‘Eigenlijk is Warren Buffett de eerste finfluencer ’

Tienduizenden beleggers komen elk jaar in de lente naar de aandeelhoudersvergadering van Berkshire Hathaway, het beleggingsvehikel van Warren Buffett. In een stadion in Omaha, Nebraska luisteren ze – onder meer – naar Buffetts urenlange toespraken over zijn vele investeringsbeslissingen. Fans en aandeelhouders hangen aan zijn lippen, want de multimiljardair bouwde in zes decennia aan het roer van Berkshire Hathaway een legendarische status op.

Weinig beleggers zijn zo succesvol en zo beroemd als Buffett (94). In zestig jaar bouwde hij een kleine textielfabriek uit tot een conglomeraat met een marktwaarde van meer dan 1.000 miljard dollar. Zijn handelsmerk, in het kort: hypes wantrouwen, een bedrijf tot de bodem doorgronden en op het juiste moment erin stappen voor de echt lange termijn: eerder tien jaar dan tien maanden.

Het was voor fans dan ook even schrikken vorig weekend, toen Buffett bij de jaarvergadering van Berkshire Hathaway zijn pensioen aankondigde. Goeroe Buffett wordt door investeerders over de hele wereld op handen gedragen. De financiële oneliners van de gevatte Amerikaan worden over het internet verspreid als de spreuken van een oude wijsgeer – maar dan een kapitalistische, geen confuciaanse.

Wat maakt Buffett zo bijzonder, volgens beleggers? Welke lessen trekken zij uit zijn talrijke uitspraken?


Ryan van der Veer (24) | Student technische bestuurskunde ‘Het is uniek dat Buffett zoveel van zijn strategie uit de doeken doet’

‘Ik begon op m’n achttiende met beleggen, ik opende tegelijk met een vriend een rekening. In het begin ben je nog samen aan het uitvinden hoe het werkt, alle puzzelstukjes aan het verzamelen.” Daarin werd Buffett een inspiratie. „De filosofie van Warren Buffett is een belangrijke basis. Ik ben het steeds structureler gaan aanpakken en ben best tevreden over wat ik in zes jaar heb kunnen neerzetten.

„Het internet staat vol met oneliners van Buffett, maar vaak gaat wat hij bedoelt verloren. Zijn dominante filosofie is dat het veel tijd en moeite kost om een goede belegging te doen. Hij leest zelf ook de hele dag door. Buffett koopt weinig verschillende aandelen, maar hij doet veel eigen onderzoek, in plaats van dat hij de markttrends volgt.

„Ik ben nu selectief en doe grondig onderzoek als ik ergens aandelen in wil hebben. Dat betekent ook actief naar aandeelhoudersvergaderingen gaan en in de gaten houden hoe een bedrijf het doet. ‘Leg al je eieren in één mandje [beleg in één bedrijf], maar hou dat mandje goed in de gaten’ is een bekende uitspraak van Buffett. Dus ervoor zorgen dat je tot in grondig detail weet wat je in je portfolio hebt.”

Jonge, beginnende investeerders kunnen leren van Buffetts adviezen, denkt van der Veer. „YouTube staat vol met finfluencers [financiële influencers] die beweren te weten hoe je met beleggen snel rijk kan worden. Het is verleidelijk om daar in te trappen. Buffetts filosofie draait juist om de lange termijn. Ik haal uit mijn favoriete quote dat je geen dingen moet doen waarmee je snel veel geld kan verliezen, hoe goed je het ook gedaan hebt in het verleden.

„Eigenlijk is Buffet de eerste finfluencer, want het is uniek dat hij zoveel van zijn strategie uit de doeken doet en daarmee zo’n grote schare volgelingen heeft weten te verzamelen.”

Martine Hafkamp (57) | directeur Fintessa vermogensbeheer‘Er zijn altijd hypes op de beurs en die pakken altijd slecht uit’

‘Buffett zegt ook wel: ‘Mijn ideale houdperiode voor een aandelenportefeuille is voor eeuwig.’ Daarin zijn vermogenbeheerders zoals ik hetzelfde als hij, ook al beleg ik voor anderen, niet voor mezelf. Ik beleg nooit in bedrijven die nog geen cent winst hebben gemaakt, of bedrijven waar het nog moet blijken of het businessmodel gaat werken. Er zijn altijd hypes op de beurs en die pakken altijd slecht uit. Dat is ook iets waar Buffett voor staat: ‘Je moet alleen beleggen in dingen die je begrijpt’. Ik beheer een portefeuille voor cliënten en moet wel kunnen uitleggen waar de beleggingen over gaan.

