N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
MANDY WOELKENS, hoofdredacteur van het blad Linda.meiden, kreeg felle reacties op haar voornemen haar zoon ‘gendervrij’ op te voeden. „Mensen denken geloof ik dat wij willen forceren dat ons kind non-binair is.”
Rond lunchtijd staat er een flinke rij voor Chun, een broodjeszaak in Amsterdam. Reserveren was niet mogelijk. Ik sluit aan in de rij achter vier jonge Britten, tot ik merk dat ik voordring: de rij loopt aan de overkant door omdat hij anders de ingang van een CoffeeCompany blokkeert. Na twintig minuten komen twee Chun-medewerksters naar buiten met bordjes sorry it is too crowded en come back another time die ze neerzetten bij het einde van de rij. Maar er is doorstroming en ik ben net op tijd binnen voor mijn afspraak met Mandy Woelkens (33), presentatrice en sinds april vorig jaar hoofdredacteur van het blad Linda.meiden. Zij komt ook net aanfietsen. Ze vindt het heel vervelend dat ik in de rij moest staan. Wie verwacht zoiets op een maandag in het laagseizoen, de andere keren dat ze hier at was er helemaal geen rij. Anders had ze natuurlijk iets anders uitgezocht.
Het menu hangt naast de deur. Ze twijfelt over het ei-gerecht, kiest dan de Tofu Puff. „Ik heb jaren 100 procent vegan gegeten”, vertelt ze. „Tot ik zwanger was. Ik was bij een vriend met kippen en kreeg zó’n zin in een ei.” Ze vraagt naar kokosmelk voor in de thee, „o, is dat er niet?”, dan havermelk. Onze broodjes zullen worden ingepakt, vertelt de Chun-medewerkster, voor als er niet op tijd een tafeltje vrij is. Maar het valt mee, binnen vijf minuten kunnen we aanschuiven. Ze legt haar glimmend zwarte jas naast zich op het bankje, haar gebreide Kings of Indigo-muts houdt ze op. Ze heeft een stippentatoeage op een vinger en piepkleine siersteentjes in een paar van haar witgelakte nagels.
Mandy Woelkens presenteerde onder meer het tv-programma Keuringsdienst van Waarde en was eerder adjunct-hoofdredacteur van Cosmopolitan. Linda.meiden is een spin-off van het maandblad Linda. en niet, zoals je zou kunnen denken, bedoeld voor pubermeiden. „We maken het voor mensen tussen 18 en 28 slash 30.” De nieuwste editie heeft voor het eerst een ondertitel: ‘for her, him and them’. „Want ik maak het ook niet per se alleen voor vrouwen.” Coverstory is een interview met presentatrice Britt Dekker, er is een fotoshoot met wereldkampioen rolstoelschermen Elke Lale van Achterberg, er zijn columns van schrijver Splinter Chabot en acteur Sahil Amar Aïssa en beauty hacks van NikkieTutorials. Op de pagina met Fun Facts showt een curvy model van kleur een rood badpak.
Woelkens hoopt dat lezers zichzelf herkennen in het blad, zegt ze. Voor dat doel heeft ze ook het fotoshoppen sterk beperkt. „Kijk, als jij net die ochtend opstaat met een enorme puist op je neus, wil ik die nog voor je wegpoetsen. Maar ik ga mensen niet helemaal gladtrekken of vijf kilo lichter maken.”
Roze trui
Sinds vijf jaar heeft Mandy Woelkens een relatie met acteur Thorn de Vries, die zich niet als man en niet als vrouw identificeert. De twee treden als stel veel naar buiten. Vorig jaar publiceerden ze samen FAQ Gender, een handboek voor non-binaire personen en de mensen om hen heen. In hun podcast CoupleGoals interviewen ze andere stellen over hun relatie, en laten ze zich af en toe ook zelf interviewen. Gaytijdschrift Winq kende hun vorig jaar een Inspiration Award toe omdat ze een „mateloos positieve energie” uitstralen en „de queer-gemeenschap hoop en kracht geven”.
Ze krijgen ook weleens kritiek, soms heftige. Zoals toen ze lieten weten hun nu eenjarige kind „gendervrij” op te voeden. „Daar krijgen veel mensen de kriebels van”, zegt Mandy Woelkens. „Ze hebben geloof ik het idee dat wij willen forceren dat ons kind non-binair is. Maar gendervrij betekent voor mij gewoon dat mijn zoon ook een roze trui aan kan hebben en met een pop mag spelen als hij dat wil.” Het viel haar na een tijdje op dat de meeste mensen eigenlijk zeiden: laat het kind zelf kiezen. „Toen dacht ik: maar dat is precies wat ik doe! Dus we zijn het eigenlijk met elkaar eens, behalve dat jij me dood wenst en zegt dat de kinderbescherming moet komen!” Hun kind mag ook kiezen hoe hij zijn ouders noemt. „Ik ben mama en Thorn is voor nu ‘zaddy’. Als hij een ander woord prettiger vindt tegen de tijd dat hij kan praten, bewegen we daar gewoon in mee. We zijn niet streng. Er kan juist heel veel.”
Mandy Woelkens, van Surinaamse afkomst, woonde de eerste jaren van haar leven op Aruba, in een deel waar vooral Engels en Papiaments gesproken werd. Als zesjarige kwam ze terecht op een witte basisschool in de Haagse wijk Benoordenhout. In het begin werd ze buitengesloten en gepest, ze is daar mild over: „misschien was het voor hen wel heel nieuw, een zwart kind in de klas”. Ze haalde hoge cijfers, haar ouders regelden Italiaanse en Russische les voor haar „omdat ze me meer uitdaging wilden geven”. Toch was er een leraar die vond dat ze mavo moest doen want, zei hij tegen haar ouders, „kinderen zoals zij zijn heel lui”. Haar ouders reageerden rustig, zegt ze, en ook zijzelf klinkt nog altijd eerder verwonderd dan boos. Het maakte wel dat ze begreep waarom haar ouders altijd zeiden dat ze wegens haar kleur „iets harder haar best moest doen”. Na haar eindexamen is ze toch nog even teruggegaan naar die leraar, gymnasiumdiploma in de hand. Lachend: „Zo ben ik dan ook wel weer.” Hoe reageerde hij? „Er kwam niet echt een zinnig woord uit.”
