Na een ‘rode’ handelsdag op donderdag opent de AEX de maand november een half procent in de plus. De lijst met stijgers wordt om 10.00 uur aangevoerd door Universal Music Group (UMG), dat gisteren nabeurs met goede kwartaalcijfers kwam. De muziekgroep staat 2,7 procent in de plus. Toch is het Shell dat de hoofdindex écht in beweging zet. Door de stijgende olieprijs koerst het zwaargewicht 1,7 procent hoger. Adyen is met een min van 1,5 procent de voornaamste daler.
Beleggers letten vandaag op banencijfers uit de VS; een belangrijke indicator voor recessie-watchers. Hoeveel banen er in de VS bij zijn gekomen lijkt misschien niet heel relevant voor ons hier in Europa, maar vergeet niet: in augustus raakten de beurskoersen wereldwijd in een enorme vrije val na een slecht Amerikaans banenrapport. Hoe dat ook alweer zat lees je in het stuk hieronder.
Lees ook
Recessievrees zorgt wereldwijd voor massale verkoop van aandelen; is de angst terecht?
Om de uitstoot van stikstof te verminderen, wil landbouwminister Femke Wiersma (BBB) 2,25 miljard euro – bijna de helft van het landbouwbudget van 5 miljard euro – steken in technische innovatie en een nieuw uitstootbeleid met meer regie voor boeren zelf. Ook moet er 1 miljard euro komen voor een nieuwe brede en vrijwillige opkoopregeling voor boeren die willen stoppen.
Dat bevestigen bronnen na berichtgeving door RTL Nieuws. Het nieuws is naar buiten gekomen voor een Kamerdebat over de aanpak van de mestcrisis, dat plaats zal vinden op donderdag.
Lees ook
Een innovatie die het stikstofprobleem oplost, is die er wel?
Voor welke groep boeren deze nieuwe opkoopregeling zal gelden, moet Wiersma nog verder uitwerken. Ongeveer de helft van de veehouderijen in Nederland heeft nog geen aanspraak kunnen maken op een beëindigingsregeling, en de minister wil met name deze groep bereiken, schrijft zij woensdag zelf aan de Tweede Kamer. De twee bestaande opkoopregelingen waren voor grote uitstoters van stikstof (piekbelasters) en voor houders van varkens, melkvee, kippen of kalkoenen in de buurt van kwetsbare natuurgebieden.
Innovatieve stallen
Regeringspartij BBB, die het ministerie van landbouw (LVVN) bestuurt, geeft de voorkeur aan technische innovatie om stikstof terug te dringen, boven inkrimping van de veestapel. Ook moeten boeren via een nieuw systeem zelf kunnen sturen op de schadelijke stoffen die ze uitstoten.
Het nu beoogde bedrag van 2,25 miljard euro voor innovatie en stikstofmanagement door boeren lijkt relatief hoog: het vorige kabinet, Rutte-IV, zette in op een transitiefonds van 25 miljard euro voor het landelijk gebied, waarbij aanvankelijk 1 miljard euro voor „innovatieve stalsystemen en managementmaatregelen” werd gereserveerd.
Het kabinet-Schoof heeft dit Transitiefonds geschrapt en erop bezuinigd. Het bestaat nu uit, eenmalig, 5 miljard voor landbouw, plus 500 miljoen euro per jaar voor agrarisch natuurbeheer door boeren.
Voor het tegengaan van ‘verslechtering van de natuur’ wil het kabinet 50 miljoen euro uittrekken, volgens een tabel die RTL Nieuws toont.
Het kabinet zou de verdeling van de landbouwgelden komende maandag bespreken, mede omdat er dinsdag een gerechtelijke stikstofprocedure van Greenpeace tegen de Staat is. Met de nieuwe maatregelen zou het kabinet willen aantonen dat het zich inspant om stikstof terug te dringen.
Luchtwassers
Hoe realistisch het is om met innovaties als luchtwassers, emissiearme stalvloeren of afzuigsystemen stikstof terug te dringen, is vaker onderwerp van debat in politiek Den Haag. Vaakgehoorde kritiek is dat het maar één van de methoden is, en dat boeren nieuwe leningen voor de apparatuur moeten aangaan, terwijl het niet zeker is dat deze resultaat hebben.
Ook het nut van vrijwillige opkoopregelingen voor boeren om uitstoot terug te dringen, wordt betwist. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) analyseerde eerder dat uitkoopregelingen over 25 jaar tijd maar tot een kleine krimp van de veestapel hebben geleid. Voor de huidige uitkoopregelingen hebben zich tot nu toe ruim 1.460 veehouders aangemeld; ongeveer 65 procent van de aanvragers wordt uiteindelijk daadwerkelijk uitgekocht, volgens het ministerie van LVVN.
Lees ook
Hoeveel speelruimte heeft minister Femke Wiersma in Brussel? Het schrappen van de huidige regels kan wrevel wekken
Het aantal abortussen in Nederland is opnieuw flink gestegen. Vorig jaar vonden er volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd 39.332 zwangerschapsafbrekingen plaats, bijna 10 procent meer dan de 35.647 in 2022.
Nadat het aantal abortussen vanaf 2012 steeds tussen de 30.000 en 33.000 schommelde, was er van 2021 naar 2022 ook al een toename van zo’n 15 procent.
De meeste zwangerschapsafbrekingen vonden plaats bij vrouwen tussen de 25 en 35 jaar. Ook bij tieners is een lichte stijging te zien. In totaal ondergingen vorig jaar 2.890 meisjes en jonge vrouwen tot 20 jaar een abortus, onder wie 107 meisjes jonger dan 15 jaar.
Verreweg de meeste zwangerschapsafbrekingen vonden plaats in het eerste trimester van 13 weken; zo’n 87 procent, blijkt uit de cijfers van de inspectie. De overige 13 procent vond plaats tussen de 13 weken en de maximaal toegestane termijn tot 24 weken.
Hij kent Amerikaanse presidenten persoonlijk, zit aan tafel met Hollywoodsterren en bezocht Trump-rallies. Hij stond ook (als journalist) in de muitende menigte tijdens de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. Michiel Vos is Amerika-correspondent en kent het land van binnenuit. De ochtend na de herverkiezing van Donald Trump bespreekt hij met Pieter van der Wielen hoe het kan dat Trump weer is gekozen als president. Over de woede die er heerst onder een groot deel van de Amerikanen, en hoe Trumps’ boodschap om ‘er met de bezem doorheen te gaan’ zo aantrekt. “De mensen zijn het zat, spuugzat. Elite, systeem, Wallstreet. Wat ervoor in de plaats moet komen maakt niet uit. Ze willen clean house.” De gevolgen van de overwinning van Trump zijn volgens hem nog onvoorspelbaar, maar het is duidelijk dat hij ‘wraak’ wil nemen en dat migranten, vrouwenrechten en internationale instituties zoals de NAVO er slecht voor staan. “‘Anxiety’ is nu het meest gehoorde woord in links-progressief Amerika.”
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
