Category: Binnenland

De Raad van State vindt dat structurele hervormingen nodig zijn om Nederland toekomstbestendig te houden. De belangrijke adviseur en de hoogste bestuursrechter raadt het kabinet daarom aan een brede analyse voor de begroting van 2026 aan te vragen.

Vicepresident Thom de Graaf schrijft dat in het advies van de Raad van State over de Rijksbegroting van 2025, dat dinsdagmiddag tegelijkertijd met de Miljoenennota is gepubliceerd. Ieder jaar schrijft de Raad van State een advies over de begroting.

De Raad van State ziet dat het kabinet moeite heeft keuzes te maken. De hoogste bestuursrechter hoopt dat een brede sociaal-economische analyse helpt om ook de ontwikkelingen van Nederland op de lange termijn in het oog te houden. Zo kan Nederland tot een betere arbeids- en woningmarkt en een hogere productiviteitsgroei komen, denkt De Graaf.

Bezuinigen

Ook controleert de Raad van State of de begroting voldoet aan de Europese en nationale begrotingsregels. Op korte termijn leeft het kabinet-Schoof deze regels na. Maar op lange termijn worden de begrotingsregels wel overschreden. Als het beleid ongewijzigd blijft, zal de staatsschuld groeien tot boven de Brusselse norm van 60 procent van het bruto binnenlands product. Ook het begrotingstekort (uitgaven minus inkomsten van de overheid) is vanaf 2029 meer dan 3 procent, de andere afgesproken norm.

De Raad van State noemt dat ‘structureel op de vluchtstrook’ te rijden. Permanent op die vluchtstrook rijden is gevaarlijk, want bij het minste zuchtje economische tegenwind beland je naast de weg. Dan moet je ingrijpen op het moment dat het niet goed gaat met de economie. Zeker volgens de strenge regel die de coalitie met zichzelf afsprak: zodra het tekort over de 3 procent gaat, wil het kabinet bezuinigen.

Delen

Mail de redactie

Ook leiders van oppositiepartijen Volt, Partij voor de Dieren en CDA zijn kritisch op de kabinetsplannen uit de Troonrede. Laurens Dassen noemt de Troonrede „heel erg somber richting de toekomst”. De woorden van koning Willem-Alexander versterken zijn gevoel dat „dit kabinet Nederland en de Nederlanders klein wil houden en nauwelijks investeert in de toekomst”, aldus Dassen. „Als je alleen maar zegt dat dat allemaal opgelost gaat worden op het moment dat de asielinstroom naar beneden gaat, dan ben je heel kortzichtig bezig.”

CDA-leider Henri Bontenbal hoorde veel „stoere taal”, waarmee een flinke claim op de toekomst werd gelegd. Volgens Bontenbal ontbrak de toespraak aan de warmte, en werden beloftes gedaan door een „instabiele coalitie”. Door die instabiliteit vreest Bontenbal voor „heel veel ingebakken teleurstellingen” omdat eenheid ontbreekt tussen de vier coalitiepartijen. „Het lijkt erop dat de coalitiepartijen allemaal hun eigen blokje hebben gehad, ook in deze troonrede.”

Ook Esther Ouwehand, partijleider van de Partij voor de Dieren, zegt te verlangen naar een kabinet „dat de problemen van Nederland echt gaat oplossen, en niet vervalt in feitenvrij ophitsen en zondebokpolitiek”.

De koning zei tijdens de Troonrede dat het kabinet-Schoof af wil van „het gepolariseerde beeld dat voedselproductie en biodiversiteit in alles tegenover elkaar staan”. Volgens Ouwehand is dat een voorbeeld van „echt de feiten ontkennen”. „De landbouw kan goed samen met natuur, maar daarvoor moet je echt een aantal fundamentele keuzes durven maken. Zorgen dat de veestapel fors krimpt, zorgen dat boeren natuur-inclusief kunnen werken. Als je die keuzes uit de weg blijft gaan, is dit natuurlijk een sprookje.”