„Als je je aandelen gewoon heel lang houdt, zoals Buffett, dan wordt dividend het belangrijkste.” Dan verdient een aandeelhouder vooral aan de winst van een bedrijf, in plaats van de beurswaarde ervan bij de aandelenverkoop. „Buffett werd in zijn gezicht uitgelachen tijdens de dotcomboom,” toen in de jaren negentig internetbedrijven razendsnel opkwamen, „omdat die aan hem voorbij was gegaan. Hij zat alleen in Apple. Maar tijdens die ‘bubbel’ dacht men dat je alles wat met internet te maken had wel blind kon kopen – dat was natuurlijk niet zo. Op de korte termijn kon je veel winnen, maar ook veel verliezen.” Veel jonge internetbedrijven bleken geen solide plan van aanpak te hebben en toen de bubbel rond de eeuwwisseling barstte, gingen veel bedrijven failliet en verdampte de waarde van de aandelen. „Buffett heeft bewezen dat grote successen te behalen zijn zonder mee te gaan in dat soort bubbels. Als het dan plots minder wordt op de beurs, blijkt pas of je een echte belegger bent of in paniek raakt omdat je niet weet waarin je hebt belegd. Dat is weer zo’n uitspraak van Buffett: ‘Als het water zakt, zie je wie zwemt zonder zwembroekje aan.’”

Harm Vogel (28) | Hobbybelegger, beleggersclub Carpe Divitias‘Buffett doet het niet voor het geld, maar voor het spel van beleggen zelf’

‘Veel mensen beleggen om geld te verdienen, Buffett niet. Hij doet het voor het spel van beleggen zelf. Daarom is het denk ik zo moeilijk voor beleggers om Buffett na te doen. Hij heeft geen dure auto, geen groot huis, gaat niet vroeg met pensioen. Hij heeft best een stoïcijnse, sobere levensstijl en houdt zijn geld ‘in de markt’. Ik zeg niet dat ik een soort Buffett ben, maar ik ben tevreden met wat ik heb en begon in 2020 om het beleggen zelf, omdat het gaat om de passie ervoor, en niet om het geld verdienen. Sommige mensen doen het om vroeg met pensioen te gaan, maar dat is ook gek, want dan doe je dus eigenlijk iets waar je op dat moment niet gelukkig mee bent.”

„Beleggen wordt altijd veel moeilijker voorgesteld dan het is. Daarom slaat mijn favoriete uitspraak er ook op dat je niet heel intelligent hoeft te zijn om succesvol te beleggen, maar het juiste karakter moet hebben. Dat is ook weer toepasbaar op de gevolgen van de Amerikaanse handelstarieven nu. De markt gaat omhoog en naar beneden, maar als je gewoon in een kwalitatief goed bedrijf hebt belegd, als je daar vertrouwen in hebt, maakt dat niets uit. Ingewikkeld is niet altijd beter, en meer bedrijven is ook niet altijd beter. De belangrijkste les is misschien nog wel dat je altijd optimistisch moet zijn over de toekomst, omdat huidige problemen in de toekomst vaak wel meevallen.”

Toch zijn sommige tips van Buffett op papier heel rechtdoorzee, maar in de praktijk toch lastiger, merkt Vogel. „Voor zijn strategie heb je wel echt veel geduld nodig, dat heeft niet iedereen. Soms moet je wel vijf jaar op je koopkans wachten. Dan vereist het ook nog veel lef om daar op het juiste moment vol voor te gaan. Dat gaat niet zomaar, dat moet je leren.”


‘Te weinig ervaring’, krijgt de starter te horen. Maar ja, hoe doe je die dan op?

Claudia Carreiro (28) wilde haar master communicatie- en informatiewetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam zo snel en goed mogelijk afronden. „Ik was niet de typische student die alleen maar ging feesten. Ik ging vol voor mijn studie.” Ze liep ook geen stage; dat zou alleen maar vertraging opleveren.

Nadat ze in 2019 was afgestudeerd, solliciteerde Carreiro bij allerlei marketingbureaus. Ze wilde graag socialemediastrategieën ontwikkelen voor verschillende soorten bedrijven. „Steeds verdiepte ik me volledig in een bureau, zodat ik concrete ideeën kon noemen. Toch kreeg ik dan weer een standaardreactie: ik was het niet geworden.” De afwijzingen vanwege een gebrek aan ervaring stapelden zich op. „Ik werd telkens onzekerder. Hoe groot was mijn kans eigenlijk?”

Het verhaal van Carreiro staat niet op zichzelf. Bijna 40 procent van de bedrijven in ‘kraptebranches’ selecteert puur op werkervaring of diploma’s, blijkt uit onderzoek van het uitkeringsorganisatie UWV. En dat terwijl volgens het CBS 71 procent van de ondernemers halverwege 2024 kampt met een personeelstekort. Sociaal werk en de gezondheidszorg zijn van deze sectoren het strengst: respectievelijk 50 procent en 58 procent blijft volgens het UWV een strikte eisenlijst hanteren, waar werkervaring een belangrijk onderdeel van is.

