Een opvallend bericht was het, vorige maand, van voormalig American footballspeler Tom Brady. Op X riep hij de fans van de vrouwenploeg van Birmingham City op om vierkant achter hun ploeg te gaan staan bij de cruciale wedstrijd tegen London City Lionesses in de nacompetitie. Met één been stonden The Blues in de Women’s Super League, schreef hij, de hoogste Engelse vrouwenvoetbalcompetitie.
Waarom maakt een bekende Amerikaanse sportman, zevenvoudig winnaar van de Super Bowl, zich druk om de prestaties van een vrouwenteam in de op één-na-hoogste Engelse divisie? Begon het met de successen van viervoudig wereldkampioen Amerika? Heeft hij een voetballende dochter?
Nee. Brady kocht in de zomer van 2023 een aandeel van 3,3 procent in Birmingham City. Het mannen- én het vrouwenteam van die club doen het sportief goed, en ook financieel gaat het voor de wind. Birmingham City boekte dit jaar een winst van omgerekend ruim 33 miljoen euro, een stijging van 45 procent ten opzichte van een jaar eerder. Een goede investering (voorlopig) van Brady, die tot een groeiende groep Amerikanen behoort die hun kapitaal (ook) in Europese vrouwenvoetbalteams steken.
Toonaangevend is de eigenaar van de tegenstander in die voor Birmingham City zo cruciale (maar verloren) wedstrijd: Michele Kang. Eind 2023 kocht ze Londen City Lionesses – een club zonder mannelijke pendant – en nog geen jaar later zou ze ook een meerderheidsbelang in een Franse topclub krijgen: Olympique Lyonnais Féminin, onlangs omgedoopt tot OL Lyonnes. Samen met het eerder door Kang gekochte Washington Spirit – nummer vier in de hoogste Amerikaanse voetbalcompetitie, de NWSL – werden die clubs vorig jaar ondergebracht in het bedrijf Kynisca Sports International.
Waar Brady zich richt op Europees voetbal in z’n totaliteit, richt Kang zich alleen op vrouwenvoetbal. Hoewel Brady voor een betrokken investeerder doorgaat, gaat zijn idealisme niet zo ver als dat van haar. Kang wil het vrouwenvoetbal financieel onafhankelijk maken, en speelsters meer kansen bieden. Zo was zij degene achter de grootste donatie in het Amerikaanse vrouwenvoetbal ooit, eind vorig jaar. „Vrouwensport krijgt niet de aandacht die het verdient”, gaf Kang als uitleg bij de gift van 30 miljoen dollar, ruim 26 miljoen euro, aan de Amerikaanse voetbalbond. „Ik ga er alles aan doen de lat in het vrouwenvoetbal op te krikken.”
Brady en Kang staan er verschillend in, maar hebben gemeen dat ze in een vroeg stadium kansen roken in het Europese vrouwenvoetbal, zegt Christina Philippou, universitair hoofddocent sportfinanciering aan de universiteit van Plymouth. Ze komt met een ingewikkeld financieel verhaal, over de voor investeerders relatief ontoegankelijke Amerikaanse competitie, maar de essentie is dat het veel lucratiever is om in Europa te investeren. Daar staan infrastructuur, sponsoring, marketing en media-aandacht in geen verhouding tot talent en competitieniveau. „Investeerders voelen aan alles dat het loont er nu in te stappen”, zegt ze.
Dat is ook de ervaring van Brian Anderson, die de sportdivisie van het Amerikaanse advocatenkantoor Sheppard Mullin leidt, dat onder meer Chelsea en Arsenal als klanten heeft. „Wat ooit een gefragmenteerde, ondergefinancierde markt was, ontwikkelt zich snel nu Amerikaanse investeerders de waarde en het langetermijnpotentieel van de vrouwensport in het buitenland zien”, zegt hij.
Verschillende recente deals bewijzen volgens Anderson hoe „strategisch en toegewijd” deze investeerders zijn. Zo kocht het Amerikaanse zakenkoppel Angie en Chris Long twee weken geleden het Deense HB Køge Women. De goed presterende vrouwentak van de club werd bij de aankoop losgekoppeld van de matig presterende mannentak. Zo hoeven de Longs, die ook eigenaar zijn van de koploper in de NWSL, Kansas City Current, hun aandacht niet te verdelen.
Een ander recent voorbeeld: de investering van Alexis Ohanian in Chelsea Women. Voor 20 miljoen pond (zo’n 24 miljoen euro) kocht Ohanian, mede-oprichter van Reddit, 10 procent van de aandelen. Met zijn vrouw Serena Williams, oud-tennisster, zag hij Chelsea onlangs in het Wembley stadion de FA Cup winnen. Ohanian, ook grootaandeelhouder van de Amerikaanse vrouwenclub Angel City, verhulde zijn doel met Chelsea tegenover de BBC niet. Hij hoopte dat zijn investering kon bijdragen aan „een miljardenfranchise”.
Een andere Amerikaanse speler op de markt is Mercury/13, een nieuwe investeringsgroep die 100 miljoen dollar (zo’n 88 miljoen euro) wil steken in het vrouwenvoetbal. Tot nu toe bleef het bij de aankoop van FC Como, een ploeg in de Femminile Serie A, maar Mercury/13 heeft al laten weten te azen op een Spaanse en een Engelse ploeg. „Vrouwensport is een beweging voor gendergelijkheid geworden, waarschijnlijk de krachtigste van onze generatie”, zei medeoprichter Victoire Cogevina Reynal in een interview. Vanuit economisch perspectief is dat „huge”, zei ze.
Volgens Anderson kan de Amerikaanse investeringsdrift voor fans en clubs op een teleurstelling uitlopen, vooral bij multi-club ownership. Dat concept, bekend uit het mannenvoetbal, heeft ook z’n intrede in het Europese vrouwenvoetbal gedaan. „Sommige clubs maken zich zorgen dat ze hun beste speelsters verliezen aan prominentere clubs in de eigendomsgroep”, zegt hij. „Om dit soort investeringen echt te laten renderen, is het van belang dat elk team de aandacht en slimme planning krijgt die het verdient. Daar wordt de hele groep sterker van.”
„Het vrouwenvoetbal blijft financieel kwetsbaar”, zegt Philippou, wijzend op Reading en Blackburn Rovers, twee vrouwenteams die niet meer in de hoogste Engelse competitie spelen, omdat eigenaren investeringen in hun mannenelftal belangrijker vinden.
Ze begint nog nét niet te lachen op mijn vraag waarom Amerikaanse investeerders geen interesse voor Nederlandse clubteams tonen. „Weirdly behind,” noemt ze de Eredivisie. „De meeste mensen kennen wel een Nederlandse international bij een Europese topclub, of een Nederlandse coach. Maar een speelster uit de Eredivisie? Ik vrees het ergste.”
