Alsof paradijsvogels al niet mooi genoeg zijn… blijken ze ook nog eens lichtgevende veren te hebben

Uitslovers – die term schiet te binnen bij het zien van deze foto’s. Want alsof paradijsvogels nog niet mooi genoeg zijn met hun sierlijke pluimage, hun felle kleuren en hun opzienbarende balts blijken ze nu óók nog eens lichtgevende veren te hebben. Biologen van het American Museum of Natural History bestudeerden de paradijsvogelveren in de collectie (waarvan sommige al ruim 200 jaar oud zijn) en ontdekten dat er bij maar liefst 37 van de 45 soorten sprake is van biofluorescentie: het verschijnsel waarbij organismen licht absorberen, transformeren en vervolgens in een andere kleur uitzenden. Voor mannelijke paradijsvogels zou dit uiterlijk vertoon belangrijk kunnen zijn om partners en concurrenten te intimideren, schrijven de onderzoekers in het tijdschrift Royal Society Open Science. Voor mensen is het lichtschijnsel niet met het blote oog waarneembaar, maar wel met speciale camera’s.

Dat er überhaupt gezocht werd naar lichtgevende paradijsvogelveren is te danken aan de curator van het museum, John Sparks. Van huis uit is Sparks ichthyoloog – vissenkenner – en dus ontwikkelde hij aanvankelijk een methode om biofluorescentie bij vissen te kunnen meten. Die aanpak werkte zó goed dat hij zijn werkgebied vervolgens uitbreidde naar onder meer haaien, schildpadden en vogels.

Foto Rene Martin/American Museum of Natural History

Binnenkant van de snavel

Welk deel van het verenkleed oplicht verschilt per soort, maar over het algemeen gaat het over de binnenkant van de snavel, de poten, de kop, de nek en de buik – bij de mannen althans. Bij vrouwelijke paradijsvogels is biofluorescentie veel minder vaak aanwezig en komt het hooguit op de borst en de buik voor.

Echt verrast dat juist paradijsvogels deze flitsende veren hebben zijn de onderzoekers niet: de vogels zijn immers meesters in uiterlijk vertoon. Bovendien leven ze nabij de evenaar, in onder andere Indonesië, waar er aan zonlicht geen gebrek is: en juist uv-straling en blauw licht zorgen ervoor dat de biofluorescentie optreedt.