Sommige organisaties laten een vacature liever open dan dat ze iemand uitnodigen die niet precies in het profiel past

Pascale Peters
hoogleraar Nyenrode Business University

„Organisaties vinden het spannend om risico te nemen”, vertelt Pascale Peters, hoogleraar human resource management aan Nyenrode Business University. „Sommige zijn zelfs zó risicomijdend dat ze een vacature liever open laten dan dat ze iemand uitnodigen die niet precies in het profiel past.” En dat geldt niet alleen in populaire sectoren, maar ook in sectoren waar krapte heerst.

Nicole van Kuilenburg: „Na al die afwijzingen stond ik op het punt mijn oude baas te bellen”
Foto Olivier Middendorp

‘Vijftig brieven verstuurd’

Nicole van Kuilenburg (34) behaalde in 2018 haar diploma pedagogiek aan Hogeschool Windesheim en ontdekte tijdens de opleiding wat haar droomberoep zou zijn. „Toen iemand van jeugdreclassering een presentatie gaf, wist ik dat ik met hun doelgroep wilde werken: jongeren vanaf twaalf jaar die in de problemen zijn gekomen.” Hoewel ze de juiste papieren had, lukte het haar niet om na haar afstuderen een voet tussen de deur te krijgen.

Ze ging daarom eerst aan de slag als woongroepbegeleider voor mensen met psychiatrische problemen. Het betekende werken met een heel andere doelgroep: dertigplussers. Ze hield het drie jaar vol. Na verschillende andere banen die niet helemaal bij haar pasten, kwam Van Kuilenburg thuis te zitten. Doelbewust: ze zou solliciteren tot ze passend werk vond.

„Ik heb denk ik wel vijftig brieven gestuurd, en steeds kreeg ik te horen: ‘Je hebt te weinig ervaring’. Dat vind ik geen reden voor een afwijzing. Iedereen moet ergens beginnen, en je hebt nog altijd een proefperiode. Hoe kun je ervaring opdoen als niemand je een kans geeft?”

Nagelstylist in de vliegtuigindustrie

Deze rigiditeit is terug te zien in vacatureteksten, blijkt uit een korte rondgang. In een online advertentie voor een verzorgende in de individuele gezondheidszorg wordt minstens een jaar werkervaring gevraagd, terwijl een pas afgestudeerde dit werk mag doen. Hetzelfde geldt voor een monteur installatietechniek: in een oproep op NL-techniek.nl wordt voor die functie „een aantal jaren werkervaring in eenzelfde functie” gevraagd.

Het zijn geen uitzonderingen, weet Steven Hubeek van werkgeversorganisatie AWVN. „We zien nog steeds heel klassieke eisen terugkomen. Iedereen is het erover eens dat een vrachtwagenchauffeur een rijbewijs moet hebben, maar er zijn ook eisen die niet écht nodig zijn. Ervaring in letterlijk eenzelfde werkomgeving is lang niet de enige manier om iets in de vingers te krijgen.”

Ervaring in letterlijk eenzelfde werkomgeving is lang niet de enige manier om iets in de vingers te krijgen

Steven Hubeek
werkgeversorganisatie AWVN

„Werkgevers moeten outside the box gaan denken, vanuit vaardigheden”, vervolgt Hubeek. „Het waren geen grote aantallen, maar een goed voorbeeld is dat van nagellakspecialisten die in coronatijd gingen werken in de vliegtuigindustrie. Bij het aanbrengen van coatings komt het op dezelfde manier aan op heel precies lakken.”

Dat voorbeeld sluit aan bij de visie van TNO. De onderzoeksorganisatie pleit al langer voor een „skills-georiënteerde” arbeidsmarkt. Een automonteur kan bijvoorbeeld prima aan de slag als installateur van zonnepanelen, schreven de onderzoekers in een rapport uit 2021.

Het aannemen van mensen met verschillende achtergronden is niet alleen fijn voor de sollicitant, maar ook goed voor de werkgever, zegt AWVN-adviseur Hubeek. „Diversere teams zijn volgens internationale onderzoeken productiever en ze weten personeel langer vast te houden.”

„Veel functies veranderen op de lange termijn en de ideale kandidaat dus ook. Het is belangrijker of iemand zich kan ontwikkelen”, aldus hoogleraar Peters. Een sollicitant die op papier niet perfect lijkt, kan juist interessant zijn, stelt ze. „Als iemand verschillende soorten werk heeft gedaan en dus van vele markten thuis is, blijkt daaruit dat diegene uitdagingen aangaat en makkelijk nieuwe dingen leert.”

‘Ja, dat kan ik’

Deze blik op werk moeten sollicitanten zich ook aanwennen, adviseert sollicitatie-expert Aaltje Vincent. Als je niet de gevraagde, specifieke ervaring hebt, draait het om de juiste presentatie van wat je wél hebt gedaan. Zo moet je wat haar betreft vooral ook de werkzaamheden benoemen die je uitvoerde terwijl ze eigenlijk buiten je takenpakket vielen, of vaardigheden die je in je vrije tijd hebt opgedaan. Dat gebeurt nog te weinig, stelt Vincent. „Mensen vinden het heel gewoon wat ze kunnen en maken zichzelf klein.”

