Burgemeester Rijswijk: ‘Als er vrouwen bang zijn in mijn gemeente, dan is het mijn taak om ze te helpen’

Posted on November 1, 2024 by admin

Huri Sahin is nog geen half jaar burgemeester van Rijswijk als ze naar de plek fietst waar een vrouw door haar vriend werd vermoord. Bij aankomst ziet ze een portiekflat, bloemen, politielinten. Veel kan ze niet doen maar ze moet er zijn, vindt ze, dat hoort bij haar werk. Ook omdat het volgens Sahin nog veel te vaak gebeurt: dat vrouwen door hun levenspartner worden vermoord.

De middag ervoor – in juni vorig jaar – was Sahin op de hoogte gesteld door de teamchef van de politie. Hij vertelde dat zijn agenten een melding hadden gekregen van een man die voor de trein was gesprongen. Via zijn identiteitsbewijs kwamen ze achter zijn adres. Daar troffen ze het lichaam aan van zijn vriendin, haar jonge kind was nog in de woning.

De man had zijn vriendin om het leven gebracht met een mes en daarna zijn eigen leven beëindigd.

Huri Sahin is bijna twee jaar burgemeester van Rijswijk. In de eerste vijftien maanden van dat burgemeesterschap werd in haar gemeente drie keer een vrouw door een man vermoord. In juni en september vorig jaar was de dader de partner van de vrouw, afgelopen september ging het volgens regionale media om een man die een relatie zou willen met zijn buurvrouw.

Vrouwen worden veel vaker dan mannen om het leven gebracht door iemand die dicht bij hen staat. Bij zo’n 60 procent van de vrouwen die tussen 2018 en 2022 werden vermoord, was de dader hun partner of ex, bij mannen was dat 4 procent. Voor dodelijk geweld tegen vrouwen en meisjes wordt de term femicide gebruikt. Uit onderzoek van de Britse hoogleraar criminologie Jane Monckton Smith en uitgebreide gesprekken die NRC eerder voerde met 25 nabestaanden, blijkt dat aan femicide vaak een patroon vooraf gaat. Daders ontzeggen hun partners plezier en gaan controle over hen uitoefenen. De katalysator voor geweld is vaak afwijzing, vooral als deze definitief blijkt te zijn.

Het vorige kabinet presenteerde in juni het plan van aanpak ‘Stop Femicide!’, met voornemens om het aantal slachtoffers van femicide omlaag te bregen. Half oktober kondigde staatssecretaris Ingrid Coenradie (PVV, Justitie en Veiligheid) aan dat ze via een aparte wet psychisch geweld strafbaar wil stellen, omdat dat vaak aan femicide voorafgaat.

Wanneer dacht u: ik moet hier als burgemeester iets aan doen?

„Kort na de eerste vrouwenmoord, kreeg ik een mail. Een vrouw schreef dat ze werd bedreigd door haar ex. Dat ze meldingen bij de politie had gedaan, maar nog niet goed werd geholpen. Er stond een telefoonnummer bij. Ik heb haar uitgenodigd op het stadhuis, samen met de politie. Ik dacht: dit moet opgelost worden.”

Wat gebeurde er tijdens dat gesprek?

„Het bleek dat de vrouw doodsbang was voor haar ex en dat hij onder meer een baksteen door haar ruit had gegooid. Maar de politie had het risico van haar situatie als ‘middelmatig’ ingeschat, daardoor gebeurde er nog te weinig. Toen ik me ermee ging bemoeien, en de vrouw bewijzen kon overleggen, werd het risico opgeschaald naar ‘hoog’. De politie ging serieus onderzoek doen. Ook kon ze ineens wél een awareness-systeem krijgen, een alarmknop waarmee je meteen contact met de meldkamer hebt. Kort daarna werd de man aangehouden. Ze mailde me: ‘Nu voel ik me weer veilig.’”

Ik heb al die instanties aan tafel gezet en gezegd: en nu gaan we het regelen

Wat leerde u hiervan?

„Instanties die zich met geweld tegen vrouwen bezighouden, zijn in Nederland overgeorganiseerd. Neem die alarmknop. De beslissing of een vrouw zo’n knop krijgt, wordt genomen door het expertisecentrum voor huiselijk geweld. Maar ook het regionale zorg- en veiligheidshuis wordt erbij betrokken. Vrouwen zijn dus met meerdere hulpverlenende instanties bezig, terwijl ze dat kastje met spoed nodig hebben. En als ik als burgemeester dan al die partijen aan tafel zet, dan kan het meestal ineens wél geregeld worden. Toen dacht ik: blijkbaar is dat nodig, nu wil ik ook andere vrouwen helpen.”