Delen

Mail de redactie

Het koninklijk gezelschap is gearriveerd bij Paleis Noordeinde en zwaait vanaf het balkon naar juichende toeschouwers.

Het gezelschap bestaat deze Prinsjesdag, net als vorig jaar, uit zes personen. Naast koning Willem-Alexander zijn ook koningin Máxima, prinses Amalia, prinses Alexia, prins Constantijn en prinses Laurentien weer van de partij.

Met de balkonscène is er een einde gekomen aan het koninklijke deel van Prinsjesdag.

Delen

Mail de redactie

Een van de belangrijkste onderwerpen uit het regeerprogramma, zo stipt de koning aan, is de „grip op migratie”. Want: „de bevolking is veel sneller dan verwacht gegroeid tot 18 miljoen inwoners”, waardoor een „grote druk komt te staan op voorzieningen” en de Nederlandse „manier van samenwonen”. Daarom moet het „toelatingsregime” volgens het kabinet „sneller, strenger en soberder” worden.

Het kabinet gaat de prioriteit geven aan het onder controle krijgen van „van mensen uit veilige landen die overlast veroorzaken”. Ook verwijst de koning naar de asielcrisiswet die minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber (PVV) wil doorvoeren. Daar „werkt het kabinet aan, waardoor sobere opvang een kans van slagen krijgt”.

Ook verwijst de koning in de Troonrede naar het strenger wordende Europese migratiebeleid.

Delen

Mail de redactie

Vijf van de acht raadsleden van de lokale fractie van de Socialistische Partij in SP-bolwerk Oss zijn opgestapt en beginnen een eigen partij. „De afgelopen weken is de samenwerking binnen onze Osse SP-afdeling volledig ontspoord”, schrijft de opgestapte fractievoorzitter Jan Zoll. Hij noemt daarbij „onderling wantrouwen en spanningen” als oorzaak en „onenigheid en strijd over wie we zijn, wat we willen en hoe we dat het beste kunnen bereiken”.

Zoll richt samen met de vier andere opgestapte fractieleden de nieuwe partij Sociaal Sterk Oss op. Daarmee willen zij zich inzetten voor goede huisvesting, toegankelijke zorg en laagdrempelige voorzieningen in wijken, buurten en kernen.

Oss wordt gezien als de bakermat van de SP. Oprichter Jan Marijnissen komt er vandaan en de partij was er jarenlang de grootste.

Richtingenstrijd

Volgens Zoll heeft de SP inmiddels zijn relevantie verloren en bestaat de partij van „de goede discussie en analyse” niet meer. Hij schrijft dat de slechte sfeer binnen de lokale afdeling „vooral te maken heeft met de richtingenstrijd binnen de SP die het landelijk bestuur al jaren weigert op te lossen”.

De directe aanleiding voor de scheuring was een conflict over het slopen van woningen in de Osse Roofvogelwijk, terwijl de huurders jarenlang beloofd was dat hun woningen gerenoveerd zouden worden.

De drie overgebleven SP-raadsleden in Oss laten in een persbericht weten gewoon door te gaan en het vertrek van hun collega’s te betreuren. „Hun handelen is niet in het belang van al die mensen die al die jaren op de SP hebben gestemd”.

Delen

Mail de redactie

De Koning begint de Troonrede over de sportzomer; er viel veel te genieten bij zowel de Olympische als de Paralympische Spelen. Premier Dick Schoof, die de Troonrede heeft geschreven, is groot sportliefhebber.

„De sportprestaties laten zien wat bereikt kan worden met talent en volhouden, ook als het een keer tegenzit”, aldus de Koning. „Aan dat voorbeeld mag onze samenleving zich spiegelen. Wanneer we ons doelgericht ergens toe zetten, kunnen we veel bereiken en een hoge kwaliteit van leven vasthouden.”