Ze ziet dat werkzoekenden hierdoor vaak weglaten wat er het meest toe doet. „Als ik iemand begeleid die steeds wordt afgewezen, vraag ik die het hemd van het lijf. Bij zo’n gesprek krijg ik gemakkelijk vier relevante vaardigheden boven tafel die iemand zelf over het hoofd ziet. Als je stevige bijscholing gedaan hebt, of vaardigheden bezit die vaak worden gevraagd in het vakgebied waarin je wil werken, moet je die overal noemen: op je cv, in je brief en op LinkedIn.”

Mensen vinden het heel gewoon wat ze kunnen en maken zichzelf klein

Aaltje Vincent
sollicitatie-expert

Als er iets in de functieomschrijving staat wat je nog niet kan, mag je zelfs daar soepel mee omgaan, vindt Vincent. „Als je vooraf goed hebt uitgezocht dat je dat computerprogramma makkelijk kan leren, kun je wat mij betreft gewoon: ‘Ja, dat kan ik…’ zeggen. En dan denk je er achteraan: ‘…over een maand’. Dat vind ik niet bluffen, dat is snel actuele vakkennis opdoen.”

Hoogleraar Peters is kritisch op dat laatste advies. „Ik vind dat niet eerlijk. En wat als ze er tijdens het sollicitatiegesprek doorheen prikken?” Wel onderschrijft ze het belang van presentatie. „‘Bring your whole self’, zeg ik vaak. Noem bijvoorbeeld je hobby’s; die tonen wat jou uniek maakt. Als je muziek maakt en je wilt met jongeren werken, kun je die skill gebruiken. En als je sportief bent, ben je beter in sportschoenen verkopen.”

Iets wat als negatief kan worden opgevat, kun je volgens Peters positief framen. „Als je er een jaar tussenuit bent geweest, kun je vertellen welke inzichten je in die tijd hebt opgedaan. Noem die taalcursus, of het lef dat je hebt getoond door je baan op te zeggen. Het glas is dan niet halfvol, maar juist voller dan ooit. Diploma’s zijn aan inflatie onderhevig, maar het verhaal dat je over jezelf vertelt niet.”

Onrealistische eisen

Vier jaar geleden veranderde de pas afgestudeerde Carreiro haar aanpak. Als marketingbureaus haar geen ervaring lieten opdoen binnen hun bedrijf, zou ze het wel op een andere manier proberen. „Ik wilde niet niets doen, dus meldde ik me aan als vrijwilliger bij Voedselbank Rotterdam. Daar mocht ik de online marketing doen. Zo kreeg ik weer zelfvertrouwen.”

Die ervaring als marketingvrijwilliger bleek alsnog niet genoeg om werkgevers te overtuigen; de deuren bij bureaus bleven gesloten. „Ze stelden onrealistische eisen, jaren ervaring en een hele waslijst van programma’s waar je mee moest kunnen werken. Alles valt te leren, en inmiddels kan ik dat ook allemaal. Toen alleen nog niet, en misschien was ik daarin te eerlijk.”

Carreiro besloot voor zichzelf te beginnen. Als zzp’er lukt het haar wél opdrachtgevers te vinden. „Nu help ik met veel plezier andere kleine ondernemers online zichtbaar worden. Hier kan ik echt mijn creativiteit in kwijt. Inmiddels denk ik: het heeft zo moeten zijn.”

Leger des Heils

Bij hulpverlener Van Kuilenburg kwam de oplossing uiteindelijk toch van een werkgever, op een moment dat ze de wanhoop nabij was. „Na al die afwijzingen stond ik op het punt mijn oude baas te bellen”, vertelt ze. Daarmee zou ze terugkeren naar het werk waar ze was weggegaan omdat ze het niet langer volhield. „Gelukkig werd ik toen bij het Leger des Heils uitgenodigd. Tijdens het gesprek had ik meteen een klik met de leidinggevende.”

„Nu heb ik eindelijk de baan die ik wilde. Als ambulant jeugdbegeleider help ik zes gezinnen”, vertelt Van Kuilenburg enthousiast. Een andere tactiek om nu wel aangenomen te worden, had ze niet. Het was eerder andersom, zegt ze. „Ze gaven me hun vertrouwen.”

„Mensen willen en kunnen iets, als ze de kans maar krijgen”, zegt AWVN-adviseur Hubeek. Volgens hem zijn werkgevers aan zet. „Er is voor iedereen heel veel winst te behalen.”