Eind november vorig jaar belt de teamchef van de politie Huri Sahin wakker. Het is midden in de nacht, er is opnieuw iets vreselijks gebeurd. Een man heeft zijn vrouw doodgeschoten en daarna zichzelf wat aangedaan. Ze waren getrouwd en hadden drie kinderen. De man wordt zwaargewond buiten de woning gevonden en overlijdt later in het ziekenhuis. „Een mooi huis in een goede wijk”, zegt Sahin. „In juni gebeurde het in een kwetsbare wijk. Het kan overal gebeuren.”

Een aantal maanden na deze moord schrijft burgemeester Sahin een column in de lokale krant Nieuwsblad Rijswijk. „De keiharde realiteit is helaas dat vorig jaar in onze gemeente twee vrouwen zijn vermoord”, schrijft ze. Ze roept alle vrouwen op haar te mailen, als ze door hun partner of ex-partner in angst leven. Ze schrijft: „Ieder bericht zal ik met de grootste aandacht lezen en nog belangrijker: in actie komen.” De column wordt door regionale media overgenomen. De NOS kopt: ‘Burgemeester Rijswijk: mail mij als je bedreigd wordt.’

Kwamen er veel reacties?

„Ongelooflijk veel. In totaal zo’n zestig mails, van vrouwen in nood en van professionals en deskundigen. Ik heb alles gelezen en een ambtenaar een overzicht laten maken. Twintig gevallen waren zeer urgent, dat waren vrouwen die acuut hulp nodig hadden. Die heb ik allemaal gesproken. Een groot deel is hier langsgekomen op het gemeentehuis. Soms ging ik zelf op bezoek, om naar hun verhaal te luisteren.”

Kon u ze helpen?

„Ik kon soms niet geloven wat ik hoorde. Een vrouw die in een hotel werd geplaatst omdat er geen plek was in de vrouwenopvang. Dat hotel lag ver van de school van haar kinderen. Haar spullen lagen nog thuis, maar daar zat haar man, voor wie ze bang was. Ze vertelde me dat niemand haar hielp. Ze had geen geld voor eten en drinken. Omdat het hotel niet in Rijswijk stond, was ze uitgeschreven uit onze gemeente, ze was op papier dus dakloos. Onze ambtenaren hadden gezegd dat ze formeel niet meer onze inwoner was. Als ik dat dan hoor… Ik heb al die instanties en professionals in een crisisoverleg aan een tafel gezet en gezegd: en nu gaan we het regelen. Toen hebben we via de woningcorporatie voor elkaar gekregen dat ze een huis in Rijswijk kon krijgen.”

Het is ook wel pijnlijk dat u daar voor nodig bent.

„Dat is het ook. Een andere vrouw die me mailde was vanuit Rijswijk helemaal naar Friesland verplaatst, omdat er verder nergens woonruimte was. Ook zij had kinderen, die daar niet konden wennen. En vanaf het moment dat ze in een andere gemeente zat, ontstond er een soort onduidelijkheid over welke instanties verantwoordelijk waren. Het is gekmakende bureaucratie. En het risico bestaat natuurlijk dat een vrouw dan toch weer terugkeert naar de man voor wie ze bang is.”

Is dit wel uw taak als burgemeester? U bent niet opgeleid als hulpverlener en u maakt zich ook kwetsbaar door te beloven dat u vrouwen kunt helpen.

„Ik denk van wel. Inmiddels heb ik wel een structuur opgezet waardoor ik niet alles zelf meer doe. Maar als er vrouwen bang zijn in mijn gemeente, dan is het mijn taak om ze te helpen. Dan kan ik niet de andere kant op kijken. Wat ik wel verontrustend vind, is dat ik pas achter dit probleem kwam na mijn oproep in die column. Ik had gewild dat ik van de vrouwenopvang of andere hulpverlenende instanties had gehoord: wij hebben te weinig capaciteit om deze vrouwen goed te helpen.”

Is het onwil van de betrokken instanties?

„Nee. De wil is er, maar de snelheid mist. En er zijn soms te veel instanties betrokken, die allemaal voor een deel van een casus verantwoordelijk zijn. Wat je zou willen is dat iedereen hetzelfde doel heeft: zo snel mogelijk een oplossing regelen. Tegen die instanties heb ik gezegd: beleg een crisistafel, kijk verder dan je eigen organisatie. Kom in actie, want het doet ertoe.”

