ze op Instagram. „Ik wil iedereen graag bedanken. Je weet nooit hoe lang je bij een club speelt, maar ik merkte al meteen dat dit de plek was voor mij waar ik moest zijn en mezelf kon ontwikkelen.”

Wilde Miedema (27) weg bij Arsenal of zag de club het niet meer zitten? Beide partijen zwijgen, maar Britse media zeggen te weten hoe het zit. „Het is duidelijk dat de beslissing van de club kwam, niet van de speelster, en dat er nooit een nieuw contract is aangeboden”, schreef The Guardian.

Op X gaat een filmpje van een Arsenal-fan rond. Het duurt 11 seconden en is al zo’n 1,3 miljoen keer bekeken. Coach Jonas Eidevall staat met gekruiste armen voor de dug-out, Vivianne Miedema staat een paar meter bij hem vandaan. Ze maakt zich op voor een invalbeurt, lurkt wat aan een waterfles.

Eidevall lijkt zich te bedenken. Terwijl hij haar richting uitloopt, gebaart hij dat ze weer moet gaan zitten. Als ze blijft staan, legt hij zijn hand op haar schouder. Met lichte dwang duwt hij haar richting de bank. Ze loopt weg en draait zich nog één keer om, haar gezicht staat op onweer.

Het beeld lijkt symbool te staan voor de relatie tussen Miedema en het management van de club waar zij lang de onbetwiste ster was. Waar ze als twintigjarige een contract tekende, kort voor Oranje het EK in eigen land won, mede dankzij twee doelpunten van haar in de finale tegen Denemarken.

Weet u het nog? Miedema die, na een tegendoelpunt, met de linkervoet binnentikt na een voorzet van Shanice van de Sanden. Miedema die vanaf de middencirkel naar het doel sprint, een tegenstander op het verkeerde been zet om vervolgens – heel koeltjes – binnen te schieten.

De ontlading na dat tweede doelpunt, kort voor het eindsignaal, Nederland staat 4-2 voor, is het terugkijken waard. Miedema duwt haar armen omlaag en balt haar vuisten. Ze schreeuwt het uit, lijkt even tegen haar tranen te vechten. Een seconde maar. Dan herpakt ze zich om een uitgelaten Lieke Martens op te vangen.

Die emotioneel bevrijde Miedema hebben we lang niet meer gezien. Ook niet na plaatsing voor de WK-finale, twee jaar later, via een overwinning op Zweden. Van die finale „moeten we gaan genieten”, zei Miedema, alsof het een verplicht nummer betrof.

Blessureleed

Ook op de Britse velden was de lach soms ver te zoeken. Dat heeft natuurlijk deels met blessureleed te maken. In december 2022 scheurde Miedema de voorste kruisband in haar linkerknie, waardoor ze bijna een jaar uit de running was en het laatste WK miste. Maar het heeft ook met de tragiek van topsport te maken. Die kan hard zijn. Zie maar eens het beste uit jezelf te halen, dag in, dag uit, als je je bij tijd en wijle kwetsbaar voelt.

Miedema heeft veel voor de club betekend, niet alleen op het veld. Ze hamerde er lang op dat het vrouwenteam van Arsenal in het Emirates-stadion moesten gaan spelen – dat gaat in het nieuwe seizoen gebeuren, maakte de club rond het nieuws over haar vertrek bekend. En ze sprak zich steeds nadrukkelijker uit over mentaal welzijn.

Zo vertelde Miedema eind vorig jaar in een zeldzaam openhartig interview met The Athletic dat ze sinds het EK van 2017 aan paniekaanvallen lijdt. Ze heeft ze tegenwoordig meestal „onder controle”, maar lange tijd sloeg de paniek vanuit het niets toe. Het ontnam haar de adem, leidde tot misselijkheid en zorgde voor dagenlange uitputting. Dan miste ze trainingen omdat ze zich niet van de bank kon hijsen.