Nieuwe nieuwsbrief: ‘Zo simpel is het niet’

Voor wie niet genoeg kan krijgen van economie (dat geldt natuurlijk voor jullie allemaal): de rubriek ‘Zo simpel is het niet’ van econoom, NRC-redacteur en podcastmaker Marike Stellinga wordt nu wekelijks ook als nieuwsbrief verstuurd.

In deze rubriek onderzoekt Stellinga hoe de economie invloed heeft op de maatschappij en de politiek. En waar politieke wensen botsen met de economische werkelijkheid. Nooit meer een aflevering missen? Inschrijven voor de wekelijkse nieuwsbrief doe je hier.

Liveblog
Economieblog


Ranglijst welvaart in Europa: Nederland op vierde plek


Volkswagen roept busjes in de VS terug: achterbank te groot

In de Verenigde Staten houden ze van grote dingen, zo wil het cliché. Maar de achterbank van de elektrische Volkswagen ID. Buzz – bedoeld als de eigentijdse versie van het bekende hippie-Volkswagenbusje – is te groot, blijkt nu. En daarom roept de Duitse autofabrikant 5.600 exemplaren terug.

Wat is het probleem? Op de achterste rij van het busje bevinden zich twee stoelen. En dus twee stoelriemen. Maar volgens de Amerikaanse toezichthouder passen er ruim drie mensen op. En moeten er dus drie riemen zijn.

Volgens The Wall Street Journal zou Volkswagen in februari door een toeleverancier op het probleem gewezen zijn. Het concern is nu van plan om een soort barrière aan te brengen tussen de twee stoelen, zodat er duidelijker sprake is van twee zitplaatsen. Ogenschijnlijk is dat gemakkelijker dan een derde riem aanbrengen: daarvoor lijkt het design van de achterbank niet optimaal.

Tsja. Tussen alle recente verwijten aan het adres van Europa dat het continent veel meer regels heeft dan de VS, viel dit toch op. Hoeveel de actie Volkswagen kost is niet duidelijk.

Liveblog
Economieblog


Ranglijst welvaart in Europa: Nederland op vierde plek


Welvaartsranglijst CBS: Nederland op vierde plek in Europa

Het Eurovisiesongfestival is nog niet begonnen, maar Nederland is nu al op de vierde plaats geëindigd op de Europese welvaartsranglijst. Afgaande op het bruto binnenlands product (bbp) per inwoner (de waarde van alle goederen en diensten in een jaar) zijn alleen Luxemburg, Ierland en Denemarken op papier welvarender.

Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) publiceerde. Het Nederlandse bbp per inwoner bedroeg vorig jaar 63.000 euro. Dat is ruim anderhalf keer zo veel als het gemiddelde in de Europese Unie.
Voor dit sommetje deelt CBS de totale omvang van de economie van vorig jaar gedeeld door het aantal inwoners. Het Nederlandse bbp per inwoner was vorig jaar iets groter dan een jaar eerder, omdat de economie harder groeide dan de bevolking.

Luxemburg, dat veel financiële instellingen herbergt, heeft binnen de EU al jaren het hoogste bbp per inwoner. Op de tweede plek staat Ierland, waar veel buitenlandse multinationals gevestigd zijn. Denemarken staat op de derde plek en Bulgarije heeft met ruim 16.000 euro het laagste bbp per inwoner.

CBS rekent ook de consumptie per inwoner uit om welvaart te meten. Volgens deze graadmeter staat Nederland op de tweede plaats in de EU. De individuele consumptie gecorrigeerd voor verschillen in het prijspeil is in Nederland ruim 32.000 euro. Alleen Luxemburg scoort, opnieuw, nog hoger.

Liveblog
Economieblog


Ranglijst welvaart in Europa: Nederland op vierde plek


‘Je moet mensen niet altijd alles uit handen nemen’

Mo: „Ik deed twee studies, filosofie en geschiedenis, maar dat kostte te veel tijd. Na het behalen van mijn bachelorgraad ben ik met filosofie gestopt. Bij geschiedenis ben ik nu bezig met een master Antieke en middeleeuwse geschiedenis van het Mediterrane gebied. Mijn scriptie gaat over volksopstanden in het Byzantijnse Rijk. Ik gebruik mijn vrije ruimte om de geschiedenis van de studentenbeweging te onderzoeken.

„Inspirerend, want ik ben nu zelf actief in AKKU, de studentenvakbond van Nijmegen en Arnhem, en de LSVb, de landelijke studentenvakbond. Ik ben twee jaar voorzitter geweest van AKKU en nu kaderlid. Ik coördineer bijvoorbeeld acties tegen de langstudeerboete en was betrokken bij de recente onderwijsstakingen.

