Category: NIEUWS

Het is vandaag zó druk dat niet alleen de fotograaf maar ook directeur Grégorie Lartigot (46) even een fotootje maakt. „Zoveel bezoekers tegelijk hebben we nog niet gehad”, zegt hij met een mix van enthousiasme en bezorgdheid. Voor de twee balies die nog naar nieuw hout ruiken, ontstaan meterslange rijen kinderen met zwembandjes onder de arm, tienerjongens in voetbalshirts en gezinnen met buggy’s vol zwempakken en pakjes frisdrank.

Ze komen om te ontsnappen aan de bloedhitte – het is deze dinsdag 38 graden – en een duik te nemen in het Centre Aquatique Olympique Métropole du Grand Paris, het zwembad en sportcentrum dat werd gebouwd voor de Olympische Spelen in Parijs van 2024. Begin juni werd het voor het publiek geopend. Het zwembad met zijn gewelfde dak ligt in de noordelijke voorstad Saint-Denis, pal tegenover het Stade de France – vanaf de duikplank kun je het beroemde voetbalstadion zien.

Het zwembad is een voorbeeld van de olympische ‘nalatenschap’: de Spelen moesten bijdragen aan het opkrikken van Seine-Saint-Denis, het armste departement van Frankrijk, waarvan Saint-Denis de hoofdstad is. De organisatie wilde dat alles wat voor de Spelen werd gebouwd, daarna ten goede zou komen aan de bevolking van dit voormalige industriegebied. Om dezelfde reden worden de ‘dorpen’ voor de sporters en journalisten elders in het departement omgebouwd tot appartementen en kantoren.

Foto’s Valentina Camu

Lees ook

Kunnen de Spelen de geplaagde Parijse buitenwijken transformeren in ‘het nieuwe Brooklyn’?

Topsporters en gewone mensen

„Het sportcentrum heeft een dubbele functie”, zegt Lartigot tijdens een rondleiding. „Het is er allereerst voor de ontwikkeling van topsport.” De directeur laat een ruimte zien waar schoonspringers kunnen oefenen met trampolines en baden gevuld met schuimblokken en vertelt glunderend dat volgend jaar de WK zwemmen in het olympische bad plaatsvinden. „Maar het is er ook voor het grote publiek en dan vooral de bewoners van Seine-Saint-Denis.” Die kunnen hier terecht om te zwemmen, maar er zijn ook gloednieuwe padelbanen, een klimhal en fitness- en yogaruimtes.

Driekwart van de bezoekers in de eerste weken na de opening kwam uit Seine-Saint-Denis, zegt Lartigot. Ook alle bezoekers met wie NRC spreekt, komen uit het departement. Deze dinsdag zijn ze vooral in het water te vinden. Het grote bad is opgedeeld in een paar stroken waar baantjes worden getrokken en een strook waar een opblaasbare stormbaan is geplaatst. Kinderen, maar ook volwassen mannen rennen er gierend overheen. In een tweede bad spelen ouders en nounous (kindermeisjes) met kleine kinderen in ondiep water.

„We zijn trots dat dit zwembad in onze stad staat”, zegt student Adama Bagayoko (19) uit Saint-Denis, die met drie vrienden met rode ogen uit het water komt. „Tijdens de Spelen zagen we op tv de wedstrijden in dit zwembad, we zagen hoe [Fransman] Léon Marchand steeds weer won – dat maakte dat we zelf ook zin hadden om hier eens te gaan zwemmen.”

Het bevalt ze goed. „Ik ging eerder naar een ander zwembad in het centrum van Saint-Denis, maar dat is heel klein en het is er vies – het water is soms helemaal geel.” Ook andere bezoekers zijn enthousiast, zoals de 42-jarige bewaakster Maud Belhocine, die voor de tweede dag op rij met haar drie kinderen in het zwembad is – vandaag is ook haar man mee. „Vanwege de hittegolf is het zwembad in het centrum van Saint-Denis gratis opengesteld, dus daar is het nu veel te druk.” Haar tienerdochter Maïssa is er blij mee. „In het andere zwembad zijn geen duikplanken terwijl hier hele mooie zijn”, zegt ze met twinkelende ogen. De planken zijn bovendien van olympische afmetingen.