En toch, zo merkte Sahin, is niet alles te voorkomen. Op een vrijdagmiddag in september dit jaar hoort ze politiesirenes als ze in het gemeentehuis is. Wéér belt de teamchef, weer is er een vrouw vermoord. Ze is doodgeschoten op een trap in haar portiekflat, kort nadat ze haar vierjarige zoontje heeft opgehaald, die getuige was van de moord. De buurman van de vrouw werd opgepakt; volgens regionale media wilde hij een relatie met haar, maar wilde zij dat niet. Het onderzoek loopt nog.

De onduidelijkheid over welke instanties verantwoordelijk zijn zorgt voor gekmakende bureaucratie

Uiteindelijk, denkt Sahin, is er een diepere oorzaak voor veel femicidezaken. „De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Daar heb ik als burgemeester weinig invloed op. Dan gaat het over hoe we onze kinderen opvoeden, hoe scholen daarmee omgaan. Maar tegelijkertijd zijn er heel veel crisissituaties waarin vrouwen om hulp roepen. En daar kunnen we nu meteen iets aan doen, om dat beter te laten verlopen.”

Het is goed dat er een landelijk plan is voor de aanpak van femicide, zegt Sahin, maar ze mist duidelijkheid over hoe dat moet worden uitgevoerd.

Soms komt het niet eens tot een melding, of een crisissituatie. Sahin zocht de naam van het slachtoffer van de moord uit september meteen op in de lijst van vrouwen die haar hadden gemaild. Ze stond er niet tussen.

Nabestaanden van de vrouw die een klein jaar geleden in Rijswijk werd vermoord, stuurden de burgemeester een mail die ze mocht doorsturen aan NRC. Ze schrijven dat zij tot de conclusie zijn gekomen dat „hoe goed je mensen ook denkt te kennen, het heel moeilijk is om iets te voorkomen dat achter de voordeur gebeurt. Zolang het nog steeds gewoon gevonden wordt dat meisjes en vrouwen in een onderdanige rol opgroeien en leven, kunnen we dit niet zomaar voorkomen.”

Is dat zo?

„Ik ben me ervan bewust dat het probleem groter is dan we denken, of dan we kunnen zien. Maar we kunnen ook meer doen dan we nu doen. Gemeenten en instanties kunnen vrouwen die bang zijn voor hun man nog veel beter helpen. Daar is echt nog een hoop te winnen, niet alleen in Rijswijk, maar in heel Nederland. Dat inzicht hebben de zaken van twintig bedreigde vrouwen mij in ieder geval gegeven.”

Annette (69) zorgt voor haar vader Willem (100) – ‘Dat het goed met hem gaat, geeft me voldoening’

admin
November 21, 2024
0

Zeven jaar kampt Annette aan de Stegge (69) nu met een kwaal aan haar oogleden maar zo erg als dit najaar was het nooit. De spierspanning in de oogleden is zo hoog dat ze haar ogen liefst de hele dag sluit. „Een drama”, zegt ze aan de keukentafel in Enter, een Twents dorp, en terwijl ze het zegt houdt ze haar ogen op een kiertje – lichtblauw zijn ze, het valt ternauwernood te zien. Op bezoek bij een vriendin afgelopen voorjaar knalde ze tegen een serredeur aan. Haar pols brak. De maat was vol: weg wilde ze bij de neuroloog in Enschede die geen oplossing bood. Ze week uit naar een oogarts in het AMC en die heeft het, zo vertelt ze, over het „snijden” in de spier die het oog dichtknijpt. Een operatie volgt begin volgend jaar.

Als ze ’s nachts haar ogen sluit heeft ze nergens last van. Maar vaak wordt ze wakker. „Annette”, klinkt het door de babyfoon naast haar bed, „wil je me helpen?” Ze staat op, trekt een vest aan, schuift haar voeten in haar halfhoge, pluizige pantoffels en loopt de trap af. Op naar het hooglaagbed. Op naar haar vader, Willem aan de Stegge (100).

