Brussel keurt subsidie voor kernreactor in Petten goed: Nederland blijft nucleaire medicijnen maken voor wereldwijd gebruik

Het aantal vapende tieners is afgelopen jaar opnieuw toegenomen. 7,6 procent van de jongeren tussen de twaalf en achttien gebruikte in 2024 weleens of zelfs elke dag een e-sigaret, blijkt uit dinsdag gepubliceerde cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verzamelde uit de Landelijke Jeugdmonitor. In 2023 was dat 6,1 procent, het jaar daarvoor 3,7 procent.

Tegelijkertijd gaf 40 procent van de twaalf- tot zestienjarige vapende jongeren aan – in een onderzoek voor het ministerie van Volksgezondheid – dat ze verslaafd zijn aan hun e-sigaret. Uit datzelfde onderzoek blijkt dat veel jongeren het lastig vinden om nee te zeggen tegen vrienden als die een vape aanbieden, of zich zelfs onder druk gezet voelen om te vapen.

Twee weken geleden lanceerde het ministerie van Volksgezondheid de campagne ‘Nee tegen vapen’, die zich met name op ouders richt. Die moeten zo vroeg mogelijk het gesprek aangaan met hun kind over de gevaren van vapen.

Maar hoe moeten ze dat doen? NRC sprak daarover met Youssef el Markhous, preventiedeskundige en projectleider nicotine bij Jellinek.

Je vreest dat jouw kind vapet. Hoe voer je dat gesprek?

„Probeer een open en oordeelloos gesprek aan te gaan. We weten dat kinderen meer weerstand vertonen als de ouder oordeelt. Ongeacht hoe lastig: probeer je eigen emoties op de achtergrond te houden. En vraag door naar het grotere plaatje: wat krijgt je kind op school mee van het vapen? Gebeurt het veel? Doen vrienden het ook? Wat vindt je kind er zelf eigenlijk van? En als het zelf vapet, heeft de reparatiereflex – vapen is slecht, stop ermee! – weinig zin. Vraag in plaats daarvan door naar wat het je kind oplevert. Je mag je eigen mening geven over vapen en zeggen dat je je zorgen maakt, maar laat het oordelende niet de boventoon voeren.”

Hoe kan je de gevaren van vapen tot je kind laten doordringen?

„Soms hoor ik ouders of docenten het onderwerp heel groot maken: ‘Straks raak je ook verslaafd aan cocaïne!’. Dat helpt niet, omdat je zo het contact met je kind verliest. Veel tieners weten namelijk nog niet eens wat cocaïne is. Houd het dus feitelijk en sluit aan bij de belevingswereld en ontwikkelingsfase van je kind.

„Kortetermijneffecten komen bij tieners veel harder aan dan gevaren op de lange termijn. Uitleggen dat je kanker kunt krijgen van vapen, zal maar weinig twaalfjarigen ervan weerhouden. Leg in plaats daarvan uit dat je conditie achteruitgaat. Je huid wordt minder stralend, je tandglazuur wordt aangetast, je krijgt een slechte adem en het kost een hoop geld. Op zulke argumenten slaan tieners veel meer aan.”

„Het is belangrijk te achterhalen wát de vape je kind brengt – het gebruik heeft vaak een functie”

Zijn dertienjarigen nog wel gevoelig voor de mening van hun ouders? Hebben hun vrienden niet veel meer invloed?

„Op die leeftijd vallen ze inderdaad veel meer onder de invloedssfeer van hun vrienden dan jongere kinderen doen, maar onderzoeken laten zien dat de invloed van de ouders belangrijk blijft.

„Wat niet werkt, is een gesprek over weerbaarheid: ‘Je moet gewoon nee leren zeggen.’ Tieners vinden het buitengewoon lastig om tegen hun vrienden in te gaan. Ze hebben een sterke biologische behoefte om bij de groep te horen.

„Je kunt als ouder wél het gesprek aangaan over wat zou gebeuren als je kind nee zou zeggen. Vaak zijn tieners bang dat ze worden uitgelachen of gepest, maar tussen hun angst en wat daadwerkelijk gebeurt bestaat een discrepantie. Je kunt rollenspellen met je kind doen om zulke gesprekken te oefenen.”

Heeft het zin om de vape thuis te verbieden?

„Dan maak je het probleem alleen voor jezelf onzichtbaar. En dan is het niet opgelost. Het is belangrijk te achterhalen wát de vape je kind brengt – het gebruik heeft vaak een functie. Is sprake van stress, angst, een trauma, wordt je kind misschien gepest?”