Nog steeds vraagt ze haar partner en ploeggenoot Beth Mead, die bekendstaat als spraakwaterval: ‘Blijf tegen me praten, want ik voel me heel gestresst.’ De twee sloten zich aan bij Create the space, dat streeft naar een veilig voetbalklimaat waar iedereen zichzelf kan zijn. Waar het oké is om je niet oké te voelen.

„Als ik voetbal, doet niets in de wereld ertoe”, zegt Miedema in de documentaireserie Step by step, die het herstel volgt van haar en van Mead – ze raakten ongeveer tegelijkertijd geblesseerd aan hun knie. „Er bestaat dan niets anders. Al het verdriet verdwijnt.”

In de coulissen

De serie laat zien hoe eenzaam het herstelproces na een ingrijpende blessure kan zijn. De rest van het team gaat door terwijl jij vanuit de coulissen toekijkt. Soms verandert de identiteit en stijl van een ploeg. Worden er nieuwe aankopen gedaan, ook op jouw positie. Pas je straks nog wel in het team? De zorg daarover kan bij speelsters groter zijn dan de angst dat ze hun oude niveau niet meer halen.

„Ze heeft een sterk karakter, is direct in teamvergaderingen en niet bang om op te staan tegen managers en haar mening te geven”, schrijft Mead in haar autobiografie Lioness over Miedema. In Engeland, waar directheid geen onderdeel van de volksaard is, wordt dat gepikt als voetballers het verschil maken op het veld, maar dat wordt moeilijk als je terugkomt na een blessure. Heb je nog wel recht van spreken?

Niet lang na Miedema’s uitvallen sloot Arsenal een contract met Victoria Pelova, een paar maanden later werden Cloe Lacasse en Alessia Russo ingelijfd. Weer een paar maanden later tekende Kyra Cooney-Cross een contract. De in 2021 aangetreden coach Jonas Eidevall voelde er, anders dan zijn voorganger Joe Montemurro, weinig voor het team rond Miedema te bouwen. Hij heeft een voorkeur voor agressiever voetbal. Miedema moet zich soms als een balletdanser in een rugbyteam hebben gevoeld.

„Ze was al langer niet happy”, zegt iemand dicht bij de ploeg. „Niet met Jonas en niet met de kant die het team op ging.” Eidevall was „als overkokende melk”. Hij zou vaker vanuit het niets in woede ontsteken. Een ander vertelt dat Miedema ongelukkig was met de medische begeleiding. Die zou niet op maat zijn bij de revalidatie van speelsters.

De Britse pers gaat ervan uit dat Miedema komend seizoen voor Manchester City speelt, de club van de Nederlandse international Jill Roord, voor wie ruim vier ton zou zijn neergeteld. Miedema is transfervrij – een voordeel voor haar nieuwe club – en sommige kenners denken dat ze het hoogste contract ooit in de geschiedenis van het vrouwenvoetbal gaat tekenen.

Delen

Mail de redactie

Of ze wist dat ze nu de eerste Nederlandse wereldkampioen ooit was in de klasse tot 63 kilogram, vroeg een verslaggever van de NOS dinsdag aan Joanne van Lieshout (21), na haar gouden medaille bij de WK judo in Abu Dhabi. Dat wist ze niet, zei Van Lieshout. „Maar supervet.”

Ze hapte wat naar adem, de finalepartij was pas net afgelopen, en leek het nog niet helemaal te kunnen bevatten. „Super dat je zo, eh”, stamelde ze, „gewoon dat je jezelf wereldkampioen mag noemen.” Door haar grote glimlach leek ook wat ongeloof heen leek te schijnen.

Een dag later is Van Lieshout weer haar kalme zelf. Ze is nog maar 21 jaar, won op haar tweede WK een wereldtitel, had al brons op zak van haar WK-debuut vorig jaar: allemaal heel mooi, maar Van Lieshout gebruikt zelden grote woorden.