Afgelopen nacht riep hij haar rond een uur of twee. Ze hielp hem van zijn bed af en leidde hem naar de po-stoel ernaast. Langzaam, altijd langzaam. „Als hij staat moet hij bijkomen want van het opstaan wordt hij duizelig.” En hij moet een draai maken. Ook dat duurt even. Zodra hij zit, zet zij thee. „Zijn katheter is net gewisseld, hij moet goed drinken. Dan heeft hij minder kramp.” Nee, het heeft geen zin als ze door de babyfoon terugroept dat zijn katheter de urine afvoert. „Hij heeft het gevoel dat hij moet plassen. En hij voelt druk op de darmen.” Annette lag een kleine drie kwartier later weer in bed. Rond een uur of vijf ’s ochtends hoorde ze hem woelen. Ze liep naar beneden en legde de dekens goed.

Foto’s: Merlin Daleman

Vader en dochter zijn buren. Maar Annette is een groot deel van de dag in zijn huis. Ook nu, iets na drie uur ’s middags: hij slaapt in de woonkamer, zij snijdt in zijn keuken een stukje van een appelkruimeltaart, nog ter ere van zijn verjaardag. In augustus was het zover, Willem aan de Stegge werd een eeuweling. De burgemeester kwam langs met een boeket , een verslaggever van dagblad Tubantia nam een interview af waarin hij zich een dankbaar en gelovig mens toonde. „Bidden doe ik nog altijd heel veel en ik kan nog steeds thuis blijven wonen dankzij de zorg van mijn dochter Annette”, zei hij.

Willem aan de Stegge groeide op als jongste zoon in een katholiek boerengezin in Waterhoek, een buitengebied nabij Enter. In 1953, hij was bijna dertig, lieten hij en zijn vrouw het huis bouwen waar hij sindsdien woont. Twee jaar later werd Annette geboren. Annettes moeder werd gauw weer zwanger, maar na een zwangerschapsvergiftiging en een hersenbloeding overleed ze, net als het broertje in de buik. Annette was één jaar oud. De nieuwe vrouw van haar vader noemde ze ‘mama’, vertelt ze. „Een lieve vrouw.” Annette groeide op met een broertje en zusje van zes en acht jaar jonger.

Vader Willem was zelfstandig boekhouder, hij werkte aan huis en bezocht zijn klanten bij voorkeur per fiets. Hij werkte tot zijn tachtigste. Thuis fietste hij ook, een fitte senior op de hometrainer, de Tubantia op zijn stuur. Lezen doet hij al een tijdje niet meer. „Netvliesslijtage”, zegt Annette. „Zijn zicht is 0 tot 10 procent.” In het oude kantoortje achter de keuken staat de hometrainer er werkeloos bij.

Gaten in het rooster

„Ik hoor hem trouwens”, zegt ze en ze loopt de woonkamer in, naar de achteruitgeklapte sta-op-stoel waarin hij overdag slaapt. Zijn hoofd steekt uit boven een dekentje. Annette voelt aan zijn handen. „Wat zijn ze toch koud!” zegt ze, en ze loopt naar de magnetron in de keuken, een kersenpittenzak in haar hand. Daarna helpt ze hem de stoel uit, hij wil naar het toilet. Traag loopt hij weg van de stoel, rollator voor zich uit en Annette achter hem aan, haar hand ter ondersteuning op zijn broekband. „Loop maar papa”, zegt ze tussen de stiltes door. Ze passeren de drempel en belanden in de gang. „Ja?” zegt hij zacht. „Nou naar rechts”, zegt Annette.

„Naar rechts?”

„Ja, hier naar rechts papa.”

Vorig jaar zomer verbleef hij twee weken in een verpleeghuis in Rijssen. Een vakantieopname, zodat ze zelf wat kon ontspannen, dat zou haar ogen misschien goed doen. De rust was fijn maar de oogleden bleven zich samenknijpen. En met haar vader ging het niet goed en dat deed haar pijn. „Hij was mega-moe toen ik hem ophaalde. Hij kon niet meer lopen, ze hadden hem te veel met de rolstoel verplaatst. En hij was volledig in de war.” Dus nee, hij wil liever niet naar het verpleeghuis en Annette wil het evenmin. „Ik vind het fijn dat de boel zo geregeld is dat mijn vader het aangenaam heeft thuis.” Sterker, zegt ze, „dat hij hier kan blijven en het goed met hem gaat geeft me energie en heel veel voldoening.”