Delen

Mail de redactie

Langs de route van de Glazen Koets staan, net als vorig jaar, demonstranten. „Wij staan hier om te demonstreren tegen het hele hoge inkomen van de koning”, vertelt Floris Müller (44) van de actiegroep Republiek, die het koningshuis wil afschaffen. Een groep agenten houdt het tiental demonstranten in de gaten. Volgens Müller moesten zij eigenlijk vijftig meter verderop staan en is ze al verteld dat ze weg moeten. Dat is hij niet van plan. Eén van de demonstranten houdt een bord omhoog met daarop: „Laten we de verjaardag van Nederland vieren, niet die van de koning.”

Even verderop staan twee vrouwen met roze spandoeken. „Hoelang blijft comfortabel wegkijken nog comfortabel,” staat er op eentje. Jenny Huet (69) staat hier tegen „prikken”, vaccinaties. „We doen het voor de kindertjes.” Een politie agent suggereert dat Huet haar spandoek hoger in de lucht houdt. „Mag ik dan op jouw fiets staan,” vraagt Huet. De sfeer is goed.

Delen

Mail de redactie

Toeschouwers verzamelen zich al sinds vanochtend vroeg langs de route van de Glazen Koets, die om 13.00 uur vertrekt vanaf Paleis Noordeinde naar de Koninklijke Schouwburg.

IJscoman Moes, zoon en opvolger van de iconische ijsverkoper van het Binnenhof, vindt het dit jaar rustiger dan in voorgaande jaren. Ook ziet hij „meer beveiliging” en politie dan vroeger. Volgens hem komt dat doordat er meer demonstraties zijn. „Bij Beatrix gebeurde dat niet.”

Medewerkers van plantaardig vleesbedrijf de Vegetarische Slager delen vegetarische burgers uit aan toeschouwers langs de route. „Burgers voor burgers” staat er op een shirt. „Met een minder groen kabinet nemen we het heft maar in eigen handen, zegt Valerie Vos van de Vegetarische Slager. Ze wil dat dat het kabinet de productie van plantaardig voedsel stimuleert. Volgens Vos vinden de burgers gretig aftrek. „Mensen vinden het verrassend lekker.”

Anneke Smallenbroek (80) woont in Voorburg en is met twee vriendinnen uit Groningen bij de optocht komen kijken. Het trio had eigenlijk plek op de publiekstribune, maar omdat een lid van het gezelschap wat slecht ter been is, zitten ze nu op een afstandje. Dat drukt de pret niet. „Dit is toch geweldig”, zegt Smallenbroek. Later vandaag bekijkt ze toespraak van de Koning en de kabinetsplannen. Soms is het ermee eens, zegt ze, en soms niet. De symboliek van Prinsjesdag vindt ze prachtig, wel is het „jammer” dat er zo veel beveiliging bij moet zijn.

Delen

Mail de redactie

Vijf Tweede Kamerleden van de SP nemen dinsdag mensen met een zwaar beroep mee naar de Troonrede in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het gaat om een zorgmedewerker, een distributiemedewerker, een werknemer van Tata Steel, een dakdekker en een fabrieksarbeider. Ze komen allemaal in hun werkuniform.

De Kamerleden willen op deze manier aandacht vragen voor de vroegpensioenregeling, die binnenkort afloopt. Daar werd vorige week volop over geprotesteerd. Zo reden er woensdagochtend vier uur lang geen treinen en greep de politie zaterdag pas na uren in bij een demonstratie van klimaatgroep Extinction Rebellion op de A12.

„Zwaar werk kennen de meesten niet in Den Haag. Daarom laten wij zien wie het zijn. Zij en vele duizenden andere mensen in Nederland doen onmisbaar, maar loodzwaar werk”, zegt SP-leider Jimmy Dijk tegen ANP. „Hun ruggen, enkels en knieën gaan veel eerder kapot. Zij kunnen niet gezond van hun pensioen genieten en gaan gemiddeld ook jaren eerder dood.”

