N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Vestigingsklimaat Bedrijven, VNO-NCW en het kabinet gingen donderdag om de tafel om te praten over het ondernemingsklimaat in Nederland.
Het woningtekort, regels die opstapelen, lange wachttijden voor vergunningen vanwege de stikstofproblematiek: Nederland wordt een minder aantrekkelijke plek voor bedrijven om zich te vestigen, zegt werkgeversorganisatie VNO-NCW. Daar maakt de koepel zich, samen met tal van Nederlandse bedrijven, zorgen over. Deze donderdag gingen VNO-NCW en bedrijven als Heineken, Philips en Schiphol op het Catshuis in gesprek met kabinetsleden over het vestigingsklimaat in Nederland.
Het overleg, dat ongeveer twee uur duurde, vond plaats op initiatief van minister Micky Adriaansens (VVD) van Economische Zaken en Klimaat. Ook plastic- en chemicaliënproducent Dow Benelux, elektronicafabrikant NXP en industriebedrijf VDL zaten aan tafel. Naast Rutte en Adriaansens waren namens het kabinet ook onder meer ministers Sigrid Kaag (Financiën, D66), Carola Schouten (Pensioenen, CU) en Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel, VVD) aanwezig. In totaal waren er tien kabinetsleden bij – niet eerder spraken zoveel kabinetsleden uit Rutte IV met het bedrijfsleven.
Het gesprek ging volgens VNO-NCW onder meer over het belang van een sterke Europese interne markt om de concurrentie met de Verenigde Staten en China „aan te kunnen”. Voldoende aanbod van (internationaal) talent, het verbeteren van onderwijsprestaties, verduurzaming en het voorkomen van overregulering van bedrijven waren volgens de werkgeversorganisatie andere belangrijke gespreksonderwerpen. VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen noemt het gesprek „constructief”.
Lees ook: Brussel zet debat over vrije markt op scherp met ‘noodinstrument’ in geval van crises
Schade aan mens en milieu
Vorige maand ontstond in het bedrijfsleven ophef over het wetsvoorstel verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen. Boskalis-topman Peter Berdowski zei tegen Het Financieele Dagblad dat deze wet hem het ondernemen „onmogelijk” zou maken. Het „activistische deel van de maatschappij” zou volgens hem een „bovenmatige invloed hebben gekregen op het beleid”.
De wet dwingt grote bedrijven na te gaan of hun producten geen grote schade veroorzaken voor mens of milieu door onder meer te controleren of hun onderaannemers en eventueel de onderaannemers daarvan zich schuldig maken aan bijvoorbeeld kinderarbeid, moderne slavernij of ontbossing.
Afgelopen zomer betoogde Ingrid Thijssen van VNO-NCW al in NRC dat de overheid „betere randvoorwaarden” moet scheppen om het Nederlandse vestigingsklimaat te verbeteren. Over het wetsvoorstel zei ze later bij talkshow Op1: „Als er straks iets mis is bij een toeleverancier van een toeleverancier van een toeleverancier in Nigeria kan het gebeuren dat jij als ceo naar de gevangenis gaat.”
In het bedrijfsleven is ophef ontstaan over het wetsvoorstel verantwoord en duurzaam ondernemen
Het zijn voorstellen als deze wet waar een deel van het Nederlandse bedrijfsleven onrustig van wordt. Minister Adriaansens zegt in een verklaring na afloop van de bijeenkomst dat het Nederlandse ondernemingsklimaat inderdaad onder druk staat. „Bedrijven lieten weten dat zij voor hun langetermijninvesteringen zijn gebaat bij een overheid die duidelijkheid biedt en niet telkens de regels verandert”, zegt ze. Ze vindt dat dat beter kan. „Beter saai beleid, dan jojo-beleid.”
Over concrete vervolgstappen kan de minister volgens een woordvoerder nog niets laten weten. In detail kan ze er niets over zeggen omdat de gesprekken vertrouwelijk zijn. Philips noemde het overleg net als VNO-NCW „constructief”, maar wilde ook niet ingaan op de inhoud.
Hoewel het bedrijfsleven zich zorgen maakt, is premier Mark Rutte (VVD) nog altijd optimistisch over het Nederlandse vestigingsklimaat. In het FD noemde hij Nederland onlangs nog een „magneet voor bedrijven”. De zorgen van het bedrijfsleven wuifde hij weg: „De bedrijvenlobby moet tussen al het loof ook de dorre takjes aanwijzen. Dat is hun taak.” Bovendien zijn er nog steeds bedrijven die juist tevreden zijn in Nederland. Zo koos biotechbedrijf Nanostring vorig jaar bewust voor Nederland vanwege de goede verbindingen en infrastructuur, zei manager Trieu My Van recent tegen NOS.
Lees ook het vragenstuk: Hoe spannend is het wetsvoorstel verantwoord en duurzaam ondernemen?
Geblindeerde busjes
Zo’n vijf jaar geleden vond een vergelijkbaar overleg tussen kabinetsleden en de top van het Nederlandse bedrijfsleven plaats. Destijds kwamen de bestuurders aangereden in geblindeerde busjes, waardoor de afspraak op een zeer geheime ontmoeting leek. Oud-topman van Phillips en ING Jan Hommen, die de ontmoeting met Rutte organiseerde, liet destijds aan de Volkskrant weten dat de geblindeerde busjes het gevolg van een „ongelukkige samenloop van omstandigheden” waren. Zo bleken er die dag geen andere bussen beschikbaar.
Een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken laat weten dat iedereen deze donderdag met eigen vervoer naar het Catshuis is gekomen. VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen kwam op de fiets.