Hij wil niet naar het verpleeghuis, zijn dochter wil dat evenmin

Een web van zorg heeft ze rond haar vader gesponnen. Thuiszorgmedewerkers komen ’s ochtends en ’s avonds. Ze wassen hem, trekken hem zijn steunkousen aan, druppelen zijn ogen. Aanvullende hulp komt van de mantelzorgondersteuners van Senior Service en stichting Evenmens. Die draaien de nachtdiensten naast de babyfoon als Annette thuis in haar eigen bed slaapt; dat doet ze sinds half november vier nachten per week, één extra nachtje, want het werd haar te veel, vier nachten per week in haar vaders huis. Overdag helpt Senior Service haar vader met eten en drinken, ze nemen hem mee voor een wandeling, lezen de krant voor. Annettes zusje helpt een ochtend per week en twee vrijwilligsters strijken zijn kleren. Al met al is zijn persoonsgebonden budget (pgb), het vastgestelde bedrag voor de inkoop van zijn zorg, opgebruikt. Maar in het rooster vallen nog altijd gaten. Annette loopt die dicht. Grote gaten zijn het, achttien uur per etmaal als je de nachtdienst meetelt.

Het is iets na zessen, Annette serveert broccolisoep. Haar vader zit aan de keukentafel met een groot, absorberend servet om zijn hals. „Gaan we eerst even bidden?” vraagt Annette. Haar vader praat vandaag niet veel, al zegt hij met zijn zachte stem wel geregeld ‘ja!’ en ‘mooi!’, uitroepen die niet bedoeld lijken voor een specifiek oor. Maar nu komen de volzinnen. „Onze Vader, die in de hemel zijt”, prevelt hij in samenspraak met zijn dochter. „Uw naam worde geheiligd, Uw rijk kome, Uw wil geschiede…” en daarna gaan vader en dochter verder met het Maria Wees Gegroet en slaat hij een kruis in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. En na het ‘amen’ en het ‘eet smakelijk’ zegt Annette: „Nou, dat is behoorlijk stevige soep”. Wel zo praktisch, zegt ze: „Het verkleint de kans op verslikken.”

Foto’s: Merlin Daleman

‘Wát een service!’

Annette verleende haar hele werkende leven zorg, op haar negentiende verhuisde ze naar Oldenzaal voor een opleiding tot verpleegkundige. Ze kreeg er een baan in het ziekenhuis. In 1989 stond het pand naast haar ouderlijk huis in Enter te koop. Ze kocht het met haar vader. Haar tweede moeder was al ziek toen. Borstkanker. „Ik hielp thuis veel”, zegt Annette. Ze was toen nog getrouwd. Kinderen kreeg ze niet. „Mijn man zei: laat je vader nou zelf die boodschappen doen. Maar ja, ik moest tóch naar de supermarkt.” Haar tweede moeder stierf in 2002. Vader en dochter zijn nu 35 jaar buren.

Door de achterdeur stapt een vrouw de keuken binnen. „Dag meneer Aan de Stegge!” zegt ze opgeruimd. Astrid de Brouwer heet ze, van Senior Service. Ze gaat direct aan de slag met het maken van een toetje terwijl vader en dochter dooreten. Fijngemaakt stoofvlees is het hoofdgerecht, met aardappeltjes en sperziebonen, bezorgd door de maaltijdservice. Plus Annettes zelfgemaakte appelmoes. Uit de mouw van haar vaders vest haalt Annette zijn bruin-witte zakdoek tevoorschijn, hij is wat verkouden. „Eerst even de neus snuiten”, zegt ze. Hij lijkt het niet te horen. „De néús”, zegt ze. „Hier?” zegt hij. „Ja”, zegt zij. Hij snuit drie keer hard. „Nou, nog een paar hapjes”, zegt ze, „en dan is het op.” En als het nagerecht komt zegt ze: „Kijk, Astrid heeft een heel lekker toetje gemaakt. Dus neem er maar van wat je lekker lijkt.” Hij is secondenlang stil. Dan zegt hij: „Wát een service!”

Ja, ze hebben plezier met elkaar, zoals laatst toen ze cassettebandjes uit de jaren zeventig of tachtig opzette die ze ergens in zijn huis had gevonden. Welke liedjes weet ze zo gauw niet maar het was „gezellige muziek” en er was ook een cd met „Marialiedjes”, en daar luisterden ze samen naar. Want zien gaat slecht, maar horen gaat goed.

En nu gaat Annette naar huis, Astrid is er immers en het eten is op. Ze zal eerst thee zetten, zegt ze, kamille of venkel, en gaat dan liggen in haar stoel. Soms kijkt ze even tv maar meestal valt ze in slaap. Even die ogen sluiten. Maar niet te lang. Straks vertrekt Astrid. „Ik heb twee uurtjes.”