SP’ers maken traditiegetrouw een politiek-maatschappelijk statement op Prinsjesdag. In de voorgaande jaren gingen slachtoffers van de Toeslagenaffaire en zorgmedewerkers mee.

Delen

Mail de redactie

Nederlanders zijn minder pessimistisch over de koers van het land dan een jaar geleden. Dat schrijft onderzoeksbureau Ipsos I&O op basis van zijn jaarlijkse Prinsjesdagonderzoek in opdracht van de NOS. Ook is er meer vertrouwen in de politiek, met name onder lager en middelbaar opgeleiden, en zegt een groter gedeelte van de respondenten goed te kunnen rondkomen.

Ipsos ondervroeg afgelopen week ruim 2.200 volwassen Nederlanders voor de peiling. Daaruit blijkt dat Nederlanders gemiddeld minder pessimistisch zijn geworden over de algemene richting van het land. Waar vorig jaar nog bijna driekwart (72 procent) dacht dat het ,,de verkeerde kant” op ging, is dat nu iets meer dan de helft (57 procent).

Derde denkt dat de economie achteruit gaat

De onderzoekers zien evenwel niet meer optimisme ontstaan: slechts 19 procent van de respondenten denkt dat het de goede kant opgaat met Nederland (2023: 17 procent). Slechts één op de tien denkt dat de economische situatie het komende jaar beter zal worden. Dat is iets minder dan vorig jaar, toen was het 12 procent. Ruim een derde (37 procent) denkt dat de economie het komende jaar achteruit gaat.

De economie groeit volgens het CBS dit jaar met 0,6 procent, maar de overgrote meerderheid (80 procent) zegt daar in de directe omgeving niets van te merken. Opvallend genoeg is het oordeel van Nederlanders over hun eigen financiële situatie het afgelopen jaar wel sterk verbeterd: 59 procent zegt goed rond te kunnen komen, het hoogste aantal sinds Ipsos de vraag in 2014 voor het eerst stelde.

Toch is er ook een groep die structureel niet rondkomt, schrijven de onderzoekers. Het aandeel ondervraagden dat zegt net niet of beslist niet rond te komen, schommelt sinds 2014 rond de 10 procent. „Deze groep lijkt ongevoelig voor economische voorspoed of crises”, aldus Ipsos, „en bestaat bovengemiddeld vaak uit jongeren (18-34 jaar).”

Vertrouwen in politiek sterk gestegen

Wat het vertrouwen in de politiek betreft meet Ipsos wel grote verschuivingen, vooral bij laag en middelbaar opgeleide Nederlanders. Onder die groepen is het vertrouwen in de politiek sterk gestegen: hadden laagopgeleide Nederlanders in 2023 slechts 21 procent vertrouwen in het destijds demissionaire kabinet, nu is dat 49 procent, aldus Ipsos. Van alle Nederlanders heeft 42 procent op dit moment vertrouwen in het kabinet, ten opzichte van 24 procent vorig jaar.

Ipsos vroeg de deelnemers aan de peiling naar hun huidige politieke voorkeur. Daar viel op dat alleen bij kiezers van de vier coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB een meerderheid vertrouwen heeft in het kabinet-Schoof. Bij de PVV’ers heeft het grootste deel (79 procent) vertrouwen in dit kabinet; een even zo groot deel is tevreden over de koers als het gaat om migratie en asiel.

Tot slot vroeg Ipsos deelnemers nog naar hun mening over een aantal actuele politieke kwesties. Daarin valt op dat een meerderheid (58 procent) wil dat Nederland Oekraïne blijft steunen in de oorlog tegen Rusland. Een nipte meerderheid (51 procent) steunt het uitroepen van de asielcrisis en evenzoveel mensen willen dat Nederland druk uitoefent op Israël om de oorlog in Gaza te stoppen.

Delen

Mail de redactie