Het meest trots is ze „op hoe heel de dag is verlopen”, vertelt ze aan de telefoon. „Alles klopte.” Met haar coach Garmt Zijlstra maakte ze voor iedere partij een plan. „Het is dan zaak om je aan het plan te houden.” In dat plan is vaak ook ruimte voor creativiteit. Want Van Lieshout moet kunnen blijven doen waar ze zo goed in is: „onbevangen, aanvallend spel”, zei haar coach eerder tegen NRC. Die twee dingen samen – een plan en die creativiteit – lukten „heel goed”, zegt Van Lieshout.

Drie ippons

Een belangrijke stap richting het goud zette ze in de halve finale, waarin ze won van de nummer één in de wereld, de Canadese Catherine Beauchemin-Pinard. Tegen het einde voelde Van Lieshout dat het goed zat. „In die laatste halve minuut merkte ik dat ze redelijk aan het leeglopen was. Ik ervoer dat zelf niet.” Beauchemin-Pinard had toen al twee straffen op haar naam staan, kon niet meer verzaken. „Ze moest initiatief nemen. Dat geeft ook meer kans tot fouten maken. Aan het einde kon ik toeslaan.” Van Lieshout nam haar in de houdgreep: ippon, al de derde van de dag.

Zelfs in de finale tegen de Poolse Angelika Szymanska was Van Lieshout „nog best wel ontspannen”, zegt ze. Al was het wel de „slordigste wedstrijd van de dag”. „Ik was in die andere partijen veel dominanter. Dat was het grootste verschil.” Toch kreeg ze Szymanska in de finale op haar zij en ze won met een waza-ari.

Van Lieshouts gouden medaille werd alom omschreven als een grote verrassing: ze is de eerste Nederlandse wereldkampioene sinds Marhinde Verkerk in 2009.

Op het podium

En toch is die wereldtitel misschien wel minder verrassend dan-ie in eerste instantie klinkt. Want Van Lieshout, die opgroeide in een judogezin in het Brabantse Lierop, ontwikkelde zich in korte tijd van toptalent tot wereldtop.

Een kleine twee jaar terug debuteerde ze op het hoogste niveau, nadat ze al twee keer wereldkampioen bij de junioren was geweest. In het begin moest ze nog even wennen, vertelde Van Lieshout eerder tegen NRC. Ze moesten leren „veel tactischer” te judoën, terwijl ze er daarvoor „gewoon in vloog”.

Maar zeker dit jaar laat Van Lieshout, die zowel het grondgevecht als het ‘gooien’ goed beheerst, een indrukwekkende consistentie zien – en dat met de Olympische Spelen van Parijs in aantocht. Bij vijf van de zes toernooien waaraan ze deelnam, stond ze op het podium, waaronder de EK, waar ze zilver won.

Wat maakt haar succesvol? Dat ze zowel staand als op de grond een score kan maken, denkt Van Lieshout. Daarnaast is ze „lastig te gooien.” „En ik denk dat ik er mentaal wel redelijk in zit.” Ze is niet zo’n judoka die ernstig lijdt onder de spanning die een toernooi met zich meebrengt. „Ik heb eigenlijk altijd wel erg veel zin om wedstrijden te judoën. Ik denk dat ik deze WK een goede balans had tussen plezier en de juiste focus op het juiste moment.”

Delen

Mail de redactie

Bij voetbal horen tegelijk zon en schaduw, schreef de Uruguayaanse auteur Eduardo Galeano . In het Noord-Italiaanse Bergamo liepen ze eerst op wolkjes, met de kwalificatie voor twee belangrijke finales in zeven dagen tijd. Nooit eerder in de geschiedenis van ‘La Dea’, een verwijzing naar de godin met wapperende haren in het clublogo, plaatste Atalanta zich voor de Europese eindstrijd, deze woensdag tegen Bayer Leverkusen.