Vooral dochters zorgen voor oude ouders

Ruim 1,6 miljoen Nederlanders hadden in 2022 een of twee ouders van 80 jaar of ouder. Van hen verleende ruim één op de drie (37 procent) mantelzorg aan die oude ouder(s), aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek eerder dit jaar in de publicatie Vader en moeder op leeftijd.

Vooral dochters verlenen zorg: bijna één op de twee vrouwen met oude ouders is mantelzorger (47 procent), tegenover één op de vier zoons (26 procent). De dochters besteden er ook meer uren aan. Ze voelen zich ook zwaarder belast, opvallend genoeg ook als ze evenveel uren draaien als zoons. 78 duizend dochters van oude ouders voelen zich zwaar belast. De meesten van deze vrouwen zijn in de vijftig, gevolgd door jonge zestigers.

Hoe ouder de vader of moeder, hoe hoger het percentage mantelzorgende kinderen en des te meer uren per week zij aan die zorg besteden. Is moeder of vader tussen de 95 en 100 jaar oud, dan geeft ruim de helft van de dochters of zoons mantelzorg. Dochters en zoons die niet (meer) werken, verlenen per week de meeste uren aan mantelzorg.

Te veel zand en te veel water: Marc en Marjo moeten in de duinen te vaak afstappen – of zelfs omdraaien

admin
November 21, 2024
0

Marc van den Berg (60) kan niet meer door de duinen fietsen. Zijn moeder Marjo (83) ook niet trouwens. „In plaats daarvan drink ik bij haar thuis koffie.” Sinds een jaar of twee is de strandopgang Kattendel bij Bloemendaal niet meer per fiets bereikbaar. Oorzaak is het fenomenale succes van een ingreep die de natuur en de veiligheid langs de Noord-Hollandse zeereep moest helpen: een gat in de duinenrij waardoorheen veel zand is gewaaid. Dat heeft de duinen versterkt, maar ook grote verstuivingen veroorzaakt.

Enkele meters dik is de zandberg pal achter een van de vijf windsleuven die elf jaar geleden werden gegraven in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland om de biodiversiteit en de dynamiek van de natuur een impuls te geven. „Mooi. Maar waarom is er geen rekening gehouden met de fietsers?”, vraagt Van den Berg tijdens een fietstocht door de duinen, halt houdend bij het imposante zandpakket. „Mijn moeder fietst al zeventig jaar via dit pad naar het strand. Tot tien jaar geleden konden alle inwoners van Haarlem met de fiets naar deze strandopgang, heerlijk recreëren, zonder auto’s.”

In de eerste jaren na het graven van de kerf was het fietspad goed begaanbaar, al moest de beheerder van het natuurgebied, waterbedrijf PWN, het zand regelmatig wegvegen. Maar sinds een najaarsstorm twee jaar geleden valt daar „niet meer tegenop te vegen”, zegt een woordvoerder van de provincie Noord-Holland, eigenaar van het duingebied.

Door een geregisseerde duindoorbraak bij strandopgang Kattendel waait veel zand op de fietspaden.

Foto’s: Olivier Middendorp

Regenbroek

Maandag bood Van den Berg, als vrijwilliger van de afdeling Bloemendaal van de Fietsersbond, samen met onder meer de ANWB, en samen met zijn moeder, het Noord-Hollandse provinciebestuur een petitie aan. Die werd 6.700 keer ondertekend en is bedoeld om de politiek en beheerders te bewegen de verzande fietspaden in de Noord-Hollandse duinen open te houden en fietsers de gelegenheid te blijven bieden van de duinen te genieten. Ook de gemeente Bloemendaal dringt daar op aan.

Een wat noordelijker gelegen fietspad, aan de Blijdensteinsweg bij Schoorl, is inmiddels ook onbegaanbaar geworden. En daar komt nog iets bij: wateroverlast. Afgelopen jaar heeft het zo veel geregend dat delen van fietspaden in de duinen flink onder water staan en daarom lastig of alleen met regenbroek en laarzen begaanbaar zijn geworden.

Er wonen hier tweehonderdduizend mensen die graag naar de duinen en het strand fietsen

Marc van den Berg
recreant en activist

Marc van den Berg weet op de fiets eerst nog behendig een kudde konikpaarden te ontwijken, maar moet even later toch de fiets in de berm zetten – het water in de plas staat te hoog. Zijn moeder moet zelfs al bij een tiental centimeter water afhaken, aangezien de bedrading van haar elektrische fiets laag bij de grond hangt.

