Ontvoeringen, vermissingen, dreigende menigten voor hotels waar Israëlische toeristen verbleven, een bommelding bij een Joods gebedshuis. Bij alle moeite die de Amsterdamse politie in de nacht van donderdag op vrijdag moest doen om geweld tegen Israëlische voetbalsupporters tegen te gaan, heeft zij die nacht en de volgende dag ook tijd en mankracht gestopt in meldingen van incidenten die niet meer dan geruchten bleken te zijn. Dat blijkt uit het feitenrelaas over de gebeurtenissen rond, maar vooral ná de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv van donderdag, dat burgemeester Femke Halsema maandagavond laat naar de gemeenteraad heeft gestuurd.
Het feitenrelaas is opgesteld door de Amsterdamse driehoek: burgemeester, hoofdofficier van justitie René de Beukelaer en politiechef Peter Holla. In het relaas wordt ook een propagandafilmpje van Hamas, waarin de terroristische Palestijnse organisatie de verantwoordelijkheid voor het geweld claimt, naar het rijk der fabelen verwezen.
In het document staat dat de driehoek op donderdagochtend, de dag van de wedstrijd, overwoog het duel alsnog te verbieden. Maar de conclusie was dat de situatie in de stad dan „onhoudbaar” zou worden, met al veel supporters uit Tel Aviv in de stad. Er was evenmin „reden noch een juridische grondslag” om supporters van Maccabi te weren.
Bijstelling
De Amsterdamse driehoek noemt de oorzaak van de gewelddadigheden „een giftige cocktail van antisemitisme, hooligangedrag en woede over de oorlog in Palestina en Israël, en andere landen in het Midden-Oosten”. Het lijkt een bijstelling van de boodschap van de persconferentie die de driehoek op vrijdagochtend gaf, waarin burgemeester Halsema zei: „Haatdragende, antisemitische relschoppers en criminelen hebben gisteravond en -nacht Joodse Israëlische bezoekers, te gast in onze stad, belaagd en in elkaar geslagen.” In het feitenrelaas is meer aandacht voor de agressie van sommige Maccabi-fans. Waarbij de driehoek met nadruk stelt „dat geweld van de één nooit een excuus is voor geweld van de ander”.
In het relaas wordt een propagandafilmpje waarin Hamas verantwoordelijkheid voor het geweld claimt, naar het rijk der fabelen verwezen
Een in de media aangehaald incident waarbij een Amsterdamse taxichauffeur door Israëlische supporters zou zijn mishandeld, wordt in het relaas niet genoemd. Wel is „een taxi aangevallen” en zijn „vernielingen aan taxi’s aangericht” door Maccabi-supporters die met riemen op de auto’s sloegen. Donderdagnacht weten Amsterdamse jongeren op scooters en in auto’s in ‘hit and run’- acties „ernstige mishandelingen te plegen met gewonden onder Maccabi supporters tot gevolg”. Vijf gewonden zijn behandeld in het ziekenhuis.
Aanhoudingen
Vier Nederlandse verdachten zitten op dit moment vast op verdenking van openlijke geweldpleging. Vijf verdachten zijn later aangehouden op basis van circulerende filmpjes waarop geweldsmomenten zijn vastgelegd. De driehoek schrijft meer aanhoudingen te verwachten.
De Amsterdamse gezagsdragers schrijven ook: „De vraag of er mogelijk sprake is geweest van een georganiseerd verband en een antisemitisch motief is onderwerp van onderzoek.” Daarmee slaat de driehoek een heel andere toon aan dan premier Dick Schoof, die maandagmiddag een persconferentie gaf. Daarin legde hij een direct verband tussen de gebeurtenissen van donderdagnacht, die hij, zonder het feitenrelaas nog te kennen, omschreef als een „antisemitische geweldsuitbarsting”, door „een specifieke groep jongeren met een migratieachtergrond”. Schoof concludeerde bovendien dat Nederland „een integratieprobleem” heeft, dat een deel van de islamitische Nederlanders „niet onze normen en waarden onderschrijven”, en hij kondigde „krachtige maatregelen” aan om dat probleem te bestrijden.
Lees ook
Premier Schoof kiest voor harde taal na de ‘antisemitische geweldsuitbarsting’ in Amsterdam en ziet een ‘integratieprobleem’
De Amsterdamse driehoek schrijft dat politie-onderzoek „de precieze identiteit van de daders” nog moet vaststellen”. Ze onderstreept daarbij „dat antisemitisme niet met ander racisme kan worden beantwoord: de veiligheid van de éne groep mag niet ten koste kan gaan van de veiligheid van de andere. Joodse Amsterdammers worden niet veiliger als Marokkaanse en islamitische Amsterdammers onveiliger en onvrijer worden. Integendeel.”
Moskeeën
Terwijl premier Schoof met nadruk zei dat hij dinsdag eerst zal spreken met vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap en de moslimgemeenschap helemaal niet noemde, tekende de Amsterdamse driehoek op dat zij niet alleen met „Joodse en Israëlische Amsterdammers” heeft gesproken, maar ook met vertegenwoordigers van Amsterdamse moskeeën en islamitische gemeenschappen. „Ook daar zijn de emoties groot. Groepen mensen en gemeenschappen uit onze stad die er niks mee te maken hebben krijgen nu collectief de schuld.”
Burgemeester Halsema betitelt het feitenrelaas als „een eerste stap in het herstel van het vertrouwen dat door relschoppers, ophitsers en hooligans kapot is gemaakt”. De driehoek bereidt een onafhankelijk onderzoek voor „naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen, de voorbereidingen en het optreden van de autoriteiten”. Daarbij zal „nauwe afstemming zijn met de Inspectie Justitie en Veiligheid, die zich richt op de informatiepositie van de NCTV en de politie”, aldus de driehoek.
Lees ook
Politie gepikeerd over kritiek op aanpak gewelddadigheden: ‘Politici moeten dempen in plaats van uitvergroten’
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124333113-bc340b.jpg|https://images.nrc.nl/kKJGqILNlEqJDv2Sq1onCNEDh_8=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124333113-bc340b.jpg|https://images.nrc.nl/Wfv6PjMXa9Augk2DL66LteX65EY=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124333113-bc340b.jpg)
