Anti-regeringsrebellen kondigen eenzijdig staakt-het-vuren aan in Congo

In Congo heeft rebellenbeweging M23 een eenzijdig humanitair „staakt-het-vuren” aangekondigd, dat vanaf dinsdag van kracht moet zijn in het oosten van de Democratische Republiek Congo. De rebellencoalitie AFC/M23, die gesteund wordt door de autoriteiten in buurland Rwanda, kondigde dit maandag aan.

Hoe duurzaam het bestand van maandag is valt te bezien. In Oost-Congo, waar de facto sinds de genocide in Rwanda halverwege de jaren negentig gevochten wordt, zijn vaker bestanden geschonden.

De aankondiging komt een aantal dagen voor een geplande ontmoeting tussen de Congolese president Felix Tshisekedi en de Rwandese president Paul Kagame, komend weekend in Tanzania. Een eerdere virtuele crisisvergadering is afgelopen week door Tshisekedi afgezegd. Het is nog de vraag hoe de Congolese regeringstroepen met het staakt-het-vuren omgaan.

Vorige week maandag nam M23 miljoenenstad Goma in, de hoofdstad van de grondstofrijke provincie Noord-Kivu. Bij de inname zijn volgens de Verenigde Naties zeker 900 doden gevallen en duizenden mensen ontheemd geraakt. Inmiddels zijn de gevechten in de stad zelf gestopt, maar escaleert het geweld naar de naburige provincie Zuid-Kivu.

De vrees bestaat dat de opmars van de rebellen naar de hoofdstad van die provincie, Bukavu, is begonnen, hoewel M23 in de verklaring van maandag zegt de hoofdstad van de DRC noch “andere plaatsen” te willen overnemen. De geloofwaardigheid van deze uitspraak wordt echter betwist. Vorige week nog lieten de rebellen weten de opmars te willen voortzetten naar hoofdstad Kinshasa.

De noodzaak voor het instellen van een humanitaire corridor om mensen te laten ontsnappen aan de gevechten, neemt toe. De regering in Kinshasa heeft hier nog niet op gereageerd.

Goud en grondstoffen voor elektra

In het oosten van Congo is behalve goud, ook een veelvoud aan grondstoffen te vinden die worden gebruikt in batterijen en elektronische apparatuur. De Congolese regering beschuldigt Rwanda ervan de rebellen te steunen zodat ze deze hulpbronnen kunnen plunderen. Rwanda ontkent dit en zegt dat het gewapende groepen uit de regio wil uitroeien, met name opgericht door voormalige Hutu-leiders van de genocide op de Tutsi’s en gematigde Hutu’s in Rwanda in 1994.

De Congolese president Tshisekedi haalde vorige week uit naar de internationale gemeenschap. Hij vindt dat er meer gedaan moet worden aan de escalaties in het oosten. Hij deed daarmee onder meer een beroep op de missie van regio-organisatie SADC, die een militaire missie in het gebied heeft.

Uit vrees voor een regionaal conflict hebben de zestien lidstaten van de SADC vrijdag opgeroepen tot een gezamenlijke top in Dar es Salaam met de acht landen van de Oost-Afrikaanse Gemeenschap, waarvan Rwanda lid is. Daar zullen Tshisekedi en Kagame samenkomen.

Kagame eist terugtrekking van de SADC-missie en meent dat het geen vredesmissie is. De woordvoerder van de Rwandese regering, Yolande Makolo, bekritiseert ook de intenties van de Zuid-Afrikaanse regering, die het grootste contingent militairen aan de missie levert: „Vertel uw volk alstublieft de waarheid over de persoonlijke belangen die u heeft in de mijnen in de DRC”, zei ze op X.


Lees ook

Gedekt door slimme diplomatie kan Rwanda zijn agressieve gang gaan

Plunderaars gaan ervandoor met spullen uit een pand van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in Goma.