„Nee, niemand mag er meer in. Ook geen Franse presidentskandidaten, monsieur Zemmour.” De Belgische politieagenten voor de deur zijn onvermurwbaar als Eric Zemmour, de grote concurrent van Marine le Pen op de Franse radicaalrechtse flank, zich meldt aan de ingang van de club waar hij dinsdagmiddag voor een zaal vol radicaal-rechtse politici en intellectuelen had willen spreken.
Dan verschijnt tussen de agenten vanuit de entree de uitgestoken hand van Filip Dewinter, het kopstuk van Vlaams Belang. Ook hij kan de agenten niet overtuigen om Zemmour toe te laten. „Welkom in Brussel!”, zegt hij tegen Zemmour. „Zoals Trump al zei: het is hier een hellhole!”
Het had een belangrijk samenzijn voor de radicaal-rechtse beweging moeten worden, deze editie van de National Conservatism Conference, twee maanden voor de Europese verkiezingen. Brexit-pionier Nigel Farage stond op het programma, net als de omstreden Britse minister Suella Braverman en de Hongaarse premier Viktor Orbán. En Zemmour dus.
Maar op last van de burgemeester van Sint-Joost-ten-Node, het deel van Brussel waar de conferentie zich afspeelt, is de hele conferentie afgelast, nadat de organisatie al twee keer in 24 uur van locatie moest wisselen. De conferentie, zo staat in een verklaring, dreigde „de openbare orde ernstig te verstoren door het ogenschijnlijk provocerende en discriminerende karakter ervan”.
Probleempje: als het verbod van de burgemeester verschijnt, is de conferentie al begonnen.
Absurdistisch schouwspel
Het levert een absurdistisch Brussels schouwspel op. Binnen spreken Farage en Braverman gewoon door. Ook Europarlementariër Rob Roos, die Forum voor Democratie en JA21 vertegenwoordigde maar met beide partijen brak en nu solo in het Parlement zit, is al aan het woord gekomen.
Maar wie niet ’s ochtends vroeg al binnen was, mag er niet meer bij. En wie even naar buiten wil, mag ook niet meer naar binnen. Ook de leverancier van het eten komt er niet meer in. „En het ergst van allemaal, ook de drank is niet gearriveerd!”, zegt Farage op het podium. „Dit is krankzinnig”, zegt Rob Roos later. „Ze hebben van alles met de haren erbij gesleept om het te laten verbieden.”
Antifascistische activisten hadden gedreigd met acties als de conferentie zou plaatsvinden. Toch gaat de meeste argwaan onder de genodigden uit naar burgemeester Emir Kir. Die werd in 2020 uit de Socialistische Partij gegooid en vecht bij de komende verkiezingen voor zijn politieke voortbestaan.
Over de schouders van de agenten vuurt de grijze Dewinter een heel betoog af over Kir, „een socialist en een Turk”, die de Brusselse agenten „als een privémilitie” inzet en de aanwezigen de toegang tot voedsel onthoudt. Hij vestigt zijn blik op de toegestroomde pers: „We worden uitgehongerd!”
Ineens verenigd
„Ik kwam hierheen om een verhaal te maken over de conservatieven, als thema van de Europese verkiezingen”, zegt een licht beteuterde Amerikaanse journalist voor de deur. Ze is na de toespraak van Farage een kebab gaan halen en mag niet meer naar binnen. „Nu is het een nieuwsverhaal over een verboden conferentie geworden.”
„Ik denk dat ze de vrijheid van meningsuiting niet langer aankonden”, schrijft Orbán ’s middags spottend op X. Als de organisatie een kort geding wint, spreekt hij woensdagochtend op de tweedaagse conferentie. Intussen wordt ook nog naar een nieuwe locatie gezocht.
Daarmee heeft de interventie van de burgemeester een dubbelzinnige uitkomst: de organisatie moet veel sprekers afzeggen, maar staat ineens volop in de belangstelling. Zelden oogde radicaal-rechts, dat er in internationaal verband een handje van heeft zichzelf de tent uit te vechten, zo verenigd. Met dank aan Brusselse bestuurders.
„Zo heeft het evenement meer aandacht dan we anders ooit hadden kunnen krijgen”, aldus Rob Roos. Hij is alweer vertrokken: hij wil in Brussel nog een groep boeren toespreken.
De Belgische premier Alexander de Croo reageerde dinsdagavond op het verbod: „Onacceptabel. Gemeentelijke autonomie is een hoeksteen van onze democratie maar kan nooit de Belgische grondwet overstijgen, die vrijheid van meningsuiting en vergadering garandeert sinds 1830. Het bannen van politieke bijeenkomsten is onconstitutioneel.”