„Tieners vinden het lastig om tegen vrienden in te gaan. Ze hebben een sterke biologische behoefte om bij de groep te horen”

Wat moet je doen als je kind verslaafd is aan vapen?

„Dat is een proces van de lange adem. Gelijk een stopgesprek voeren, heeft weinig zin. Probeer met open gesprekken ruimte te maken voor de langzame bewustwording van je kind dat stoppen een goed idee is.

„Als je net bent begonnen met vapen, is die stap minder groot dan als je al een jaar verslaafd bent. Dan is het vaak verweven met andere gewoontes, zoals wachten op de bus, fietsen naar school, scrollen op je telefoon, of hangen met vrienden. Eisen dat je kind gelijk stopt, is onrealistisch.

„Als de stap naar een stop-met-vapen-coach te groot blijkt, kun je ook samen experimenteren met een keertje overslaan. In plaats van elke dag vapen in het weekend een andere activiteit verzinnen. Dan leert je kind voelen hoe het is zonder vape, leert het wat dat mentaal en lichamelijk doet. Op die manier ga je naast je kind staan in plaats van boven. En laat je ook zien dat een verslaving de schuld is van de tabaksindustrie, niet de schuld van je kind.”

Delen

Mail de redactie

De Franse Assemblée Nationale heeft dinsdagavond met een ruime meerderheid voor de legalisering van „hulp bij het sterven” gestemd. Hoewel de verschillende politieke partijen zich al publiekelijk hadden uitgelaten over dit medisch-ethische vraagstuk, waren parlementariërs vanwege de gevoeligheid van het thema vrij om te stemmen hoe zij zelf wilden. De Franse Tweede Kamer stemde dinsdagavond ook vóór een wet die palliatieve zorg moet uitbreiden. De Senaat zal zich in het najaar over beide wetten buigen.

Met de stemming komt Frankrijk een belangrijke stap dichter bij het legaliseren van euthanasie en ‘geassisteerde suïcide’ (hierbij dient de patiënt zichzelf een dodelijk middel toe, behalve als die daar fysiek echt niet toe in staat is). Het zou een belangrijke ontwikkeling zijn in het van oorsprong katholieke land, een stap die wel in lijn is met de mening van de overgrote meerderheid van de Fransen.

President Emmanuel Macron zou hiermee anderhalf jaar voor het einde van zijn presidentschap een grote maatschappelijke wijziging achter zijn naam kunnen schrijven – velen maken de vergelijking met de legalisering van abortus in 1975 en het homohuwelijk in 2013. Toch was het niet vanzelfsprekend dat de wet onder Macron tot stand zou komen: bij de verkiezingen van 2017 noch die van 2022 noemde de artsenzoon de legalisering van euthanasie als een concrete verkiezingsbelofte.

Wel stelde hij voor zijn eerste verkiezing in 2017 eens „mijn levenseinde te willen kiezen” en beloofde hij voor de verkiezingen van 2022 een burgerconventie over het thema. Die kwam er en bijna tweehonderd Fransen spraken zich uit vóór de legalisering van euthanasie en begeleide suïcide, mits streng ingekaderd. Volgens bronnen van Le Figaro was Macron „eerder tegen” maar is hij de afgelopen jaren gedraaid.

Radicaal-rechts is tegen

De grootste oppositiepartij, het radicaal-rechtse Rassemblement National, is tegen de euthanasiewet. Partijvoorzitter Jordan Bardella schreef begin deze maand in een opiniestuk in de radicaal-rechtse krant Le Journal du Dimanche dat beter meer geïnvesteerd kan worden in verbetering van het zorgstelsel. Hij sprak ook van „een enorme antropologische draai” – een woordkeuze die vaker voorkomt in reactionaire milieus bij dit thema en ook werd gebruikt door tegenstanders van het homohuwelijk. Ook noemde Bardella het in zijn ogen te soepele euthanasiebeleid van Nederland als schrikbeeld.

Als de wet er inderdaad komt, krijgen de Fransen niet dezelfde rechten als Nederlanders. In Frankrijk zullen alleen mensen voor euthanasie in aanmerking komen als ze aan „een ernstige en ongeneeslijke aandoening” lijden, die levensbedreigend is, zich in een „vergevorderde of terminale fase” bevindt en „aanhoudend fysiek of psychisch lijden” veroorzaakt. Mensen met ernstige psychische problemen en minderjarigen, krijgen anders dan in Nederland geen recht op deze aide à mourir. Het is niet uitgesloten dat in een later stadium de regeling verbreed zal worden.

Delen

Mail de redactie