Het zat er aan te komen – en tóch was het bijzonder toen het gebeurde. In een adembenemende race reed de Italiaan Davide Ghiotto afgelopen zaterdag tijdens de wereldbekerwedstrijden schaatsen in Calgary een nieuw wereldrecord op de 10 kilometer. Hij finishte vijf seconden onder het oude wereldrecord van Nils van der Poel (Zweden), in een tijd van 12 minuten, 25 seconden en 69 honderdste. Ghiotto pazzesco, kopte een krant uit zijn woonplaats Vicenza direct na afloop: ‘krankzinnige Ghiotto’.
Dat hij een aanval ging doen op het wereldrecord was algemeen bekend. Davide Ghiotto (31) geldt op de 10.000 meter al een aantal jaren als de sterkste schaatser ter wereld en verkeert dit seizoen ook nog eens in de vorm van zijn leven. In oktober reed hij al een officieus wereldrecord in Inzell (Duitsland), tijdens een trainingswedstrijd. Omdat er geen functionarissen aanwezig waren, erkende de internationale schaatsbond USI zijn tijd niet. Vervolgens had Ghiotto zijn zinnen gezet op het EK allround in Heerenveen, twee weken geleden, maar daar bleef het record uit.
Dus moest het dit weekend gaan gebeuren in Calgary. De 10.000 meter wordt, vanwege z’n lengte, slechts een paar keer per jaar verreden. Dit was de enige editie van het seizoen op een hooglandbaan, waar vanwege de lagere luchtdruk makkelijker wereldrecords worden gevestigd. Ghiotto reed in de vierde rit, tegen de Europees kampioen allround Sander Eitrem (Noorwegen).
Vanaf de start was duidelijk dat er iets bijzonders stond te gebeuren. Ghiotto reed zijn eerste ronde onder de 34 seconden – twee seconden sneller dan het wereldrecordschema van Van der Poel, gereden op de Olympische Spelen van 2022 in Peking. Voor de meeste stayers, zelfs de allerbeste, geldt zo’n openingsronde als fysieke zelfmoord, maar Ghiotto had het met zijn coach bewust zo gepland, vertelde hij na afloop aan de NOS. In de race die volgde, bleek hij zijn raceplan perfect te kunnen volhouden. In iedere ronde reed hij onder de 30 seconden, genoeg om Van der Poels wereldrecord (12.30,74) met meer dan vijf seconden te verbeteren.
Enigmatische filosoof
Davide Ghiotto, zoon van een wielerprof en woonachtig in de buurt van de Noord-Italiaanse stad Vicenza, geldt in de schaatswereld als een outsider. Hij rustig, op zichzelf en een tikje enigmatisch in de omgang. Toen hij twee weken geleden op het EK in Heerenveen een teleurstellende eerste dag beleefde, wilde hij na afloop geen interviews geven – waarvoor hij de dag erop weer zijn excuses aanbood.
Ghiotto’s bijnaam luidt ‘De Filosoof’: hij studeerde af in de filosofie aan de Universiteit van Trento met een scriptie getiteld Ethiek en zelfmoord. Hoewel Italië een klein schaatsland is, zeker in vergelijking met Nederland, kan hij zich voltijds aan het schaatsen wijden door een aanstelling bij de Guardia di Finanza, de Italiaanse fiscale politie.
Ghiotto is niet de eerste Italiaan met een wereldrecord: Enrico Fabris reed achttien jaar geleden al eens de snelste tijd ter wereld op de 5.000 meter. Hij is wél de eerste Italiaan met een record op de 10 kilometer – een afstand waarvan de recente geschiedenis gedomineerd werd door Nederlandse schaatsers. Sinds de introductie van de klapschaats, eind jaren negentig, werden acht van de veertien wereldrecords op de 10 kilometer gereden door een Nederlander. De tijd van Sven Kramer uit 2007 (12.41,69) hield meer dan acht jaar stand.
Ook na het tijdperk-Kramer haalden Nederlandse schaatsers bij vrijwel elke 10 kilometer een medaille – tijdens wereldbekerwedstrijden, op EK’s, WK’s en bij de Olympische Spelen. Maar die vanzelfsprekendheid lijkt dit seizoen doorbroken: nog niet één keer stond een Nederlander het podium van de 10 kilometer. Ook afgelopen zaterdag in Calgary niet: Chris Huizinga en Beau Snellink werden respectievelijk zesde en vierde, al reed de laatste wel een persoonlijk record.
Juniorenrecord voor Jilek
Bij Ghiotto’s gouden 10 kilometer gebeurde nog iets bijzonders. Het Tsjechische talent Metodej Jilek (18) won een zilveren medaille – in de tweede 10 kilometer ooit van zijn carrière. Hij verbrak ook nog het juniorenrecord met 35 seconden. Als de ontwikkeling van de piepjonge Jilek zich zo doorzet, lijken de Nederlandse mannen op de lange afstand naast Ghiotto een extra probleem te hebben op weg naar de Olympische Spelen volgend jaar in Milaan en Cortina d’Ampezzo.
Voor de organisatoren van deze wereldbekerwedstrijden was er ook reden tot vreugde: eindelijk werd er weer eens een wereldrecord gereden in Calgary. Het ijsstadion in de west-Canadese provincie Alberta gold decennia lang als de ideale plek voor wereldrecords vanwege de hoogte (1.105 meter). Alleen de laatste jaren is die rol overgenomen door de ijsbaan in het Amerikaanse Salt Lake City (1.425 meter). Met dank aan pazzesco Davide Ghiotto heeft Calgary er nu ook weer eentje.