Naast het Centre Aquatique Olympique zijn rondom de Spelen nog zes zwembaden in Seine-Saint-Denis gerenoveerd of gebouwd. En dat is geen toeval. „De zwemvaardigheid in dit departement ligt lager dan in alle andere Franse departementen”, zegt Lartigot. „De helft van de kinderen kan niet zwemmen als zij op hun elfde naar de brugklas gaan. Dat is catastrofaal en heeft geleid tot ongelukken en verdrinkingen.” Scholen zijn volgens de Franse wet verplicht zwemles aan te bieden, maar dit gebeurt in praktijk niet altijd omdat er niet genoeg zwembaden zijn.

Het olympische zwembad zal na de zomervakantie dan ook gebruikt worden voor zwemlessen van scholieren uit Seine-Saint-Denis. „We kunnen vanaf half september jaarlijks 2.100 leerlingen zwemles geven.” Dat is goed nieuws, zegt ook lerares Clémence Prieur (36), die met haar partner en vierjarige dochter Ava is komen zwemmen. „Op mijn school kunnen sommige leerlingen in de vierde klas nog steeds niet zwemmen!” Haar school heeft onlangs een samenwerking gesloten met een van de andere nieuwe zwembaden.

Lees ook

Vanaf zaterdag mogen Parijzenaren weer zwemmen in hun Seine. ‘Superschoon is het niet’

Hoge prijzen

Ouders kunnen ook zelf hun kinderen op zwemles doen. Dat kan echter niet iedereen zich veroorloven in het departement waar één op de tien inwoners werkloos is: een lesje babyzwemmen in het goednieuwe zwembad kost 20 euro, een „intensieve stage” van tien gewone zwemlessen kost 105 euro. Ook de kosten voor een gewoon toegangskaartje zijn hoger dan andere zwembaden – al krijgen omwonenden korting. De kortingsprijs voor volwassenen is 5,80 euro, het goedkoopste kaartje voor kinderen vanaf acht jaar kost 3,90 euro. In een zwembad even verderop betaal je als volwassene 3 euro en 1 euro als kind.

„Ik was vandaag 30 euro kwijt voor de hele familie”, zegt Maud Belhocine terwijl het water van haar krullende haar druipt. „Ik heb al tegen de kinderen gezegd dat we hier niet iedere dag heen kunnen gaan.” Ook Clémence Prieur en Adama Bagayoko en zijn vrienden vinden de prijs hoog. Bagayoko’s vriend Roman Belhocine (19, geen familie van Maud Belhocine) zegt dat „je een baan moet hebben” wil je naar dit zwembad kunnen. „Als ik vrijdag hoor dat ik mijn eindexamens niet heb gehaald, zie je me hier niet meer terug.”

Delen

Mail de redactie

De Britse overheid heeft in 2023 zo’n 4.500 Afghanen in het geheim naar het Verenigd Koninkrijk gebracht. Het reddingsplan werd haastig opgesteld nadat een medewerker van de het Britse ministerie van Defensie in februari 2022 per ongeluk namen en contactgegevens van ruim 18.000 Afghanen, die in het verleden samenwerkten met de Britten, had gelekt. Uit vrees voor de Taliban, die in 2021 de macht herwon, wilden zij vertrekken naar het VK.

In 2023 ontdekte de overheid het lek omdat de persoonsgegevens van negen personen uit de dataset online verschenen. Ook verschillende journalisten waren op de hoogte. Maar de Britse regering, toen nog onder leiding van de conservatieve premier Rishi Sunak, diende een geheimhoudingsbevel in bij het Hooggerechtshof.

John Healey, de huidige Britse minister van Defensie, verklaarde dinsdag aan het parlement dat het gerechtelijke bevel wordt ingetrokken. „Het geheimhoudingsbevel is al bijna twee jaar van kracht. Gedurende die tijd hebben acht mediaorganisaties en hun journalisten een verbod gekregen om te berichten over de kwestie”, zei Healey. „Geen enkele regering wil op deze manier informatie achterhouden voor het Britse publiek, parlementariërs of de pers.” Healey bood tevens zijn excuses aan voor het lek.

De reddingsoperatie, die zeker 400 miljoen pond (zo’n 460 miljoen euro) kostte, wordt nu stilgelegd. Uit een onafhankelijk onderzoek blijkt dat de gelekte gegevens bijna vier jaar na het begin van het Talibanbewind „mogelijk niet zo wijdverspreid zijn als aanvankelijk werd gevreesd”. Ook is er „weinig bewijs van de intentie van de Taliban om een vergeldingscampagne te voeren”. Hiermee concludeerde de onderzoekers dat de operatie „mogelijk niet in verhouding staat tot de werkelijke impact van de gelekte data”. Volgens de Taliban geldt amnestie voor voormalige medewerkers van buitenlandse militairen, zolang ze zich vreedzaam gedragen. Of die amnestie ook in praktijk wordt uitgevoerd, is niet duidelijk.