Vorige week reisde het team al naar Rome, voor de finale van de beker van Italië, tegen Juventus. Daar liep het fout. Niet alleen ging de Oude Dame uit Turijn met de beker naar huis, maar Marten de Roon, publiekslieveling bij Atalanta Bergamo, raakte geblesseerd en zal de Europese finale missen. „Wat de belangrijkste week in mijn carrière moest worden, is in een nachtmerrie geëindigd”, schreef de Oranje-international op zijn Instagram-account.

De Roon reist hoe dan ook mee naar Dublin, waar zijn club de Europese finale speelt. Het veld mag hij niet op, maar om zijn ploeggenoten aan te moedigen zal hij „zo luid schreeuwen als ik kan”, liet hij zijn volgers weten.

Met Teun Koopmeiners, Hans Hateboer en Mitchel Bakker is de vierkoppige Nederlandse delegatie bij Atalanta compleet, maar De Roon steekt qua populariteit boven iedereen uit, zegt Roberto Belingheri, adjunct-hoofdredacteur van stadskrant L’Eco di Bergamo. „Hij is uitgebroeid tot een symbool, en benadert de status van Glenn Strömberg”, zegt Belingheri, verwijzend naar de Zweedse speler die zich in de jaren tachtig bij Bergamo in de kijker speelde. „Ik ben geboren als Zweed”, zei Strömberg ooit, die na al die jaren nog steeds vaak in Bergamo verblijft, „maar als bergamasco zal ik sterven.”

Met de paplepel ingegoten

Het illustreert hoe sterk spelers zich identificeren met de stad Bergamo, de club en haar supporters, en andersom. Atalanta is Bergamo, en de stad is ook de club. In de kleine, welvarende provinciestad in noordelijk Lombardije voelt „elke inwoner zich betrokken bij de club en haar sportieve prestaties”, zegt Ivano Biffi (52), inwoner en supporter, en eigenaar van een stukadoorsbedrijf. „Supporters gaan te voet naar het stadion.”

Die verbondenheid wordt met de paplepel ingegoten. Clubvoorzitter Antonio Percassi laat elke nieuwe baby die in Bergamo ter wereld komt, gratis een clubshirt bezorgen – een geniale marketingzet. Volgens supporter Ivano Biffi vertegenwoordigt voorzitter Percassi, zelf een oud-voetballer en ondernemer, de typische waarden van deze stad. „Wij zijn koppige, harde werkers, en we geven niet op. ‘Het shirt is altijd bezweet’, staat aan de binnenkant van elk spelerstruitje. Dat past bij ons allemaal.”

Van trainer Gian Piero Gasperini is bekend dat hij de spelers fysiek flink op de proef stelt tijdens de training. Aan het einde van wedstrijden zijn de voetballers van Atalanta vaak nog frisser dan hun tegenspelers. Gasperini, die zich met de ploeg vorige week ook nog plaatste voor een plek in de Champions League volgend seizoen, is een belangrijke factor in het sportieve succes van blauwzwart, zegt voetbalanalist Andrea Riscassi van de openbare zender Rai Sport.

„De voorbije acht jaar heeft Gasperini het spel van Atalanta drastisch hervormd, door met drie in de verdediging te spelen en voluit in te zetten op de aanval.” De trainer kiest voor zeer offensief voetbal, precies het tegenovergestelde van de spreekwoordelijke Italiaanse catenaccio. Dat leidt tot een agressief, en zeer aantrekkelijk spel.

Succesvolle scouting

Ook de goede jeugdopleiding rendeert. „Met Matteo Ruggeri, Marco Carnesecchi en Giorgio Scalvini heeft Bergamo nu zo maar even drie voormalige jeugdspelers in zijn eerste ploeg”, zegt analist Andrea Riscassi. Tegelijk doet het clubbestuur slimme investeringen. „Atalanta koopt een speler voor twintig miljoen, en verkoopt hem nadien voor het dubbele, wat financiële ruimte biedt om weer andere talenten aan te trekken”, merkt Belingheri dan weer op.