„Deze wateroverlast is een van de gevolgen van klimaatverandering”, stelt de woordvoerder van PWN. De duinbeheerder heeft afgelopen zomer tijdelijke bruggen geplaatst en die in de wintermaanden weer weggehaald. Een definitieve oplossing laat op zich wachten.

Van den Berg toont thuis in Bloemendaal een filmpje van een onlangs aangelegd fietspad op Texel dat over water voert. „Zoiets moois zou ik hier ook willen.”

De PWN-woordvoerder is terughoudend. „Je moet je afvragen of de aanleg van zo’n duur fietspad maatschappelijk verantwoord is.” Bovendien is het nog maar de vraag of je in een Europees beschermd Natura 2000-gebied zo’n bouwwerk mag plaatsen.

Zilverreiger

Hoe dan ook is de actie van de Fietsersbond een succes, stelt Van den Berg, in het dagelijks leven projectleider in de ict. Bij het in ontvangst nemen van de handtekeningen heeft gedeputeerde Jeroen Olthof (Mobiliteit, PvdA) beloofd dat er geen fietspaden zullen worden opgeheven. Ook hebben Provinciale Staten maandag de provinciale bestuurders opgedragen beheerder PWN te verzoeken de wateroverlast in het duingebied te verminderen, „zodat fiets- en wandelpaden optimaal benut kunnen worden”.

Goed nieuws voor fietsers, derhalve. De vraag is echter, vertelt Van den Berg tijdens het fietsen, of met name PWN wel voldoende oog heeft voor de belangen van recreanten. „Er wonen hier tweehonderdduizend mensen die graag naar de duinen en het strand fietsen.” Hij onderbreekt zichzelf regelmatig, om te wijzen naar een valk of een grote zilverreiger.

Tot tien jaar geleden konden alle inwoners van Haarlem met de fiets naar deze strandopgang, heerlijk recreëren, zonder auto’s

Marc van den Berg
recreant en activist

Van den Berg Hij maakt zich zorgen over het voornemen, neergeschreven in de PWN-beheernota 2025-2035 getiteld Toekomstbestendige duinen, om recreatie terug te dringen. Letterlijk staat daar: „De duinen kunnen het tekort aan recreatieruimte en de nieuwe recreatiegroei in de regio niet opvangen. Voor gezonde duinen op lange termijn zou het beter zijn als andere delen van de regio meer recreatie konden opvangen.”

De woordvoerder van PWN: „We staan voor de uitdaging om de belangen van recreatie, zeeveiligheid en natuur in balans te houden.”

Beheerder van het duin, PWN, zegt dat het ingewikkeld is om het gebied „klimaatadaptief” te maken.

Puzzel

Van den Berg heeft de provincie en PWN al een vracht aan suggesties gedaan. Brede voetpaden omvormen tot fietspaden. ‘Kluunmatten’ leggen om met de fiets aan de hand door het zand te waden. Bruggen bouwen. Of een kleine omleiding maken. „Dat zand krijg je niet meer weg”, roept Van den Berg in de straffe wind, nauwelijks te verstaan. „Dat begrijp ik. Maar dan zeg ik: jongens het is toch helemaal niet zo moeilijk om dan dat fietspad hier achter dit duintje te leggen.”

Zo simpel is het volgens de autoriteiten allemaal niet. „Het is ingewikkeld om ons gebied klimaatadaptief te maken”, zegt de woordvoerder van PWN. „We zullen een puzzel moeten leggen.” Ook de provincie waakt voor snelle oplossingen. Er loopt al een onderzoek naar alle alternatieven voor het verzande fietspad bij Schoorl. „Alle opties liggen open”, aldus de woordvoerder.

Vlaardingen staat stil bij duizend dagen Russische bezetting: ‘24.000 uur oorlog, dood en pijn’

admin
November 20, 2024
0

Stilstaan bij zoiets groots als oorlog, dat kan alleen maar klein. Op een verregend marktplein in Vlaardingen, met kaarsjes en gele tulpen en een handvol mensen in dikke jassen voor de etalage van een schoenenwinkel, luisterend naar de speech van een Oekraïense vrouw.

Al duizend dagen duurt de Russische invasie, maar zij drukt het liever uit in uren. „Meer dan 24.000 uur oorlog, dood en pijn. Dit is geen herdenking” – de vrouw kan haar tranen niet bedwingen – „maar onze realiteit.”