Volgens minister Healey zijn er nog ongeveer zeshonderd mensen in Afghanistan die eerder al een bevestiging kregen dat ze naar het VK mogen komen. Die groep zal nog wel worden overgebracht.

Lees ook

Deze twee Afghanen werkten voor de Nederlandse krijgsmacht: nu leven ze ondergedoken

Delen

Mail de redactie

De minister voor asiel en migratie moet beter onderbouwen waarom niet alle vluchtelingen uit Jemen asiel krijgen, oordeelt de Raad van State woensdag. Momenteel mogen Jemenieten van de Nederlandse regering alleen blijven als zij persoonlijk gevaar lopen.

In 2024 besloot het ministerie van Asiel en Migratie dat mensen in Jemen niet automatisch een Nederlandse asielstatus krijgen, omdat niet iedere Jemeniet een zodanig hoog risico loopt om slachtoffer te worden van willekeurig geweld.

Het Hof spreekt nu van een gebrek aan onderzoek naar de intensiteit van de gewapende confrontaties, het organisatieniveau van de betrokken strijdkrachten en de duur van het conflict. Ook moet er volgens de rechter beter onderzocht worden of de strijdende partijen ook opzettelijk geweld gebruiken tegen burgers.

Een asielzoeker uit Jemen, wiens asielaanvraag in 2024 werd afgewezen, spande het hoger beroep aan. Volgens zijn advocaat is er een reëel risico op rekrutering, gewapend conflict en willekeurig geweld bij terugkeer. Ook zijn vader zou zijn bedreigd wegens zijn werk in het onderwijs.

Delen

Mail de redactie

Het geluid van brand, geschreeuw en brekend glas, ondersteund door onheilspellende muziek, schalt uit de luidsprekers als bezoekers in het Museum van Geschiedenis in Hongkong de roltrap naar boven nemen. Aan de muren grote foto’s en video’s van gemaskerde mensen die vernielingen aanrichten, van brandende politieauto’s, van plunderingen.

In deze tijdelijke expositie wordt de vijfde verjaardag van de invoering van de Nationale Veiligheidswet (NSL) gevierd en het narratief is vanaf het begin duidelijk: dit is het verhaal van een stad die in brand stond, een stad die bedreigd werd, en waar de Chinese overheid niets anders kon doen dan ingrijpen. De voormalige Britse kolonie werd op 1 juli 1997 overgedragen aan China, Hongkong is sindsdien een zogeheten Speciale Bestuurlijke Regio.

In een lange video, in de tweede ruimte van de expositie, schijnt bijna letterlijk de zon nadat de NSL is aangenomen: breedlachende en met de Chinese vlag zwaaiende mensen vullen het beeld. „Overtreders zijn voor het gerecht gebracht en veroordeeld, of zijn gevlucht naar het buitenland, een voor een. Hongkongs samenleving wist de stabiliteit snel te herstellen, waardoor het leven van de burgers weer normaal is en de tumultueuze periode van onrust is afgesloten”, staat te lezen op een van de begeleidende panelen.

Sinds de overdracht van Hongkong aan China geldt het principe van ‘Eén land, Twee Systemen’ – ooit geïntroduceerd door de voormalig Chinese staatsman Deng Xiaoping, die voor een succesvolle vereniging van China met Hongkong, Macau en uiteindelijk ook Taiwan bedacht dat deze regio’s hun eigen economische en administratieve systemen mochten behouden. De huidige realiteit is echter dat Beijings bemoeienis met Hongkong groeiende is. De NSL is daar een concreet voorbeeld van.

De aanleiding was duidelijk: Hongkong, dat een diepgewortelde protestcultuur kende, was in 2019 het toneel van grootschalige demonstraties en toen deze steeds gewelddadiger verliepen, gaf dit de Chinese autoriteiten het perfecte excuus om het ‘zwarte geweld’, zoals Beijing de protesten noemden, de NSL op te leggen. De wet stelt strenge straffen – maximaal levenslang – in het vooruitzicht voor wie zich schuldig maakt aan ‘afscheiding’, ‘subversie’, ‘terrorisme’ of ‘samenspanning met buitenlandse organisaties’.

