Biden: drie neergeschoten objecten waren niet voor spionage

Luchtruim Noord-Amerika De Chinese ballon die begin deze maand door de VS werd neergehaald zou bestemd zijn geweest voor Hawaï en Guam.

De Amerikaanse president Joe Biden zei dat hij hoopt het onderwerp te kunnen bespreken met zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping.
De Amerikaanse president Joe Biden zei dat hij hoopt het onderwerp te kunnen bespreken met zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping.

Foto Al Drago/EPA

De drie vliegende objecten die het afgelopen weekeinde uit het Noord-Amerikaanse luchtruim zijn geschoten, lijken niet voor spionagedoeleinden te hebben gediend, maar voor ‘goedaardige doelen’ te zijn gebruikt. Dat heeft de Amerikaanse president Joe Biden donderdag gezegd in Washington. Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten waren de voorwerpen waarschijnlijk afkomstig van privébedrijven of onderzoeksinstellingen.

De drie objecten zorgden de afgelopen week voor onrust in Noord-Amerika. Ze werden neergeschoten boven Alaska, het Canadese gebied Yukon en het Huronmeer nadat de VS op 4 februari een Chinese ballon neerhaalde voor de Amerikaanse oostkust.

Biden, die in de VS zowel het verwijt heeft gekregen dat hij te lang zou hebben gewacht met het bevel om de Chinese ballon neer te schieten, als kritiek dat de Amerikaanse reactie op de objecten overdreven was, zei donderdag zich „niet te verontschuldigen voor het neerhalen van de ballon”. Hij hoopt het onderwerp te kunnen bespreken met zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping. Maar, voegde hij toe, „we willen geen nieuwe Koude Oorlog”.

De Chinese observatieballon was aanvankelijk vanuit China in oostelijke richting op weg naar militaire bases op de Amerikaanse eilanden Guam en Hawaï in de Stille Oceaan, meldde The New York Times donderdag op basis van anonieme interviews met hooggeplaatste functionarissen binnen de Amerikaanse overheid. Maar door windverandering raakte de ballon van zijn geplande route en boog af naar het noorden, waar hij via Alaska en Canada het luchtruim boven de Amerikaanse staat Montana bereikte.

Toen het Pentagon begin februari openbaar maakte dat de ballon door het Amerikaanse luchtruim vloog, zei China dat het niet om een spionageballon maar om een weerballon ging. China heeft wel erkend dat de ballon uit de koers was geraakt. De ballon kwam onder meer in de buurt van Amerikaanse lanceerinstallaties voor kernraketten.

Hawaï en Guam zijn cruciale militaire steunpunten, waar de VS onder meer gevechtsvliegtuigen hebben gestationeerd. Bij een eventuele gewapende confrontatie met China zouden de daar gestationeerde eenheden een hoofdrol spelen. Vanaf die bases hebben de VS ook regelmatig spionagemissies uitgevoerd met verkenningsvliegtuigen die langs het Chinese luchtruim patrouilleren, onder meer om elektronische signalen vanuit China op te vangen.

Tegen The Times zeiden de vooraanstaande ambtenaren al dat het bij de kleinere objecten mogelijk ging om (resten van) weerballonnen of ballonnen voor wetenschappelijke experimenten die in de atmosfeer rondzweven. Ze zouden zijn ontdekt nadat NORAD, de binationale organisatie van de Verenigde Staten en Canada die het Noord-Amerikaanse luchtruim bewaakt, zijn radars fijner had afgesteld. Anders dan de eerste ballon, die op zeer grote hoogte vloog, zouden deze drie objecten op een hoogte hebben gevlogen die een gevaar was voor de burgerluchtvaart.