Het bekendste voorbeeld was de aankoop van aanvaller Rasmus Højlund, in 2022 van Sturm Graz, voor 17 miljoen euro. Een jaar later verkocht Atalanta de Deense speler door aan Manchester United, voor 84 miljoen.

Het clubmanagement heeft ook een succesvolle scouting, mikt op talentrijke spelers die in een dip zitten, en herstelt hun zelfvertrouwen. Zoals de aanvallende middenvelder Charles De Ketelaere. Bij Milan kwam de Bruggeling vorig seizoen niet één keer aan scoren toe. Bij Atalanta heeft de Belg in alle competities samen dit seizoen al veertien doelpunten gemaakt.

Van een goede jeugdopleiding en succesvolle scouting, tot slimme investeringen, in combinatie met een lekker aanvallend spel: sportief succes heeft niet één geheim ingrediënt, het is een beetje van alles. Met als grote extra troef: die enthousiaste twaalfde man, in de vorm van een hele stad die zich vereenzelvigt met de club.

Zelfs toen het coronavirus in maart en april 2020 buitengewoon hard toesloeg in Noord-Italië, en in Bergamo legervrachtwagens af en aan reden om de lijkkisten te bergen, bleven de spelers tijdens wedstrijden voor lege stadions het beste geven van zichzelf. Belingheri herinnert zich nog het dilemma op zijn redactie: moest die wel verder berichten over de sportieve zeges van Atalanta, of was dat ongepast?

„We stelden daarom de vraag aan onze lezers”, blikt de adjunct-hoofdredacteur terug. Een overtuigende meerderheid vroeg met de voetbalverslaggeving verder te gaan. „Ik was zelf verrast, maar de mensen vroegen in die gitzwarte tijd om nog wat anders te bieden dan enkel dood en verdriet.”

Delen

Mail de redactie

Omringd door lachende kinderen staat Marlène van Gansewinkel(29) op de atletiekbaan in Chiba, net ten noorden van Tokio. „Een geweldig welkom”, zegt ze. De atlete is voor het eerst terug in Japan sinds ze twee keer goud won tijdens de Paralympische Spelen van Tokio, drie jaar geleden. Ze maakt zich klaar voor de wereldkampioenschappen in Kobe. „De wereldtitel is de enige die ik nog niet heb”, vertelt ze met een grote glimlach.

„Dit is Marlène, paralympisch kampioen.” Kort introduceert coach Guido Bonsen haar aan de grote groep Japanners die naar de aankomst van het Nederlandse para-atletiekteam zijn gekomen. Meer woorden zijn niet nodig. De menigte begint luid te applaudisseren. Honderden kinderen en ouders staan vervolgens gretig te wachten op een kans om samen met haar een korte sprint te trekken.

Van Gansewinkel staat op haar blade en in een oranje-tenue klaar op de startlijn. Sinds haar geboorte mist ze haar linkeronderbeen en linkeronderarm. Haar arm telt niet mee voor classificatie, daarom neemt de sprintster en verspringster deel in de T64- klasse: voor sporters met een enkele beenamputatie onder de knie. Op de Paralympische Spelen in 2021 won ze in deze categorie, met een paralympisch record, goud op de 100 meter. Met haar destijds snelste tijd van het seizoen veroverde ze ook goud op de 200 meter. „Ik voelde toen dat mijn lijf er klaar voor was, en stond er met het volste vertrouwen dat ik de beste op de baan was,” blikt ze terug.

