Op de begrafenis van Armita Gerawand, het 17-jarige Iraanse meisje dat volgens activisten voor vrouwenrechten na geweld van de kant van de zedenpolitie is overleden, hebben de Iraanse autoriteiten de bekende mensenrechtenadvocaat Nasrin Sotoudeh gearresteerd.
De arrestatie op de begrafenis van afgelopen zondag ging met harde klappen gepaard. Sotoudehs echtgenoot, Reza Khandan, vertelde The New York Times dat daarbij de bril van zijn vrouw was gesneuveld. Toen hij maandag bij de gevreesde Qarchak vrouwengevangenis een nieuwe bril wilde afgeven voor zijn vrouw, weigerde het personeel die in ontvangst te nemen.
De zestigjarige Sotoudeh, winnares van onder meer de Sacharov Vredesprijs van het Europees Parlement, had zich de laatste maanden mede wegens haar wankele gezondheid rustig gehouden nadat ze enkele jaren in de gevangenis had doorgebracht wegens haar inzet voor vrouwenrechten. „Maar Armita’s zaak raakte haar diep en ze kon niet stil blijven”, aldus haar echtgenoot.
Volgens de Iraanse autoriteiten werd Sotoudeh opgepakt omdat ze geen hoofddoek zou hebben gedragen bij de begrafenis. Ook zou ze de psychologische veiligheid van de samenleving in gevaar hebben gebracht, een tot dusverre onbekend vergrijp in Iran. Inmiddels is Sotoudeh in hongerstaking gegaan, vertelde haar man aan het persbureau AFP.
Armita Gerawand raakte op 1 oktober in coma nadat ze in een treinstel van de metro van Teheran onwel was geworden. Volgens ooggetuigen was dit nadat ze omver was geduwd door leden van de zedenpolitie, waarbij ze haar hoofd zodanig bezeerde dat ze in coma raakte. Op video-opnames was te zien dat ze geen hoofddoek droeg op het moment dat ze de metro instapte. Ze overleed afgelopen weekeinde. Volgens de Iraanse politie was ze flauwgevallen in de metro vanwege een te lage bloedsuikerspiegel, omdat ze niet had ontbeten.
De kwestie deed denken aan die van Mahsa Amini, een jonge Koerdische vrouw die in september 2022 in Teheran overleed nadat ze was mishandeld door de zedenpolitie. Die verweet haar dat ze haar sluier niet op de correcte wijze zou hebben gedragen. Amini’s dood leidde tot maandenlange massale protesten op veel plaatsen in Iran. De autoriteiten sloegen de protesten met veel geweld neer. Daarbij kwamen honderden Iraanse vrouwen en mannen om het leven.
Na de dood van Gerawand zijn er voor zover bekend geen grote nieuwe protesten uitgebroken. Mogelijk zijn veel Iraniërs bevreesd voor de strengere straffen die er inmiddels zijn gezet op het niet correct dragen van de hoofddoek, in de ogen van de autoriteiten een van de belangrijkste symbolen van het islamitische bewind. Wel zijn er volgens recente berichten vooral in de grote steden nog veel jonge vrouwen die zonder hoofddoek over straat gaan.
De dood van Gerawand en de nieuwe arrestatie van Sotoudeh hebben al tot veel protesten geleid, onder meer van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken en mensenrechtenorganisatie Amnesty International.
Lees ook
Onverschrokken verdediger van burgerrechten vastgezet