„Ik wil het onrecht bestrijden, dat vooral kwetsbare en arme mensen treft. Er gaat zoveel mis in de wereld: verwoestende oorlogen, genocides, klimaatproblemen, inflatie, huurverhogingen, het verdwijnen van de basisbeurs… Daar wil ik me actief tegen verzetten. Doen we dat niet, dan worden rijke multinationals en malafide investeerders nog rijker. Alleen maar ergens gaan staan schreeuwen tegen onrecht, is niet genoeg. Daarom ben ik actief in vakbonden: collectieve acties kunnen niet worden genegeerd door grote bedrijven.”

Workaholic

„Ik probeer maximaal veertig tot vijftig uur per week te werken, maar zeker toen ik voorzitter van AKKU was, lukte dat vaak niet. Omdat ik ook nog geld moet verdienen, werk ik naast mijn studie een paar keer per maand bij poppodium Doornroosje in de nachthoreca, als er een muziekfeest is. Heel leuk werk, maar ook slopend, want dan slaap je een nacht niet.

„Ik doe echt mijn best om één weekenddag en wat avonden vrij te houden, maar het lukt slecht. Dan zit ik voor de tv en denk: dit is zo niksig, ik kan beter iets voor studenten gaan doen. Of iets doen met vrienden, al gaat het dan ook meestal over politiek.

„Ik ben een beetje een workaholic, ik hou van veel werken, als het belangrijk is. Ik kan echt opgaan in mijn studie en vakbondswerk. Mijn doel bij de vakbond is dat ik overbodig word: dat we mensen leren om zelf dingen op te pakken en dat niet alles op bestuurders neerkomt. Je moet mensen niet altijd alles uit handen nemen. Dat is het grote probleem bij veel organisaties: alles steunt op een kerngroep, die vervolgens uitgeput raakt en afhaakt.

„Als ik écht vrij wil zijn, ga ik de natuur in, lopen of fietsen door het bos of langs de rivier. Of gewoon door de stad lopen, ik hou van architectuur. Dan ga ik naar een wijk waar ik niet vaak kom en kijk ik wat voor gebouwen daar staan. Ik blijf een historicus, nietwaar?”

Ridders en kastelen

„Als kind was ik al geboeid door de Middeleeuwen. Ik was dol op ridders en kastelen. Op mijn vijfde was ik voor het eerst op de Mont St. Michel in Normandië, dat vond ik fantastisch! De middeleeuwers leefden in een totaal andere wereld, die heel anders georganiseerd was. Ze woonden in dezelfde gebieden als wij, maar ze hadden een andere manier van eten, werken en wonen. Als je je daarin verdiept, plaatst dat de moderne tijd in perspectief: ook onze manier van leven is tijdelijk en zal veranderen. Het lijkt me best aardig in Italië of Frankrijk een kasteel op te knappen.

„Ik leer heel veel in deze fase van mijn leven. Het vakbondswerk is een betere voorbereiding op de arbeidsmarkt dan welke cursus dan ook. Deze zomer ga ik een baan zoeken. Bijvoorbeeld in de archivering van een sociale beweging of bij de LSVb. Ik denk dat ik in veel banen gelukkig kan zijn, zolang de werksfeer en de collega’s maar leuk zijn. En waar ik ook terechtkom, wil ik actief worden bij een vakbond. Dan kun je op de werkvloer zelf dingen veranderen.

„Ik ben ook lid van de jongerentak van de Nieuwe Communistische Partij Nederland. Het gaat ons niet echt om Kamerzetels, maar vooral om het betrekken van jonge arbeiders en studenten bij de klassenstrijd. Mensen moeten zelf kunnen beslissen over een betere inrichting van hun werk en van de maatschappij. Aan alles merk je dat het kapitalisme niet goed meer functioneert: aan de huurverhogingen, de inflatie, de macht van techbedrijven. We moeten toe naar een sterke democratie, opgebouwd van onderaf, met meer collectivisme. En die saamhorigheid is er nog genoeg in Nederland, kijk maar naar coöperaties en verenigingen.”

Grotere kamer

„De huur van mijn kamer is mijn grootste kostenpost. En verder boodschappen, en af en toe wat drinken met vrienden in een café. Verder heb ik weinig financiële ruimte. Maar ik vind luxe ook niet belangrijk. Al mijn meubels zijn tweedehands. Niet uit duurzaamheidsoverwegingen, maar omdat ik geen geld heb voor nieuwe.

„Waar ik mezelf over twintig jaar zie? Hopelijk in een iets grotere kamer. Ik denk eerlijk gezegd niet zo vaak na over mijn toekomst. Er is zoveel in het hier en nu om over na te denken. Ik ben overigens niet heel pessimistisch. Ik zie ook veel bereidheid om misstanden gezamenlijk aan te pakken. Natuurlijk zie ik de ellende in de wereld, de onzekerheden en de angst, maar ik wil niet dat die de boventoon gaan voeren.”


