Na zes grootschalige stakingen en vijf maanden moeizame onderhandelingen zijn het Duitse spoorbedrijf Deutsche Bahn en machinistenvakbond GDL het dinsdag eens geworden over een nieuwe cao.
Een van de belangrijkste eisen van de machinisten is ingewilligd: verkorting van de voltijds-werkweek. In jaarlijkse stappen gaan ze van 38 uur nu terug naar 35 uur in 2029, met behoud van salaris. Er is meer winst voor de machinisten: een eenmalige toeslag van 2.850 euro en een vaste verhoging van het maandloon met 420 euro bruto. De machinisten hebben op hun beurt beloofd de komende twee jaar niet meer te staken.
Aanvankelijk wilde Deutsche Bahn niet aan arbeidstijdverkorting. Directeur personeelszaken Martin Seiler noemde dat drie weken geleden nog een „gevaar” voor de spoorwegen. Toen het bedrijf toch met een voorstel kwam – tot het terugbrengen van de werkweek tot 36 uur – bleek dat onvoldoende voor de machinistenvakbond Gewerkschaft Deutscher Lokomotivführer (GDL).
‘Intelligent compromis’
De vakbond heeft zijn zin gekregen. Wat voor de werkgever de doorslag gaf om toch in te stemmen: machinisten die meer dan die 35 uur willen werken krijgen, tot 40 uur per week, voor elk extra uur 2,7 procent meer loon. Deutsche Bahn presenteert dat dinsdagochtend in Berlijn als een „intelligent compromis”. Meer werken blijft lonen, concludeert Martin Seiler.
Bovendien wordt de werkweek niet automatisch korter. De machinisten moeten daar vanaf 2025 zelf een keuze in maken: minder werken voor hetzelfde geld, of evenveel of zelfs meer werken voor meer geld. Daarmee hoopt Seiler dat zijn werknemers kiezen voor de langere werkweken, zodat hij zo toch kan voldoen aan de groeiende vraag naar personeel. Begin dit jaar stonden er 25.000 vacatures open bij Deutsche Bahn.
De deal geldt niet voor al het treinpersoneel. GDL is de oudste en meest geharde vakbond, maar met bijna 40.000 leden niet de grootste. Afspraken met de meer gematigde vakbond EVG, vertegenwoordiger van 185.000 leden, staan tot maart 2025.
De stakingen van de afgelopen maanden hebben honderdduizenden reizigers gedupeerd. Binnenlands verkeer, maar ook de verbindingen met omliggende landen lagen tijdens de stakingen stil. Doordat ook het goederenvervoer geraakt werd, is de economische schade groot. Deutsche Bahn zelf schatte in januari de directe schade op 25 miljoen euro per dag. Totaal is bijna twee volle weken gestaakt. Het Institut der deutschen Wirtschaft in Keulen schatte de totale schade voor de Duitse economie in januari al op zo’n 1 miljard euro. 40 procent van het goederenvervoer per spoor gaat via Deutsche Bahn. Vooral de chemische, staal- en autoindustrie zijn afhankelijk van leveringen per trein.
Kemphanen
Als het aan de vakbond had gelegen, „had het niet zó lang geduurd”, zei GDL-voorzitter Claus Weselsky dinsdag in Berlijn. Hetzelfde vindt DB-topman Martin Seiler: aan hem heeft het niet gelegen. De onderlinge chemie tussen de twee kopstukken in de cao-onderhandeling was ver te zoeken. Het zijn „twee kemphanen” die elkaar niet uit kunnen staan, schrijft de Frankfurter Allgemeine dinsdag. En dat werkte vertragend.
Over zijn tegenspeler zei vakbondsleider Weselsky publiekelijk dat hij handelde volgens „het gebruikelijke DB-motto: bedriegen, bedriegen en zakken vullen”. De gesprekken waren volgens Weselsky weinig oplossingsgericht, hij voelde zich niet serieus genomen. De topman van Deutsche Bahn liet in zijn persconferentie weten dat de gesprekken „intensief” waren geweest.