Experiment met materiaal

In voorbereiding op het WK heeft Van Gansewinkel bij de wintertrainingen geëxperimenteerd met materialen en trainingstechnieken. „Ik doe een nieuwe gewichtsoefening waar je normaal twee armen voor nodig hebt. Dat we hebben we zo aangepast dat ik het nu toch kan doen.” Ze pakt haar telefoon erbij en laat zien hoe ze 65 kilo omhoog trekt en op haar schouders legt. „Ik ben lichter en sterker dan in Tokio”, zegt ze. „Ik voel me beter dan ooit.”

Dit zelfvertrouwen is niet vanzelfsprekend, zegt coach Bonsen. „Marlène traint en racet graag hard en ongeremd. Daardoor heeft ze veel blessures en een burn-out gehad. Ze is heel eigenwijs en rent zichzelf nog wel eens voorbij. Mijn taak is zorgen voor een goed schema en af en toe hard op het rempedaal trappen. Het is een balanceertruc.”

Van Gansewinkel heeft de laatste maanden ook op verschillende blades gelopen en meerdere protheses geprobeerd. „Voor dit seizoen heb ik de lengte en de stijfheid van het materiaal van mijn blade aangepast,” legt ze uit. „Daarbij heb ik samen met mijn coach besloten geen armprothese meer te gebruiken. Die je heb je normaal nodig voor balans, maar ik kon er niet aan wennen.”

Hoewel ze acht keer per week traint en de wereld rondreist naar kampioenschappen, vindt ze thuis in Amsterdam ook tijd om zich maatschappelijk in te zetten. Samen met collega Fleur Jong en Bonsen is ze oprichter van Team Para Atletiek, een organisatie waar zowel beginners als topsporters terecht kunnen om te trainen. „Daar vind ik veel voldoening in”, zegt Van Gansewinkel. „We begonnen heel klein met een paar mensen. Inmiddels hebben we groeiende groep atleten, coaches en enorm veel mensen die ons steunen. Je merkt dat er veel veranderd is in de parasport sinds ik ben begonnen.” Zelf geeft ze regelmatig sportles aan jonge kinderen. „Dat is inspirerend, voor zowel hen als mezelf.”

De aandacht voor parasport is inderdaad merkbaar toegenomen. De Paralympische Spelen zijn uitgegroeid tot een van de grootste sportevenmenten ter wereld. In 2021 werd het evenement in 154 landen uitgezonden, en er keken meer dan vier miljard mensen mee. Elk jaar sturen steeds meer landen hun atleten af op de internationale toernooien.

Prestatiedruk

Door de toenemende aandacht komt van Gansewinkel, als tweevoudig paralympisch kampioen, steeds prominenter in beeld. „Er zijn steeds meer kansen voor para-atleten zoals ik,” zegt ze. Inmiddels heeft ze vaste sponsoren en een stabiel inkomen waardoor ze zich fulltime kan richten op haar sportcarrière, iets dat voor de meeste para-sporters tien jaar geleden onmogelijk was.

De toename aan kansen in de parasport betekent echter ook dat het aantal concurrenten flink stijgt, samen met de prestatiedruk. Terwijl tien jaar geleden records met volle seconden werden verbeterd, zijn deze marges gedaald naar tienden van een seconde. „Ik merk dat het niveau elk jaar stijgt,” zegt Van Gansewinkel.

Zo is het wereldrecord verspringen van 6,74 meter, gezet door landgenote Fleur Jong, voor haar niet meer in te halen: „Tijdens het WK in Parijs vorig jaar sprong ik naar zilver. Het was de vierde keer dat ik op de tweede plek belandde. Maar dat betekent niet dat ik het opgeef [De Jong won maandag WK-goud voor Van Gansewinkel.”

Op de overige twee onderdelen heeft Van Gansewinkel zeker haar zinnen gezet op de wereldtitel, maar ze kijkt ook al vooruit naar de Paralympische Spelen van Parijs deze zomer. „Mijn grootste uitdaging is mijn titels verdedigen. De paralympische wereld gaat constant vooruit, dus je kan zelf niet stil blijven staan.

Delen

Mail de redactie