Trump dumpt Bidens exportrestricties op AI-chips

De regering-Trump zet een streep door een plan van de regering Biden om de export van Amerikaanse AI-chips te beteugelen. De AI Diffusion Act was een laatste stuiptrekking van de regering-Biden en werd gepubliceerd in de week voordat Trump aantrad. De maatregelen moesten de export van geavanceerde AI-chips naar maar liefst 120 landen beperken en zo Amerika’s technologische voorsprong op het gebied van kunstmatige intelligentie garanderen.

Een woordvoerder van het handelsministerie maakte deze week bekend dat de Diffusion Act in de prullenbak belandt. De complexe wet zou een hoop rompslomp opleveren en onmogelijk te controleren zijn door het Bureau of Industry and Security, dat voor het Amerikaanse ministerie van Handel toezicht houdt op de exportvergunningen. Deze organisatie moet juist flink inkrimpen, onder Trump 2.0.

Exportbeperkingen op chips blijken tot nu toe weinig effectief, want China ligt in AI-technologie amper achter op de VS. Smokkel van chips is moeilijk te voorkomen, omdat afnemers ze kunnen aankopen of leasen via tussenpersonen. Daarnaast ontwikkelt China ook op eigen kracht AI-processors, met name van Huawei. De chips van dat bedrijf verbruiken wel meer energie en zijn duurder om te produceren. Dat komt omdat Chinese chipfabrieken geen toegang hebben tot de EUV-chipmachines van ASML – die vallen onder Nederlandse exportrestricties.

Amerikaanse chipbedrijven en AI-aanbieders hadden een hard hoofd in Bidens Diffusion Act: exportrestricties spelen hun Chinese concurrentie in de kaart. Maar wat Trump dan wel gaat doen om de export van Amerikaanse rekenkracht te reguleren, is nog niet bekend. De techindustrie vraagt om duidelijkheid en voorspelbaarheid – daar ontbreekt het tot nu toe aan.

Onlangs legde de regering-Trump exportrestricties op aan Nvidia, dat voor de Chinese markt een speciale gekortwiekte AI-chip had gefabriceerd (de H20). Dat leidde tot een zeperd van 5,5 miljard dollar voor Nvidia, gevolgd door een forse koersdaling. Van tevoren had Nvidia’s topman Jensen Huang bij Trump gelobbyd om toegang te houden tot China. Huang doneerde een miljoen dollar aan Trumps inauguratiefeestje en beloofde supercomputers in de VS te gaan bouwen, voor honderden miljarden dollars. Huangs lobby leek succesvol, totdat Trump toch weer van mening veranderde.

Liveblog
Economieblog


Chinese export stijgt, ondanks handelsoorlog


Chinese export stijgt, ondanks handelsoorlog

Goedemorgen!

China’s export stijgt, ondanks de handelsoorlog met de VS. Sinds de ‘bevrijdingsdag’ waarop Donald Trump de wereld importheffingen oplegde, steeg de uitvoer van Chinese goederen met 8,1 procent ten opzichte van een jaar daarvoor. Dat meldt de Financial Times.

De Chinese export naar de VS daalde in april met 21 procent, maar dat werd ruim gecompenseerd door extra handel met landen in Zuidoost-Azië, het Midden-Oosten en Europa. Weliswaar was China’s exportgroei afgelopen maart nog hoger (+12 procent), maar dat was een tijdelijk effect omdat inkopers de tarieven voor probeerden te zijn.

Komend weekend, is de verwachting, beginnen Amerika en China de eerste verkennende onderhandelingen om de impasse te doorbreken. De VS en het Verenigd Koninkrijk kondigden donderdag een handelsdeal aan – nog zonder handtekening – die zou resulteren in lagere importheffingen op Britse auto’s en staal en aluminium. Een algemene heffing van 10 procent op alle goederen die uit het VK naar de VS verscheept worden, is niet van tafel.

Wat vandaag verder opvalt:

De renovatiekosten van de Van Brienenoordbrug bij Rotterdam pakken veel hoger uit, meldt De Telegraaf. Eerder berichtte het AD al dat het fixen van de versleten brug, waarover dagelijks 230.000 voertuigen passeren, prijziger zou worden. Rijkswaterstaat rekent nu niet meer op 680 of 780 mlijoen euro, maar op anderhalf tot twee miljard euro. De verklaring: alles is duurder geworden.

Alles wordt duurder, ook in de supermarkt. Het FD schoof aan bij de rechtszaak die Heineken aanspande tegen Jumbo. De supermarktketen boycot dranken waarvan de prijzen te scherp stijgen. Dat leidt tot moeizame onderhandelingen, lege schappen en een hoop ergernis.

De 69-jarige miljardair Bill Gates beschuldigt Elon Musk van betrokkenheid bij de dood van miljoenen kinderen en legt zichzelf een nieuwe deadline op. Gates belooft dat zijn liefdadigheidsorganisatie, de Gates Foundation, in 2045 is opgeheven en de resterende 200 miljard dollar aan goede doelen heeft uitgegeven. Tot nu toe gaf de Microsoft-oprichter al 100 miljard van zijn vermogen weg. In een interview met The New York Times hekelt Gates Elon Musk, die door het opheffen van de Amerikaanse hulporganisatie USAID miljoenen kinderen berooft van hun kans op overleven. „De rijkste man ter wereld is betrokken bij de dood van de armste kinderen ter wereld.”