De vrouw spreekt de woorden in het Nederlands. Viktor (36) en Khrystyna Kikhtiev (31) kunnen dat inmiddels prima verstaan. Ze zijn gevlucht uit Lviv en wonen in de tijdelijke woonwijk Mrija (betekenis: ‘droom’) die de gemeente Vlaardingen vorig jaar voor duizend Oekraïense vluchtelingen heeft gebouwd. Met hun zesjarige dochter en een vriendinnetje en zo’n tien wijkgenoten zijn ze deze woensdagmiddag naar de stille wake gekomen om de slachtoffers te herdenken van duizend dagen oorlog – officieel afgelopen dinsdag. Een moment van stilte georganiseerd door de lokale vredesbeweging Pax Ambassade van Vrede Vlaardingen.

Het is een wat bescheiden opkomst, want voor stilstaan is amper tijd. In duizend dagen raast het leven verder en veel bewoners van Mrija zijn vanmiddag gewoon naar hun werk. Khrystyna Kikhtiev: „En de meeste kinderen hebben les.” „Daarom is er ook vanavond een herdenking”, zegt haar man Viktor Kikhtiev. Viktor, schilder van beroep, kon deze middag vrij nemen. En ze vinden het belangrijk dat ook hun kinderen van zes en dertien jaar stilstaan bij wat er in hun land gebeurt. Die zitten al zo’n twee jaar op een school tussen de Nederlandse kinderen en krijgen van de oorlog nog maar weinig mee.

Integratie

„Slava Ukraini! Heroiam slava!”, klinkt het over het plein. ‘Glorie aan Oekraïne! Glorie aan de soldaten!’ En daarna overhandigen twee Oekraïense vrouwen een boeket met geel-blauwe nepbloemen aan burgemeester Bert Wijbenga, uit dankbaarheid voor alle hulp die ze ervaren van de Vlaardingse gemeenschap.

„Voor op m’n kamer, prachtig”, zegt Wijbenga, die gelijk benadrukt hoe belangrijk ook de Oekraïners zijn voor Vlaardingen. „Als jullie huilen, huilen wij mee. Want jullie zijn ook van ons.” De oorlog is volgens hem niet alleen voelbaar via televisie, radio of krant, „maar direct in onze stad”.

Na een stiltemoment van vijf minuten volgt gelegenheid om bloemen neer te leggen en kaarsen aan te steken. En die laten ze gerust zonder toezicht tot vanavond liggen, zegt Han Raaijmakers, secretaris van Pax en organisator van de wake. „Dat kán in Vlaardingen.”

Het valt hem op hoe soepel de integratie van Oekraïners hier lijkt te verlopen. „Dat wijkje, Mrija, is fantastisch. Een flink deel spreekt al Nederlands en ze zijn welkom in onze kerk. En er is hier vanuit de lokale bevolking geen enkel verzet geweest tegen hun komst.”

De 82-jarige Raaijmakers, die al vijftig jaar betrokken is bij de lokale vredesbeweging, heeft dat met vluchtelingen in Vlaardingen ook weleens anders meegemaakt. Vooral de migranten van buiten Europa mengen niet altijd even makkelijk. Dat heeft, beseft hij, niets met wilskracht te maken, maar alles met cultuur. „Oekraïners lijken meer op ons, heel simpel. Het voelt dichtbij.”

Onzekerheid

Na duizend dagen zijn ook Viktor en Khrystyna Kikhtiev inmiddels behoorlijk geaard. Ze hebben hier werk, een huis, studie en school, ze spreken de taal en gaan in het centrum van Vlaardingen naar de bioscoop.

De Oekraïense **Khrystyna en Viktor Kikhtiev** na de stille wake.

En tegelijkertijd is er, altijd aanwezig, de onzekerheid. Al duizend dagen kijken ze elke avond naar het Oekraïense journaal „om te zien hoe de raketten onze huizen treffen”. Blijven ze in Nederland nog een maand, een half jaar, voor altijd? Viktor Kikhtiev: „Hoe nu verder? We hebben geen idee.” Khrystyna Kikhtiev: „Sterk zijn en volhouden, er zit niets anders op.”

Het merendeel van de bewoners in hun wijk Mrija wil, denken ze, nog altijd terug naar Oekraïne. Maar ze proeven onder de bewoners ook veel twijfel. Viktor Kikhtiev: „Misschien, met de nieuwe president in Amerika, komt er vrede.” „Maar ja, voor hoe lang?”, zegt Khrystyna Kikhtiev. „Misschien, als we teruggaan, moeten we daarna wéér terug.”

Related Posts