Ze wil graag dat haar zoon „zich er zeker in voelt dat hij een kind van kleur is en uit een queer gezin komt”. Ik vraag hoe ze dat probeert te bereiken. Daar is ze „zoekend” in, zegt ze. „Ik kan niet altijd alles veilig voor hem maken, maar dat probeer ik wel. Zo heeft hij een gastouder die weet dat hij niet een vader en een moeder heeft maar een moeder en een ouder, en die niet doet alsof dat raar is. Als we daar sinterklaas vieren, is het met roetveegpieten.” Ze let ook op de kinderboeken. „Ik kreeg een heel leuk boek, Het Grote Beroepenboek van Fiep, geïllustreerd door Fiep Westendorp. Echt oude illustraties, dus daar zaten niet echt bruine kindjes in. Nu wel, met een stift kun je veel doen.”
Tuffen op het veld
Haar eigen opvoeding was in dit opzicht „minder bewust”, zegt ze. Ze had een bruine Baby born en een bruine Barbie, voor de rest witte poppen. „Er was toen ook nog veel minder.” Ze ging softballen toen veel leeftijdgenoten op hockey gingen, want sporten in een rokje vond ze stom. „Mijn vader nam me een keer mee naar een honkbalwedstrijd en ik dacht: dát wil ik. Ordinair op kauwgum kauwen, sliden, tuffen op het veld.” Tegelijk vond ze ballet ook „fantastisch”. „Heerlijk om in een tutu te dansen. Zulke dingen mochten van mij altijd wel hand in hand gaan.”
Op haar veertiende kreeg ze haar eerste vriendje. „Als mensen vroegen waar ik op viel, zei ik altijd: geen idee. Maar op het moment dat je een vriendje hebt, vragen mensen dat niet meer. Alsof je dan voor altijd in het heterohokje zit.” Dat gevoel had ze zelf niet. „Ik dacht: ik val nu op een jongen maar ik weet helemaal niet of dat de rest van mijn leven zo blijft.”
Woelkens en haar partner delen veel persoonlijke informatie. In hun podcast komt bijvoorbeeld ter sprake dat De Vries diens borsten heeft laten verwijderen en dat een zwangerschap soms ook eenzaam kan zijn. „Het hoeft voor mij niet altijd gepolijst en mooi te zijn”, zegt Woelkens. „Mensen mogen soms ook wel de keerzijde zien.” Andere dingen delen ze juist niet, zoals de naam en het gezicht van hun zoontje. Op social media noemen ze hem ‘baby Z’ of ‘de mini’. „Ik wil dat hij kan opgroeien zonder dat elke scheet die hij laat meteen wordt gedeeld met duizenden mensen die hij niet kent. Het is oké dat anderen dat wel doen, maar ik wil het niet doen voor hij daar een mening over kan hebben.”
Lieve huisgenoten
Wel weer heel persoonlijk was Woelkens’ editorial van de Linda.meiden met Jaimie Vaes op de cover – de ex van rapper Lil Kleine die door hem werd mishandeld, waarvan ook beelden online kwamen. Ze schreef dat zij ooit ook een relatie had met een gewelddadige man. Als blijk van solidariteit, zegt ze. „Ik schrok er erg van dat veel mensen, vooral vrouwen, tegen Jaimie Vaes zeiden: ga gewoon weg, of blijf je bij hem voor het geld, nou zo erg zal het dan wel niet zijn. Ik dacht: zullen we eerst eens vragen hoe het met haar gaat? Het is ook niet zo dat dit alleen maar een bepaald soort mensen overkomt. Het heeft niets met intelligentie of opleidingsniveau te maken. En het gebeurt niet van de ene op de andere dag. Voor de eerste tik valt, ben je eigenlijk al niet meer wie je was.”
Het overkwam haar tijdens haar studie (theater-, film- en televisiewetenschappen). Op een avond escaleerde het zo dat haar huisgenoten de politie belden. „Ik herkende heel erg dat Jaimie Vaes zei: het was mijn redding dat die beelden uitlekten. Als mensen zien dat je van een trap wordt geduwd of dat iemand je hoofd tussen de deur van een auto klemt, kun je het niet meer recht lullen. Wat ga je zeggen? Het valt wel mee? Gelukkig had ik lieve huisgenoten die er voor me waren. Dat gun ik iedereen.”
Ze vindt dat mensen vaak te hard zijn voor elkaar. Onlangs wenste iemand haar „de kanker” toe bij een foto die ze had gepost van haarzelf en Thorn gehuld in een regenboogvlag. Dat iemand zoiets doet, ze kan er niet over uit. „Ik kan me niet voorstellen wat je mij aan zou moeten doen wil ik dát tegen je zeggen.” Op zo’n moment merkt ze weer even dat het nog niet vanzelfsprekend is: alle mensen een relatie en gezin gunnen met de persoon van wie ze houden, wie dat ook is. „Ik ben heel blij dat de mensen die ik vaak om me heen heb al wel zover zijn. Maar het is naïef om te denken dat dat voor iedereen zo is. Af en toe moet ik die bubbel uit, er is nog best wel strijd te leveren.”