Deprimerende leestip van de dag: X is niks. The Economist legt uit waarom je medelijden moet hebben met Generatie X, die geboren is tussen ruwweg 1965 en 1980. Wie rond de vijftig is, miste de welvaartssprong van de babyboomers en is vergeleken met millennials en Generatie Z niet erg gelukkig. Eén troost, volgens het artikel: dat hoort bij de ‘U-bocht’ van het leven. Volgens die theorie genieten mensen het meest als ze jong zijn of juist oud. Daartussenin, op middelbare leeftijd, valt het een beetje tegen.

Liveblog
Economieblog


Het VK en de VS sluiten handelsverdrag, het eerste akkoord sinds Trumps handelsoorlog is begonnen


Britten en Amerikanen sluiten handelsverdrag, eerste akkoord sinds handelsoorlog Trump

De Britse premier Keir Starmer en de Amerikaanse president Donald Trump hebben een handelsverdrag gesloten. Dat heeft Trump donderdag bekendgemaakt in het Witte Huis, hij spreekt van een „baanbrekende deal”.

Het gaat om de eerste overeenkomst die de Verenigde Staten hebben gesloten sinds Trump een handelsoorlog ontketende door vrijwel alle landen ter wereld hoge importtarieven op te leggen – en hier vervolgens deels op terug te komen. Daarop beloofde Trump dat menig land „in de rij” zou staan om een bilaterale overeenkomst met de VS te sluiten. De voorbije weken lukte dat nog niet.

Niet alleen voor Trump, ook voor Starmer wordt de deal als een overwinning beschouwd. Van Groot-Brittannië is bekend dat het land er na de Brexit veel aan gelegen was om een handelsverdrag met de Amerikanen te bewerkstelligen. Zowel tijdens de eerste termijn van Trump als onder het presidentschap van Joe Biden probeerde Londen reeds een overeenkomst te sluiten.

Hoe de deal er exact uitziet is nog onduidelijk. Wel is bekend dat de tariefverlaging vooral betrekking heeft op de auto- en staalindustrie.

Trump kondigde de overeenkomst eerder op donderdag aan. „DE EERSTE VAN VELE!!!”, schreef hij op zijn eigen netwerk, Truth Social. Bij de bekendmaking van de deal in de Oval Office werd Trump vergezeld door Peter Mandelson, de Britse ambassadeur in de VS. Starmer belde in vanuit het VK. „Dit is een historische dag”, zei de Britse premier telefonisch. „Er zijn geen twee landen met een nauwere band dan de onze.” Starmer bedankte Trump voor zijn „leiderschap”.


Liveblog
Economieblog


Trump kan het toch niet laten: nieuwe (milde) kritiek op Powell na rentebesluit


Klagen bij de WTO over Trumps heffingen, heeft dat zin?

Collega Anouk Boone schreef het vanmiddag al: de Europese Unie dient een klacht in bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) over de „wederkerige” 10-procentstarieven van Donald Trump op EU-producten en over de specifieke heffingen van 25 procent op auto’s en auto-onderdelen. De Europese Commissie kondigde dit gelijktijdig aan met de publicatie van een lijst met producten uit de VS waarvoor importheffingen kunnen gaan gelden, indien Trump aan zijn eigen heffingen tegen Europa vasthoudt.

De aankondiging roept de vraag op: hoeveel zin heeft dit eigenlijk, aankloppen bij de WTO?

In zijn eerste termijn (2017-2021) draaide Trump de handelsorganisatie eigenhandig de nek om door de benoemingen van ‘rechters’ bij de WTO te blokkeren. Sindsdien is het zogeheten beroepsorgaan van de WTO morsdood en kan de organisatie geen bindende uitspraken meer doen bij handelsgeschillen.

In theorie kunnen de EU en de VS er samen uitkomen in onderlinge gesprekken bij de WTO in Genève, zonder dat het beroepsorgaan eraan te pas hoeft te komen. Maar gezien Trumps gebrek aan respect voor internationale afspraken en procedures, lijkt dat niet erg waarschijnlijk.

Een groep WTO-leden, waaronder de EU en China, heeft een alternatief arbitrage-orgaan opgericht, maar de VS houden zich daarbuiten. De stap van de Europese Commissie is dan ook meer symbolisch, bedoeld om de WTO en het op regels gebaseerde handelssysteem te ondersteunen, dan een poging de Amerikanen daadwerkelijk tot rede te brengen.

Liveblog
Economieblog


De AEX is er weer bovenop: nog hoger dan vóór de heffingenchaos van Trump