Al te veel springstof zou de piepers van Hezbollah verdacht zwaar hebben gemaakt

Afgaande op de aard van de verwondingen in Libanon – afgerukte vingers, maar geen afgerukte handen – zou je durven schatten dat in de piepers een hoeveelheid springstof tot explosie kwam van niet meer dan 20 gram. The New York Times suggereert dat ‘several ounces’ springstof zijn gebruikt maar dat lijkt een te hoge schatting. Een ounce is 28 gram en een hoeveelheid van 60 of 90 gram explosief zou de Gold Apollo-pieper verdacht zwaar hebben gemaakt. Zijn eigen gewicht, inclusief batterij, bedraagt volgens specificaties 95 gram. Het zou ook moeilijk zijn zoveel springstof in het toch al volle kastje onder te brengen.

(Dit voorbehoud vervalt als de ontplofte beepers alleen uiterlijk op de Gold Apollo leken en binnenin voor het betreffende doel volkomen afwijkend waren ingericht.)

De gangbare manier om een kleine hoeveelheid springstof (die de vorm kan hebben van een als stopverf kneedbare massa) tot explosie te brengen is er een kleine ‘ontsteker’ in te steken die door een elektrische stroomstoot tot ontploffing komt. In IED’s (de geïmproviseerde bommen van terroristen e.a.) wordt vaak een rechthoekige batterij van 9 volt als stroombron gebruikt, maar zonder twijfel bestaan er gevoelige ontstekers die al door een gewone alkaline penlite-batterij tot explosie zijn te brengen.

Binnen de ontstekers (Engels: igniters, initiators), die in alle soorten en maten te koop zijn, bevindt zich een zogenoemd primair explosief dat uiterst gevoelig is voor de hitte die op het beslissende moment door een klein gloeidraadje wordt ontwikkeld. Zijn ontploffing leidt nagenoeg zonder vertraging tot de explosie van de grotere hoeveelheid springstof waar hij was ingestoken. Die springstof is een secundair explosief dat aanmerkelijk minder gevoelig is voor hitte of stoot.

Een walkietalkie (dus geen semafoon) is ontploft in een woning in Baalbek, Libanon.
Foto AP

Veilige opzet

Deze veilige opzet om het ene explosief met een klein beetje van een ander explosief tot ontploffing te brengen wordt een explosieve trein genoemd. Je vindt de trein ook in de geweerpatroon: het kruit in de patroon reageert op het exploderen van het slaghoedje dat heel stootgevoelig is. In de media wordt, als zo vaak, PETN genoemd als het secundair explosief dat in Libanon is gebruikt, maar er zijn tal van andere explosieven die net zo bruikbaar zijn.

Natuurlijk kan voor álle springstof in de piepers zo’n uiterst gevoelig primair explosief zijn gebruikt maar dan hadden zich zeker al voor het bedoelde moment ongelukken voorgedaan.

Hier en daar is gesuggereerd dat de secundaire springstof tot ontploffing kwam door het exploderen van een kortgesloten lithium-batterij. Het valt niet uit te sluiten, maar lijkt als oplossing niet erg fail safe. Hoe makkelijk en snel explodeert een lithium-batterij?

Het was technisch gezien geen moeilijkheid om alle Hezbollah-piepers tegelijk het signaal te sturen dat de ontsteker zijn stroomstoot gaf. Nederlanders ontvangen op elke eerste maandag van de maand allen tegelijk het NL-Alert-signaal van hun overheid. Zelfs inclusief een berichtje.