Geen gele paraplu’s

Sinds de invoering van de wet zijn er geen grootschalige protesten meer geweest in Hongkong. De grootste demonstratie was in maart 2023, toen enkele tientallen mensen zich verzamelden in Tseung Kwan O, ver van de centrale en bekende eilanden die deel uitmaken van Hongkong. Met spandoeken en megafoons uitten zij hun onvrede over de voorgenomen bouw van onder meer een vuilstort en een cementfabriek op een ingepolderd reepje grond aan de rand van hun woonplaats. De internationale pers kwam massaal af op het bescheiden buurtprotest.

De boze buurtbewoners liepen een zorgvuldig met afzetlint afgebakend rondje door de buurt. De leuzen op spandoeken waren vooraf voorgelegd aan de politie, mondkapjes en andere gezichtsbedekking waren verboden, en deelnemers droegen een naamkaartje met een uniek nummer. Paraplu’s waren gelukkig toegestaan – het regende flink – maar dan geen gele exemplaren. Die zijn sinds 2014 een symbool van de grote protestbeweging voor algemeen kiesrecht in Hongkong .

Dit zorgvuldig gecontroleerde ‘protest’ vormde een schril contrast met de massale demonstraties die de miljoenenstad tot enkele jaren daarvoor domineerden. In juni 2019 herdachten – volgens cijfers van de organisatie – zo’n 180.000 mensen de bloedig neergeslagen opstand op het Plein van de Hemelse Vrede in Beijing in 1989. De opkomst was mede zo groot omdat de stad in de ban was van een omstreden uitleveringswet, die het mogelijk maakte om verdachten van sommige misdrijven te berechten op het vasteland van China. Diezelfde maand gingen zo’n twee miljoen mensen – ruim een op de vier inwoners van Hongkong – de straat op om daartegen te protesteren.

Schoolklassen

In de tijdelijke expositie in het grote museum op Kowloon wordt veelvuldig verwezen naar het zware geweld, en er wordt gestrooid met statistieken: brandstichting kwam in 2024 ‘maar’ 234 keer voor, in 2019 wel 927 keer, een afname van 74,76 procent. Of met de cijfers van de aantallen arrestaties en veroordelingen – het moet een beeld oproepen van een daadkrachtig optredende overheid. Zo is er een zevental voorbeelden van strafzaken, waaronder de zaak tegen Tak-chi Tam, journalist en prodemocratisch politicus, wegens opruiing. Tam behoort tot de zogeheten ‘Hongkong 47’ – een groep activisten, prodemocratische politici, journalisten en juristen die vervolgd werden onder de nieuwe wet. In november kregen 45 van hen forse gevangenisstraffen opgelegd, oplopend tot tien jaar. Spijtbetuigingen hielpen niet voor een lagere strafmaat.

Lees ook

Zelfs voor dissidenten die spijt betuigden kent de Hongkongse rechtbank weinig genade

Het zijn vooral schoolklassen en grote groepen Chinezen die de boodschap dat „nationale veiligheid het fundament is van nationale verjonging” ingeprent moeten krijgen. Zonder nationale veiligheid kan er niets worden bereikt, en dus is het ieders verantwoordelijkheid én recht om „van ons land te houden” staat er op panelen te lezen.

„Dit is wel een beetje beangstigend, nietwaar”, zegt een Britse vrouw hardop als ze in een van de laatste ruimtes van de expositie staat. Haar naam wil ze niet geven. „Het gaat er maar om welk verhaal je wilt vertellen.” Ze trekt haar dochtertje mee en loopt snel de expositie uit.

Zelfcensuur

Het effect van de veiligheidswet op de samenleving is veel groter dan de arrestaties en inperking van het demonstratierecht. Omdat vergrijpen er vaag in worden omschreven, is het moeilijk om te weten waar precies de grens ligt. Veel activisten en maatschappelijke organisaties nemen daarom het zekere voor het onzekere en kiezen voor zelfcensuur. „Omdat het mes de hele tijd boven je hangt, weet je niet wanneer je wordt onthoofd”, omschrijft een activist de situatie in een recent gepubliceerd rapport van de Amerikaanse Georgetown University.

