AZ loopt Europese finale mis – het contrast met West Ham United is te groot

Conference League Na achttien wedstrijden zit het Europese avontuur van AZ erop. Ook het tweede duel met West Ham United in de halve finale van de Conference League ging verloren: 0-1.

Teleurstelling bij verdediger Pantelis Hatzidiakos (links) en aanvoerder Jordy Clasie na de uitschakeling van AZ in de halve finale van de Conference League.
Teleurstelling bij verdediger Pantelis Hatzidiakos (links) en aanvoerder Jordy Clasie na de uitschakeling van AZ in de halve finale van de Conference League. Foto Ed van de Pol / ANP

Maandenlang liet AZ veelal fris, frivool, moedig voetbal zien in Europa. Maar het eindigde donderdagavond tegen een ervarener, geslepener tegenstander in de halve finale van de Conference League. West Ham United plaatst zich voor de eindstrijd, door een 1-0 zege in Alkmaar, ruim voldoende na de 2-1 vorige week in Londen.

Kort voor de aftrap wordt op de grote schermen nog even fijntjes de goal getoond van 5 mei 2005, in de 122ste minuut van de halve finale van de UEFA Cup tussen AZ en Sporting Clube de Portugal. Uitschakeling in extremis, in een kletsnatte Alkmaarderhout, het oude stadion. Barry Opdam, destijds basisspeler, is donderdag opgetrommeld om de wond nog even op te rakelen op tv. De coach van destijds, Co Adriaanse, heeft een plekje in de ereloge.

Sindsdien kwam AZ nooit meer zo dichtbij een Europese finale – tot deze donderdag. ‘Samen schrijven wij historie’, vermeldt een spandoek. En waarom niet, op een in potentie prachtige voetbalavond langs de A9. Lange files naar het stadion, supporters die uit alle hoeken toestromen. 19.009 toeschouwers op de stoeltjes, „een absoluut record” meldt de stadionspeaker.

Financieel verschil

Het is een lange Europese rit. Juli vorig jaar al begonnen, in de tweede kwalificatieronde tegen het Bosnische FK Tuzla City. Met onderweg knappe zeges, waarbij de dubbele overwinning op Lazio Roma in de achtste finales er bovenuit steekt. En nu in het achttiende Europese duel dit seizoen, met uitzicht op de finale op 7 juni in Praag.

Het is een wereld van verschil in financiële mogelijkheden, de omzet van 300 miljoen euro bij West Ham United tegen 33 miljoen bij AZ. Aanvoerder en spelmaker Declan Rice, die in de belangstelling staat van Engelse topclubs, moet omgerekend minimaal 170 miljoen euro kosten, stelde de club vorig jaar.

Hij vindt op het middenveld Sven Mijnans tegenover zich, de jonge aanvallende middenvelder die AZ afgelopen winter voor 2 miljoen euro van Sparta kocht. Ervaren Engels international tegen een beloftevolle, ranke jongen die vijf jaar geleden nog bij amateurclub VV Spijkenisse speelde.

Dat contrast is over het hele veld terug te zien. West Ham speelt zeer georganiseerd, bouwt een muurtje op. AZ heeft meer balbezit, meer doelpogingen. Maar de aanval stokt steeds in de laatste twintig, dertig meter. Keer op keer stuit het op de sterke, bonkige verdedigers van West Ham.

AZ heeft niet de creativiteit dan wel het fysieke vermogen om een gaatje te vinden. Noodgedwongen wordt het geprobeerd via afstandsschoten. Zoals vijf minuten voor rust, als het gevaarlijke schot van rechtsback Yukinari Sugawara wordt geblokt door West Ham-verdediger Nayef Aguerd. De grootste kans is dan al geweest, voor West Ham-middenvelder Lucas Paquetá, zijn schot vanaf randje strafschopgebied belandt op de paal.

Wat niet helpt is dat AZ niet direct speelt als er even ruimte ligt. Het gaat over te veel schijven, te omslachtig. Als Mijnans kan openen op linksbuiten Jesper Karlsson, maar dat niet doet, maakt coach Pascal Jansen zich langs de lijn druk. Durf die bal gewoon te geven, lijkt hij te willen zeggen.

Alles of niets

Oud-speler Robin van Persie, analist voor BT Sport, moet kort voor de aftrap nog zijn plekje zoeken op de krappe perstribune van AZ. „AZ is te passief”, zegt hij in de rust. „Het lukt ze niet om door de linies heen te breken, ze moeten meer doen.”

Dat doet AZ ook. Het gaat iets opportunistischer spelen. Krijgt kansjes, onder meer via verdediger Pantelis Hatzidiakos. Maar de schoten missen kracht, overtuiging. Het publiek gaat er nog eens vol achter staan, roept op alles of niets te gaan spelen. Maar tot grote uitgespeelde kansen leidt het niet.

Aan de andere kant krijgt West Ham steeds meer ruimte. Diep in blessuretijd, als AZ-aanvoerder Jordy Clasie al met kramp loopt, ontsnapt invaller Pablo Fornals en maakt 1-0. Toeschouwers verlaten direct het stadion, en als even later wordt afgefloten liggen spelers van AZ verslagen op de grond.

Kort erop breekt een enorme vechtpartij uit onder aan de hoofdtribune, nadat een groep van de harde kern die kant op loopt. Ze zoeken familie van spelers en staf van West Ham United op, die zich daar begeven. Ook spelers van AZ en West Ham zijn betrokken. Het duurt zeker een paar minuten voor de chaotische situatie kalmeert.