Volgens het rapport zijn in de eerste tweeëneenhalf jaar na invoering zeker negentig ngo’s en 22 mediaorganisaties opgeheven. Daaronder waren grote, zoals de negentigduizend leden tellende onderwijsbond en de Hongkongse Confederatie van Vakbonden (160.000 leden). Sommige, zoals de mensenrechtencoalitie Civil Human Rights Front of de onafhankelijke krant Apple Daily, werden rechtstreeks aangepakt. Maar veel meer organisaties besloten zelf te stoppen uit vrees om een onzichtbare grens te overschrijden.

Ook zijn er geen pro-democratische politieke partijen meer in Hongkong; de laatste, de Liga van Sociaal-Democraten, stopte eind juni in navolging van de Democratische Partij die al eerder stopte. Sinds 2021 mogen alleen nog ‘patriottische’ partijen aan verkiezingen deelnemen.

Foto’s van messen en bloed

Voor journalisten is het moeilijk precies vast te stellen hoeveel ruimte er nog is voor onafhankelijke of kritische berichtgeving. Hongkongs minigrondwet garandeert nog altijd „vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en vrijheid van drukpers”, maar de pro-democratische krant Apple Daily en nieuwsplatform Stand News werden gesloten, en hun eigenaren en hoofdredacteuren vervolgd. Op de jaarlijkse ranglijst van Reporters Without Borders (RSF) staat Hongkong op de 140ste plek, tachtig plaatsen lager dan tien jaar eerder. Zeker tien journalisten zitten momenteel in de gevangenis.

„We interviewen de vertrekkende Amerikaanse consul, die naar Beijing gaat. Zo’n afscheidsinterview is in Hongkong heel gebruikelijk. Maar de autoriteiten bekritiseren hem nu fel, en wij blijken de enigen te zijn die hem nu spreken. Niemand anders doet het”, vertelde hoofdredacteur Tom Grundy van nieuwssite Hong Kong Free Press onlangs in een podcast. Hij wil met het voorbeeld illustreren hoe de vage wetgeving ertoe leidt dat media risico’s mijden.

Afgelopen september legde de Hong Kong Journalists Association een gecoördineerde intimidatiecampagne bloot, waarbij journalisten en hun familieleden via sociale media, e-mail en aan huis bezorgde brieven door anonieme ‘patriotten’ werden bedreigd met aangifte op grond van de veiligheidswet. Sommigen ontvingen foto’s van messen, bloed en gedenkstenen.

Lees ook

In Hongkong weet de pers niet hoe vrij de pers nog is

‘Zacht verzet’

Sinds kort gaat veel aandacht van de Hongkongse autoriteiten uit naar de bestrijding van wat ze ‘zacht verzet’ noemen, een zo vage term dat zelfs de Hongkongse minister van Justitie Paul Lam in de Chineestalige krant Ming Pao erkende dat er „geen duidelijke definitie” van is. Als voorbeeld noemde hij het doen van „onjuiste beweringen” die emotioneel van aard zijn en „niet gebaseerd op objectieve feiten”. Die zouden „een negatief beeld van de regering” kunnen geven.

Dat de bestrijding prioriteit heeft, werd duidelijk na opmerkingen van cultuurminister Rosanna Law, die in een interview met de Beijinggezinde krant Wen Wei Po zei dat haar departement subsidies voor evenementen, voorstellingen en bibliotheekcollecties streng zal beoordelen om „elementen die de nationale veiligheid kunnen bedreigen te elimineren”. En eind mei stuurde de lokale voedsel- en warenautoriteit brieven aan onder meer restauranthouders, kleine kruideniers, badhuizen en uitvaartcentra waarin wordt gewaarschuwd dat zij hun vergunning kunnen verliezen als zij zich inlaten met activiteiten die „ingaan tegen de nationale veiligheid”.

De conclusie van de tentoonstelling is dat Hongkong in vijf jaar van ‘chaos naar orde’ is gegaan. Er volgt wel een waarschuwing. „Op dit moment, hoewel Hongkong aan de oppervlakte misschien rustig aanvoelt, blijven de onderstromen bestaan en blijft het veiligheidslandschap ingewikkeld en uitdagend.” Een algemene oproep voor waakzaamheid volgt, zonder concreet te zijn over bedreigingen of ‘onderstromen’. Onzekerheid is troef in Hongkong.

Lees ook

Hongkong pakt mensen op die bloedbad uit 1989 dreigen te herdenken met bloemen of waxinelichtje

Delen

Mail de redactie